Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)
Informatıka pániniń alǵyrlary
Sabaqtyń taqyryby: Informatıka pániniń alǵyrlary
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń ınformatıka páninen alǵan bilimderin jınaqtaý, olardyń ınformatıka páninen alǵan bilimderin baqylap, baǵalaý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaýyn, kompúterlik saýattylyǵy men iskerligin, tanymdyq qabiletin, logıkalyq saýattylyǵyn damyta otyryp, olardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, belsendiligin arttyrý.
Tárbıelik: Pánge, bilimge, shyǵarmashylyqqa, oıyn erkin jetkize bilýge, topta birlese jumys isteýge, tártiptilikke, sabyrlylyqqa, eńbek súıgishtikke, uqyptylyqqa tárbıeleý, ushqyr oıly, shyǵarmashylyq qabileti bar jeke tulǵany qalyptastyrý.

Sabaqtyń túri: dástúrli emes saıys sabaq
Sabaqtyń tıpi: qalyptan tys
Sabaqtyń ádisi: suraq – jaýap, praktıkým, kórsete baıandaý, toppen jáne jeke jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi:
- Interaktıvti taqta (oıyn prezentasıasyn kórsetýge arnalady).
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. Uıymdastyrý kezeńinde oqýshylar óz oryndaryna otyrǵyzylady. Ár topta 5 oqýshydan bolady jáne onyń ishinde biri top basshysy retinde saılanady. Saıysýshy toptar ústeldiń eki shetinde ornalasady.

Muǵalim:
Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar! Qurmetti ustazdar, oqýshylar jáne qonaqtar!
Barlyqtaryńyzdy bizben birge qyzyqty «Informatıka» álemine attanýǵa shaqyramyz. Ózderińizben birge oılaý jyldamdyǵyn, tapqyrlyqty, kúlkini, shapshańdyqty alyp júrýdi umytpańyzdar.
Bizdiń saıahatymyz ınformatıkany úırenýshilerge, ınformatıkany úıretýshilerge, ınformatıkany súıetinderge jáne de ınformatıkany áli de bilmeıtinderge arnalady.
Saıysymyzǵa 7a, 7á, synyptarynan quralǵan úsh top «Informatıka pániniń alǵyrlary» saıysýǵa kelip otyr. Bizdiń búgingi ótkizilgeli otyrǵan saıys sabaǵymyz 7 - synyp oqýshylarynyń jyl basynan ótken bilimderimen baılanysty. Sebebi, oqýshynyń jyl boıy alǵan bilimin oıyn elementteri arqyly tekseremiz. Ózderińiz kórip otyrǵandaı ár tobymyz 5 oqýshydan quralǵan jáne onyń ishinde biri top kapıtany. Ár top ózderine qoıylǵan tapsyrmalardy birlesip, aqyldasyp sheshýlerine múmkindikteri bar.
Kóńildi tapqyshtar, bilgishter
Bar ónerin salady,
Kim bilimdi, kóp oqyǵan bolsa eger,
Búgingi kún jeńimpazy bolady, - dep búgingi oıynymyzdy ashýǵa ruqsat etińizder.

Asyp áste saspaıyq,
Saıys qyzyǵyn eı dostar.
Osylaısha shabytpen,
Qane endi bastaıyq.
Jınalǵan ylǵı daryndar,
Júregi ot bop jalyndar.
Toptardyń bárin halaıyq,
Qol soǵyp qarsy alaıyq.

Saıysymyzdy bastamas buryn jerebe tastaý arqyly toptarymyzdyń atyn anyqtap alaıyq. Ol úshin top kapıtandaryn ortaǵa shaqyramyz. Olar taqtadaǵy berilgen sandarda jasyrylǵan toptarynyń atyn alady.
Búgin saıysymyzdyń ádil qazylar alqasymen tanystyryp óteıin:
Ádil qazylar alqasynyń tóraıymy:

Músheleri:
1.
2.
3.
Saıys sharty men ótýi:
Saıys 7 kezeńnen turady.
1. Tanystyrý kezeńi
2. Sáttilik kezeń.
3. Sheshimin tap!
4. Baıqaǵyshtyǵyńdy baıqat!
5. Ǵajaıyp alań.
6. Informatıka termınderi.
7. Jankúıerler saıysy.

Endi saıysymyzdy bastaısyz.
1 - kezeń. ”tanystyrý kezeńi”
2 - kezeń. ”Sáttilik kezeńi” Bul kezeńde ár topqa 15 suraq jáne 2 mınýt ýaqyt beriledi. Ár top óz ornynda, berilgen qaǵazdaǵy suraq tusyna óz jaýaptaryn jazady. Kez kelgen top múshesi ýaqyt bitkennen keıin suraqtardy jaýaptarymen oqıdy. Ár suraqtyń baǵalanýy – 5 upaı.

«Internet» tobynyń suraqtary:
№ Suraqtar Jaýaptar
1 1 baıt neshe bıtten turady? 8
2 Aqparattyq prosester? saqtaý, almasý, óńdeý
3 Birmezgilde qatar basylǵan osy eki perne terezeni jabady. ALT+F4
4 Kompúterdiń eń negizgi qurylǵylary? júıelik blok, pernetaqta, monıtor
5 Aqparatty keri kodtaý qalaı atalady? dekodtaý
6 Eger bul perneni bir ret bassa bas áripter engiziledi Caps Lock
7 Aqparatty qaǵazǵa basyp shyǵaratyn qurylǵy prınter
8 Birinshi elektrondy esepteýish mashına qashan jasaldy 1946 jyly AQSH - tyń Pensılvan ýnıversıtetinde
9 Prosesordy basqa qurylǵylarmen jalǵastyratyn kabel shına
10 Aqparatty belgili bir alfavıt arqyly qupıalap jazý kodtaý
11 Jypylyqtap turatyn tik syzyqsha meńzer
12 Adam nemese qurylǵy aqparat qabyldaıtyn fızıkalyq proses sıgnal
13 Windows - tiń negizgi ekrany jumys ústeli
14 Alǵashqy programmıst áıel Ada Avgýsta Lavleıs
15 Derekterdi saqtaýǵa arnalǵan qurylǵy jady

«Aqparat» tobynyń suraqtary:
№ Suraqtar Jaýaptar
1 Ekrannyń tómengi jaǵyndaǵy jińishke jolaq tapsyrmalar taqtasy
2 Windows sóziniń qazaqsha aýdarmasy tereze
3 Ekranda jaqtaýlarmen shektelgen tórtburyshty aımaq tereze
4 Naqty bir faıldy kórsetetin arnaıy belgisheler tańbashalar
5 Joıý pernesi Delete
6 Kompúterden óshirilgen qujattar saqtalady korzına
7 Meńzerdiń oń jaǵynda turǵan sımvoldardy óshiretin perne Delete
8 Birmezgilde qatar basylǵan osy eki perne jasaǵan áreketti boldyrmaıdy Ctrl+Z
9 Kompúter sózi latyn tilinen aýdarǵanda qandaı maǵynany bildiredi? esepteý
10 Sýret salýǵa arnalǵan baǵdarlama Paint
11 Aýqymdy jelige qosylý úshin qajet qurylǵy modem
12 Basý qurylǵylarynyń túrleri lazerlik, matrısalyq, búrikkish
13 Adam densaýlyǵyna zıandy kompúter qurylǵysy monıtor
14 Kompúter janyna qoıylatyn ósimdik kaktýs
15 Kompúterdiń barlyq málimetterdi óńdeý jumysyn uıymdastyratyn programmalar júıesi operasıalyq júıe

«Kompúter» tobynyń suraqtary:
№ Suraqtar Jaýaptar
1 Monıtor, júıelik blok, pernetaqta kompúterdiń qandaı qurylǵylary? negizgi
2 Kompúterdiń ekranyna aqparatty shyǵaratyn qurylǵy dıspleı nemese monıtor
3 Aqparattyq prosesterdi zertteıtin ǵylym ınformatıka
4 Aqparattyq prosesterdi júzege asyratyn qurylǵy kompúter
5 Ekilik júıeniń sandary 0, 1
6 Dúnıejúzilik kompúterler arasyndaǵy baılanys ortasy ınternet
7 Kompúterdiń aqparatty ýaqytsha saqtaıtyn qurylǵysy operatıvti jady
8 Logarıfm syzǵyshyn oılar tapqan oqymysty D. Robertson
9 Alǵashqy avtomatty esepteýish tehnıkanyń avtory Charlz Bebbıdj
10 Kompúterdiń “mıy” prosesor
11 Monıtordyń ekranyndaǵy túrli tústi núkteler pıksel
12 pernesi basqasha qalaı atalady? engizý pernesi
13 Qaǵazdaǵy keskindi kompúterdiń jadyna engizetin qurylǵy skaner
14 Qazirgi kezde keń taralǵan operasıalyq júıe Windows
15 Adam men kompúter arasyndaǵy qarym - qatynas tásili ınterfeıs

3 - kezeń. Sheshimin tap!!! Bul kezeńde qaı toptyń upaı sany kóp bolsa, sol toptyń kapıtany oıyndy bastaıdy. Top kapıtandary ortaǵa shyǵyp, jasyrylǵan jumbaq pen jumbaq eseptiń jaýabyn sheshedi jáne jumbaqtyń sheshimi boıynsha shyqqan sózdiń qyzmetin aıtýy tıis. Baǵalanýy ár jumbaqqa – 10 upaı.

1 - toptyń jumbaǵy:
1) Batyrmany basasyń,
Qajetińdi ashasyń.
(«Enter» batyrmasy)
2) Samolet A qalasynan B qalasyna deıingi qashyqtyqty 1 saǵat 20 mınýt ushyp ótti, al qaıtar jolda 80 - aq mınýt ushty. Bul qalaı?

2 - toptyń jumbaǵy:
1) Kompútermen enedi,
Qaǵazǵa basyp beredi.
(Prınter)
2) Dáriger aýrý adamǵa 4 dári berip: «árqaısysynan árbir jarty saǵatta iship otyryńyz»,- dedi. Dárilerdi iship bitirýge aýrý adamnyń qansha saǵat ýaqyty ketedi?
3 - toptyń jumbaǵy:
1) Aqparatty saqtap taratqan,
Jurtty ózine qaratqan
(Tasymaldaýshy dıskiler)
2) Matematık kishkentaı qalashyqqa toqtady da, shashyn qyryqtyrmaqshy boldy. Qalada tek eki shashtaraz bar. Birinshi shashtarazdaǵy sheberdiń shashy onsha jaqsy qyrqylmaǵan. Matematık qaı sheberge barady?
4 - kezeń. Baıqaǵyshtyǵyńdy baıqat!!! Bul kezeńde berilgen sýretterden 10 aıyrmashylyqty 2 mınýt ishinde tabý qajet. Ár toptyń aıyrmashylyqtardy tabýyna baılanysty qazylar alqasy baǵa beredi. Eń joǵarǵy baǵa – 10 upaı.

5 - kezeń. Ǵajaıyp alań. Bul kezeńde úsh top taqyryptar boıynsha suraqtarǵa jaýap beredi. Ózderińiz kórip turǵandaı suraqtar úsh taqyryp boıynsha bólingen. Bul osy ýaqytqa deıin oqýshylarymyzdyń tanysqan taraýlarynyń taqyryby. Suraqqa jaýap berýdi upaı sany joǵary top bastaıdy. Suraqqa durys jaýap bermegen jaǵdaıda ózge toptyń múshesi jaýap berýge bolady jáne upaı sol topqa jazylady.

1. Aqparat, kompúter taqyryby boıynsha suraqtar:
№ Suraqtar Jaýaptar Upaı sany
1 Aqparat latynnyń qandaı sózinen shyqqan? informatio 10
2 Tabıǵat kórinisteri jáne keskinderdi qabyldaýdy, dám, ıis sezý alynatyn aqparattar qalaı atalady? beıneli aqparat 20
3 Bir belgi tobynan ekinshi belgi tobyna kóshirý erejesi ne dep atalady? kod 30
4 Ekilik alfabıt 0 jáne 1 tańbalarymen usynylady. Aǵylshyn tilinde ekilik tańbalardy qalaı ataıdy? binary digit 40

2. Windows operasıalyq júıesi boıynsha suraqtar:
№ Suraqtar Jaýaptar Upaı sany
1 Operasıalyq júıe degenimiz jáne onyń túrleri qandaı? OJ - kompúterdi basqarýǵa, aqparatty saqtaýǵa, oǵan qosylǵan barlyq qurylǵylardyń jumysyn uıymdastyrýǵa arnalǵan programmalar jıyny. Túrleri: MS Dos, Windows 98, 2000, Vista, XP, NTb t. s. s 10
2 Basty menú qalaı ashylady jáne qandaı komandalardan turady? Bas menú İske qosý batyrmasyn basý arqyly ashylady. Baǵdarlamalar, Qujattar, Baptaý, Tabý, Anyqtama jáne kómek, Oryndaý, Kompúterdi óshirý t. s. s. komandalardan turady. 20
3 Júıelik bloktyń ishki qurylǵylaryn ata? Qatqyl dısk (vınchester), Prosesor, dıskjetek, jedel jady, t. b. 30
4 Kompúterge qosylatyn qosymsha qurylǵylarmen birge jabdyqtalatyn programmalar qalaı atalady? Draıverler 40

3. Paint grafıkalyq redaktory boıynsha suraqtar:
№ Suraqtar Jaýaptar Upaı sany
1 Paint baǵdarlamasyn qalaı iske qosamyz? Pýsk - Vse programmy - Standartnye - Paint 10
2 Áreketti oryndatpaý úshin qandaı komandany oryndaımyz? Pravka - Otmenıt 20
3 Paint baǵdarlamasynda sýretti saqtaý úshin qandaı komanda oryndalady? Faıl – Sohranıt kak... 30
4 Paint baǵdarlamasynda bettiń masshtabyn qalaı ózgertemiz? Vıd – Masshtab -... 40

6 - kezeń. Informatıka termınderin jazý.
Bastapqy kez - kelgen sóz beriledi, komanda top basshysy 3 mınýt aralyǵynda bastapqy sózdiń sońǵy árpine bastalatyn ınformatıka termınderin jazady, kóp jazǵan top basshysy jeńiske jetedi.
Monıtor – rambler - robot - tyshqan - noýtbýk - kompúter - rastr
Dısketa - aqparat - trafık - kolontıtýl - logıka - algorıtm

7 - kezeń. Jankúıerler saıysy. Bul kezeńde kórermennen bir oqýshy ortaǵa shaqyrylady. Jankúıerdiń eki qolyna da bor beriledi. Tapsyrma: sol qolmen úsh úshburysh, al oń qolymen sheńber salý kerek. Beriletin baǵa – 5 upaı. Jankúıer alǵan baǵasyn ózi qalaǵan topqa beredi.
Ekrandaǵy 4 sóz anagram túrinde berilgen, qaısysy artyq ekenin taýyp, sebebin aıtýlary qajet.
TERCHESVIN - VINCHESTER
TAKEDIS - DISKETA
AKTKOMKSIDP - KOMPAKT DISK
SORESPROS - PRSESSOR

Sonymen búgingi saıysymyz óz máresine de kelip jetti. Kelesi kezek, búgingi saıysymyzdyń jeńimpazy kim ekenin anyqtaý úshin, sóz ádilqazylar alqasyna beriledi.
Saıysymyzdyń qorytyndysy: oqýshylardy baǵalaý. Saıystyń nátıjesi boıynsha jeńgen oqýshylar marapattalady Saıysymyzdy qorytyndylaý úshin sóz kezegin ádil - qazylar alqasyna beremiz.
Komandalarǵa ár bólim boıynsha kórsetken bilimderine qaraı upaı berilip, jeńimpaz komanda anyqtaldy. Jeńimpaz komanda oqýshylaryn quttyqtaımyz!

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama