InfoHub Logo

Kúz Hanshaıymnyń patshalyǵy
Maqsaty: 1) balalardy kúz mezgiliniń erekshelikterimen tanystyrý; 2) kúz ýaqytyndaǵy tabıǵattyń ózgeristerin ajyratýǵa úıretý; 3) tabıǵatty aıalaýǵa, balalardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
Mindetteri: balalarmen kúz týraly án - taqpaqtardy jattaý; kúz mezgiliniń erekshelikteri týraly áńgimelesý; balalar jáne ata - analarmen erteńgilikti ótkizýde birlesken jumys júrgizý.
Qatysýshylar: ortańǵy «Balapan» tobynyń tárbıelenýshileri, tárbıeshileri, keıipkerler: Kúz Hanshaıymy, Baqsha qaraýyly, Paj, Sentábrınka, Qazan - myrza, Mıss Noıabr.
Barysy
Ádemi bezendirilgen zalǵa muńaıyp Júrgizýshi kiredi.
J: Amansyzdar ma, qurmetti qonaqtar! Men óte mazasyzdanyp turmyn. Búgin bizde kúz merekesi bolý kerek, endi eshqandaı mereke bolmaıtyn shyǵar dep oılaımyn. Óıtkeni, men tań atqaly balalarymdy taba almaı júrmin. İzdegen jerim joq.
Gongtyń qatty dybysy estiledi de, zalǵa qolynda depesha ustap Paj kiredi. Zaldyń ortasyna turyp, qolyndaǵy depeshany ashyp oqıdy.
Paj: «Qurmetti «Balaýsa» balabaqshasynyń tárbıeshileri men ata - analary! Sizderdiń balalaryńyz Kúz patshalyǵynda qonaqta. Olar Kúz Hanshaıymynyń buıryǵy boıynsha kúz merekesin toılaıdy!».
J: Qalaı qonaqta? Kúz patshalyǵy degen qaı jaqta ornalasqan? Endi balalarymdy qalaı qaıtaramyn? Bizde kúz merekesi bolý kerek qoı. Mine, balalardyń ata - analary da jınaldy.
Paj: Eger qalasańyzdar, menimen birge Kúz patshalyǵyna júrińizder!
J: Ata - analar! Kúz patshalyǵyna baramyz ba? (ıá). Baramyz!
Paj: Kúz patshalyǵyna jaı bara almaısyzdar, sıqyrly sózder aıtý kereksizder. «Bir, eki, úsh – sıqyrly bolsyn kúsh!» dep 2 ret qaıtalaý kereksizder.
J: Káne, ata - analar, birge qaıtalaıyq (barlyǵy birge 2 ret qaıtalaıdy).
Sıqyrly dybys estiledi, Paj Júrgizýshini qolynan ustap bir ret aınaldyrady. Kóńildi áýen estiledi, zalǵa balalar kiredi. Oryndaryna otyrady.
J: Balalar, men senderdi joǵaltyp aldym ba dep qorqyp kettim. Al sender osy ádemi patshalyqqa qonaqqa kelipsińder.
Paj: Árıne, balalar bizben birge merekeni toılaıdy.
J: Qandaı merekeni toılaısyńdar, balalar? (Kúz merekesi).
Paj (qolyndaǵy depeshany ashyp): «Kúz Hanshaıymynyń buıryǵy boıynsha balalar taqpaq - án aıtyp, bı bılep kúz merekesin toılaý kerek!»
J: Olaı bolsa, balalarymyz óz ónerlerin kórsetsin
Balalardyń taqpaqtary
Muhammed Ǵanı
O, alaqaı, tamasha!
Shashý shashty japyraq.
Baqtyń ishi alasha,
Aýnar ma edim jatyp - ap.
M. Nuraly
Kúz keldi, alaqaı!
Altyn keldi dalaǵa.
Dáni bitik bıdaıdy,
Quıyp jatyr qambaǵa.
Jansulý
Sap - sary mańaı,
Sap - sary toǵaı.
Sońǵy ánin aıtyp,
Qus ketti qaıtyp.
Asanalı
Berekesin syılaýǵa
Ólkemizge kúz keldi,
Jemisterin jınaýǵa
Shaqyrady bizderdi.
Paj: Taqpaqtary keremet eken! Múmkin balalar án aıta alatyn shyǵar?
J: Árıne, balalarymyz án de biledi!
Án «Kúz keldi»
Paj: Ánderin qandaı keremet! Patshalyqtyń barlyq turǵyndary estigen shyǵar!
J: Kúz merekesi týraly barlyǵy estisin! Káne, balalar, orys tilindegi taqpaqtarymyzdy aıtyp barlyǵyn tań qaldyraıyq!
Balalardyń taqpaqtary
Ańsar
Bystro leto ýletelo,
Pereletnoı ptıseı vdal.
Osen shedro rasstelıla
Ývádaıýshýıý shal.
Vımg zavorojıla vzory
Ognevoı svoeı lıstvoı,
Koloskom sohrevshım v pole,
Pojeltevsheıý lıstvoı.
Dıana
Solnyshko ýstaloe,
Skýpo greesh ty.
Jeltye da alye
Krýjatsá lısty.
V sheleste, da v shorohe
Nash osennıı sad.
Na dorojkah kovrıkı
Pestrye lejat.
Nýraı
Eslı na derevá lıstá pojeltelı,
Eslı v kraı dalekıı ptısy ýletelı.
Eslı nebo hmýroe, elı dojdık letsá,
Eto vremá goda osenú zovetsá!
Sanjar
Nastýpıla osen,
Pojeltele nash sad.
Lıstá na bereze
Zolotom gorát!
Jel, jańbyrdyń dybysy estilip, kóńildi áýenmen qolynda jemisterge toly sebetti ustap zalǵa Kúz Hanshaıymy kiredi.
KH: Amansyńdar ma, balaqaılar! (balalar amandasady). Men óz patshalyǵymdy aralap júrsem, myna jaqtan balalardyń ádemi daýystaryn estidim. Balaqaı, bizdiń qonaqtarymyz kim eken?
Paj: Kúz Hanshaıymy, bul «Balaýsa» balabaqshasynyń balalary bizde qonaqta. Sizdiń buıryǵyńyz boıynsha kúz merekesin toılap otyrmyz.
KH: Durys, durys! Men de qolym bos kelmeı, balalarǵa arnap ózimniń kúzgi syılarymen keldim (balalarǵa sebetti kórsetedi). Meniń ýaqytym keldi, kúz týraly barlyǵy estisin. Men jańa osy mereke týraly eki tilde estidim, al taǵy taqpaqtardy aıta alasyńdar ma?
J: Árıne! Bizdiń balalar sondaı ónerli!
Balalardyń taqpaqtary
Samıra
Down! Down!
Down! Down!
Yellow and brown.
The leaves are falling
Over the town.
Dıas
Off to school
We go together.
In September, s
Sunny weather.
Q. Álı
The leaves are falling
One by one.
Summer, s over
School, s begun.
KH: Keremet, men týraly aǵylshyn tilinde de biledi eken!
J: Kúz Hanshaıymy, bizdiń balalarymyz Siz úshin bı daıyndap keldi, tamashalańyz!
Bı «Kúzgi qolshatyr»
Paj: Alaqaı, qalaı kúshti. Meniń de bılegim kelip ketti. Múmkin balalar menimen birge oıyn oınar?
J: Múmkin! Balalardan suraıyq. Balalar, Balaqaımen birge oınaımyz ba? (Iá).
Paj: Oıyn «Jyly - sýyq» dep atalady. Barlyǵymyz ortada bılep júremiz. Sodan keıin jańbyr men jeldiń dybysy nemese jyly kúndegi qustar men sýdyń dybysy estiledi. Eger de jańbyrdyń dybysy bolsa, ornymyzda otyra qalamyz. Al qustardyń dybysy bolsa qolymyzdy joǵary kúnniń kózine kóteremiz. Oıynǵa daıynsyńdar ma? (Iá). Endeshe birge sanaıyq: «Bir, eki, úsh - oıynǵa tús!»

Kúz Hanshaıymnyń patshalyǵy júkteý