- 05 naý. 2024 03:29
- 248
Naýryz toıy – dástúrli mereke (synyptan tys shara)
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń sanasyna halqyna degen maqtanysh sezimin uıalatý, ana tilin, onyń tarıhyn, ónerin, mádenıetin qasterleı otyryp, damyta oqytyp tárbıeleý.
2. Halyqtyń salt – dástúrin, ádet – ǵurpyn úırete otyryp, Naýryz qazaqtyń ulttyq meıramy ekenin ashyp kórsetý.
3. Sabaqty halyqtyq pedagogıkaǵa negizdeı otyryp, qazaq halqynyń ulttyq oıyndaryn, ulttyq taǵamdaryn, naqyl sózderin qasterleı otyryp, balalarǵa uǵyndyrý.
Kórnekiligi: Ulttyq kıim úlgileri, ulttyq taǵam túrleri, quraq kórpe, maqaldar, oqýshylar salǵan sýretter, naqyl sózder.
Ulys kúni qazan tolsa,
Ol jyly aq mol bolar.
Uly kisiden bata alsa,
Sonda ol jyly jol bolar.
Úlkennen ulaǵat, kishige amanat.
Muǵalim sózi: - Naýryz qazaqtyń shyn maǵynasyndaǵy ulttyq meıramy, Naýryzdyń 22 – inde kún men tún teńeledi, qys ótip kóktem keledi. Tirshilik bastalady. Ol tirshilik arqaýy – tamaq. Malynyń qystan aman shyǵýy. Onyń ósip - ónip tóldeýi. Qazaq halqy úshin úlken meıram – jańa jyl bolyp sanalǵan. Jyl basy – Naýryz, Baba halqymyzdyń saltynda, oıyn – kúlkiniń kórkimen sáni Jırenshe, Qojanasyr, Aldar Kóse, Tazsha bala bolǵan. Mine, endi sol aýylda bolyp jatqan « Naýryz toıy – dástúrli mereke» atty tárbıe saǵatyn bastaımyz.
Oqýshy. Naýryz jyr:
Naýryz kelip, qar ketti.
Aq qar kók muz jutatqan
Sharýa elinen qar kirdi.
Naýryz kelip, jas kirdi,
Jas habarshy áz kirdi.
Kúnge tosyp arqasyn,
Jan bitkenge naz kirdi.
Muǵalim:
Kún men tún teńeldi,
Jer shýaqqa keneldi.
Sony toılar el endi.
Naýryz toıy – saltymyz,
Kógersin dep halqymyz,
Kóshege tal egemiz.
Kórinis. Kún men Tún shyǵady ortaǵa.
Kún: Sáýlesi mol Kúnmin,
Tún: Juldyzy kóp Túnmin.
Ekeýi birigip: Búgin bizder birdeı bop,
Teńelemiz búgin biz.
Tún: Al erteń, kún uzaq,
Kún: Tún qysqarar biraq.
Ekeýi birigip: Uıqy qanbaı qalyp,
Júrmeńder tek biraq.
Oqýshy:
Sándi kóktem – Naýryz,
Naýryz toıy – jyrymyz.
Kóńil gúldeı jaınasyn,
Qulpyrsyn kún men aı,
Qutty bolsyn Naýryz toı!
Muǵalim: Balalar, uly kúnde sálemdesýdiń de qalyptasqan dástúri bar eken, káne, sony kóreıik. Ortaǵa Meıram, Raıymbek, Raýan, Meıramgúl, Amanjan shyǵady.
Oqýshy:
Amansyz ba, Ulys oń bolsyn,
Aq mol bolsyn,
Qaıda bolsa, jol bolsyn.
Oqýshy:
Ulys bereke bolsyn,
Bále – jala jerge ensin.
Oqýshy:
Ulys baqytty bolsyn,
Tórt túligiń aqty bolsyn.
Oqýshy:
Ulys baqty bolsyn,
Ár kúnimiz jaqsy bolsyn,
Dostyǵymyz berik bolsyn,
Bilim - óner serik bolsyn!
Oqýshy:
Aý, jarańdar, kelińder!
Toı qyzyǵyn kórińder!
Naýryz aıǵa bas ıip,
Kúnge sálem berińder.
Muǵalim: Naýryz toıynda ulttyq oıyndar da oınalǵan. Qane, kim qandaı ulttyq oıyndar biledi? ( Qyz qýý, báıge, kókpar, kúres, teńge alý, asyq oınaý).
- Olaı bolsa, biz de búgin toıymyzda osy oıyndardy oınap kóreıikshi.
1. «Qyz qýý oıyny». Maqal – mátel aıtyp jarysady.
2. «Kúsh synasý» (bilektesý).
Muǵalim: Balalar, Naýryz toıynyń ózine tán úlken yrym asy – Naýryz kóje. Mine, búgin analaryń senderge naýryz kóje pisirip jibergen eken, al biz analarymyzǵa arnap« Qazaqtyń dastarqany» atty ánimizdi aıtyp bereıikshi.
Hor: «Qazaqtyń dastarqany».
Qorytyndy sóz: Osymen tárbıe saǵatymyzdy batamen aıaqtaı otyryp, naýryz kójeden dám tatýǵa shaqyramyz.
BQO, Shyńǵyrlaý aýdany,
Tasmola OJBBBM
Kıtarova Laıla Tolybaevna
1. Oqýshylardyń sanasyna halqyna degen maqtanysh sezimin uıalatý, ana tilin, onyń tarıhyn, ónerin, mádenıetin qasterleı otyryp, damyta oqytyp tárbıeleý.
2. Halyqtyń salt – dástúrin, ádet – ǵurpyn úırete otyryp, Naýryz qazaqtyń ulttyq meıramy ekenin ashyp kórsetý.
3. Sabaqty halyqtyq pedagogıkaǵa negizdeı otyryp, qazaq halqynyń ulttyq oıyndaryn, ulttyq taǵamdaryn, naqyl sózderin qasterleı otyryp, balalarǵa uǵyndyrý.
Kórnekiligi: Ulttyq kıim úlgileri, ulttyq taǵam túrleri, quraq kórpe, maqaldar, oqýshylar salǵan sýretter, naqyl sózder.
Ulys kúni qazan tolsa,
Ol jyly aq mol bolar.
Uly kisiden bata alsa,
Sonda ol jyly jol bolar.
Úlkennen ulaǵat, kishige amanat.
Muǵalim sózi: - Naýryz qazaqtyń shyn maǵynasyndaǵy ulttyq meıramy, Naýryzdyń 22 – inde kún men tún teńeledi, qys ótip kóktem keledi. Tirshilik bastalady. Ol tirshilik arqaýy – tamaq. Malynyń qystan aman shyǵýy. Onyń ósip - ónip tóldeýi. Qazaq halqy úshin úlken meıram – jańa jyl bolyp sanalǵan. Jyl basy – Naýryz, Baba halqymyzdyń saltynda, oıyn – kúlkiniń kórkimen sáni Jırenshe, Qojanasyr, Aldar Kóse, Tazsha bala bolǵan. Mine, endi sol aýylda bolyp jatqan « Naýryz toıy – dástúrli mereke» atty tárbıe saǵatyn bastaımyz.
Oqýshy. Naýryz jyr:
Naýryz kelip, qar ketti.
Aq qar kók muz jutatqan
Sharýa elinen qar kirdi.
Naýryz kelip, jas kirdi,
Jas habarshy áz kirdi.
Kúnge tosyp arqasyn,
Jan bitkenge naz kirdi.
Muǵalim:
Kún men tún teńeldi,
Jer shýaqqa keneldi.
Sony toılar el endi.
Naýryz toıy – saltymyz,
Kógersin dep halqymyz,
Kóshege tal egemiz.
Kórinis. Kún men Tún shyǵady ortaǵa.
Kún: Sáýlesi mol Kúnmin,
Tún: Juldyzy kóp Túnmin.
Ekeýi birigip: Búgin bizder birdeı bop,
Teńelemiz búgin biz.
Tún: Al erteń, kún uzaq,
Kún: Tún qysqarar biraq.
Ekeýi birigip: Uıqy qanbaı qalyp,
Júrmeńder tek biraq.
Oqýshy:
Sándi kóktem – Naýryz,
Naýryz toıy – jyrymyz.
Kóńil gúldeı jaınasyn,
Qulpyrsyn kún men aı,
Qutty bolsyn Naýryz toı!
Muǵalim: Balalar, uly kúnde sálemdesýdiń de qalyptasqan dástúri bar eken, káne, sony kóreıik. Ortaǵa Meıram, Raıymbek, Raýan, Meıramgúl, Amanjan shyǵady.
Oqýshy:
Amansyz ba, Ulys oń bolsyn,
Aq mol bolsyn,
Qaıda bolsa, jol bolsyn.
Oqýshy:
Ulys bereke bolsyn,
Bále – jala jerge ensin.
Oqýshy:
Ulys baqytty bolsyn,
Tórt túligiń aqty bolsyn.
Oqýshy:
Ulys baqty bolsyn,
Ár kúnimiz jaqsy bolsyn,
Dostyǵymyz berik bolsyn,
Bilim - óner serik bolsyn!
Oqýshy:
Aý, jarańdar, kelińder!
Toı qyzyǵyn kórińder!
Naýryz aıǵa bas ıip,
Kúnge sálem berińder.
Muǵalim: Naýryz toıynda ulttyq oıyndar da oınalǵan. Qane, kim qandaı ulttyq oıyndar biledi? ( Qyz qýý, báıge, kókpar, kúres, teńge alý, asyq oınaý).
- Olaı bolsa, biz de búgin toıymyzda osy oıyndardy oınap kóreıikshi.
1. «Qyz qýý oıyny». Maqal – mátel aıtyp jarysady.
2. «Kúsh synasý» (bilektesý).
Muǵalim: Balalar, Naýryz toıynyń ózine tán úlken yrym asy – Naýryz kóje. Mine, búgin analaryń senderge naýryz kóje pisirip jibergen eken, al biz analarymyzǵa arnap« Qazaqtyń dastarqany» atty ánimizdi aıtyp bereıikshi.
Hor: «Qazaqtyń dastarqany».
Qorytyndy sóz: Osymen tárbıe saǵatymyzdy batamen aıaqtaı otyryp, naýryz kójeden dám tatýǵa shaqyramyz.
BQO, Shyńǵyrlaý aýdany,
Tasmola OJBBBM
Kıtarova Laıla Tolybaevna