- 28 ناۋ. 2015 00:00
- 307
ارىستان، كيىك ءھام تۇلكى
بار ەدى ءبىر زەڭگىر تاۋ اسقان بيىك،
ءار ءتۇرلى مەكەن ەتكەن اڭدار ءسۇيىپ.
جول شەككەن تاماق ىزدەپ اش ارىستان
سول تاۋدىڭ اراسىنان قۋدى كيىك.
جاقىنداپ ءجۇردى ارىستان جەتەمىن دەپ،
ويلايدى تۇستىك تاماق ەتەمىن دەپ.
كەلەدى كيىك جىلاپ ءبىر قۇدايعا،
قايتكەندە مۇنان امان كەتەمىن دەپ.
جىلاساڭ شىن زارىعىپ ءبىر قۇدايعا،
ويلاما قالادى دەپ زارىڭ جايعا.
جانىنان كيىك كۇدەر ۇزگەن شاقتا،
ەكەۋى كەز بولادى تەرەڭ سايعا.
قۋاندى سايدى كورىپ ەندى كيىك،
سايلاندى وتەيىن دەپ كۇشىن جيىپ.
زىرقىراپ اتقان وقتاي وتە شىقتى،
ارىستان قالا بەردى ءىشى كۇيىپ.
سول جەردە تۇلكى كەلدى ارىستانعا:
«جىعاسىڭ، - دەدى، - ءبارىن الىسقاندا.
بولارسىڭ دۇشپان تۇگىل، دوسقا كۇلكى،
كيىكتەن قالىپ قويساڭ جارىسقاندا.
ايتامىن مۇنى ساعان دوستىقپەنەن،
المايمىن ەش نارسەڭدى الداپ سەنەن.
ءتيىستى بايگەسىنەن قۇر قالادى
كەيبىرەۋ جۇرەكسىزدىك، بوستىقپەنەن.
تىلەسەڭ، قولدان كەلمەس ءىسىڭ بار ما،
ءتيىستى ەت قايراتتى كۇشىڭ باردا.
سيديعان جامان كيىك ءوتىپ كەتتى،
ۇيات قوي توقتاعانىڭ وسى جارعا.
اقىرساڭ، نە شىدارلىق ايباتىڭا،
دۇشپاننىڭ قالما مىسقىل عايباتىنا.
تۇرسام دا سايدىڭ كورىپ تەرەڭدىگىن،
سەنەمىن ەبىڭ مەنەن قايراتىڭا».
جەلىكتى مىنا سوزگە ەندى ارىستان،
قارعۋعا جار شەتىنە كەلدى ارىستان.
جەتە اشاي قارعىعانمەن ار جاعىنا،
تۇبىنە جاردىڭ قۇلاپ ءولدى ارىستان.
تۇلكى-ەكەڭ قۇلاپ ولگەن دوسىن كوردى،
اقىرىن ويعا ءتۇسىپ، جاقىن كەلدى.
اتاۋسىز سۇيگەن دوسىن تاستاسىن با،
سول جەردە كەشىكپەي-اق اسىن بەردى.
ءولتىرىپ دوسىن الداپ تۇلكى بۇزىق،
جەپ جاتىر ولىسىمەن ەتىن بۇزىپ.
ءبىر ايداي ازىق ەتىپ تۇلكى جاتتى،
سۇيەگىن جان دوسىنىڭ تازا ءمۇجىپ.
* * *
دوسىڭ كوپ تىرىلىك پەن اماندىقتا،
تۇلكىدەي ءسوز بەرەتىن جارعا جىقپا -
ءار ىسكە اماندىقتا قايرات سالىپ،
ءمۇجيتىن سۇيەگىڭدى جاماندىقتا.
كىسىگە تازا جولداس تابۋ قيىن،
كوبىن-اق دوس ەتەدى مال مەن بۇيىم.
دوسىڭنان، دۇشپانىڭنان بىردەي ساقتان،
باسىندا، ءسىرا، احمەت، بولسا ميىڭ.
ويلاما شىن دوستارىڭ مول ەكەن دەپ،
سوزىنە ەرە بەرمە جول ەكەن دەپ.
دوسىندى قيىن ىسكە قايراپ تۇرعان -
بىلگەيسىڭ شىن دۇشپانىڭ سول ەكەن دەپ.
ءار ءتۇرلى مەكەن ەتكەن اڭدار ءسۇيىپ.
جول شەككەن تاماق ىزدەپ اش ارىستان
سول تاۋدىڭ اراسىنان قۋدى كيىك.
جاقىنداپ ءجۇردى ارىستان جەتەمىن دەپ،
ويلايدى تۇستىك تاماق ەتەمىن دەپ.
كەلەدى كيىك جىلاپ ءبىر قۇدايعا،
قايتكەندە مۇنان امان كەتەمىن دەپ.
جىلاساڭ شىن زارىعىپ ءبىر قۇدايعا،
ويلاما قالادى دەپ زارىڭ جايعا.
جانىنان كيىك كۇدەر ۇزگەن شاقتا،
ەكەۋى كەز بولادى تەرەڭ سايعا.
قۋاندى سايدى كورىپ ەندى كيىك،
سايلاندى وتەيىن دەپ كۇشىن جيىپ.
زىرقىراپ اتقان وقتاي وتە شىقتى،
ارىستان قالا بەردى ءىشى كۇيىپ.
سول جەردە تۇلكى كەلدى ارىستانعا:
«جىعاسىڭ، - دەدى، - ءبارىن الىسقاندا.
بولارسىڭ دۇشپان تۇگىل، دوسقا كۇلكى،
كيىكتەن قالىپ قويساڭ جارىسقاندا.
ايتامىن مۇنى ساعان دوستىقپەنەن،
المايمىن ەش نارسەڭدى الداپ سەنەن.
ءتيىستى بايگەسىنەن قۇر قالادى
كەيبىرەۋ جۇرەكسىزدىك، بوستىقپەنەن.
تىلەسەڭ، قولدان كەلمەس ءىسىڭ بار ما،
ءتيىستى ەت قايراتتى كۇشىڭ باردا.
سيديعان جامان كيىك ءوتىپ كەتتى،
ۇيات قوي توقتاعانىڭ وسى جارعا.
اقىرساڭ، نە شىدارلىق ايباتىڭا،
دۇشپاننىڭ قالما مىسقىل عايباتىنا.
تۇرسام دا سايدىڭ كورىپ تەرەڭدىگىن،
سەنەمىن ەبىڭ مەنەن قايراتىڭا».
جەلىكتى مىنا سوزگە ەندى ارىستان،
قارعۋعا جار شەتىنە كەلدى ارىستان.
جەتە اشاي قارعىعانمەن ار جاعىنا،
تۇبىنە جاردىڭ قۇلاپ ءولدى ارىستان.
تۇلكى-ەكەڭ قۇلاپ ولگەن دوسىن كوردى،
اقىرىن ويعا ءتۇسىپ، جاقىن كەلدى.
اتاۋسىز سۇيگەن دوسىن تاستاسىن با،
سول جەردە كەشىكپەي-اق اسىن بەردى.
ءولتىرىپ دوسىن الداپ تۇلكى بۇزىق،
جەپ جاتىر ولىسىمەن ەتىن بۇزىپ.
ءبىر ايداي ازىق ەتىپ تۇلكى جاتتى،
سۇيەگىن جان دوسىنىڭ تازا ءمۇجىپ.
* * *
دوسىڭ كوپ تىرىلىك پەن اماندىقتا،
تۇلكىدەي ءسوز بەرەتىن جارعا جىقپا -
ءار ىسكە اماندىقتا قايرات سالىپ،
ءمۇجيتىن سۇيەگىڭدى جاماندىقتا.
كىسىگە تازا جولداس تابۋ قيىن،
كوبىن-اق دوس ەتەدى مال مەن بۇيىم.
دوسىڭنان، دۇشپانىڭنان بىردەي ساقتان،
باسىندا، ءسىرا، احمەت، بولسا ميىڭ.
ويلاما شىن دوستارىڭ مول ەكەن دەپ،
سوزىنە ەرە بەرمە جول ەكەن دەپ.
دوسىندى قيىن ىسكە قايراپ تۇرعان -
بىلگەيسىڭ شىن دۇشپانىڭ سول ەكەن دەپ.