كەنەسارى حاندىعى
تاراز قازاسى،
№10 مەكتەپتىڭ تاريح ءمۇعالىمى
اقجىگىت قىزى ايشا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەنەسارى حاندىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا كەنەسارى حاننىڭ قوعامدىق - ساياسي ءومىرى مەن كەنەسارى قۇرعان حاندىقتىڭ تاريحي ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- قازاق حاندىعىنىڭ ەڭ سوڭعى حانى كەنەسارى قاسىم ۇلىنىڭ قۇرعان حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحىن، پاتشا وكىمەتىنە قارسى باعىتتالعان ساياساتىمەن تانىستىرۋ.
- وقۋشىلاردىڭ وسى ساباققا دەگەن بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ، سويلەۋ، تانىمدىق ىزدەمپازدىق قاسيەتتەرىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
-«باتىرلار ەرلىگى ۇرپاققا ۇلگى» دەپ ءوز ەلىنىڭ باتىرلارى سياقتى ەلىن قورعاۋعا وتانىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
قولداناتىن ادىستەر: ستو تەحنولوگياسى، «سيقىرلى شەڭبەر»، «بيوپوەما»، توپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ق. ر. كارتا، سلايد، پلاكاتتار.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاق ادەبيەتى، ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ؛
- وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
- ساباققا زەيىنىن اۋدارۋ؛
سۇيەتىن ءار ۋاقىتتا كەنە اعاسىن،
كەنەنىڭ كەڭ پەيىشتەي سارىارقاسىن.
ول سۇيگەن تۋعان، وسكەن جۇرتىن،
سول ءۇشىن جارقىلداتقان كوك نايزاسىن - وسى ولەڭ جولىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
II ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1837 - 1847 جىلدارىنداعى كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس.
4 - توپقا بەرىلگەن تاپسىرمالارعا بايلانىستى وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى.
1 - تاپسىرما.
1. كوتەرىلىستىڭ سەبەپتەرى مەن ماقساتى.
2. كوتەرىلىستىڭ قوزعاۋشى كۇشتەرى مەن بارىسى.
3. كوتەرىلىستىڭ جەڭىلۋ سەبەپتەرى مەن ناتيجەسى.
4. كوتەرىلىستىڭ تاريحي ماڭىزى.
2 - تاپسىرما.
ماتەماتيكالىق ەسەپتەر. 4 - توپقا ەسەپتەر بەرىلەدى.
ەسەپتەردى شەشۋ، ەسەپتەردىڭ جاۋاپتارى ارقىلى كارتامەن جۇمىس جۇرگىزەمىز. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قامتيتىن اۋماعىن كەسكىن كارتاعا تۇسىرەمىز.
III ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ:
ءمۇعالىم: 1837 - 1847 جىلدار ارالىعىندا ورىن العان بۇل كوتەرىلىستىڭ تاريحي ماڭىزى زور. قازاقستان جەرىن قامتىعان اسا ءىرى وتارشىلدىققا قارسى باعىتتالعان ازاتتىق كوتەرىلىس. كوتەرىلىس جەڭىلىپ قالعانىنا قاراماستان، قازاق حالقىنىڭ بوستاندىق سۇيگىش رۋحىن كوتەرىپ، عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس جولىنا جۇمىلدىرا ءبىلدى. حالىق ءوزىنىڭ ەرجۇرەك ازاماتتارىن شابىتپەن جىرعا قوسىپ ماقتانىش ەتىپ اڭىزعا اينالدىردى. كەنەسارى قاسىم ۇلىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى بولاشاق ۇرپاققا وشپەس ونەگە.
«تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز، ءسۇيۋ ءۇشىن تاريحىن ءبىلۋ پارىز» دەگەندەي بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كەنەسارى حاندىعى».
IV جاڭا ساباق.
كەنەسارى قاسىم ۇلى شىڭعىسحاننىڭ 27 ۇرپاعى، ابىلاي حاننىڭ نەمەرەسى، اكەسى قاسىم. 1802 جىلى كوكشەتاۋ وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن. قازاق حاندىعىنىڭ ەڭ سوڭعى حانى. 1841 جىلى كەنەسارى قاسىم ۇلى ءۇش ءجۇزدىڭ باسىن قوسىپ حان سايلاندى. پاتشا وكىمەتىنە قارسى، تاۋەلسىز كەنەسارى حاندىعى 1847 جىلعا دەيىن ءومىر سۇرگەن. كەنەسارى حاندىعىن «سيقىرلى شەڭبەرگە» سالامىز.
بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا 4 - قيمادان شەڭبەر ۇيىمداستىرىلادى. ءار ءبىر توپتان ءبىر وقۋشى ءوز جۇمىستارىن قورعايدى. وسى شەڭبەردەي بارلىق قازاق رۋلارى ءبىر شاڭىراققا جينالىپ تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ نەگىزىن قالاعانداي بولدى.
V ساباقتى بەكىتۋ: «بيوپوەما» كەنەسارى حاندىعىنداعى بەدەلدى، باتىر سۇلتانداردىڭ بيوپوەماسىن وقۋشىلار ىزدەمپازدىق جۇمىستار ارقىلى پلاكاتتاردى تولتىرادى.
بيوپوەما
1. اتى - ءجونى، ايقىندايتىن بەلگىلەرى....
2. ونى ەرەكشەلەيتىن 3 قاسيەتى....
3. ونىڭ جاقسى كورەتىن 3 دۇنيەسى...
4. ونىڭ جانى قالامايتىن 3دۇنيەسى...
5. ول قورقاتىن 3 نارسە....
6. ول ماقتاناتىن 3 دۇنيەسى...
7. ناتيجەسى...
جەتكەن جەتىستىگى وسال تۇسى (جەڭىلىسى)
وسى سۇراقتار ارقىلى كەنەسارى حاندىعىنداعى بەدەلدى سۇلتاندارعا سيپاتتاما بەرە وتىرىپ حاندىقتىڭ تاريحتا الاتىن ورنىن انىقتاۋ.
VI قورىتىندى:
كەنەسارى حاندىعى از عانا ۋاقىت ءومىر سۇرسە دە قازاق مەملەكەتىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە ۇمتىلعان كورىنىسى بولىپ تابىلادى. حان ارمانى ازاتتىققا جەتۋ بولسا بۇگىندە ءۇمىتى ورىندالدى. قازاقستان تاۋەلسىزدىك الدى. كەنەسارى ەسىمى ەگەمەندىككە قول جەتكەن حالىقتىڭ جۇرەگىندە ماڭگى ساقتاۋلى.
VII باعالاۋ:
توپپەن باعالاۋ. ءار توپ وزدەرى جيناعان ۇپايلار ساندارىن قوسىپ ەڭ ۇزدىك توپتى انىقتايدى.
VIII ۇيگە تاپسىرما: كەنەسارى حاندىعى جانە قازاق حاندىعىنا ۆەنن دياگرامما.
№10 مەكتەپتىڭ تاريح ءمۇعالىمى
اقجىگىت قىزى ايشا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەنەسارى حاندىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا كەنەسارى حاننىڭ قوعامدىق - ساياسي ءومىرى مەن كەنەسارى قۇرعان حاندىقتىڭ تاريحي ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- قازاق حاندىعىنىڭ ەڭ سوڭعى حانى كەنەسارى قاسىم ۇلىنىڭ قۇرعان حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحىن، پاتشا وكىمەتىنە قارسى باعىتتالعان ساياساتىمەن تانىستىرۋ.
- وقۋشىلاردىڭ وسى ساباققا دەگەن بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ، سويلەۋ، تانىمدىق ىزدەمپازدىق قاسيەتتەرىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
-«باتىرلار ەرلىگى ۇرپاققا ۇلگى» دەپ ءوز ەلىنىڭ باتىرلارى سياقتى ەلىن قورعاۋعا وتانىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
قولداناتىن ادىستەر: ستو تەحنولوگياسى، «سيقىرلى شەڭبەر»، «بيوپوەما»، توپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ق. ر. كارتا، سلايد، پلاكاتتار.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاق ادەبيەتى، ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ؛
- وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
- ساباققا زەيىنىن اۋدارۋ؛
سۇيەتىن ءار ۋاقىتتا كەنە اعاسىن،
كەنەنىڭ كەڭ پەيىشتەي سارىارقاسىن.
ول سۇيگەن تۋعان، وسكەن جۇرتىن،
سول ءۇشىن جارقىلداتقان كوك نايزاسىن - وسى ولەڭ جولىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايمىز.
II ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1837 - 1847 جىلدارىنداعى كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس.
4 - توپقا بەرىلگەن تاپسىرمالارعا بايلانىستى وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى.
1 - تاپسىرما.
1. كوتەرىلىستىڭ سەبەپتەرى مەن ماقساتى.
2. كوتەرىلىستىڭ قوزعاۋشى كۇشتەرى مەن بارىسى.
3. كوتەرىلىستىڭ جەڭىلۋ سەبەپتەرى مەن ناتيجەسى.
4. كوتەرىلىستىڭ تاريحي ماڭىزى.
2 - تاپسىرما.
ماتەماتيكالىق ەسەپتەر. 4 - توپقا ەسەپتەر بەرىلەدى.
ەسەپتەردى شەشۋ، ەسەپتەردىڭ جاۋاپتارى ارقىلى كارتامەن جۇمىس جۇرگىزەمىز. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قامتيتىن اۋماعىن كەسكىن كارتاعا تۇسىرەمىز.
III ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ:
ءمۇعالىم: 1837 - 1847 جىلدار ارالىعىندا ورىن العان بۇل كوتەرىلىستىڭ تاريحي ماڭىزى زور. قازاقستان جەرىن قامتىعان اسا ءىرى وتارشىلدىققا قارسى باعىتتالعان ازاتتىق كوتەرىلىس. كوتەرىلىس جەڭىلىپ قالعانىنا قاراماستان، قازاق حالقىنىڭ بوستاندىق سۇيگىش رۋحىن كوتەرىپ، عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس جولىنا جۇمىلدىرا ءبىلدى. حالىق ءوزىنىڭ ەرجۇرەك ازاماتتارىن شابىتپەن جىرعا قوسىپ ماقتانىش ەتىپ اڭىزعا اينالدىردى. كەنەسارى قاسىم ۇلىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى بولاشاق ۇرپاققا وشپەس ونەگە.
«تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز، ءسۇيۋ ءۇشىن تاريحىن ءبىلۋ پارىز» دەگەندەي بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كەنەسارى حاندىعى».
IV جاڭا ساباق.
كەنەسارى قاسىم ۇلى شىڭعىسحاننىڭ 27 ۇرپاعى، ابىلاي حاننىڭ نەمەرەسى، اكەسى قاسىم. 1802 جىلى كوكشەتاۋ وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن. قازاق حاندىعىنىڭ ەڭ سوڭعى حانى. 1841 جىلى كەنەسارى قاسىم ۇلى ءۇش ءجۇزدىڭ باسىن قوسىپ حان سايلاندى. پاتشا وكىمەتىنە قارسى، تاۋەلسىز كەنەسارى حاندىعى 1847 جىلعا دەيىن ءومىر سۇرگەن. كەنەسارى حاندىعىن «سيقىرلى شەڭبەرگە» سالامىز.
بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا 4 - قيمادان شەڭبەر ۇيىمداستىرىلادى. ءار ءبىر توپتان ءبىر وقۋشى ءوز جۇمىستارىن قورعايدى. وسى شەڭبەردەي بارلىق قازاق رۋلارى ءبىر شاڭىراققا جينالىپ تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ نەگىزىن قالاعانداي بولدى.
V ساباقتى بەكىتۋ: «بيوپوەما» كەنەسارى حاندىعىنداعى بەدەلدى، باتىر سۇلتانداردىڭ بيوپوەماسىن وقۋشىلار ىزدەمپازدىق جۇمىستار ارقىلى پلاكاتتاردى تولتىرادى.
بيوپوەما
1. اتى - ءجونى، ايقىندايتىن بەلگىلەرى....
2. ونى ەرەكشەلەيتىن 3 قاسيەتى....
3. ونىڭ جاقسى كورەتىن 3 دۇنيەسى...
4. ونىڭ جانى قالامايتىن 3دۇنيەسى...
5. ول قورقاتىن 3 نارسە....
6. ول ماقتاناتىن 3 دۇنيەسى...
7. ناتيجەسى...
جەتكەن جەتىستىگى وسال تۇسى (جەڭىلىسى)
وسى سۇراقتار ارقىلى كەنەسارى حاندىعىنداعى بەدەلدى سۇلتاندارعا سيپاتتاما بەرە وتىرىپ حاندىقتىڭ تاريحتا الاتىن ورنىن انىقتاۋ.
VI قورىتىندى:
كەنەسارى حاندىعى از عانا ۋاقىت ءومىر سۇرسە دە قازاق مەملەكەتىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە ۇمتىلعان كورىنىسى بولىپ تابىلادى. حان ارمانى ازاتتىققا جەتۋ بولسا بۇگىندە ءۇمىتى ورىندالدى. قازاقستان تاۋەلسىزدىك الدى. كەنەسارى ەسىمى ەگەمەندىككە قول جەتكەن حالىقتىڭ جۇرەگىندە ماڭگى ساقتاۋلى.
VII باعالاۋ:
توپپەن باعالاۋ. ءار توپ وزدەرى جيناعان ۇپايلار ساندارىن قوسىپ ەڭ ۇزدىك توپتى انىقتايدى.
VIII ۇيگە تاپسىرما: كەنەسارى حاندىعى جانە قازاق حاندىعىنا ۆەنن دياگرامما.
You Might Also Like
-
تاقىرىپ: وسىمدىكتەر وسەتىن ورتا جاعدايلارىنىڭ الۋان تۇرلىلىگى
