Ózimdi ózim tanýmen ósip kelem...
5 synyp
Taqyryby: ÓZİMDİ ÓZİM TANÝMEN ÓSİP KELEM...
Maqsaty: oqýshylardyń adam ómir jolynyń mańyzdy quramdasy retindegi ózin - ózi taný týraly túsinikterin keńeıtý.
Mindetteri:
- oqýshylardyń "Ózin - ózi taný" páni boıynsha ótken synyptarda alǵan bilimderin pysyqtaı otyryp, ózin - ózi tanýdyń úzdiksiz úderis ekendigin uǵyndyrý;
oqýshylardyń ómirdegi ustanymyn, bolashaǵyn anyqtaýyna oqý materıaldary arqyly yqpal ete otyryp, adamnyń qaıtalanbas tulǵa ekendigi týraly túsinikterin damytý;
- ár adamnyń qaıtalanbas tulǵa ekendigin este tuta otyryp, ózin - ózi túsiný, ózin - ózi baǵalaı bilý jáne ózin - ózi tárbıeleý týraly halyq danalyǵymen tanystyrý;
- ózin - ózi tárbıeleý úrdisinde rýhanı qundylyqtardyń qaınar kózi - halyqtyq taǵylymdardyń tájirıbesinen tálim ala bilýge baýlý.
SHATTYQ SHEŃBERİ
J. Qaljanova
Óz - ózińmen, balashym,
Janyń tapsyn jarasym.
Teńdesi joq eshkimge,
Bul ómirde darasyń.
Jelden júırik kóńil kúı,
Esti sózdi oıǵa túı.
Jylýyna bólegen,
Janym, jaryq kúndi súı.
Tarıhty bil, tildi súı,
Tórt túligiń - tóldi súı.
Ormandy súı, beldi súı,
Aıdyn shalqar kóldi súı.
Halqyńdy súı, eldi súı,
El basqarǵan erdi súı.
Qasıetti mekeniń –
Týyp ósken jerdi súı...
Óleńniń ánin bilmegen jaǵdaıda oqýshylarǵa óleń joldaryn oqytyp, ómirge kelgen ár balaǵa degen anasynyń tilekteri: «óz - ózimen jarastyqta bolýy», «ómirdegi daralyǵy», «dana sózderdi Ýgyna bilýi», «óz tarıhyn, tilin, tabıǵatyn, týǵan jerin súıe bilýi» sıaqty talaptardyń mańyzy týraly oı qozǵalady. Osyndaı ana tilekterine saı bolý úshin ne isteý kerek degen suraq tóńireginde áńgime júrgizedi.
Oıyn «Tanys bolaıyq».
Shattyq sheńberin odan ári jalǵastyryp, «Tanys bolaıyq» oıyny oınatylady. Oıyndy júrgizýdiń maqsaty - ár balanyń ómirde óz joly, óz tandyry, óz tańdaýy bar ekendigine kóńil aýdarý. Oıynnyń sharty boıynsha sheńberde turǵan ár bala óz esimin ataıdy da, onyń nemen baılanysty qoıylǵany jóninde málimet beredi. Mys: Asyl esim jany sulý, taza, aqyldy bolsyn; Bolat - er júrek, qaıratty, elin qorǵaıtyn azamat bolsyn; Jibek - jany názik, ádemi, súıkimdi bolsyn; Abaı uly ańyn sıaqty danyshpan, ónerli, halqyna syıly bolsyn t. e. s.
Áńgimelesý
Oqýlyqta «Oılanaıyq, áńgimeleseıik» aıdarymen berilgen suraqtar negizinde áńgime júrgiziledi:
1. Biz "Ózin - ózi taný" páninen ne úırendik?
2. Ózin - ózi tanýdyń adam ómirindegi mańyzy qandaı?
3. Ózin - ózi tanýdy «sarqylmas qazyna» deýge bola ma? Nelikten?
Mátinmen jumys
TANYM TAǴLYMY
Ańyz áńgime
• «Alystan kórýge úırendi» degendi qalaı túsinesińder?
• Sender tanymnyń qaı jolyn tańdap alar edińder? Nelikten?
• Qaı danyshpannyń taǵylymy tabandylyǵyna, bolashaqty boljaýǵa úıretedi? Nelikten?
Jańa aqparat
Jańa aqparat naqtyly tujyrymdama jasaý úshin beriledi. Oqýlyqta usynylǵan túıindemeni oqyp. jetekshi suraqtar arqyly taldaý jasalady.
«Ózin - ózi taný ómirdiń mánin túsinýge, qarym - qatynas jasaý kezinde jaqsy men jamandy ajyratýǵa kómektesedi.
Ózin - ózi tanýǵa úırene otyryp, adam ózimen jáne qorshaǵan ortamen úılesimdi, jarastyqta ómir súrýge talpynady. Ol adamdardyń óz múmkindikterin durys paıdalanýǵa, óz qabiletterin shyńdaýǵa kómektesedi».
Jańa aqparatpen tanysý oqýshylardyń pikirin zerdelep, ol izgilik jolyn qalaǵan adam óziniń aınalasyndaǵy adamdarǵa jaqsylyq jasaý, úlkendi syılaý, kishige qamqorlyq kórsetý sıaqty izgi isterimen ózin de, ózgeni de tárbıeleıdi degen baǵytta túıisýi kerek.
Tapsyrma
• Abaı atamyzdyń «Ózińnen óziń ár kún saıyn esep al» degen sózin qalaı túsinesińder?
• Esti bolý úshin adamǵa qandaı qasıetter kerek dep oılaısyńdar?
Dáıeksóz
Otyrarlyq ǵulama ǵalym ál - Farabıdiń adamnyń ózin - ózi tanýy týraly «Dúnıedegi eń ońaı nárse - bireýge aqyl aıtý, eń qıyn nárse - ózińdi - óziń túsiný» degen naqyl sózine taldaý jasalady. Tańdaýda bireýdiń boıyndaǵy kemshilikti kórip, aqyl aıtý ońaı, adamnyń eń jaqsy qasıeti - óz boıyndaǵy kemshilikterdi ózi baıqap, sony boldyrmaýǵa tyrysý, adamnyń ózin - ózi túsinýi, túsine otyryp ózin - ózi tárbıeleýi ómirlik úderis. Ózin - ózi tárbıeleýdiń nátıjesi jemisti bolady.
Túıindeme
Oqýlyqta usynylǵan tujyrymdamalarǵa jeke - jeke taldaý jasalady.
Tapsyrma
Shyǵys fılosofy ál - Mashanıdyń óleńin oqyp, danalyqqa qol jetkizýdiń basty sharty - adamnyń ózin - ózi tanýy degen baǵytta áńgime júrgiziledi. Óleńdi úıge jattap kelýge tapsyrýǵa bolady.
Adam - ǵalam ǵajaıyp jeke - dara,
Jan qumary - izdengen máńgi sana.
Ózińdi óziń tanysań - istiń basy,
Túzegen óz ǵalamyn bolǵan dana.
Ál - Mashanı
Dáptermen jumys
Dápterde berilgen saýalnamalyq suraqtardy muqıat oqyp, óz oılaryn úıde jazyp kelý tapsyrylady.
Júrekten júrekke
MEN DE ÓSİP KELEMİN
Á. Ormanshına
Jeldeı júıtkip jyldarmen
Men de ósip kelemin.
Otanymdy súıemin,
Qadirin onyń bilemin.
Mektepke de baramyn,
Bilimniń boılap tereńin,
Úırenemin, uǵamyn,
Ómirdiń jınap keregin.
Kerek bolsa kómegim,
Qol ushymdy beremin.
Adal týǵan Otanǵa
Uly bolsam dep edim.
Ózimdi ózim tanýmen ósip kelem. júkteý
Taqyryby: ÓZİMDİ ÓZİM TANÝMEN ÓSİP KELEM...
Maqsaty: oqýshylardyń adam ómir jolynyń mańyzdy quramdasy retindegi ózin - ózi taný týraly túsinikterin keńeıtý.
Mindetteri:
- oqýshylardyń "Ózin - ózi taný" páni boıynsha ótken synyptarda alǵan bilimderin pysyqtaı otyryp, ózin - ózi tanýdyń úzdiksiz úderis ekendigin uǵyndyrý;
oqýshylardyń ómirdegi ustanymyn, bolashaǵyn anyqtaýyna oqý materıaldary arqyly yqpal ete otyryp, adamnyń qaıtalanbas tulǵa ekendigi týraly túsinikterin damytý;
- ár adamnyń qaıtalanbas tulǵa ekendigin este tuta otyryp, ózin - ózi túsiný, ózin - ózi baǵalaı bilý jáne ózin - ózi tárbıeleý týraly halyq danalyǵymen tanystyrý;
- ózin - ózi tárbıeleý úrdisinde rýhanı qundylyqtardyń qaınar kózi - halyqtyq taǵylymdardyń tájirıbesinen tálim ala bilýge baýlý.
SHATTYQ SHEŃBERİ
J. Qaljanova
Óz - ózińmen, balashym,
Janyń tapsyn jarasym.
Teńdesi joq eshkimge,
Bul ómirde darasyń.
Jelden júırik kóńil kúı,
Esti sózdi oıǵa túı.
Jylýyna bólegen,
Janym, jaryq kúndi súı.
Tarıhty bil, tildi súı,
Tórt túligiń - tóldi súı.
Ormandy súı, beldi súı,
Aıdyn shalqar kóldi súı.
Halqyńdy súı, eldi súı,
El basqarǵan erdi súı.
Qasıetti mekeniń –
Týyp ósken jerdi súı...
Óleńniń ánin bilmegen jaǵdaıda oqýshylarǵa óleń joldaryn oqytyp, ómirge kelgen ár balaǵa degen anasynyń tilekteri: «óz - ózimen jarastyqta bolýy», «ómirdegi daralyǵy», «dana sózderdi Ýgyna bilýi», «óz tarıhyn, tilin, tabıǵatyn, týǵan jerin súıe bilýi» sıaqty talaptardyń mańyzy týraly oı qozǵalady. Osyndaı ana tilekterine saı bolý úshin ne isteý kerek degen suraq tóńireginde áńgime júrgizedi.
Oıyn «Tanys bolaıyq».
Shattyq sheńberin odan ári jalǵastyryp, «Tanys bolaıyq» oıyny oınatylady. Oıyndy júrgizýdiń maqsaty - ár balanyń ómirde óz joly, óz tandyry, óz tańdaýy bar ekendigine kóńil aýdarý. Oıynnyń sharty boıynsha sheńberde turǵan ár bala óz esimin ataıdy da, onyń nemen baılanysty qoıylǵany jóninde málimet beredi. Mys: Asyl esim jany sulý, taza, aqyldy bolsyn; Bolat - er júrek, qaıratty, elin qorǵaıtyn azamat bolsyn; Jibek - jany názik, ádemi, súıkimdi bolsyn; Abaı uly ańyn sıaqty danyshpan, ónerli, halqyna syıly bolsyn t. e. s.
Áńgimelesý
Oqýlyqta «Oılanaıyq, áńgimeleseıik» aıdarymen berilgen suraqtar negizinde áńgime júrgiziledi:
1. Biz "Ózin - ózi taný" páninen ne úırendik?
2. Ózin - ózi tanýdyń adam ómirindegi mańyzy qandaı?
3. Ózin - ózi tanýdy «sarqylmas qazyna» deýge bola ma? Nelikten?
Mátinmen jumys
TANYM TAǴLYMY
Ańyz áńgime
• «Alystan kórýge úırendi» degendi qalaı túsinesińder?
• Sender tanymnyń qaı jolyn tańdap alar edińder? Nelikten?
• Qaı danyshpannyń taǵylymy tabandylyǵyna, bolashaqty boljaýǵa úıretedi? Nelikten?
Jańa aqparat
Jańa aqparat naqtyly tujyrymdama jasaý úshin beriledi. Oqýlyqta usynylǵan túıindemeni oqyp. jetekshi suraqtar arqyly taldaý jasalady.
«Ózin - ózi taný ómirdiń mánin túsinýge, qarym - qatynas jasaý kezinde jaqsy men jamandy ajyratýǵa kómektesedi.
Ózin - ózi tanýǵa úırene otyryp, adam ózimen jáne qorshaǵan ortamen úılesimdi, jarastyqta ómir súrýge talpynady. Ol adamdardyń óz múmkindikterin durys paıdalanýǵa, óz qabiletterin shyńdaýǵa kómektesedi».
Jańa aqparatpen tanysý oqýshylardyń pikirin zerdelep, ol izgilik jolyn qalaǵan adam óziniń aınalasyndaǵy adamdarǵa jaqsylyq jasaý, úlkendi syılaý, kishige qamqorlyq kórsetý sıaqty izgi isterimen ózin de, ózgeni de tárbıeleıdi degen baǵytta túıisýi kerek.
Tapsyrma
• Abaı atamyzdyń «Ózińnen óziń ár kún saıyn esep al» degen sózin qalaı túsinesińder?
• Esti bolý úshin adamǵa qandaı qasıetter kerek dep oılaısyńdar?
Dáıeksóz
Otyrarlyq ǵulama ǵalym ál - Farabıdiń adamnyń ózin - ózi tanýy týraly «Dúnıedegi eń ońaı nárse - bireýge aqyl aıtý, eń qıyn nárse - ózińdi - óziń túsiný» degen naqyl sózine taldaý jasalady. Tańdaýda bireýdiń boıyndaǵy kemshilikti kórip, aqyl aıtý ońaı, adamnyń eń jaqsy qasıeti - óz boıyndaǵy kemshilikterdi ózi baıqap, sony boldyrmaýǵa tyrysý, adamnyń ózin - ózi túsinýi, túsine otyryp ózin - ózi tárbıeleýi ómirlik úderis. Ózin - ózi tárbıeleýdiń nátıjesi jemisti bolady.
Túıindeme
Oqýlyqta usynylǵan tujyrymdamalarǵa jeke - jeke taldaý jasalady.
Tapsyrma
Shyǵys fılosofy ál - Mashanıdyń óleńin oqyp, danalyqqa qol jetkizýdiń basty sharty - adamnyń ózin - ózi tanýy degen baǵytta áńgime júrgiziledi. Óleńdi úıge jattap kelýge tapsyrýǵa bolady.
Adam - ǵalam ǵajaıyp jeke - dara,
Jan qumary - izdengen máńgi sana.
Ózińdi óziń tanysań - istiń basy,
Túzegen óz ǵalamyn bolǵan dana.
Ál - Mashanı
Dáptermen jumys
Dápterde berilgen saýalnamalyq suraqtardy muqıat oqyp, óz oılaryn úıde jazyp kelý tapsyrylady.
Júrekten júrekke
MEN DE ÓSİP KELEMİN
Á. Ormanshına
Jeldeı júıtkip jyldarmen
Men de ósip kelemin.
Otanymdy súıemin,
Qadirin onyń bilemin.
Mektepke de baramyn,
Bilimniń boılap tereńin,
Úırenemin, uǵamyn,
Ómirdiń jınap keregin.
Kerek bolsa kómegim,
Qol ushymdy beremin.
Adal týǵan Otanǵa
Uly bolsam dep edim.
Ózimdi ózim tanýmen ósip kelem. júkteý