InfoHub Logo

Kúnderdiń kúninde túlki men qasqyr dos bolypty. Ekeýi birine-biri barys-kelis jasap turady.

         Bir kúni túlki qydyryp, qasqyr dosynyń úıine kelse, jeıtin túgi joq, ashtan buralyp otyr eken.

         Túlkiniń osyndaı qysyltaıań kezde kelgenine qýanǵan qasqyr:

         – O, dosym, kelgeniń qandaı jaqsy boldy. Tiske basar túgim joq, qarnym ashyp, ishim shuryldap otyr. Sen epshil, amalshylsyń ǵoı, aılań da kóp. Bir amalyn taýyp, meni bir toıdyrshy, – dep qıylypty.

         Dosynyń zary janyna batqan túlki:

         – Ashtyq ne qylmaıdy. Áliń ketken eken, bir amalyn jasaıyn, – dep, syrtqa shyǵyp ketedi. Qasqyr onyń qaıta oralýyn kútip otyra beredi.

         Túlki saı-saıdy saǵalap kelip, etektegi adyrda jaıylyp jatqan bir qora qoıǵa baryp, ishinen bir toqtyny ustaıdy da qasqyrǵa ákelip beredi. Ońasha otyryp, ımenbeı jesin degendeı, ózi ketip qalady.

         Toqtyny kórgende, qasqyrdyń kózi ottaı janady. Tilimen ezýin jalap-jalap alyp, tisin aqsıtyp, umtyla bergende, toqty:

         – Eı, qaseke, mal tanısyń ǵoı óziń de. Meni qazir jegenińmen, etim tisińniń arasynda ǵana qalady. Qarnyńa juǵyn da bolmaımyn. Onan da artyńdy oıla, meni qazir qoıa ber. Kúzge deıin toıynyp, semirip alaıyn. Kúz túskenshe, men de úlken qoı bolamyn. Sol kezde seni ózim izdep keleıin. Sonda jersiń, – deıdi.

         Qasqyr qarsy aldynda turǵan judyryqtaı toqtynyń búkil turqyn shola qaraıdy da qazir jegennen aýzym tolmas dep, aıtqanyna kónip, bosatyp jiberedi. Sóıtip, toqtydan aıyrylady. Odan keıin jeıtin túgi bolmaı, qarny ashyp, ólermen kúıge túsken soń, amalsyzdan túlki dosyna barady.

         – Dosym, jańaǵy ákelip bergen toqtyń tym aryq eken. Ózi de judyryqtaı, aýzym tolmaıtyn boldy. Sodan «kúzge deıin semirip, jetilip, aldyńa ózim kelemin» degen soń, bosatyp jiberdim. Endi qarnym ashyp, ashtyqtan ólip baramyn. Amalyń kóp qoı, taǵy baryp, bir semizin ákelip bershi, – deıdi ólimsirep.

         Aıdalada jaıylyp júrgen qoıdy aıasyn ba, túlki shyǵyp ketedi de álgi adyrdaǵy qoıǵa baryp, bir nán tusaqty jetelep ákelip beredi. Erkin jesin degendeı, taǵy da ózi ketip qalady.

         Ash qasqyr jalaqtap, endi aýyz sala bergende:

         – Taqsyr,–deıdi tusaq mańyrap. – Meni jalǵyz óziń taýysa almaısyń. Artylyp qalǵan etim kún ystyqta buzylady. Búlingen et ysyrap bolady. Odan da senderdiń saýaptaryńdy alaıyn, ash júrgen serikterińdi shaqyryp kel. Báriń birigip jersiń. Men osy arada tosa turaıyn. Qasqyr tusaqtyń bul sózin jón kórip, aıtqanyna nanady da:

         – Sen eshqaıda ketip qalma, osy jerde tosa tur. Qashyp ketseń, báribir izdep taýyp alamyn. Endi men serikterimdi ertip kelemin, – deıdi de júgire jóneledi. Qasqyr uzaı bergende, tusaq ta bas amandyǵyn oılap, qoraǵa qaraı bezedi.

         Qasqyr ár jerde súmeńdep júrgen serikterin izdep taýyp, ertip kelse, ýádeli jerinde tusaq joq. Ári izdep, beri izdep eshqaıdan taba almaıdy. Serikteri ony mazaqtap-mazaqtap, óz jónderine kete barady.

         Ózine ákelip bergen daıyn jemnen taǵy da aıyrylyp qalǵan qasqyr namysty qoıyp, túlki dosyna qaıta barady súmireıip. Sodan soń bolǵan oqıǵany bastan-aıaq baıandap beredi. Aqyrynda:

         – Eı, dosym, qaıyr qylsań bútin qyl degen emes pe, sen de endi bul isti aıaǵyna shyǵar, – dep, jabysyp turyp alady.

         Túlki bul joly da dosynyń tilegin qabyl alyp, bir shuńqyrda úıelep jatqan bir attyń qasyna ilestirip alyp barady da:

         – Mine, mynaý at shuńqyrda jatyr, eshqaıda qashyp kete almaıdy. Osyny jeı ǵoı, – deıdi de ózi ketip qalady. Ári taman baryp, syrtynan baqylap turady.

         Qasqyr qulshynyp, jeıin dep, ońtaılana bergende, at aıtady:

         – O, qaseke, seri ediń ǵoı. Meniń tabanyma bir shege kirip ketip edi. Sodan myna shuńqyrǵa quladym. Birneshe kúnnen beri osy arada azap shegip jatyrmyn, Armanda ketpeıin, tym bolmasa, sol shegeni sýyryp alyp tastap baryp jeshi...

         – Aıtqanyń bolsyn. Obalyńa qalmaı, alyp tastasam, alyp tastaıyn, – deıdi qasqyr.

         At artqy aıaǵyn kóteredi.

         – Shege, mine, osy aıaǵymda, – deıdi.

         Qasqyr attyń tabanyna úńile bergende, múıiz tuıaqpen shekeden salyp kep jiberedi. Qasqyr qańq etip, aýzy-murny qanǵa tolyp, shalqasynan túsedi.

         Sol arada túlki jetip kelip:

            – Senen-aq kórdim ǵoı kóresini, aqymaqtyǵyń ózińmen ketsin, – depti de sereıip jatqan qasqyrdyń ishek-qarnyn aqtaryp, toıyp alypty. Sodan keıin túlkiniń qasqyrǵa jany ashymaıtyn bolypty.

---