قازاق سۋرەتشىلەرى. گوبەلەنشى ءباتيما زاۋىربەكوۆا
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ايقىز رۋستەموۆا
اشىق ساباق (پرەزەنتaسياسىمەن)
بەينەلەۋ ونەرى 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق سۋرەتشىلەرى. گوبەلەنشى ءباتيما زاۋىربەكوۆا
ماقساتى: مەكتەپ وقۋشىلارىن گوبەلەن ونەرىمەن، جانە بۇل ونەردىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان قازاق سۋرەتشىلەرىنىڭ تانىمال تۋىندىلارىمەن تانىستىرۋ. گوبەلەنشى ءباتيما زاۋىربەكوۆانىڭ جاساعان تۋىندىلارىنىڭ اسەمدىگىنە نازار اۋدارتۋ.
گوبەلەننىڭ نوبايىن جاساۋ، توقىلۋ تەحنولوگياسى تۋرالى مالىمەتتەر بەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، قيالىن، اسەمدىك تالعامىن دامىتۋ.
سۋرەت ونەرىن ەڭبەك قىزمەتىندە، ومىردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق، ونەر تۋرالى اڭگىمە
كورنەكىلىگى: مۋلتيمەديالىق پروەكتور، ءسوزجۇمباق، سلايد.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ:
- وقۋ قۇرالدارىن تۇگەلدەۋ:
- وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. وتكەن ساباقتى قايتالاۋ
- ساندىك قولدانبالى ونەر دەپ قانداي ونەر تۇرلەرىن ايتامىز؟
- زەرگەرلىك بۇيىمداردى قايدان كەزدەستىرۋگە بولادى؟
- جاقسى، ەندى وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا سايكەستەندىرۋ تاپسىرماسىن ورىندايىق.
تاپسىرما: كەستەنىڭ ءبىر باعانىندا تەرمين سوزدەر، ال ەكىنشى باعانىندا سول تەرمين سوزدەردىڭ سيپاتتاماسى بەرىلگەن، سول باعانداردى ءبىر - بىرىمەن سىزىقتار ارقىلى بايلانىستىرۋ كەرەك.
بۇگىنگى ساباعىمىز گوبەلەن ونەرى جايلى، ونى توقۋمەن اينالىساتىن سۋرەتشىلەرمىز
جايلى، ولاردىڭ ۇلت ماقتانىشىنا اينالعان كولەمدى تۋىندىلارى جايلى بولماق.
ءىىى. جاڭا ساباق
«گوبەلەنشى ءباتيما» ءماتىنىن ءۇش توپ وقۋشىلارىنا ءبولىپ تاراتۋ.
ءار توپ ءماتىندى وقىپ، تۇسىنگەنىن تالقىلاپ كەلەسى توپتaرعا ءوز سوزىمەن ايتىپ جەتكىزۋى ءتيىس.
ءى توپقا -- جالپى گوبەلەن تۋرالى تۇسىنىك، ءىى توپقا -- ب. زاۋىربەكوۆانىڭ ءومىربايانى،
ءىىى توپقا -- ب. زاۋىربەكوۆانىڭ شىعارماشىلىق تۋىندىلارى.
گوبەلەن تۋرالى تۇسىنىك.
گوبەلەن — قولدان توقىلعان كىلەم - سۋرەت. تار ماعىنادا — 1662 ج. قۇرىلعان پاريج مانۋفاكتۋراسىنىڭ ءونىمى؛ بوياۋشى گوبەلەندەر ەسىمىمەن اتالعان.
گوبەلەننىڭ وتانى – فرانسيا. سوناۋ ورتا عاسىرلاردا ءومىر سۇرگەن اعايىندى گوبەلەندەر نەگىزىن سالعاندىقتان، سولاردىڭ ەسىمىمەن اتالاتىن وسى ءبىر ونەر ءتۇرىنىڭ قازاق جەرىندە جىلى قابىلدانىپ، تەز تارالۋى – بىزدە نەگىزدىڭ بارلىعىنان. ول قانداي نەگىز؟ گوبەلەنگە قاراڭىز دا، قازاقتىڭ تاقىر كىلەمىمەن سالىستىرىڭىز. ەش ايىرماسى جوق. گوبەلەندەر ەسىمىمەن اتالعان مانۋفاكتۋرا ونىمدەرىنىڭ جالپىلاما اتاۋى. كەيىن دەربەس سۋرەتشىلىك ونەر تۇرىنە اينالعان گوبەلەنىڭ بولىكتەرى ءتۇرلى تۇسكە بويالعان جىبەك نە ءجۇن جىپتەردەن توقىلىپ، ءبىر - بىرىمەن تىگىلىپ بىرىكتىرىلەدى.
ءباتيما زاۋىربەكوۆانىڭ ءومىربايانى.
ب. زاۋىربەكوۆا (29. 8. 1946 جىلى تۋعان، مويىنقۇم اۋدانى مويىنقۇم اۋىلى) – گوبەلەنشى، ساندىك - قولدانبالى ونەر يەسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى. الماتى كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىن، اباي اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. ءباتيمانىڭ جاس كەزىنەن - اق سۋرەت ونەرىن تاڭداۋىنا اۋىل - ايماققا اتاعى شىققان ىسمەر اناسى ءبيبىحاننىڭ اسەرى مول بولعان. اناسى سىرماق تىگىپ، الاشا توقۋمەن اينالىسقان، ەرىنەن ەرتە ايىرىلعان جالعىز باستى بەس بالانىڭ اناسى بولاتىن. بىرەسە ۇرشىق ءيىرىپ، بىرەسە ءجۇن ءتۇتىپ، جۇرگەن ءۇي شارۋالىسىنداعى اناسىنىڭ جانىندا جاردەمشى بولعان ءباتيمانىڭ ونەرگە قىزىعۋشىلىعى ەرتە ويانعان. اناسى ءباتيمانى الماتىعا وقۋعا جىبەرەدى. كۇندىز ءتۇنى دايىندالعان ول كوركەم سۋرەت ۋچيليششەسىنە قابىلدانادى. ال، گوبەلەن ونەرىنە جول سىلتەگەن ۇستازى – گوبەلەنشى - سۋرەتشى ق. تىنىبەكوۆ. ءباتيما ۋچيليششەنى بىتىرەر كەزدە گوبەلەنشى قۇراسبەك تىنىبەكوۆتەن گوبەلەن توقۋدىڭ قىر - سىرىن ۇيرەنەدى. ب. زاۋىربەكوۆانىڭ گوبەلەندەرى قايتالانباس وزىندىك ورنەگىمەن ەستە قالادى. ونىڭ تۋىندىلارىنان قازاقتىڭ ۇلتتىق مىنەز - قۇلقى، دۇنيەتانىمى، رۋحى ايقىن سەزىلىپ تۇرادى.
ب. زاۋىربەكوۆا كلاسسيكالىق تىقىر گوبەلەندەر توقۋمەن اينالىسادى. ول قازاق حالقىنىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىن ءوزى تاڭداعان سارا ونەر گوبەلەن ارقىلى كەڭىنەن تانىتىپ كەلە جاتقان جاڭاشىل سۋرەتكەر، شەبەرلىك پەن شىنايى تالانت يەسى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
اشىق ساباق (پرەزەنتaسياسىمەن)
بەينەلەۋ ونەرى 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق سۋرەتشىلەرى. گوبەلەنشى ءباتيما زاۋىربەكوۆا
ماقساتى: مەكتەپ وقۋشىلارىن گوبەلەن ونەرىمەن، جانە بۇل ونەردىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان قازاق سۋرەتشىلەرىنىڭ تانىمال تۋىندىلارىمەن تانىستىرۋ. گوبەلەنشى ءباتيما زاۋىربەكوۆانىڭ جاساعان تۋىندىلارىنىڭ اسەمدىگىنە نازار اۋدارتۋ.
گوبەلەننىڭ نوبايىن جاساۋ، توقىلۋ تەحنولوگياسى تۋرالى مالىمەتتەر بەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، قيالىن، اسەمدىك تالعامىن دامىتۋ.
سۋرەت ونەرىن ەڭبەك قىزمەتىندە، ومىردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق، ونەر تۋرالى اڭگىمە
كورنەكىلىگى: مۋلتيمەديالىق پروەكتور، ءسوزجۇمباق، سلايد.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ:
- وقۋ قۇرالدارىن تۇگەلدەۋ:
- وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. وتكەن ساباقتى قايتالاۋ
- ساندىك قولدانبالى ونەر دەپ قانداي ونەر تۇرلەرىن ايتامىز؟
- زەرگەرلىك بۇيىمداردى قايدان كەزدەستىرۋگە بولادى؟
- جاقسى، ەندى وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا سايكەستەندىرۋ تاپسىرماسىن ورىندايىق.
تاپسىرما: كەستەنىڭ ءبىر باعانىندا تەرمين سوزدەر، ال ەكىنشى باعانىندا سول تەرمين سوزدەردىڭ سيپاتتاماسى بەرىلگەن، سول باعانداردى ءبىر - بىرىمەن سىزىقتار ارقىلى بايلانىستىرۋ كەرەك.
بۇگىنگى ساباعىمىز گوبەلەن ونەرى جايلى، ونى توقۋمەن اينالىساتىن سۋرەتشىلەرمىز
جايلى، ولاردىڭ ۇلت ماقتانىشىنا اينالعان كولەمدى تۋىندىلارى جايلى بولماق.
ءىىى. جاڭا ساباق
«گوبەلەنشى ءباتيما» ءماتىنىن ءۇش توپ وقۋشىلارىنا ءبولىپ تاراتۋ.
ءار توپ ءماتىندى وقىپ، تۇسىنگەنىن تالقىلاپ كەلەسى توپتaرعا ءوز سوزىمەن ايتىپ جەتكىزۋى ءتيىس.
ءى توپقا -- جالپى گوبەلەن تۋرالى تۇسىنىك، ءىى توپقا -- ب. زاۋىربەكوۆانىڭ ءومىربايانى،
ءىىى توپقا -- ب. زاۋىربەكوۆانىڭ شىعارماشىلىق تۋىندىلارى.
گوبەلەن تۋرالى تۇسىنىك.
گوبەلەن — قولدان توقىلعان كىلەم - سۋرەت. تار ماعىنادا — 1662 ج. قۇرىلعان پاريج مانۋفاكتۋراسىنىڭ ءونىمى؛ بوياۋشى گوبەلەندەر ەسىمىمەن اتالعان.
گوبەلەننىڭ وتانى – فرانسيا. سوناۋ ورتا عاسىرلاردا ءومىر سۇرگەن اعايىندى گوبەلەندەر نەگىزىن سالعاندىقتان، سولاردىڭ ەسىمىمەن اتالاتىن وسى ءبىر ونەر ءتۇرىنىڭ قازاق جەرىندە جىلى قابىلدانىپ، تەز تارالۋى – بىزدە نەگىزدىڭ بارلىعىنان. ول قانداي نەگىز؟ گوبەلەنگە قاراڭىز دا، قازاقتىڭ تاقىر كىلەمىمەن سالىستىرىڭىز. ەش ايىرماسى جوق. گوبەلەندەر ەسىمىمەن اتالعان مانۋفاكتۋرا ونىمدەرىنىڭ جالپىلاما اتاۋى. كەيىن دەربەس سۋرەتشىلىك ونەر تۇرىنە اينالعان گوبەلەنىڭ بولىكتەرى ءتۇرلى تۇسكە بويالعان جىبەك نە ءجۇن جىپتەردەن توقىلىپ، ءبىر - بىرىمەن تىگىلىپ بىرىكتىرىلەدى.
ءباتيما زاۋىربەكوۆانىڭ ءومىربايانى.
ب. زاۋىربەكوۆا (29. 8. 1946 جىلى تۋعان، مويىنقۇم اۋدانى مويىنقۇم اۋىلى) – گوبەلەنشى، ساندىك - قولدانبالى ونەر يەسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى. الماتى كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىن، اباي اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. ءباتيمانىڭ جاس كەزىنەن - اق سۋرەت ونەرىن تاڭداۋىنا اۋىل - ايماققا اتاعى شىققان ىسمەر اناسى ءبيبىحاننىڭ اسەرى مول بولعان. اناسى سىرماق تىگىپ، الاشا توقۋمەن اينالىسقان، ەرىنەن ەرتە ايىرىلعان جالعىز باستى بەس بالانىڭ اناسى بولاتىن. بىرەسە ۇرشىق ءيىرىپ، بىرەسە ءجۇن ءتۇتىپ، جۇرگەن ءۇي شارۋالىسىنداعى اناسىنىڭ جانىندا جاردەمشى بولعان ءباتيمانىڭ ونەرگە قىزىعۋشىلىعى ەرتە ويانعان. اناسى ءباتيمانى الماتىعا وقۋعا جىبەرەدى. كۇندىز ءتۇنى دايىندالعان ول كوركەم سۋرەت ۋچيليششەسىنە قابىلدانادى. ال، گوبەلەن ونەرىنە جول سىلتەگەن ۇستازى – گوبەلەنشى - سۋرەتشى ق. تىنىبەكوۆ. ءباتيما ۋچيليششەنى بىتىرەر كەزدە گوبەلەنشى قۇراسبەك تىنىبەكوۆتەن گوبەلەن توقۋدىڭ قىر - سىرىن ۇيرەنەدى. ب. زاۋىربەكوۆانىڭ گوبەلەندەرى قايتالانباس وزىندىك ورنەگىمەن ەستە قالادى. ونىڭ تۋىندىلارىنان قازاقتىڭ ۇلتتىق مىنەز - قۇلقى، دۇنيەتانىمى، رۋحى ايقىن سەزىلىپ تۇرادى.
ب. زاۋىربەكوۆا كلاسسيكالىق تىقىر گوبەلەندەر توقۋمەن اينالىسادى. ول قازاق حالقىنىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىن ءوزى تاڭداعان سارا ونەر گوبەلەن ارقىلى كەڭىنەن تانىتىپ كەلە جاتقان جاڭاشىل سۋرەتكەر، شەبەرلىك پەن شىنايى تالانت يەسى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ