InfoHub Logo

Kúndelikti sabaq jospary, qazaq tili 5 synyp.
Taqyryptar:
56. Úndestik zańy, býyn úndestigi
57. Býyn úndestigine baǵynbaıtyn qosymshalar
58. Basqa tilden engen sózderge jalǵanatyn qosymshalar
59. Dybys úndestigi
60. Orfografıa men orfoepıa

Sabaq jospary
1. Pán aty: Qazaq tili
2. Synyby: 5
3. Kúni, aıy, jyly:
4. Toqsan: Iİİ
5. Muǵalim:
Sabaqtyń taqyryby: Úndestik zańy, býyn úndestigi
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: oqýshylardyń úndestik zańy, býyn úndestigi týraly túsinik berý, jattyǵý jumystary men qosymsha tapsyrmalar arqyly bekitý.
2. Tárbıelik: oqýshylardy adamgershilikke eńbekti dáripteýge ana tildi qurmetteýge tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń fonetıka jaıyndaǵy, til dybystary jáne olardyń túrleri týraly jáne úndestik zańy, býyn úndestigi týraly uǵymdaryn keńeıtý, oılaý qabiletterin damytý, taldaý daǵdylaryn arttyrý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádis - tásili: túsindirý, suraq - jaýap, jattyǵý, salystyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi: taqyrypqa baılanysty keste, úlestirmeler.
Pánaralyq baılanys: qazaq ádebıeti, tarıh

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý
3. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý

II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
1Tasymal týraly túsinik.
2. 313 - jattyǵý

İİİ. Bilim tekserý
Terme dıktant
Batyr adam beline qadalǵan oqty óz qolymen julyp alyp, laqtyryp jiberdi de, ol et qyzýmen shaba berdi, jaqyn qalǵan júzdikke ushyrasqansha, jaralanǵanyn bildirgen joq... Eneseı men Ulpan, Nesibeli – úsheýi qastarynda tórt jigit joldastary bar, Artyqbaı aýylyna salt shyǵyp, mólsherli jerge jetkende, úsh at jekken páýeskemen Tilemis tosyp júr eken.

IV. Jańa taqyrypty túsindirýge daıyndyq
4. Oqýshylarǵa sabaqtyń taqyryby men maqsaty týraly habarlaý

V. Jańa sabaq
Qazaq tiliniń dybystary sóz ishinde jáne sóz ben qosymshanyń, sóz ben sózdiń arasynda birimen – biri úılesip, yńǵaılasyp kelip otyrady. Túbir býynnyń jýan ne jińishkeligine qaraı qosymshanyń dybystary da jýan ne jińishke bolyp aıtylyp turady. Mysaly: balalar (balaler emes), úıler (úılar emes), aýylǵa (aýylge emes), kóshede (kósheda emes), t. b.
Qazaq tilindegi qosymshalar sózdiń sońgy dybysynyń sıpatyna qaraı beıimdelip jalǵanady: mektepte (mektepde emes), úıge (úıke emes), jazda( jazta emes), t. b. Sóıtip, sózdi bastan – aıaq birkelki áýezben aıtýdy úndestik zańy dep ataımyz.
Úndestik zańy eki túrli: a) býyn úndestigi; á) dybys úndestigi.
Daýysty dybys býyn quraıtyn bolǵandyqtan, sózdegi, sóz ben qosymshalardaǵy daýystylardyń ne biryńǵaı jińishke bolyp úndesýin býyn úndestigi (sıngormanızm) dep ataımyz.
Úndestik zańyna saı qazaq tiliniń baıyrǵy sózderi ne biryńǵaı jýan, ne biryńǵaı jińishke bolady. Mysaly: ata, ana, baqyt, baǵa, sana, namys, egiz, óris, tósek, kerege, kilem, t. b.
Jýan, jińishke daýysty dybystar mynadaı sózde aralasyp keledi:
1) Basqa tilderden engen sózderde: kitap, kıno, qazir, zaǵıp, matımatıka;
2) birikken sózder men qos sózderde aralasyp keledi: shekara, baspasóz, aman – esen, alaı – túleı, asty – ústi, asyǵys – úsigis, t. b.
Býyn úndestigi boıynsha qosymsha sózdiń sońǵy býynynyń jýan – jińishkeligine qaraı úndesip jalǵasady: sońǵy býyn jýan bolsa – jýan qosymsha, jińishke bolsa, jińishke qosymsha jalǵanady. Mysaly: óner - li, jet - er, baqyt - ty, qazir - gi, kitap - ty, matematıka - dan, t. b.

Vİ. Jańa sabaq boıynsha túsinik tekserý.
1. Oqýlyqpen jumys

314 – jattyǵý (jazbasha)
* Jýan sózderdi bir baǵanǵa, jińishke sózderdi bir baǵanǵa jazyńdar.
315 – jattyǵý(aýyzsha)
• Kirme sózderge qosymshalar jalǵanýyndaǵy úndestik zańynyń ereksheligin aıtyńdar..
316 – jattyǵý
• Mátindegi kóp núkteniń ornyna tıisti dybystardy qoıyp, kóshirip jazyńdar.

Vİİ Sabaqty bekitý
Ózdik jumys.

İ top
1. Tasymaldaýǵa bolmaıtyn sózdi jáne býyndy tap.
Ata – ana, jasyrynbaq, at, sheber, bet, talap, kóktem, kók, jaz, aı, juldyz, mol, aıqyn.
İİ top
1. Tómendegi sózderdi tasymaldaýǵa bola ma?
Elektr, stansıa, ansámbl, vólt.
İİİ top
1. qaı jaǵynan oqysańda birdeı jazylyp, birdeı aıtylatyn sózder taýyp jazyńdar.
2. Tómendegi sózderge fonetıkalyq taldaý jasa
Juldyz, Uldaı.

Vİ. Sabaqty qorytý
1. Baǵalaý
2. Úıge tapsyrma:
1. Úndestik zańy, býyn úndestigi týraly túsinik
1. 317 - jattyǵýlar



Tolyq nusqasyn kórý