ءتىل دامىتۋ ساباعىنداعى ساۋساق ويىندارىنىڭ ماڭىزى
«ءتىل دامىتۋ ساباعىنداعى ساۋساق ويىندارىنىڭ ماڭىزى»
ادەتتە ادامنىڭ جەكە باسىنىڭ قاسيەتتەرى بەس جاسقا دەيىن قالىپتاسادى ەكەن. سوندىقتاندا دا بالانىڭ جان - جاقتى قالىپتاسۋى ءۇشىن مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بۇلدىرشىندەردىڭ بويىنا جاقسى، جاعىمدى قاسيەتتەردى سىڭىرە ءبىلۋ كەرەك. بالا ءار نارسەگە قۇمار، قىزىققىش، ول ءوزىنىڭ اينالاسىندا بولىپ جاتقان وزگەرىستى، تاماشا قۇبىلىستاردى سەزىنۋگە تىرىسادى. ونىڭ جان - جاقتى دامىپ، جەكە تۇلعا بولىپ تاربيەلەنۋىنە، ءتىلىنىڭ دامۋىن ساۋساق ويىندار ارقىلى جەتىلدىرۋگە بولادى. ال، ساۋساق ويىنداردى بالالار قىزىقتاپ وينايدى.
ساۋساق ويىندار جەلەلى رولدىك ويىنداردان تەك جەلىسى عانا ەمەس، سونداي - اق ويناۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ سيپاتىمەن ەرەكشەلەنەتىنى ايقىندالعان.
ساۋساق ويىندار ويىن – قويىلىمدارى بولىپ سانالادى، بۇل جەردە بالالارعا ارنالعان كوركەمدىك شىعارمالاردى ساحنالىق قويىلىمدارعا اينالدىرىپ، ولاردى كەيىپكەر رەتىندە قاتىستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. بالانى ويناتا وتىرىپ، ونىڭ جەكە تۇلعاسىن جان - جاقتى دامىتۋ. ونىڭ بويىندا ادەبيەتكە، مادەنيەتكە، ونەرگە دەگەن قۇشتارلىقتى وياتۋ.
بۇلدىرشىندەر ويناۋ ارقىلى بايلانىستىرا سويلەۋگە، ۇلكەندەرمەن جانە وزگە دە بالالارمەن ءتىل تابىسا بىلۋگە ۇيرەنەدى. جەتىلگەن ديالوگ بالالاردىڭ ءوز پىكىرىن جەتكىزە بىلۋگە جەتەلەيدى.
ساۋساق ويىندارىنىڭ ماقساتى:
بالالارعا ساۋساق ويىنى ارقىلى بالالاردىڭ ءتىلىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جانە ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋدىڭ ادىستەرىن انىقتاۋ جانە ولاردى ءۇردىستى ۇيىمداستىرۋ ارەكەتىنە ەنگىزۋ.
اتقاراتىن مىندەتتەرى:
بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، سويلەۋ مادەنيەتى مەن وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن جەتىلدىرۋ؛
بالالاردى ادامگەرشىلىككە باۋلۋ، ويىن ناقتى تاپقىر سويلەۋگە، اقىلدى، سالماقتى وي ايتۋعا باۋلۋ؛
بالانىڭ قيالىن ەستە ساقتاۋىن شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ، ويدان اڭگىمە، ەرتەگى شىعارىپ ايتۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ءار بالانىڭ جەكە دارا ارتىستىك، شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ءوزىن قورشاعان ورتاعا، ادامدارعا، قۇربىلارىنا، وزىنە دەگەن قارىم - قاتىناس مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ.
ويىن بارىسىندا ويىن سيتۋاسياسىنا بەيىمدەلۋ، العاشقى دا جەكەلەگەن ەلەمەنتتەردى، كەيىنەن ءرولدى تولىعىمەن ويناۋ ارقىلى بالانىڭ وي - ءورىسى، قيالى داميدى. ءرولدى ويناۋ ارقىلى ءوز كەيىپكەرىن الدىنا ەلەستەتىپ قانا قويماي، بالا ونىڭ ارەكەتتەرىن، سەزىمدەرىن سەزىنەدى.
وسىنداي ەموسيالىق كۇيلەر بالانى بۇرىن بايقاماعان ءومىر كورىنىستەرىنە تاڭ قالدىرىپ، ءوز سەزىمىن ميميكا، ىم - يشارا، تاعى باسقا كورىنىستەر ارقىلى بىرەۋگە ۇيرەتەدى. ساۋساق ويىندار بالالاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتەدى، بالالاردى اڭگىمەگە ارالاسۋعا، اڭگىمە تۋرالى اتا - انالارىنا، جولداستارىنا اڭگىمەلەپ بەرۋگە يتەرمەلەيدى. بۇنىڭ ءبارى سويلەۋ قابىلەتىنىڭ دامۋىنا، ديالوگ تۇرىندە سويلەۋگە ءوزى العان اسەرىن مونولوگ تۇرىندە سويلەپ جەتكىزۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى.
بالاباقشاداعى تەاترلاندىرىلعان ىسكەرلىك باعدارلاماسى 5 بولىمنەن تۇرادى.
تەاترلاندىرىلعان ويىن.
كەز كەلگەن ومىرلىك ءمان جايدا ءوز قۇربىلاستارىمەن جانە ۇلكەندەرمەن قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە، كەز - كەلگەن جۇمىسقا شىعارماشىلىق قابىلەتپەن قاراۋعا، ەستەتيكالىق سەزىممەن ويناۋ ارقىلى مىنەز قۇلقىن دامىتۋ.
ىرعاقتى پلاستيكا –
بۇعان كەشەندى ىرعاقتىلىق، مۋزىكالىق ويىندار مەن جاتتىعۋلار كىرەدى. دەنە قوزعالىسىنىڭ ناقتىلىعىمەن ەركىندىگىن دامىتۋدا، ءوزىنىڭ دەنەسىنىڭ سىرتقى قورشاعان ورتامەن بايلانىسقان قارىم - قاتىناسىن سەزىنۋگە بالالاردى ەستەتيكالىق، پسيحولوگيالىق قابىلەتىن دامىتادى.
تەاتر مادەنيەتى:
بالالارعا تەاتر ونەرىنىڭ شىنايى سەزىمدەرىن مەڭگەرتۋ.
دراماتيزاسيالاۋ
دراماتيزاسيالىق ويىندا بالا – ارتيست، ينتونوسيا، ميميكا، پانتوميما ارقىلى ءوز بەتىمەن بەينە جاسايدى، وزىندىك ارەكەت ەتىپ ءرولدى وينايدى. بۇرىننان جاسالعان ساحانالىق قويىلىمدا بالا ويىن – دراماتيزاسياسىندا قانداي ءبىر سيۋجەتتە وينايدى. ويىن دراماتيزاسياسى كورەرمەنسىز مۋزىكالىق سيپاتتاعى ورىنداۋ بولادى.
دراماتيزاسيا ويىننىڭ ەكى ءتۇرىن قاراستىرۋعا بولادى:
- ساۋساقتار ويىن دراماتيزاسياسى.
بالالار اتريبۋتتاردى ساۋساقتارىنا كيەدى. ەرتەگىنىڭ ءماتىنىن ايتا وتىرىپ ساۋساقتارىن قيمىلداتىپ سيۋجەت جاسايدى. كورىنىستى شيرمانىڭ سىرتىندا تۇرىپ، نەمەسە توپتا ەركىن قوزعالا ءجۇرىپ كورسەتەدى.
- قۋىرشاق بيبابومەن ويىن – دراماتيزاسياسى.
بۇل ويىندا ساۋساقتارعا قۋىرشاق بيباباونى كيەدى. شيرمادا وينايدى. بۇل قۋىرشاقتاردى ەسكى قۋىرشاقتاردان جاساۋعا بولادى.
بالالار تەاترىنىڭ بىرنەشە تۇرلەرى بار:
ويىنشىقتار تەاترى
– بۇندا بالالار قىسقا تاقپاقتاردى جاتتاپ، ونىڭ وزىنە ءتان ورىنداۋ كەزىنەن باستاپ - اق كىشكەنە كولەمدى سپەكتاكەلدەر وينايدى. ونداعى ادامدار ءرولىن ويىنشىقتار ورىندايدى.
ءجىپتىڭ كومەگىمەن باسقارىلاتىن قۋىرشاقتاردى – مارينەتكالار دەيدى. ولاردى ءار ءتۇرلى ماتەريالداردان جاسايدى. جۇمساق ويىنشىقتاردى دا قولدانۋعا بولادى.
ساۋساق تەاترىندا
– ساۋساقتاردىڭ كومەگىمەن قاندايدا بولماسىن ەرتەگىنى نەمەسە ولەڭ - تاقپاق شۋماعىن ساحنالاۋ بولىپ تابىلادى. ساۋساق تەاترى ارقىلى بالانىڭ سويلەۋگە دەگەن تالپىنىسى، قابىلەتى دامىپ، ىنتاسى ارتادى جانە شىعارماشىلىق ارەكەتىنە جول اشىلادى. ساۋساق ويىنىن ويناي وتىرىپ، بالالار قورشاعان ورتاداعى زاتتار مەن قۇبىلىستاردى، جان - جانۋارلاردى، قۇستاردى جانە اعاشتاردى بەينەلەي الادى. ساۋساقتارىنىڭ قوزعالىس قيمىلىنا قاراپ، بالا قۋانادى شاتتانادى، ءسوز ايتۋعا تىرىسادى جانە ولەڭدە ۇيرەنگەن ءسوز شۋماقتارىن قايتالاپ ايتا وتىرىپ، ەسىندە ساقتايتىن بولادى. سونىمەن قاتار بالالار ەكى قولىن قيمىلداتا وتىرىپ، وڭ، سول، جوعارى، تومەن ت.ب. تۇسىنىكتەردى باعدارلاي الۋدا ۇيرەنەدى.
ۇستەل ۇستىندەگى تەاترى
- سابيلەر توبىنان باستاپ - اق تاقپاق پەن قىسقا ولەڭدەردى ايتقىزعاندا كوركەم سوزدەر اسەرلى ەستىلۋ ءۇشىن ستول ۇستىندەگى تەاتردى قولدانعان ءجون. مۇندا ۇستەلدە قۇلاماي تۇراتىن جانە قوزعالتقاندا ەش كەدەرگىسىز جۇرەتىن ويىنشىقتار قولدانىلادى.
سۋرەتتەر (كارتينالار) تەاترى
- دەكوراسيا مەن كەيىپكەردىڭ – سۋرەتتەرى. ولاردىڭ ارەكەتتەرى شەكتەلگەن. ويناۋشىنىڭ داۋىس ىرعاعى (ينتوناسيا) ارقىلى كەيىپكەردىڭ مىنەز - قۇلقى بەرىلەدى. كەيىپكەر ارەكەت بارىسىندا پايدا بولادى، بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
ستەند - كىتاپشا تەاترى
- ءبىرىن - ءبىرى اۋىستىراتىن يلليۋستراسيالىق وقيعالار كورسەتىلەدى. ستەند - كىتاپشانىڭ بەتتەرىن اشۋ ارقىلى جۇرگىزۋشى ءار ءتۇرلى سيۋجەتتەردى كورسەتتەدى (وقيعالار، كەزدەسۋلەر ).
فلانەلەگراف تەاترى
- سۋرەتتەر مەن كەيىپكەرلەر ەكراندا كورسەتىلەدى. ولاردى فلانەلدەر ۇستاپ تۇرادى. مۇنداعى سۋرەتتەردى بالالار مەن بىرگە ەسكى كىتاپتاردان، جۋرنالداردان قيىپ الۋعا بولادى.
ترافارەت تەاترى
- ترافارەت تەاترى ارقىلى ءسوز قۇرامىنىڭ بايلىعىن، ديالوگ، مونولوگتى دامىتۋعا بولادى. بالالار دايىن ترافارەتتەردىڭ كومەگىمەن بولاشاق كەيىپكەرلەردىڭ سۋرەتتەرىن جاسايدى. ولاردى ءتۇرلى - ءتۇستى بوياۋلارمەن بويايدى، دايىن بەينەلەردى قايشىمەن قيادى. بۇل جەردە بالالاردىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرى داميدى. ۇجىمداسىپ جۇمىس ىستەۋ ۇردىسىندە ءاربىر بالا وزىنە بەرىلگەن بەينەنىڭ ءتۇر - تۇلعاسىن، قيمىل - قوزعالىسىن وزگەرتە الادى.
كولەڭكەلى تەاتر
- جارىق وتە جاقسى تۇسكەن ەكراندا ادامدار، جانۋارلار جانە قۇستاردىڭ پىشىندەرىنىڭ قوزعالىسىنا قاراۋدى بالالار وتە جاقسى كورەدى. ەرتەگى، اڭگىمە، ولەڭ، اندەردى كولەڭكە تەاترى ارقىلى ايتۋعا بولادى. كولەڭكە تاەتردىڭ قويىلىمىن كورسەتۋگە ءۇش تاربيەشى قاتىسادى. بىرەۋى مازمۇنىن وقيدى، ەكەۋى كورىنىستى كورسەتەدى
ساۋساق ويىندارىنىڭ ناتيجەسىندە:
- بالانىڭ ءتىلى جەتىلەدى؛
- قيمىل - قوزعالىسى ارتادى؛
- يكەمدىلىگى ارتادى؛
- قيسىندى ويلاۋى داميدى؛
- تانىمدىق دەڭگەيى ارتادى.
ادەتتە ادامنىڭ جەكە باسىنىڭ قاسيەتتەرى بەس جاسقا دەيىن قالىپتاسادى ەكەن. سوندىقتاندا دا بالانىڭ جان - جاقتى قالىپتاسۋى ءۇشىن مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بۇلدىرشىندەردىڭ بويىنا جاقسى، جاعىمدى قاسيەتتەردى سىڭىرە ءبىلۋ كەرەك. بالا ءار نارسەگە قۇمار، قىزىققىش، ول ءوزىنىڭ اينالاسىندا بولىپ جاتقان وزگەرىستى، تاماشا قۇبىلىستاردى سەزىنۋگە تىرىسادى. ونىڭ جان - جاقتى دامىپ، جەكە تۇلعا بولىپ تاربيەلەنۋىنە، ءتىلىنىڭ دامۋىن ساۋساق ويىندار ارقىلى جەتىلدىرۋگە بولادى. ال، ساۋساق ويىنداردى بالالار قىزىقتاپ وينايدى.
ساۋساق ويىندار جەلەلى رولدىك ويىنداردان تەك جەلىسى عانا ەمەس، سونداي - اق ويناۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ سيپاتىمەن ەرەكشەلەنەتىنى ايقىندالعان.
ساۋساق ويىندار ويىن – قويىلىمدارى بولىپ سانالادى، بۇل جەردە بالالارعا ارنالعان كوركەمدىك شىعارمالاردى ساحنالىق قويىلىمدارعا اينالدىرىپ، ولاردى كەيىپكەر رەتىندە قاتىستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. بالانى ويناتا وتىرىپ، ونىڭ جەكە تۇلعاسىن جان - جاقتى دامىتۋ. ونىڭ بويىندا ادەبيەتكە، مادەنيەتكە، ونەرگە دەگەن قۇشتارلىقتى وياتۋ.
بۇلدىرشىندەر ويناۋ ارقىلى بايلانىستىرا سويلەۋگە، ۇلكەندەرمەن جانە وزگە دە بالالارمەن ءتىل تابىسا بىلۋگە ۇيرەنەدى. جەتىلگەن ديالوگ بالالاردىڭ ءوز پىكىرىن جەتكىزە بىلۋگە جەتەلەيدى.
ساۋساق ويىندارىنىڭ ماقساتى:
بالالارعا ساۋساق ويىنى ارقىلى بالالاردىڭ ءتىلىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جانە ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋدىڭ ادىستەرىن انىقتاۋ جانە ولاردى ءۇردىستى ۇيىمداستىرۋ ارەكەتىنە ەنگىزۋ.
اتقاراتىن مىندەتتەرى:
بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، سويلەۋ مادەنيەتى مەن وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن جەتىلدىرۋ؛
بالالاردى ادامگەرشىلىككە باۋلۋ، ويىن ناقتى تاپقىر سويلەۋگە، اقىلدى، سالماقتى وي ايتۋعا باۋلۋ؛
بالانىڭ قيالىن ەستە ساقتاۋىن شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ، ويدان اڭگىمە، ەرتەگى شىعارىپ ايتۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ءار بالانىڭ جەكە دارا ارتىستىك، شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ءوزىن قورشاعان ورتاعا، ادامدارعا، قۇربىلارىنا، وزىنە دەگەن قارىم - قاتىناس مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ.
ويىن بارىسىندا ويىن سيتۋاسياسىنا بەيىمدەلۋ، العاشقى دا جەكەلەگەن ەلەمەنتتەردى، كەيىنەن ءرولدى تولىعىمەن ويناۋ ارقىلى بالانىڭ وي - ءورىسى، قيالى داميدى. ءرولدى ويناۋ ارقىلى ءوز كەيىپكەرىن الدىنا ەلەستەتىپ قانا قويماي، بالا ونىڭ ارەكەتتەرىن، سەزىمدەرىن سەزىنەدى.
وسىنداي ەموسيالىق كۇيلەر بالانى بۇرىن بايقاماعان ءومىر كورىنىستەرىنە تاڭ قالدىرىپ، ءوز سەزىمىن ميميكا، ىم - يشارا، تاعى باسقا كورىنىستەر ارقىلى بىرەۋگە ۇيرەتەدى. ساۋساق ويىندار بالالاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتەدى، بالالاردى اڭگىمەگە ارالاسۋعا، اڭگىمە تۋرالى اتا - انالارىنا، جولداستارىنا اڭگىمەلەپ بەرۋگە يتەرمەلەيدى. بۇنىڭ ءبارى سويلەۋ قابىلەتىنىڭ دامۋىنا، ديالوگ تۇرىندە سويلەۋگە ءوزى العان اسەرىن مونولوگ تۇرىندە سويلەپ جەتكىزۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى.
بالاباقشاداعى تەاترلاندىرىلعان ىسكەرلىك باعدارلاماسى 5 بولىمنەن تۇرادى.
تەاترلاندىرىلعان ويىن.
كەز كەلگەن ومىرلىك ءمان جايدا ءوز قۇربىلاستارىمەن جانە ۇلكەندەرمەن قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە، كەز - كەلگەن جۇمىسقا شىعارماشىلىق قابىلەتپەن قاراۋعا، ەستەتيكالىق سەزىممەن ويناۋ ارقىلى مىنەز قۇلقىن دامىتۋ.
ىرعاقتى پلاستيكا –
بۇعان كەشەندى ىرعاقتىلىق، مۋزىكالىق ويىندار مەن جاتتىعۋلار كىرەدى. دەنە قوزعالىسىنىڭ ناقتىلىعىمەن ەركىندىگىن دامىتۋدا، ءوزىنىڭ دەنەسىنىڭ سىرتقى قورشاعان ورتامەن بايلانىسقان قارىم - قاتىناسىن سەزىنۋگە بالالاردى ەستەتيكالىق، پسيحولوگيالىق قابىلەتىن دامىتادى.
تەاتر مادەنيەتى:
بالالارعا تەاتر ونەرىنىڭ شىنايى سەزىمدەرىن مەڭگەرتۋ.
دراماتيزاسيالاۋ
دراماتيزاسيالىق ويىندا بالا – ارتيست، ينتونوسيا، ميميكا، پانتوميما ارقىلى ءوز بەتىمەن بەينە جاسايدى، وزىندىك ارەكەت ەتىپ ءرولدى وينايدى. بۇرىننان جاسالعان ساحانالىق قويىلىمدا بالا ويىن – دراماتيزاسياسىندا قانداي ءبىر سيۋجەتتە وينايدى. ويىن دراماتيزاسياسى كورەرمەنسىز مۋزىكالىق سيپاتتاعى ورىنداۋ بولادى.
دراماتيزاسيا ويىننىڭ ەكى ءتۇرىن قاراستىرۋعا بولادى:
- ساۋساقتار ويىن دراماتيزاسياسى.
بالالار اتريبۋتتاردى ساۋساقتارىنا كيەدى. ەرتەگىنىڭ ءماتىنىن ايتا وتىرىپ ساۋساقتارىن قيمىلداتىپ سيۋجەت جاسايدى. كورىنىستى شيرمانىڭ سىرتىندا تۇرىپ، نەمەسە توپتا ەركىن قوزعالا ءجۇرىپ كورسەتەدى.
- قۋىرشاق بيبابومەن ويىن – دراماتيزاسياسى.
بۇل ويىندا ساۋساقتارعا قۋىرشاق بيباباونى كيەدى. شيرمادا وينايدى. بۇل قۋىرشاقتاردى ەسكى قۋىرشاقتاردان جاساۋعا بولادى.
بالالار تەاترىنىڭ بىرنەشە تۇرلەرى بار:
ويىنشىقتار تەاترى
– بۇندا بالالار قىسقا تاقپاقتاردى جاتتاپ، ونىڭ وزىنە ءتان ورىنداۋ كەزىنەن باستاپ - اق كىشكەنە كولەمدى سپەكتاكەلدەر وينايدى. ونداعى ادامدار ءرولىن ويىنشىقتار ورىندايدى.
ءجىپتىڭ كومەگىمەن باسقارىلاتىن قۋىرشاقتاردى – مارينەتكالار دەيدى. ولاردى ءار ءتۇرلى ماتەريالداردان جاسايدى. جۇمساق ويىنشىقتاردى دا قولدانۋعا بولادى.
ساۋساق تەاترىندا
– ساۋساقتاردىڭ كومەگىمەن قاندايدا بولماسىن ەرتەگىنى نەمەسە ولەڭ - تاقپاق شۋماعىن ساحنالاۋ بولىپ تابىلادى. ساۋساق تەاترى ارقىلى بالانىڭ سويلەۋگە دەگەن تالپىنىسى، قابىلەتى دامىپ، ىنتاسى ارتادى جانە شىعارماشىلىق ارەكەتىنە جول اشىلادى. ساۋساق ويىنىن ويناي وتىرىپ، بالالار قورشاعان ورتاداعى زاتتار مەن قۇبىلىستاردى، جان - جانۋارلاردى، قۇستاردى جانە اعاشتاردى بەينەلەي الادى. ساۋساقتارىنىڭ قوزعالىس قيمىلىنا قاراپ، بالا قۋانادى شاتتانادى، ءسوز ايتۋعا تىرىسادى جانە ولەڭدە ۇيرەنگەن ءسوز شۋماقتارىن قايتالاپ ايتا وتىرىپ، ەسىندە ساقتايتىن بولادى. سونىمەن قاتار بالالار ەكى قولىن قيمىلداتا وتىرىپ، وڭ، سول، جوعارى، تومەن ت.ب. تۇسىنىكتەردى باعدارلاي الۋدا ۇيرەنەدى.
ۇستەل ۇستىندەگى تەاترى
- سابيلەر توبىنان باستاپ - اق تاقپاق پەن قىسقا ولەڭدەردى ايتقىزعاندا كوركەم سوزدەر اسەرلى ەستىلۋ ءۇشىن ستول ۇستىندەگى تەاتردى قولدانعان ءجون. مۇندا ۇستەلدە قۇلاماي تۇراتىن جانە قوزعالتقاندا ەش كەدەرگىسىز جۇرەتىن ويىنشىقتار قولدانىلادى.
سۋرەتتەر (كارتينالار) تەاترى
- دەكوراسيا مەن كەيىپكەردىڭ – سۋرەتتەرى. ولاردىڭ ارەكەتتەرى شەكتەلگەن. ويناۋشىنىڭ داۋىس ىرعاعى (ينتوناسيا) ارقىلى كەيىپكەردىڭ مىنەز - قۇلقى بەرىلەدى. كەيىپكەر ارەكەت بارىسىندا پايدا بولادى، بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
ستەند - كىتاپشا تەاترى
- ءبىرىن - ءبىرى اۋىستىراتىن يلليۋستراسيالىق وقيعالار كورسەتىلەدى. ستەند - كىتاپشانىڭ بەتتەرىن اشۋ ارقىلى جۇرگىزۋشى ءار ءتۇرلى سيۋجەتتەردى كورسەتتەدى (وقيعالار، كەزدەسۋلەر ).
فلانەلەگراف تەاترى
- سۋرەتتەر مەن كەيىپكەرلەر ەكراندا كورسەتىلەدى. ولاردى فلانەلدەر ۇستاپ تۇرادى. مۇنداعى سۋرەتتەردى بالالار مەن بىرگە ەسكى كىتاپتاردان، جۋرنالداردان قيىپ الۋعا بولادى.
ترافارەت تەاترى
- ترافارەت تەاترى ارقىلى ءسوز قۇرامىنىڭ بايلىعىن، ديالوگ، مونولوگتى دامىتۋعا بولادى. بالالار دايىن ترافارەتتەردىڭ كومەگىمەن بولاشاق كەيىپكەرلەردىڭ سۋرەتتەرىن جاسايدى. ولاردى ءتۇرلى - ءتۇستى بوياۋلارمەن بويايدى، دايىن بەينەلەردى قايشىمەن قيادى. بۇل جەردە بالالاردىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرى داميدى. ۇجىمداسىپ جۇمىس ىستەۋ ۇردىسىندە ءاربىر بالا وزىنە بەرىلگەن بەينەنىڭ ءتۇر - تۇلعاسىن، قيمىل - قوزعالىسىن وزگەرتە الادى.
كولەڭكەلى تەاتر
- جارىق وتە جاقسى تۇسكەن ەكراندا ادامدار، جانۋارلار جانە قۇستاردىڭ پىشىندەرىنىڭ قوزعالىسىنا قاراۋدى بالالار وتە جاقسى كورەدى. ەرتەگى، اڭگىمە، ولەڭ، اندەردى كولەڭكە تەاترى ارقىلى ايتۋعا بولادى. كولەڭكە تاەتردىڭ قويىلىمىن كورسەتۋگە ءۇش تاربيەشى قاتىسادى. بىرەۋى مازمۇنىن وقيدى، ەكەۋى كورىنىستى كورسەتەدى
ساۋساق ويىندارىنىڭ ناتيجەسىندە:
- بالانىڭ ءتىلى جەتىلەدى؛
- قيمىل - قوزعالىسى ارتادى؛
- يكەمدىلىگى ارتادى؛
- قيسىندى ويلاۋى داميدى؛
- تانىمدىق دەڭگەيى ارتادى.
You Might Also Like
-
تاقىرىپ: كوبەيتۋدىڭ، قوسىندىنىڭ جانە ايىرمانىڭ بولىنگىشتىگى
