- 05 naý. 2024 03:15
- 239
Saqtardyń tarıhy, mekendegen jeri, qoǵamdyq qurylysy
Qazaqstan tarıhy 6 synyp
Taqyryp: Saqtardyń tarıhy, mekendegen jeri, qoǵamdyq qurylysy
«Ózińniń ultyńdy tanyp almasań, sen basqa ulttyń kim ekenin esh ýaqytta bile almaısyń»
M. Aryn
Maqsaty:
1. Qazaq halqynyń ata - tegi bolǵan taıpalar men ulystar týraly aıta otyryp, Orta Azıany mekendegen saq taıpalarynyń shyǵý tegi jáne olardyń shyǵý tegi jáne olardyń mekendegen jerleri týraly tolyq túsinik berý.
2. Oqýshylardyń belsendiligin arttyryp, bilimderin jetildirý.
3. Oqýshylardy otansúıgishtik rýhta tárbıeleı otyryp, mádenıetti, ımandy azamat etip qalyptastyrý
Sabaqtyń túri: Aralas
Ádisi: Interaktıvti
Resýrstar: karta, keskin karta, sýretter, naqyl sózder, poster jasaý
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi, psıhologıalyq jaǵdaı jasaý - muǵalim – oqýshylarǵa, oqýshylar bir – birine sáttilik tileıdi.
Ótken taqyryptarǵa sholý:
1. Qazaqstan tarıhy neshe bólikten turady – 4
2. Sonyń ishinde ejelgi Qazaqstan da 4 – ke bólinedi
1. Tas dáýiri
2. Mys dáýiri
3. Qola dáýiri
4. Temir dáýiri
3. Adamzat balasynyń metaldan jasalǵan quraldardy ıgere bastaýy qaı dáýirden bastalady?/ eneolıt – mystytas /
4. Temir dáýiri dep atalý sebebi eńbek quraldary temirden jasaldy
5. Temir dáýiriniń erekshelikteri:
a/ sharýashylyq quraldardyń temirden jasalynýy;
b/ iri taıpalardyń taıpalyq odaqtarǵa birigýi
v/ kóshpeli mal sharýashylyǵy men jyrtpaly eginshiliktiń shyǵýy
g/ alǵashqy memleketterdiń qalyptasa bastalýy
Jańa sabaqtyn jospary:
1. Saq taıpalarynyń shyǵý tarıhy
2. Saqtardyń taıpalyq quramy men ornalasýy
Muǵalimniń sózi, baǵyt – baǵdar berý
Qazaq halqynyń ata – tegi bolǵan taıpalar men ulystardyń ejelgi zaman derekterinde aty áıgili bolǵandary; saq, úısin, qańly, sarmat, ǵun taıpalary. Qazaq tarıhyn zerttegen ǵalymdar qazaq halqynyń arǵy erte zamanda Orta Azıany meken etken ejelgi Saq taıpalarynan shyqqan deıdi. B. z. b. 1 myńjyldyqta ómir súrgen
Tarıhı derekterde
Keıbir tarıhshy ǵalymdar «qazaq» sózi degen eki sózden «qas, saq» degennen shyqqan deıdi. Olar qazaqtar túrik, monǵol tektes taıpalardan qurylǵan ejelgi halyq dep boljam aıtady
Saq taıpalaryn ár elde ártúrli
• Grekter – azıalyq skıfter
• Parsylar – qudiretti erkekter
• Irandyqtar – júırik atty týrlar dep ataǵan
Parsy patshalary Darıı men Kserkstiń jarlyqtarynan, Irannyń kóne kitaby « Avestadan» grek tarıhshylary; Gerodot, Strabon, Ptolomeı eńbekterinen alyndy
Oqýshylar aldyn - ala daıyndaǵan málimetpen tanystyrady
Sýretter sóıletý « Altyn adam», Shıraq, Tomırıs
Sergitý sát
Kartamen jumys isteý mekendegen jer
Keskin kartamen jumys isteý
Oqýlyqpen jumys toppen Saq qoǵamy 55 - 56 bet Klaster jasaý
Qorǵaý
Sabaqty bekitý Betpe – bet
Epıgrafqa alan sózderdi qalaı túsinesińder « Ózińniń ultyńdy tanyp almasań, sen basqa ulttyń kim ekenin esh ýaqytta bile almaısyń» M. Aryn
Ár oqýshynyń oı - pikiri tyńdaý
Búgin qazaq halqynyń arǵy tegi bolǵan Qazaqstandy mekendegen tunǵysh taıpalyq odaq – Saqtar týraly ashyq sabaq ótildi. Bul sabaqtan qandaı maǵlumat aldyńdar?
Bir oqýshy – Sarapshy
Ár oqýshy kartochka boıynsha suraqtar alady.
1 oqýshyǵa
*Saqtar qandaı taıpa eken?
* Olardyń Qazaqstanda ómir súrgen ýaqyty
2 oqýshyǵa
• Saqtar týraly qandaı derekterden alyndy?
• «Altyn adam» týraly ne bilesin?
3 oqýshyǵa
• Irandyqtar saqtardy qalaı ataǵan?
• Tomırıs týraly ne bilesińder?
4 oqýshyǵa
• «Avesta» qandaı kitap?
• Shoshaq bórikti saqtar Qazaqstannyń qaı jerin mekendegen?
Sarapshy saraptama jasaıdy.
Sabaqty qorytý:
Ejelgi grek tarıhshylardyń « Saqtar batyr, jaýynger, dushpanyna – qatal, dosyna adal bolǵan, olar qastasqan jaýyn aıamaǵan. Batyr jaýyngerlerdi qurmet etken» degen sózimen qorytamyn.
Oqýshylardy baǵalaý.
Úıge tapsyrma.
Saqtardyń tarıhy, mekendegen jeri, qoǵamdyq qurylysy. júkteý
Taqyryp: Saqtardyń tarıhy, mekendegen jeri, qoǵamdyq qurylysy
«Ózińniń ultyńdy tanyp almasań, sen basqa ulttyń kim ekenin esh ýaqytta bile almaısyń»
M. Aryn
Maqsaty:
1. Qazaq halqynyń ata - tegi bolǵan taıpalar men ulystar týraly aıta otyryp, Orta Azıany mekendegen saq taıpalarynyń shyǵý tegi jáne olardyń shyǵý tegi jáne olardyń mekendegen jerleri týraly tolyq túsinik berý.
2. Oqýshylardyń belsendiligin arttyryp, bilimderin jetildirý.
3. Oqýshylardy otansúıgishtik rýhta tárbıeleı otyryp, mádenıetti, ımandy azamat etip qalyptastyrý
Sabaqtyń túri: Aralas
Ádisi: Interaktıvti
Resýrstar: karta, keskin karta, sýretter, naqyl sózder, poster jasaý
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi, psıhologıalyq jaǵdaı jasaý - muǵalim – oqýshylarǵa, oqýshylar bir – birine sáttilik tileıdi.
Ótken taqyryptarǵa sholý:
1. Qazaqstan tarıhy neshe bólikten turady – 4
2. Sonyń ishinde ejelgi Qazaqstan da 4 – ke bólinedi
1. Tas dáýiri
2. Mys dáýiri
3. Qola dáýiri
4. Temir dáýiri
3. Adamzat balasynyń metaldan jasalǵan quraldardy ıgere bastaýy qaı dáýirden bastalady?/ eneolıt – mystytas /
4. Temir dáýiri dep atalý sebebi eńbek quraldary temirden jasaldy
5. Temir dáýiriniń erekshelikteri:
a/ sharýashylyq quraldardyń temirden jasalynýy;
b/ iri taıpalardyń taıpalyq odaqtarǵa birigýi
v/ kóshpeli mal sharýashylyǵy men jyrtpaly eginshiliktiń shyǵýy
g/ alǵashqy memleketterdiń qalyptasa bastalýy
Jańa sabaqtyn jospary:
1. Saq taıpalarynyń shyǵý tarıhy
2. Saqtardyń taıpalyq quramy men ornalasýy
Muǵalimniń sózi, baǵyt – baǵdar berý
Qazaq halqynyń ata – tegi bolǵan taıpalar men ulystardyń ejelgi zaman derekterinde aty áıgili bolǵandary; saq, úısin, qańly, sarmat, ǵun taıpalary. Qazaq tarıhyn zerttegen ǵalymdar qazaq halqynyń arǵy erte zamanda Orta Azıany meken etken ejelgi Saq taıpalarynan shyqqan deıdi. B. z. b. 1 myńjyldyqta ómir súrgen
Tarıhı derekterde
Keıbir tarıhshy ǵalymdar «qazaq» sózi degen eki sózden «qas, saq» degennen shyqqan deıdi. Olar qazaqtar túrik, monǵol tektes taıpalardan qurylǵan ejelgi halyq dep boljam aıtady
Saq taıpalaryn ár elde ártúrli
• Grekter – azıalyq skıfter
• Parsylar – qudiretti erkekter
• Irandyqtar – júırik atty týrlar dep ataǵan
Parsy patshalary Darıı men Kserkstiń jarlyqtarynan, Irannyń kóne kitaby « Avestadan» grek tarıhshylary; Gerodot, Strabon, Ptolomeı eńbekterinen alyndy
Oqýshylar aldyn - ala daıyndaǵan málimetpen tanystyrady
Sýretter sóıletý « Altyn adam», Shıraq, Tomırıs
Sergitý sát
Kartamen jumys isteý mekendegen jer
Keskin kartamen jumys isteý
Oqýlyqpen jumys toppen Saq qoǵamy 55 - 56 bet Klaster jasaý
Qorǵaý
Sabaqty bekitý Betpe – bet
Epıgrafqa alan sózderdi qalaı túsinesińder « Ózińniń ultyńdy tanyp almasań, sen basqa ulttyń kim ekenin esh ýaqytta bile almaısyń» M. Aryn
Ár oqýshynyń oı - pikiri tyńdaý
Búgin qazaq halqynyń arǵy tegi bolǵan Qazaqstandy mekendegen tunǵysh taıpalyq odaq – Saqtar týraly ashyq sabaq ótildi. Bul sabaqtan qandaı maǵlumat aldyńdar?
Bir oqýshy – Sarapshy
Ár oqýshy kartochka boıynsha suraqtar alady.
1 oqýshyǵa
*Saqtar qandaı taıpa eken?
* Olardyń Qazaqstanda ómir súrgen ýaqyty
2 oqýshyǵa
• Saqtar týraly qandaı derekterden alyndy?
• «Altyn adam» týraly ne bilesin?
3 oqýshyǵa
• Irandyqtar saqtardy qalaı ataǵan?
• Tomırıs týraly ne bilesińder?
4 oqýshyǵa
• «Avesta» qandaı kitap?
• Shoshaq bórikti saqtar Qazaqstannyń qaı jerin mekendegen?
Sarapshy saraptama jasaıdy.
Sabaqty qorytý:
Ejelgi grek tarıhshylardyń « Saqtar batyr, jaýynger, dushpanyna – qatal, dosyna adal bolǵan, olar qastasqan jaýyn aıamaǵan. Batyr jaýyngerlerdi qurmet etken» degen sózimen qorytamyn.
Oqýshylardy baǵalaý.
Úıge tapsyrma.
Saqtardyń tarıhy, mekendegen jeri, qoǵamdyq qurylysy. júkteý