InfoHub Logo

OQO, Saryaǵash aýdany, Derbisek aýylyndaǵy
M.P.Okorokov atyndaǵy jalpy orta mektebiniń fızıka pániniń muǵalimi
Koldasova Iahshıgýl Osmanovna

Sabaqtyń taqyryby: Jaryqtyń tolyq shaǵylýy. Aq jaryqtyń spektrge jiktelýi. Denelerdiń tústeri.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik maqsaty: oqýshylardy jaryqtyń tolyq shaǵylý qubylysymen tanystyrý; aq jaryqtyń spektrge jiktelýi jáne denelerdiń tústeri jóninde uǵymdy qalyptastyrý;
2. Damytýshylyq maqsaty: Oqýshylardyń bilim deńgeıin jáne bilim mazmunynyń turaqtylyǵy men ony ıgerýdegi iskerlik daǵdyny baqylaý.
3. Tárbıelik maqsaty: Adamgershilikke, uqyptylyqqa, alǵyrlyqqa, otansúıgishtikke, tabıǵatty aıalaýǵa, syılastyq pen ádeptilikke baýlý.
Sabaqtyń túri: jańa bilimdi qalyptastyrý, jalpylaý.
Sabaqtyń ádis – tásilderi: Áńgime, leksıa, dıskýssıa, kitappen jumys.
Sabaqtyń kórnekilikteri: plakattar, sýretter;

I. DK. Uıymdastyrý kezeńi:
I. DK. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý;
2. Oqýshylardy túgendeý;
3. Synyp bólmesiniń tazalyǵyn tekserý;
4. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý (jumys orny, otyrystary, syrtqy túrleri);
5. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
II. DK. Úı tapsyrmasyn tekserý, qaıtalaý.
A) teorıalyq bilimderin tekserý.
Á) praktıkalyq tapsyrmalaryn tekserý.
B) esepterin tekserý.
III. DK. Bilimdi jan – jaqty tekserý.
IV. DK. Jańa materıaldy qabyldaýǵa ázirlik, maqsat qoıý.
Jaryqtyń synýy degenimiz ne?
Jaryqtyń syný zańy qalaı tujyrymdalady?
Ortanyń syný kórsetkishi degenimiz ne?
V. DK. Jańa materıaldardy meńgerý.

I. Jaryqtyń tolyq shaǵylý qubylysy. Oqýshylar aldyna másele qoıý.
Jaryq sáýlesi sýdyń shekarasyna kelip 50 ̊ buryshpen túsedi. Sáýleniń aýadaǵy syný kórsetkishin tabý kerek.

Esepteıtin bolsaq, sin⁡β= 1, 0185
Bulaı bolýy múmkin emes sebebi sınýs 1 den úlken mánge ıe bola almaıdy. Munyń mánisin tájirıbeden izdestirý kerek (optıkalyq dısk boıynsha kórsetilim). Sonymen, «sý - aýa» shekarasynda jaryqtyń synýyn qarastyraıyq.
n1>n2, α↑, β ↑; α= α0; β=90 ̊. α>α0 bolǵanda tolyq shaǵylý baıqalady.

2. Tolyq shaǵylýdyń shekti buryshy; α0 - tolyq shaǵylýdyń shekti buryshy dep atalady.
Sonymen jaryqtyń tolyq shaǵylý qubylysy myna eki jaǵdaıda baıqalady:
A) Jaryq optıkalyq tyǵyz ortadan optıkalyq tyǵyzdyǵy tómen ortaǵa ótkende;
B) optıkalyq tyǵyzyraq ortanyń betindegi túsý buryshy shektik nemese odan úlken bolǵanda.

3. Tolyq shaǵylý buryshynyń praktıkalyq mańyzy. Jaryqtyń tolyq shaǵylý buryshy kóptegen optıkalyq aspaptarda (perıskop, dúrbi), talshyqty optıkada (jaryq jetek) keńinen qoldanylýda.