InfoHub Logo

Qustar – kóktem jarshysy
Maqsaty: Tabıǵatty súıýge baýlý, tabıǵatqa qamqor bolýǵa úıretý.
Balalardyń qustar týraly túsinikterin keńeıtý, qustardyń paıdasyna toqtalý
Damytýshylyq: Balanyń sózdik qoryn baıytý, baılanystyryp sóıleýge úıretý. Tabıǵatqa degen meıirimin oıatý, adamgershilikke baýlý; Aınaladaǵy ómirdi baqylaý arqyly dúnıetanymyn molaıtý, oı - órisin jetildirý.
Tárbıelik: Qustardy qorǵaýǵa, aıalaýǵa, ádemilikke tárbıeleý.
Kórnekilikteri: «Qustar bizdiń dosymyz» atty burysh, qustar týraly býkletter, álbom, plakattar, qustardyń dybysy jazylǵan taspa, tabıǵat týraly syzba.
Ótkizý ádisi: Suraq jaýap, oıyn, túsindirý, kórnekilik ádister.

Tárbıeshi:
Kúndeı jadyrap
Aıdaı araılap
Juldyzdaı jarqyrap
Sýdaı taza móldir kóńilmen
Búgingi kúnimizdi bastaımyz.
Balalar:
Tabıǵat bizdiń anamyz
Tabıǵatqa balamyz
Iilip sálem beremiz
Biz ádepti balamyz
Sálemetsizder me, apaılar.
Qosh keldińizder!

Tárbıeshi:
Sender qandaı ádemisińder, meıirimdi, aqyldy balasyńdar!
Osyndaı qaıyrymdy, aqjarqyn bolyp ósýińizge tabıǵattyń tıgizer áseri mol. Tabıǵat – Ana senderge mol shapaǵatyn tógip, kóterińki kóńil – kúıdi saqtaı otyryp, búgingi ashyq oqý is – áreketimizdi bastaımyz.
Tárbıeshi:
Balalar, qazir jyldyń qaı mezgili?
Balalar: Kúz
Tárbıeshi:
Jaraısyńdar, al kúz mezgilinde qandaı erekshelikterdi baıqadyńdar?
Balalar:
Kún sýytyp, jaýyn – shashyn mol bolady. Japyraqtar sarǵaıyp, jerge túsedi.
Tárbıeshi:
Durys balalar, óte jaqsy, jaraısyńdar. Munyń bári tabıǵattyń qubylysy eken. Al, balalar, tabıǵat týraly ne bilemiz? Tabıǵat degenimiz ne, qane, monıtorǵa qarap, esimizge túsireıikshi.
«Tabıǵat» atty syzbamen jumys.
Tárbıeshi:
Al, endi ósimdikter men janýarlar týraly qanshalyqty biletinimizdi «Kim jyldam» oıynymen baıqap kóreıik. ( 2 topqa bólip, suraqtarǵa jaýap alý. Saıys sońynan upaı sandaryn anyqtaý)
Jaraısyńdar balalar, sender tabıǵat týraly kóp nárse biledi ekensińder.

Balalar, taqtadaǵy ádemi sózjumbaqty kórdińder me? Sózjumbaqty durys sheshsek búgingi oqý is – áreketimizdiń taqyryby shyǵady. Al, qane, sózjumbaqty sheshý úshin jasyrylǵan jumbaqtardyń sheshýin tabýǵa daıynbyz ba? Endeshe muqıat tyńdaıyq.

1. Eki aıyr quıryǵy
Qıaq murt qanaty
Ushqyrlardyń júırigi. (Qarlyǵash)

2. Taldyń basynda
Jemi bar qasynda
Úı tur saıaly
Dostarǵa aıaly. (Uıa)

3. Ózi saq, ózi usaq
Shyqylyqtap turmaıdy
Quıryǵy uzyn, ózi ala
Bul qandaı qus? (Saýysqan)

4. Toqyldatyp mazany ap
Aǵashtardy tazalap
Ormandardy emdeıdi
Zıankesti jaralap. (Toqyldaq)

5. Sary úrpek balaqan
Enesine eredi
Kógaldy shoqyp kóp
Dán izdep teredi. (Balapan)
6. Bıikke salǵan aǵash úı
Sol ǵoı onyń mekeni
Jazdaı saıran salyp aq
Qysta alysqa ketedi. (Qaratorǵaı)

Jańa oqý is – áreketi.
Balalar, qarańdarshy, sózjumbaǵymyz sheshildi. Balalar, sender áripterdi úırenýdi jańa bastap jatqandyqtan sender áli oqı almaısyńdar. Senderge men oqyp beremin. Qyzyl áriptermen «QUSTAR» degen sóz shyqty. Endeshe jańa oqý is – áreketi qustarǵa baılanysty «QUSTAR – KÓKTEM JARSHYSY» dep atalady.
Balalar, tiri tabıǵatqa jatatyn janýarlardyń eń kóp mańyzdy toby – QUSTAR bolyp esepteledi. Qustardyń túrleri óte kóp. Qustardyń paıdasy mol. Olar tabıǵattyń baılyǵy bolyp sanalatyn aǵashtardy, ósimdikterdi zıankes jándikterden tazartady. Qustar bir ornynda turmaıdy. Olar bir jerden ekinshi jerge ushyp – qonyp júredi. Barlyq qustarǵa ortaq qasıet – olar ushady, qanattary, mamyqtary, báriniń tumsyqtary bar. Olar jumyrtqalaıdy, balapan basady.
Qustar óte paıdaly, olardyń etin, júnin, mamyǵyn, jumyrtqasyn adamdar keregine paıdalanady.

Qustar úlken eki topqa bólinedi.
1. Úı qustary
2. Dala qustary
Úı qustaryna: Qoraz, taýyq, úırek, balapan, qaz.
Dala qustaryna: Torǵaı, qarlyǵash, aqqý, úki, toqyldaq.
Al endi balalar, sharshaǵan shyǵarsyzdar, sendermen biraz sergip alaıyq,

Sergitý sáti: «Shóp – shóp shójelerim» ánimen.
Qorytyndy:
- Balalar, sonymen bizdiń taqyrybymyz ne týraly boldy?
- Qustar qalaı bólinedi?
- Qandaı qustarmen tanystyq?
- Qustardyń qandaı paıdasy bar?
- Balalar, jaraısyńdar, óte jaqsy qatystyńyzdar.

Tabıǵat – bizdiń baılyǵymyz. Tabıǵattyń kórki, sáni, áni bolǵan qustardy qorǵaıyq. Al qustar tabıǵat qorǵaýshysy. Sol qustarǵa qamqor bola bileıik.
- Balalar, kelgen qonaqtarmen qoshtasamyz.
Kútiletin nátıje:
Bilý kerek: Qustardyń attaryn bilý.
Meńgerý: Qustardy bir – birinen aıyrmashylyǵyn ajyrata bilýge, suraqqa tolyq jaýap berýge úıretý.

Mańǵystaý oblysy, Qaraqıa aýdany,
Munaıshy aýyly MKQK «Balaýsa» balabaqshasynyń ádiskeri
Izjanova Moldır Nabıdollakyzy