Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi
BAIANDAMA
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi
Jospar:
İ. Kirispe
M. Montessorıdiń pedagogıkalyq júıesi jáneonyń mańyzy
İİ. Negizgi bólim
1. Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi.
2. Montessorı metodıkasy
3. Tájirıbelik jolmen iske asatyn jattyǵýlar.
4. Múmkinshilikteri shektelgen balalardy túzete - damytý jumystarynda Montessorı ádisin qoldaný
İİİ. Qorytyndy
M. Montessorıdiń pedagogıkalyq júıesi jáne onyń mańyzy
Montessorı pedagogıkasy nemese Montessorı júıesi XX ǵasyrdyń birinshi jartysynda ıtalándyq pedagok, ǵalym ári oıshyl Marıa Montessorı tarapynan usynylǵan tárbıeleý júıesi. Montessorı ádistemesi árbir tárbıelenýshige degen daraly tásildemege negizdelgen. Buǵan sáıkes, baldyrǵandar men búldirshinder dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq uzaqtyǵyn árdaıym ózderi tańdaı otyryp, ózindik aǵym men Bala – ata - ananyń kóz qýanyshy, kóńil jubanyshy. Kez kelgen ata - ana balasy úshin ómir súredi dep oılaımyn. Halqymyz «Balaly úı bazar» dep tegin aıtpasa kerek, otbasylyq ómirdiń máni men sáni sábımen birge kiredi. Úlken adamdardyń ómirine sonshama qýanysh pen shattyq syılaıtyn sábıler keıde, kerisinshe, ata - anasynyń kóńiline ýaıym men alańdaýshylyq uıalatyp jatatyny da qoǵamymyzdaǵy belgili jáıt. Týǵannan múgedektikke dýshar bolǵan, ne eseıe kele ártúrli jaǵdaıdyń saldarynan densaýlyǵyna, sonyń ishinde, júıke júıesine zaqym kelgen balalardy tek ata - anasy emes, memleket te baqylaýda ustap, qolynan kelgen járdemin aıap otyrǵan joq. Ótken jylǵy halyq sanaǵynyń qory - tyndysy boıynsha elimizdegi osyndaı balalardyń sany 58 myńdaı ekeni anyqtaldy. yrǵaqta damıdy. Sońǵy jyldardaǵy taǵy bir jetistigimiz – Montessorı ádistemesin engizýimiz. Bizde qazaq jáne orys tilderinde bilim beretin mektep jumys isteıdi. Onda jalpy bilim berý, qosymsha bilim berý boıynsha jáne psıhofızıologıalyq damýy toqtap qalǵan balalarǵa arnalǵan baǵdarlama boıynsha sabaq oqytylady. Mektepte 1 jastan 6 jasqa deıingi balalarǵa arnalǵan medısınalyq jáne psıhologıalyq negizde adam damýy týraly bilimderden qurylǵan eki Montessorı - pedagogıka kabıneti jumys isteıdi. Marıa Montessorı ıtalıalyq dáriger áıel. Bul júıeni osydan 100 jyl buryn sol oılap tapqandyqtan, sonyń atymen atalady. Qazirgi kezde Montessorı júıesin 146 memleket qoldanady. Bul júıe boıynsha 1 jastan 6 jasqa deıingi balalar zeıinin, shyǵarmashylyq jáne logıkalyq oılaý qabiletin, este saqtaýdy, sóıleýdi, elestetýdi, qımyldy damytady. Onyń negizgi qaǵıdaty – «oqy, oqy» dep kúshtep emes, oıyn arqyly oqytý jáne balamen derbes til tabysýǵa negizdelgen jattyǵýlardy tańdap alý. Munda bala dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq ýaqytynyń uzaqtyǵyn ózi tańdaıtyn bolǵandyqtan oqytýda erekshelikter bar. Sondaı - aq olar óz qatelikterin ózderi kórip, sony ózderi túzep otyrady. Montessorı ádistemesiniń mańyzdy ereksheligi – balanyń jeke qabiletin kórsete alatyn jáne kórsetkisi keletin arnaıy ortany qurý. Bul Montessorı ortasy dep atalady. Bul ortada psıhologıalyq jaılylyq, tańdaý eriktiligi jáne pedagogtiń sabyrly adamgershiligi saltanat qurady. Bul kúnderi júıeni baıaǵydan beri paıdalanyp kele jatqan Japonıa, Qytaı, Sıngapýr, Germanıa sekildi memleketterde ıntellektýaldy damyǵan adamdardyń kóptigi osyǵan baılanysty ekenine birtindep kóz jetkizip kelemiz. Tipti sol damyǵan memleketterde tek jalpylama adamdar emes, ulttyń ózi ıntellektýaldy ult retinde qalyptasyp otyrǵany belgili. Bala jas kezinde jas shybyq sıaqty. Qalaı ıseń, solaı qaraı ıiledi. Jaqsyǵa úıretseń, jaqsylap úıretseń tez qabyldaıdy. Osy turǵydan kelgende Montessorı ádistemesiniń bizdiń ortalyqqa enýi jaqsy bastama dep oılaımyn. Bul aýrý balalarǵa qoldanǵanda Montessorı terapıa dep atalady. Bizde osy terapıa boıynsha ádistemeni arnaıy úırengen 140 pedagog jumys istep jatyr. Olardy oqytý úshin grant utyp alǵan bolatynbyz. Sonyń arqasynda bizdiń pedagogtar osy bir jyl kóleminde naýqas balalarmen jumys jasaýda qolaıly júıeni tańdap otyr.
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi.
Marıa Mantessorı - 1870 jyly 31tamyz aıynda dúnıege kelgen.
Italándyq pedagok, ári ǵalym. Ol balalardy erkin tárbıeleý ıdeıasyn jasap, ómirge engizdi. 1896j Rım Ýnıversıtetiniń medısınalyq fakúltetin bitirgennen keıin M. Montessorı Italıadaǵy áıelderden shyqqan birinshi medısına doktory bolyp tabylady.
Ýnıversıtettiń emhanasynda aqyl - oıy artta qalǵan balalarǵa baqylaý jasap kórdi.
1900j Marıanyń ózi damýynda aýytqýshylyqtar bar balalarǵa arnalǵan Eýropadaǵy birinshi oqý ornyna basshylyq etti. Onyń kishkentaı emdelýshileri nashar sóılegendikten, ol saýsaqtardyń usaq motorıkalaryn jattyqtyrý arqyly sóıleýdi damytatyn arnaıy jattyǵýlar jáne balalardyńózindik sensorlyq tájirıbe negizinde qorshaǵan ortany zertteı alatyn arnaıy quraldar jáne oıyndar ázirledi. Sóıtip, Montessorı óziniń biregeı dıdaktıkalyq quraldaryn ázirleı bastady.
Birqatar ýaqyt ótkennen keıin onyń tárbıelenýshileri oqý, jazý jáne esepteýdi kádimgi mekteptegi ózderiniń qurdastarynan buryn úırendi.
1909j bastap M. Montessorı júıesi ómirge belsendi túrde engizile bastady. Túrli elderdiń pedagogtary úshin kýrstar ashyldy. 1910j álemniń kóptegen tilderine aýdarylǵan «Montessorı ádisi» atty kitap jaryq kórdi.
1929j Marıa Montessorı qazirgi kezde de jumys istep jatqan halyqaralyq Montessorı Asosıasıasynyń (AMİ) negizin saldy. Italıadaǵy fashıstik tártip kezeńinde Marıanyń elden ketýine týra keldi. Ol Eýropaǵa 76 jasynda qaıtyp keldi. Kóptegen eńbekterin shyǵardy, oqý kýrstaryn júrgizdi, psıhologıalyq eńbekter jazdy. 1950j oǵan Amsterdam ýnıversıtetiniń profesory ataǵy, doktorlyq qurmetti dárejesi berildi.
Bul ádis boıynsha 3 jastan 6 jasqa deıingi balalar zeıinin, shyǵarmashylyq jáne logıkalyq oılaý qabiletin, este saqtaýdy, sóıleýdi, elestetýdi, qımyldy damytady. Montessorı ádisiniń negizgi qaǵıdasy - «oqy, oqy» dep kúshtep emes, oıyn arqyly oqytý jáne balamen derbes til tabysýǵa negizdelgen jattyǵýlardy tańdap alý. Munda bala dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq ýaqytynyń uzaqtyǵyn ózi tańdaıtyn bolǵandyqtan oqytýda erekshelikter bar. Sondaı - aq, olar óz qatelikterin ózderi kórip, sony ózderi túzep otyrady. Montessorı bólmesinde «Barlyǵymen erkin aınalys, biraq basqalarǵa kedergi jasama» degen ereje únemi saqtalady.
Búginde osy ádispen jumys isteıtin balabaqshalar kóptep ashylyp jatyr. Balabaqshadaǵy ustazdar mindetti túrde daıyndyq kýrsynan ótedi. Montessorı ádisinde synyptyq sabaq sıstemasy joq, mektep partasynyń ornyna jeńil qozǵalatyn stoldar men otyrǵyshtar, kilemsheler qoldanylady. Montessorı ustaz balanyń óz betimen jumys jasaýyn qadaǵalaıdy. Montessorı ádisi úsh negizgi bólimnen turady: bala, qorshaǵan orta, ustaz.
Montessorı ádisiniń maqsaty:
balalardy erkin tárbıelep, ómirge beıimdeý;
ómirde óz maqsaty bar ekenin qalyptastyrý;
balalardyń óziniń úırenip, ózin damytýyna jańa múmkindikter berý.
Montessorı ustazynyń mindeti:
balaǵa óz jumysyn basqarýǵa kómektesý;
negizgi tústerdi aıyra bilýge úıretý;
usaq motorıkany damytý;
alǵashqy matematıkalyq, ǵaryshtyq túsinikterdi qalyptastyrý;
zeıinin turaqtandyrý;
tártipke úıretý;
Montessorı bólmesi 5 aımaqqa bólingen:
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy
KMQK «Aınalaıyn»ıaslı baqshasy
Ortańǵy «Jaýqazyn» top tárbıeshisi
Januzaqova Sánim Jumabaıqyzy
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis-tásilderi. júkteý
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi
Jospar:
İ. Kirispe
M. Montessorıdiń pedagogıkalyq júıesi jáneonyń mańyzy
İİ. Negizgi bólim
1. Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi.
2. Montessorı metodıkasy
3. Tájirıbelik jolmen iske asatyn jattyǵýlar.
4. Múmkinshilikteri shektelgen balalardy túzete - damytý jumystarynda Montessorı ádisin qoldaný
İİİ. Qorytyndy
M. Montessorıdiń pedagogıkalyq júıesi jáne onyń mańyzy
Montessorı pedagogıkasy nemese Montessorı júıesi XX ǵasyrdyń birinshi jartysynda ıtalándyq pedagok, ǵalym ári oıshyl Marıa Montessorı tarapynan usynylǵan tárbıeleý júıesi. Montessorı ádistemesi árbir tárbıelenýshige degen daraly tásildemege negizdelgen. Buǵan sáıkes, baldyrǵandar men búldirshinder dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq uzaqtyǵyn árdaıym ózderi tańdaı otyryp, ózindik aǵym men Bala – ata - ananyń kóz qýanyshy, kóńil jubanyshy. Kez kelgen ata - ana balasy úshin ómir súredi dep oılaımyn. Halqymyz «Balaly úı bazar» dep tegin aıtpasa kerek, otbasylyq ómirdiń máni men sáni sábımen birge kiredi. Úlken adamdardyń ómirine sonshama qýanysh pen shattyq syılaıtyn sábıler keıde, kerisinshe, ata - anasynyń kóńiline ýaıym men alańdaýshylyq uıalatyp jatatyny da qoǵamymyzdaǵy belgili jáıt. Týǵannan múgedektikke dýshar bolǵan, ne eseıe kele ártúrli jaǵdaıdyń saldarynan densaýlyǵyna, sonyń ishinde, júıke júıesine zaqym kelgen balalardy tek ata - anasy emes, memleket te baqylaýda ustap, qolynan kelgen járdemin aıap otyrǵan joq. Ótken jylǵy halyq sanaǵynyń qory - tyndysy boıynsha elimizdegi osyndaı balalardyń sany 58 myńdaı ekeni anyqtaldy. yrǵaqta damıdy. Sońǵy jyldardaǵy taǵy bir jetistigimiz – Montessorı ádistemesin engizýimiz. Bizde qazaq jáne orys tilderinde bilim beretin mektep jumys isteıdi. Onda jalpy bilim berý, qosymsha bilim berý boıynsha jáne psıhofızıologıalyq damýy toqtap qalǵan balalarǵa arnalǵan baǵdarlama boıynsha sabaq oqytylady. Mektepte 1 jastan 6 jasqa deıingi balalarǵa arnalǵan medısınalyq jáne psıhologıalyq negizde adam damýy týraly bilimderden qurylǵan eki Montessorı - pedagogıka kabıneti jumys isteıdi. Marıa Montessorı ıtalıalyq dáriger áıel. Bul júıeni osydan 100 jyl buryn sol oılap tapqandyqtan, sonyń atymen atalady. Qazirgi kezde Montessorı júıesin 146 memleket qoldanady. Bul júıe boıynsha 1 jastan 6 jasqa deıingi balalar zeıinin, shyǵarmashylyq jáne logıkalyq oılaý qabiletin, este saqtaýdy, sóıleýdi, elestetýdi, qımyldy damytady. Onyń negizgi qaǵıdaty – «oqy, oqy» dep kúshtep emes, oıyn arqyly oqytý jáne balamen derbes til tabysýǵa negizdelgen jattyǵýlardy tańdap alý. Munda bala dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq ýaqytynyń uzaqtyǵyn ózi tańdaıtyn bolǵandyqtan oqytýda erekshelikter bar. Sondaı - aq olar óz qatelikterin ózderi kórip, sony ózderi túzep otyrady. Montessorı ádistemesiniń mańyzdy ereksheligi – balanyń jeke qabiletin kórsete alatyn jáne kórsetkisi keletin arnaıy ortany qurý. Bul Montessorı ortasy dep atalady. Bul ortada psıhologıalyq jaılylyq, tańdaý eriktiligi jáne pedagogtiń sabyrly adamgershiligi saltanat qurady. Bul kúnderi júıeni baıaǵydan beri paıdalanyp kele jatqan Japonıa, Qytaı, Sıngapýr, Germanıa sekildi memleketterde ıntellektýaldy damyǵan adamdardyń kóptigi osyǵan baılanysty ekenine birtindep kóz jetkizip kelemiz. Tipti sol damyǵan memleketterde tek jalpylama adamdar emes, ulttyń ózi ıntellektýaldy ult retinde qalyptasyp otyrǵany belgili. Bala jas kezinde jas shybyq sıaqty. Qalaı ıseń, solaı qaraı ıiledi. Jaqsyǵa úıretseń, jaqsylap úıretseń tez qabyldaıdy. Osy turǵydan kelgende Montessorı ádistemesiniń bizdiń ortalyqqa enýi jaqsy bastama dep oılaımyn. Bul aýrý balalarǵa qoldanǵanda Montessorı terapıa dep atalady. Bizde osy terapıa boıynsha ádistemeni arnaıy úırengen 140 pedagog jumys istep jatyr. Olardy oqytý úshin grant utyp alǵan bolatynbyz. Sonyń arqasynda bizdiń pedagogtar osy bir jyl kóleminde naýqas balalarmen jumys jasaýda qolaıly júıeni tańdap otyr.
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis - tásilderi.
Marıa Mantessorı - 1870 jyly 31tamyz aıynda dúnıege kelgen.
Italándyq pedagok, ári ǵalym. Ol balalardy erkin tárbıeleý ıdeıasyn jasap, ómirge engizdi. 1896j Rım Ýnıversıtetiniń medısınalyq fakúltetin bitirgennen keıin M. Montessorı Italıadaǵy áıelderden shyqqan birinshi medısına doktory bolyp tabylady.
Ýnıversıtettiń emhanasynda aqyl - oıy artta qalǵan balalarǵa baqylaý jasap kórdi.
1900j Marıanyń ózi damýynda aýytqýshylyqtar bar balalarǵa arnalǵan Eýropadaǵy birinshi oqý ornyna basshylyq etti. Onyń kishkentaı emdelýshileri nashar sóılegendikten, ol saýsaqtardyń usaq motorıkalaryn jattyqtyrý arqyly sóıleýdi damytatyn arnaıy jattyǵýlar jáne balalardyńózindik sensorlyq tájirıbe negizinde qorshaǵan ortany zertteı alatyn arnaıy quraldar jáne oıyndar ázirledi. Sóıtip, Montessorı óziniń biregeı dıdaktıkalyq quraldaryn ázirleı bastady.
Birqatar ýaqyt ótkennen keıin onyń tárbıelenýshileri oqý, jazý jáne esepteýdi kádimgi mekteptegi ózderiniń qurdastarynan buryn úırendi.
1909j bastap M. Montessorı júıesi ómirge belsendi túrde engizile bastady. Túrli elderdiń pedagogtary úshin kýrstar ashyldy. 1910j álemniń kóptegen tilderine aýdarylǵan «Montessorı ádisi» atty kitap jaryq kórdi.
1929j Marıa Montessorı qazirgi kezde de jumys istep jatqan halyqaralyq Montessorı Asosıasıasynyń (AMİ) negizin saldy. Italıadaǵy fashıstik tártip kezeńinde Marıanyń elden ketýine týra keldi. Ol Eýropaǵa 76 jasynda qaıtyp keldi. Kóptegen eńbekterin shyǵardy, oqý kýrstaryn júrgizdi, psıhologıalyq eńbekter jazdy. 1950j oǵan Amsterdam ýnıversıtetiniń profesory ataǵy, doktorlyq qurmetti dárejesi berildi.
Bul ádis boıynsha 3 jastan 6 jasqa deıingi balalar zeıinin, shyǵarmashylyq jáne logıkalyq oılaý qabiletin, este saqtaýdy, sóıleýdi, elestetýdi, qımyldy damytady. Montessorı ádisiniń negizgi qaǵıdasy - «oqy, oqy» dep kúshtep emes, oıyn arqyly oqytý jáne balamen derbes til tabysýǵa negizdelgen jattyǵýlardy tańdap alý. Munda bala dıdaktıkalyq materıaldar men sabaq ýaqytynyń uzaqtyǵyn ózi tańdaıtyn bolǵandyqtan oqytýda erekshelikter bar. Sondaı - aq, olar óz qatelikterin ózderi kórip, sony ózderi túzep otyrady. Montessorı bólmesinde «Barlyǵymen erkin aınalys, biraq basqalarǵa kedergi jasama» degen ereje únemi saqtalady.
Búginde osy ádispen jumys isteıtin balabaqshalar kóptep ashylyp jatyr. Balabaqshadaǵy ustazdar mindetti túrde daıyndyq kýrsynan ótedi. Montessorı ádisinde synyptyq sabaq sıstemasy joq, mektep partasynyń ornyna jeńil qozǵalatyn stoldar men otyrǵyshtar, kilemsheler qoldanylady. Montessorı ustaz balanyń óz betimen jumys jasaýyn qadaǵalaıdy. Montessorı ádisi úsh negizgi bólimnen turady: bala, qorshaǵan orta, ustaz.
Montessorı ádisiniń maqsaty:
balalardy erkin tárbıelep, ómirge beıimdeý;
ómirde óz maqsaty bar ekenin qalyptastyrý;
balalardyń óziniń úırenip, ózin damytýyna jańa múmkindikter berý.
Montessorı ustazynyń mindeti:
balaǵa óz jumysyn basqarýǵa kómektesý;
negizgi tústerdi aıyra bilýge úıretý;
usaq motorıkany damytý;
alǵashqy matematıkalyq, ǵaryshtyq túsinikterdi qalyptastyrý;
zeıinin turaqtandyrý;
tártipke úıretý;
Montessorı bólmesi 5 aımaqqa bólingen:
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy
KMQK «Aınalaıyn»ıaslı baqshasy
Ortańǵy «Jaýqazyn» top tárbıeshisi
Januzaqova Sánim Jumabaıqyzy
Montessorı tehnologıasyn qoldanýdyń ádis-tásilderi. júkteý
You Might Also Like
-
Sabaq taqyryptary:Qaıtalaý.Qorytyndy.Ejelgi adamdardyń antropologıalyq sıpaty.Kóshpelilerdiń ádet - ǵurpy men dinı túsinikteri.Ejelgi Qazaqstannyń mádenıeti.Kóshpelilerdiń kıimderi, at ábzelderi, kósh...
