التىن كۇز. بۇلدىرشىندەر اراسىندا سايىس
“التىن كۇز” بۇلدىرشىندەر اراسىندا سايىس
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن! ارمىسىزدار، قۇرمەتتى قوناقتار! ەل بايلىعىن ارتتىرعان، بەرەكەلى كۇز ايى دا كەلدى. كۇزدى قۇرمەتتەپ، قۋانىشپەن قارسى الايىق. بۇگىنگى «التىن كۇز» اتتى سايىسقا قوش كەلدىڭىزدەر.
التىن كۇز ءبىز بەن سىزگە شۋاق شاشسىن،
كوڭىلدى سەرىپپەلى كۇيىن اشسىن.
ب ا ق پەنەن شاتتىق بىرگە قاتار قونىپ،
بەرەكە بىرلىكپەنەن ورتاقتاسسىن.
جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى ءارقاشان قىزدى ءقادىر تۇتقان. «قىز وسسە – ەلدىڭ كوركى، گۇل وسسە – جەردىڭ كوركى» - دەمەكشى، «التىن كۇز» سايىسىنا قاتىسىپ وتىرعان قىزدارىمىز بۇگىنگى جارىستىڭ اجارىن كەلتىرىپ، بەدەلىن بيىكتەتسىن دەپ، ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرايىق. (جارىسقا قاتىساتىن بالالار ورتاعا شىعادى)
قانات زارينا قانات قىزى
ساعىنعالي جۇلدىز ناعي قىزى
الىبەك ارايلىم الىبەك قىزى
ءادىل قازى شەشەدى
ءىستىڭ اق پەن قاراسىن
قىزدارىمىزدىڭ سايىسىڭ
ءادىل بەرەر باعاسىن – دەپ، سايىسىمىزعا باعا بەرەتىن تورەلىك ەتۋشى قازىلار القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار!
1.
2.
سايىسىمىز 4 كەزەڭنەن تۇرادى.
1 كەل تانىسايىق
2 ءوز ونەرىن كورسەتۋ
3 ءسان ۇلگىسى
4 ءۇي تاپسىرماسى (اناسىمەن بىرگە جاساعان جۇمىسى).
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى كوپشىلىك كورەرمەنىم،
جاقسىلىققا ءاردايىم ارتقان سەنىم.
اقجول تىلەپ ۇكىلى ۇمىتتەرگە،
تانىستىرۋ شارتىنا كەزەك بەردىم.
ەندەشە ءبىرىنشى شارتىمىز «كەل تانىسايىق» ۇمىتكەرلەرىمىزدىڭ وزدەرىن تانىستىرۋى.
«كەل تانىسايىق» بولىمىنە پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
كەلەسى بولىمگە دايىندالا بەرسەڭىزدەر بولادى.
تابيعات - كۇللى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۋاتتى قونىسى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت بەرەكەسى. وسى تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. كۇز ادام بالاسىنا مولشىلىق، بەرەكە اكەلەتىن مەزگىل. سوندىقتاندا دا، ادامدار كۇزدى بەرەكەلى كۇز، التىن كۇز دەپ باعا بەرەدى. التىن دەيتىن سەبەبى، بىرىنشىدەن، اينالانىڭ ءبارى ساپ - سارى تۇسكە بويالادى، ەكىنشىدەن، التىن بايلىقتىڭ بەلگىسى. كۇزدە ەگىندى جيناپ الاتىن بولعان اتا - بابالارىمىز «سابان توي» وتكىزىپ، كۇز بەرەكەسىن تويلاپ وتىرسا، ءاربىر مەكتەپتە وسى كۇز مەرەكەسىن تويلاۋ، كەشتەر وتكىزۋ داستۇرگە اينالعان.
ءبىز ونەرلى بالدىرعان
ونەرىمەن تاڭ قالدىرعان
ورتاعا شىعىپ كورسەتسىن
بارىنە تاڭداي قاقتىرعان – دەي كەلە، قىزدارىمىزدىڭ ونەرىمەن تانىسايىق.
ءادىل قازىلاردىڭ پىكىرلەرىن بىلسەك.
ناعىز سارى التىنداي سارى كۇز - قىركۇيەك ايى. ول - ەڭبەك ايى. كۇز ماۋسىمىنىڭ ەكىنشى اي – قازان. بۇل اي – مەرەكە باسى. ويتكەنى ديحاندار سابانتوي جاسايدى. كۇزدىڭ سوڭعى ايى - قاراشا. قاراشا دەسە دەگەندەي، اينالا تەپ - تەگىس سۇرەڭسىز. جاپىراعىنان ايىرىلعان اعاش قارا سۋىققا قالتىراپ، جۇدەۋ دالاعا ءوڭ بەرە الماي سەلتيەدى.
ءسان دەگەنىن كەرەمەت
اسەمدىكتىڭ بەلگىسى
كورسەتەيىك عاجايىپ
سۇلۋلىقتىڭ كورىنىسىن.
ءسان كورسەتۋ ۇلگىسى.
ءادىل قازىلار ءوز پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
جۇرگىزۋشى:
كورسەتەدى ونەرلەرىن ءار سالادا سايىسىپ،
قيمىلدارى جۇرگەندەي ءبىر جاي ۇشىپ
ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداپتى ەكەۋى،
انالارى مەن قىزدارى بىرلەسىپ.
(بالالار ۇيدەن جاساپ الىپ كەلگەن زاتتارىن ورتاعا الىپ شىعادى.)
ءادىل قازىلار القاسى دا قاراپ پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ جىبەرسە.
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعادى» دەمەكشى، سايىسىمىز دا اياقتالىپ كەلەدى. سىزدەر بۇگىن «كىشكەنتاي ارۋلارىمىزدىڭ» جان جاقتىلىعىن بايقادىڭىزدار. ەندى قازىلار القاسىنا كەزەك بەرەمىز.
ءادىل قازىلار شەشىمىمەن سايىسقا قاتىسۋشىلار
«ونەرلى ارۋ»، «كورىكتى ارۋ»، «شەبەر ارۋ» نوميناسيالارى بويىنشا ماراپاتتالدى.
جۇرگىزۋشى:
ءبىلىم - تەڭىز، مەكتەپتى كەمە دەيمىز،
ءبىلىم مەن تاربيە ەگىز نەگە دەيمىز،
ادەمى مەن ءتالىمى ۇندەسەتىن،
جاستاردى بولاشاققا جەتەلەيمىز.
جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن
ءومىر - كۇرەس، جەتكىزە مە مۇراتىن.
جەڭبەدىم دەپ، جەڭىلدىم دەپ رەنجىمەگىڭ،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن.
قوش دەمەيمىز، ءالى تالاي سايىستار بار
ونەرلەرىڭ ورلەي بەرسىن، قايىسپاڭدار،
ويلى ورتا كەڭەيسىن كۇننەن - كۇنگە
وسكەن ەلدىڭ جۇرتىنان قالىسپاڭدار.
جەمپازدارىمىزعا بيىك شىنداردى باعىندىرىپ، قونار تۇعىرلارى بيىكتەي بەرسىن دەي وتىرىپ، كەشىمىزدى وسىمەن اياقتايمىز! جەڭىستى كۇندەردە كەزدەسكەنشە!!!
وتكىزگەن: دەمەسىن گ. ج.
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن! ارمىسىزدار، قۇرمەتتى قوناقتار! ەل بايلىعىن ارتتىرعان، بەرەكەلى كۇز ايى دا كەلدى. كۇزدى قۇرمەتتەپ، قۋانىشپەن قارسى الايىق. بۇگىنگى «التىن كۇز» اتتى سايىسقا قوش كەلدىڭىزدەر.
التىن كۇز ءبىز بەن سىزگە شۋاق شاشسىن،
كوڭىلدى سەرىپپەلى كۇيىن اشسىن.
ب ا ق پەنەن شاتتىق بىرگە قاتار قونىپ،
بەرەكە بىرلىكپەنەن ورتاقتاسسىن.
جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى ءارقاشان قىزدى ءقادىر تۇتقان. «قىز وسسە – ەلدىڭ كوركى، گۇل وسسە – جەردىڭ كوركى» - دەمەكشى، «التىن كۇز» سايىسىنا قاتىسىپ وتىرعان قىزدارىمىز بۇگىنگى جارىستىڭ اجارىن كەلتىرىپ، بەدەلىن بيىكتەتسىن دەپ، ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرايىق. (جارىسقا قاتىساتىن بالالار ورتاعا شىعادى)
قانات زارينا قانات قىزى
ساعىنعالي جۇلدىز ناعي قىزى
الىبەك ارايلىم الىبەك قىزى
ءادىل قازى شەشەدى
ءىستىڭ اق پەن قاراسىن
قىزدارىمىزدىڭ سايىسىڭ
ءادىل بەرەر باعاسىن – دەپ، سايىسىمىزعا باعا بەرەتىن تورەلىك ەتۋشى قازىلار القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار!
1.
2.
سايىسىمىز 4 كەزەڭنەن تۇرادى.
1 كەل تانىسايىق
2 ءوز ونەرىن كورسەتۋ
3 ءسان ۇلگىسى
4 ءۇي تاپسىرماسى (اناسىمەن بىرگە جاساعان جۇمىسى).
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى كوپشىلىك كورەرمەنىم،
جاقسىلىققا ءاردايىم ارتقان سەنىم.
اقجول تىلەپ ۇكىلى ۇمىتتەرگە،
تانىستىرۋ شارتىنا كەزەك بەردىم.
ەندەشە ءبىرىنشى شارتىمىز «كەل تانىسايىق» ۇمىتكەرلەرىمىزدىڭ وزدەرىن تانىستىرۋى.
«كەل تانىسايىق» بولىمىنە پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
كەلەسى بولىمگە دايىندالا بەرسەڭىزدەر بولادى.
تابيعات - كۇللى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۋاتتى قونىسى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت بەرەكەسى. وسى تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. كۇز ادام بالاسىنا مولشىلىق، بەرەكە اكەلەتىن مەزگىل. سوندىقتاندا دا، ادامدار كۇزدى بەرەكەلى كۇز، التىن كۇز دەپ باعا بەرەدى. التىن دەيتىن سەبەبى، بىرىنشىدەن، اينالانىڭ ءبارى ساپ - سارى تۇسكە بويالادى، ەكىنشىدەن، التىن بايلىقتىڭ بەلگىسى. كۇزدە ەگىندى جيناپ الاتىن بولعان اتا - بابالارىمىز «سابان توي» وتكىزىپ، كۇز بەرەكەسىن تويلاپ وتىرسا، ءاربىر مەكتەپتە وسى كۇز مەرەكەسىن تويلاۋ، كەشتەر وتكىزۋ داستۇرگە اينالعان.
ءبىز ونەرلى بالدىرعان
ونەرىمەن تاڭ قالدىرعان
ورتاعا شىعىپ كورسەتسىن
بارىنە تاڭداي قاقتىرعان – دەي كەلە، قىزدارىمىزدىڭ ونەرىمەن تانىسايىق.
ءادىل قازىلاردىڭ پىكىرلەرىن بىلسەك.
ناعىز سارى التىنداي سارى كۇز - قىركۇيەك ايى. ول - ەڭبەك ايى. كۇز ماۋسىمىنىڭ ەكىنشى اي – قازان. بۇل اي – مەرەكە باسى. ويتكەنى ديحاندار سابانتوي جاسايدى. كۇزدىڭ سوڭعى ايى - قاراشا. قاراشا دەسە دەگەندەي، اينالا تەپ - تەگىس سۇرەڭسىز. جاپىراعىنان ايىرىلعان اعاش قارا سۋىققا قالتىراپ، جۇدەۋ دالاعا ءوڭ بەرە الماي سەلتيەدى.
ءسان دەگەنىن كەرەمەت
اسەمدىكتىڭ بەلگىسى
كورسەتەيىك عاجايىپ
سۇلۋلىقتىڭ كورىنىسىن.
ءسان كورسەتۋ ۇلگىسى.
ءادىل قازىلار ءوز پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
جۇرگىزۋشى:
كورسەتەدى ونەرلەرىن ءار سالادا سايىسىپ،
قيمىلدارى جۇرگەندەي ءبىر جاي ۇشىپ
ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداپتى ەكەۋى،
انالارى مەن قىزدارى بىرلەسىپ.
(بالالار ۇيدەن جاساپ الىپ كەلگەن زاتتارىن ورتاعا الىپ شىعادى.)
ءادىل قازىلار القاسى دا قاراپ پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ جىبەرسە.
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعادى» دەمەكشى، سايىسىمىز دا اياقتالىپ كەلەدى. سىزدەر بۇگىن «كىشكەنتاي ارۋلارىمىزدىڭ» جان جاقتىلىعىن بايقادىڭىزدار. ەندى قازىلار القاسىنا كەزەك بەرەمىز.
ءادىل قازىلار شەشىمىمەن سايىسقا قاتىسۋشىلار
«ونەرلى ارۋ»، «كورىكتى ارۋ»، «شەبەر ارۋ» نوميناسيالارى بويىنشا ماراپاتتالدى.
جۇرگىزۋشى:
ءبىلىم - تەڭىز، مەكتەپتى كەمە دەيمىز،
ءبىلىم مەن تاربيە ەگىز نەگە دەيمىز،
ادەمى مەن ءتالىمى ۇندەسەتىن،
جاستاردى بولاشاققا جەتەلەيمىز.
جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن
ءومىر - كۇرەس، جەتكىزە مە مۇراتىن.
جەڭبەدىم دەپ، جەڭىلدىم دەپ رەنجىمەگىڭ،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن.
قوش دەمەيمىز، ءالى تالاي سايىستار بار
ونەرلەرىڭ ورلەي بەرسىن، قايىسپاڭدار،
ويلى ورتا كەڭەيسىن كۇننەن - كۇنگە
وسكەن ەلدىڭ جۇرتىنان قالىسپاڭدار.
جەمپازدارىمىزعا بيىك شىنداردى باعىندىرىپ، قونار تۇعىرلارى بيىكتەي بەرسىن دەي وتىرىپ، كەشىمىزدى وسىمەن اياقتايمىز! جەڭىستى كۇندەردە كەزدەسكەنشە!!!
وتكىزگەن: دەمەسىن گ. ج.