Oıyn elementterin sabaqta tıimdi paıdalaný arqyly kommýnıkatıvtik quzirettilikti damytý
Qostanaı oblysy, Rýdnyı qalasy,
"№10 mektep - gımnazıasy"KMM – niń
qazaq tili men qazaq ádebıeti páni muǵalimi
Kýjamratova Jansaýle Rolıfovna
Ádistemelik taqyrybym: Oıyn elementterin sabaqta tıimdi paıdalaný arqyly kommýnıkatıvtik quzirettilikti damytý.
Maqsaty – Oıyn arqyly oqýshylardyń bilim - bilik, sóıleý daǵdysyn qalyptastyrý.
Tildi úırenýdegi oıynnyń maqsaty: Oıyn arqyly oqýshylardyń bilim - bilik, sóıleý daǵdylary qalyptasady.
Oqytýdaǵy oıynnyń mindeti:
* Bilim deńgeıimen daǵdylaryn jetildire otyryp, oıyn arqyly oqý
jáne tárbıe ushtasady.
* Oınap otyryp, jańa bilimdi meńgeredi.
* Tanymdyq qyzmeti men oı - órisi keńeıedi.
* Oqýshynyń ózine degen senimi artady, oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy, belsendiligi damıdy.
* Oqýshylardy adamgershilikke bir - birin syılaı bilip, kómektesýge úıretedi.
Balalardy oqytýdaǵy oıynnyń ereksheligi:
• Oıyn barysynda oqýshynyń oı - órisi damıdy, sóıleý qabileti jetiledi, qarym - qatynas jasaýǵa úırenedi, kóńil - kúıi kóteriledi, oqýshy jalyqpaıdy, sózdik qory kóbeıedi.
• Sabaq sapasy jaqsarady, pánge degen qyzyǵýshylyǵy artady, logıkalyq oılaı bilýge umtyldyrady, tártip saqtaý qabileti, este saqtaý qabileti qalyptasady.
Qazaq tili sabaǵynda ár túrli oıyn elementterin paıdalanamyn.
Qandaı árip joq?
Sózjumbaq
Ne artyq?
Fonetıka salasy boıynsha: 1. (á, y, ó); 2. (i, ń, ǵ); 3.(q, ú, u). Sonda qaı top buryn jáne kóbirek sóz jazsa, sol top ozady. Ony toptyń ishinen bir - bir oqýshydan shyǵaryp, taqtaǵa jazdyramyn. Oıyn tańdaǵanda taqyrypqa saı oıyndar alynady.
«Jyldyń tórt mezgili» oıyny: Jyldyń tórt mezgili ormanda kezdesedi. Amandasyp, bir - birinen hal surasqannan keıin olardyń árqaısysy «Jaz», «Kóktem» jáne «Qys» sózderiniń erekshelikterimen maqtanady. Mysaly, qys:
- Men – qyspyn. Eń sýyq, qaharly mezgilmin. Úsh aı – jeltoqsan, qańtar, aqpan aıynda kúndi sýytyp, qardy jaýdyramyn. Ózenderdi, kólderdi qatyramyn. Sol kezde qandaı mereke bar ekeni aıtylady. Jańa jyl. Oqýshylardan «Qys» týraly qandaı taqpaq, óleń, jumbaq biletinderi suralady.
«Býyn» taqyrybyna oıyn bylaı ótkiziledi: «Oılan, tap!».
• Bir býyndy tuıyq býynǵa mysal keltir (at, et, ant, órt).
• «ta» býynyna aıaqtalatyn eki býyndy sóz oıla (basta, aıaqta).
• «T» árpinen bastalyp, «t» árpine aıaqtalatyn bir býyndy biteý býynǵa mysal keltir (tórt, tort).
• «B» árpinen bastalatyn eki býyndy qus aty jáne ań aty (bulbul, buǵy)
Fonetıka salasy boıynsha «Kim jyldam?» oıyny.
1. «A» árpinen bastalatyn qala attaryn jazyńdar. Mysaly: Almaty, Astana, Aqmola....(Ol qalalardyń qaı jerde ornalasqanyn kartadan kórsetip, qala týraly ne biletiniń suraý).
2. Tek qana (a, e, y, i) daýysty dybysy bar sózder oılap jazyńdar. Mysaly: (a) bala, tamasha, qarasha,..., (y) ydys, ystyq, qyryq, mysyq, syzǵysh,..., (e) erteń, kerek, sen, keshe....
3. Qaı jaǵynan oqysa da maǵynasy ózgermeıtin sózderdi oılap jazyńdar. Mysaly: Azıza, nan, qyryq, qazaq, kók,...
4. «Adasqan áripter» oıyny. Dybystardy tirkestirip sóz jasańdar.
1. r, o, b (bor);
2. a, sh, a, ǵ (aǵash);
3. p, e, t, m, e, k (mektep);
4. o, sh, y, q, ý (oqýshy);
5. n, y, p, y, s (synyp).
Leksıka salasy boıynsha (Kim tapqyr?) oıyny.
İshinde antonım sózderi bar maqal - mátelder taýyp jazyńdar.
1. Úıdiń... -... qys túskende bilersiń. (ystyq - sýyǵyn)
Kimniń... -... ekeniń is túskende bilersiń. (dos - qas)
2. Ashý –..., aqyl –.... (dushpan, dos)
3. Aqyldan jaqyn... joq. (dos)
Ashýdan jaman... joq. (jaý)
Morfologıa salasy boıynsha «Kim tez taýyp oqı alady?» oıyny.
Tómendegi sóılemde sózderdiń oryn tártibi aýysyp jazylǵan. Ony tıisti tártibine keltirip, kim tez taýyp oqı alady?
1. Biz sabaǵynda matematıka neshe túrli esep shyǵaramyz.
2. Sabaǵy keshe sýret boldy.
3. Dene tárbıesi sportzalda sabaǵy ótedi..
4. Otyr sabaqta 25 oqýshy.
5. Ákeldik kitap, dápter, kúndelik, qalam sabaqqa biz.
Qorytyndy: Qoryta kele aıtarym, bilim berý – oqytý men tárbıeleýdiń úzdiksiz úrdisi bolsa, qazirgi kezdegi bilim berý – oqýshynyń pikirin baǵalaý, oqýshyny tyńdaı bilý. Ustaz ben shákirttiń birlese jasaǵan eńbeginiń nátıjesi – sapaly bilim bolyp tabylady. Belgili pedagog V.A.Sýhomlınskıı aıtqandaı: «Oıynsyz, mýzykasyz, ertegisiz, shyǵarmashylyqsyz, fantazıasyz tolyq mánindegi aqyl - oı tárbıesi bolmaıdy!». Endeshe, balany oıynǵa qatystyryp úıretý arqyly oıyny qaısy, úıretýi qaısy ekenin balalar aıyrmastaı, sezbesteı etip sabaq ótkizgen utymdy.
"№10 mektep - gımnazıasy"KMM – niń
qazaq tili men qazaq ádebıeti páni muǵalimi
Kýjamratova Jansaýle Rolıfovna
Ádistemelik taqyrybym: Oıyn elementterin sabaqta tıimdi paıdalaný arqyly kommýnıkatıvtik quzirettilikti damytý.
Maqsaty – Oıyn arqyly oqýshylardyń bilim - bilik, sóıleý daǵdysyn qalyptastyrý.
Tildi úırenýdegi oıynnyń maqsaty: Oıyn arqyly oqýshylardyń bilim - bilik, sóıleý daǵdylary qalyptasady.
Oqytýdaǵy oıynnyń mindeti:
* Bilim deńgeıimen daǵdylaryn jetildire otyryp, oıyn arqyly oqý
jáne tárbıe ushtasady.
* Oınap otyryp, jańa bilimdi meńgeredi.
* Tanymdyq qyzmeti men oı - órisi keńeıedi.
* Oqýshynyń ózine degen senimi artady, oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy, belsendiligi damıdy.
* Oqýshylardy adamgershilikke bir - birin syılaı bilip, kómektesýge úıretedi.
Balalardy oqytýdaǵy oıynnyń ereksheligi:
• Oıyn barysynda oqýshynyń oı - órisi damıdy, sóıleý qabileti jetiledi, qarym - qatynas jasaýǵa úırenedi, kóńil - kúıi kóteriledi, oqýshy jalyqpaıdy, sózdik qory kóbeıedi.
• Sabaq sapasy jaqsarady, pánge degen qyzyǵýshylyǵy artady, logıkalyq oılaı bilýge umtyldyrady, tártip saqtaý qabileti, este saqtaý qabileti qalyptasady.
Qazaq tili sabaǵynda ár túrli oıyn elementterin paıdalanamyn.
Qandaı árip joq?
Sózjumbaq
Ne artyq?
Fonetıka salasy boıynsha: 1. (á, y, ó); 2. (i, ń, ǵ); 3.(q, ú, u). Sonda qaı top buryn jáne kóbirek sóz jazsa, sol top ozady. Ony toptyń ishinen bir - bir oqýshydan shyǵaryp, taqtaǵa jazdyramyn. Oıyn tańdaǵanda taqyrypqa saı oıyndar alynady.
«Jyldyń tórt mezgili» oıyny: Jyldyń tórt mezgili ormanda kezdesedi. Amandasyp, bir - birinen hal surasqannan keıin olardyń árqaısysy «Jaz», «Kóktem» jáne «Qys» sózderiniń erekshelikterimen maqtanady. Mysaly, qys:
- Men – qyspyn. Eń sýyq, qaharly mezgilmin. Úsh aı – jeltoqsan, qańtar, aqpan aıynda kúndi sýytyp, qardy jaýdyramyn. Ózenderdi, kólderdi qatyramyn. Sol kezde qandaı mereke bar ekeni aıtylady. Jańa jyl. Oqýshylardan «Qys» týraly qandaı taqpaq, óleń, jumbaq biletinderi suralady.
«Býyn» taqyrybyna oıyn bylaı ótkiziledi: «Oılan, tap!».
• Bir býyndy tuıyq býynǵa mysal keltir (at, et, ant, órt).
• «ta» býynyna aıaqtalatyn eki býyndy sóz oıla (basta, aıaqta).
• «T» árpinen bastalyp, «t» árpine aıaqtalatyn bir býyndy biteý býynǵa mysal keltir (tórt, tort).
• «B» árpinen bastalatyn eki býyndy qus aty jáne ań aty (bulbul, buǵy)
Fonetıka salasy boıynsha «Kim jyldam?» oıyny.
1. «A» árpinen bastalatyn qala attaryn jazyńdar. Mysaly: Almaty, Astana, Aqmola....(Ol qalalardyń qaı jerde ornalasqanyn kartadan kórsetip, qala týraly ne biletiniń suraý).
2. Tek qana (a, e, y, i) daýysty dybysy bar sózder oılap jazyńdar. Mysaly: (a) bala, tamasha, qarasha,..., (y) ydys, ystyq, qyryq, mysyq, syzǵysh,..., (e) erteń, kerek, sen, keshe....
3. Qaı jaǵynan oqysa da maǵynasy ózgermeıtin sózderdi oılap jazyńdar. Mysaly: Azıza, nan, qyryq, qazaq, kók,...
4. «Adasqan áripter» oıyny. Dybystardy tirkestirip sóz jasańdar.
1. r, o, b (bor);
2. a, sh, a, ǵ (aǵash);
3. p, e, t, m, e, k (mektep);
4. o, sh, y, q, ý (oqýshy);
5. n, y, p, y, s (synyp).
Leksıka salasy boıynsha (Kim tapqyr?) oıyny.
İshinde antonım sózderi bar maqal - mátelder taýyp jazyńdar.
1. Úıdiń... -... qys túskende bilersiń. (ystyq - sýyǵyn)
Kimniń... -... ekeniń is túskende bilersiń. (dos - qas)
2. Ashý –..., aqyl –.... (dushpan, dos)
3. Aqyldan jaqyn... joq. (dos)
Ashýdan jaman... joq. (jaý)
Morfologıa salasy boıynsha «Kim tez taýyp oqı alady?» oıyny.
Tómendegi sóılemde sózderdiń oryn tártibi aýysyp jazylǵan. Ony tıisti tártibine keltirip, kim tez taýyp oqı alady?
1. Biz sabaǵynda matematıka neshe túrli esep shyǵaramyz.
2. Sabaǵy keshe sýret boldy.
3. Dene tárbıesi sportzalda sabaǵy ótedi..
4. Otyr sabaqta 25 oqýshy.
5. Ákeldik kitap, dápter, kúndelik, qalam sabaqqa biz.
Qorytyndy: Qoryta kele aıtarym, bilim berý – oqytý men tárbıeleýdiń úzdiksiz úrdisi bolsa, qazirgi kezdegi bilim berý – oqýshynyń pikirin baǵalaý, oqýshyny tyńdaı bilý. Ustaz ben shákirttiń birlese jasaǵan eńbeginiń nátıjesi – sapaly bilim bolyp tabylady. Belgili pedagog V.A.Sýhomlınskıı aıtqandaı: «Oıynsyz, mýzykasyz, ertegisiz, shyǵarmashylyqsyz, fantazıasyz tolyq mánindegi aqyl - oı tárbıesi bolmaıdy!». Endeshe, balany oıynǵa qatystyryp úıretý arqyly oıyny qaısy, úıretýi qaısy ekenin balalar aıyrmastaı, sezbesteı etip sabaq ótkizgen utymdy.
You Might Also Like
-
OQO, Saryaǵash aýdany, Derbisek aýylyndaǵy
