1001 maqal, 101 jumbaq
Ashyq sabaq taqyryby: 1001 maqal, 101 jumbaq
Maqsaty: Qazaq halqy sóz qadirin bilip, qasıetti sózderdi aýzynan tastamaı, qasterlep kele jatqan halyq ekenin túsindire otyryp, oqýshylardyń til baılyǵyn, sózdik qoryn damytý jáne oılaý, este saqtaý qabiletin damytý.
Kórnekilikteri: slaıd, maqal - mátelder, jumbaqtar.
SABAQTYŃ BARYSY:
- Qurmetti ustazdar, oqýshylar, qonaqtar!
Búgin biz synybymyzda «Maqal – sózdiń máıegi», «Tuz astyń dámin keltirse, maqal sózdiń sánin keltiredi», - degen qanatty sózdermen «1001 maqal, 101 jumbaq» atty til bilgirler saıysyn bastaımyz.
Bul saıysqa eki top qatysady: 1. «Suńqar» toby; 2. «Barys» toby
- Qurmetti ustazdar, sizderdiń ishterińizden ádil qazylardy saılap alaıyq.
- Aldymen maqal - mátel degenimiz ne? Qysqasha toqtalyp óteıik.
Maqal - mátel degenimiz ata - babamyzdan qalǵan óshpes mura. Kólemi jaǵynan shaǵyn bolǵanymen, ýaqyt ótken saıyn maǵynasy tereńdep, quny artyp, qymbat qazynaǵa aınalyp keledi. Maqal - mátel – tárbıelik máni zor, rýhanı baılyq. Osy tusta maqal men máteldiń aıyrmashylyǵyn túsindirip ótkim kelip tur.
Mysaly: maqalda qorytyndy, tujyrymdy túıin aıtylady. Aıtylar oı naqty jetkiziledi. Mysaly: «Er jigit el úshin týady, el úshin óledi» degen maqalda eldi qorǵaý, jerdi qorǵaý naǵyz jigittiń isi ekendigi aıtylyp tur.
Al, mátelde oı tikeleı bildirmeı, tuspaldap, janamalap aıtylady. Mysaly: «Kóppen kórgen uly toı» - munda ne kórseń de halqyńmen birge kór, óz basyńnyń ǵana qamyn oılama degen sóz tuspaldap aıtylyp tur.
Bizdiń maqsatymyz: oqýshylardyń bilimge degen qushtarlyǵyn, izdenimpazdyǵyn, oqý deńgeıin jáne oıyn naqty jetkizýge, tapqyr sóıleýge, salmaqty oı aıtýǵa úıretý bolyp tabylady. Endeshe, biz búgingi saıysymyzdy bastaıyq.
1 - aınalym: «Kim kóp biledi?»
Sharty: Qatysýshy toptar maqal - mátel aıtýdan jarysady. (1 mınýt ýaqyt beriledi, sol ýaqyttyń ishinde toptar qansha maqal aıtsa, upaı sany da soǵan qarap beriledi)
2 - aınalym: «Jumbaq shesh, maqal aıt»
Sharty: Berilgen jumbaqty sheship, jumbaq mátininen bir sóz alyp
maqal - mátel taýyp aıtý.
1. Úńgir túbinde jalbyrap,
Ósip tur jalǵyz japyraq. (Til)
(Jalǵyz: Jalǵyz aǵash orman bolmas, Jalǵyz kirpish qorǵan bolmas)
2. Bir ǵajap bar tili joq.
Sóılesem deseń mini joq. (Kitap)
(Bir: Bir kún urystyń qyryq kúndik qyrsyǵy bar)
3. Kúmis qazyqtyń asty altyn. (Til men sóz)
(Kúmis: Arpa bıdaı as eken, Altyn – kúmis tas eken)
4. Arqasynda taýy bar,
Iir moıyny taǵy bar
Shólge tózip, sý tappaı,
Uzaq joldan tabylar (Túıe)
(Taý: Taý men tasty sý buzady, adamzatty sóz buzady)
5. Jelden jeligedi,
Sýdan sheginedi. (Ot)
(Jel: Aqyldy jel de ushyrmas, ury da urlamas)
6. Jel soqsa jaıqalyp tolqıdy.
El oqysa tula boıyń balqıdy. (Óleń)
(El: Otan – eldiń anasy El – erdiń anasy)
3 - aınalym: «Maqal – sózdiń máıegi»
Sharty: Taqtada maqal - mátelderdiń basy beriledi, qatysýshy toptar maqaldy jalǵastyrady
1. Jaqsy kisi baıqap sóıler,.... (jaman kisi shaıqap sóıler).
2. Er eline uqsar,... (mal ıesine uqsar).
3. Balapan uıada ne kórse... (ushqanda sony iledi).
4. Óner – aǵyp jatqan bulaq.... (bilim – janyp turǵan shyraq).
5. Jaqsynyń aty ólmeıdi,... (ǵalymnyń haty ólmeıdi).
6. Kóz jetpegen jerge... (sóz jetedi).
7. Otyz tisten shyqqan sóz,... (otyz rýly elge taraıdy).
8. Dushpany kópter saqtana júredi,... (dosy kópter maqtana júredi).
9. Jalǵan dostan... (jaý artyq).
10. Ónerliniń qoly altyn,... (óleńshiniń sózi altyn).
4 - aınalym: «Danalyq oıdan dán izde»
Sharty: toptar sandardy tańdaý arqyly, uıashyqtan shyqqan maqaldyń maǵynasyn túsindiredi.
1001 maqal, 101 jumbaq. júkteý
Maqsaty: Qazaq halqy sóz qadirin bilip, qasıetti sózderdi aýzynan tastamaı, qasterlep kele jatqan halyq ekenin túsindire otyryp, oqýshylardyń til baılyǵyn, sózdik qoryn damytý jáne oılaý, este saqtaý qabiletin damytý.
Kórnekilikteri: slaıd, maqal - mátelder, jumbaqtar.
SABAQTYŃ BARYSY:
- Qurmetti ustazdar, oqýshylar, qonaqtar!
Búgin biz synybymyzda «Maqal – sózdiń máıegi», «Tuz astyń dámin keltirse, maqal sózdiń sánin keltiredi», - degen qanatty sózdermen «1001 maqal, 101 jumbaq» atty til bilgirler saıysyn bastaımyz.
Bul saıysqa eki top qatysady: 1. «Suńqar» toby; 2. «Barys» toby
- Qurmetti ustazdar, sizderdiń ishterińizden ádil qazylardy saılap alaıyq.
- Aldymen maqal - mátel degenimiz ne? Qysqasha toqtalyp óteıik.
Maqal - mátel degenimiz ata - babamyzdan qalǵan óshpes mura. Kólemi jaǵynan shaǵyn bolǵanymen, ýaqyt ótken saıyn maǵynasy tereńdep, quny artyp, qymbat qazynaǵa aınalyp keledi. Maqal - mátel – tárbıelik máni zor, rýhanı baılyq. Osy tusta maqal men máteldiń aıyrmashylyǵyn túsindirip ótkim kelip tur.
Mysaly: maqalda qorytyndy, tujyrymdy túıin aıtylady. Aıtylar oı naqty jetkiziledi. Mysaly: «Er jigit el úshin týady, el úshin óledi» degen maqalda eldi qorǵaý, jerdi qorǵaý naǵyz jigittiń isi ekendigi aıtylyp tur.
Al, mátelde oı tikeleı bildirmeı, tuspaldap, janamalap aıtylady. Mysaly: «Kóppen kórgen uly toı» - munda ne kórseń de halqyńmen birge kór, óz basyńnyń ǵana qamyn oılama degen sóz tuspaldap aıtylyp tur.
Bizdiń maqsatymyz: oqýshylardyń bilimge degen qushtarlyǵyn, izdenimpazdyǵyn, oqý deńgeıin jáne oıyn naqty jetkizýge, tapqyr sóıleýge, salmaqty oı aıtýǵa úıretý bolyp tabylady. Endeshe, biz búgingi saıysymyzdy bastaıyq.
1 - aınalym: «Kim kóp biledi?»
Sharty: Qatysýshy toptar maqal - mátel aıtýdan jarysady. (1 mınýt ýaqyt beriledi, sol ýaqyttyń ishinde toptar qansha maqal aıtsa, upaı sany da soǵan qarap beriledi)
2 - aınalym: «Jumbaq shesh, maqal aıt»
Sharty: Berilgen jumbaqty sheship, jumbaq mátininen bir sóz alyp
maqal - mátel taýyp aıtý.
1. Úńgir túbinde jalbyrap,
Ósip tur jalǵyz japyraq. (Til)
(Jalǵyz: Jalǵyz aǵash orman bolmas, Jalǵyz kirpish qorǵan bolmas)
2. Bir ǵajap bar tili joq.
Sóılesem deseń mini joq. (Kitap)
(Bir: Bir kún urystyń qyryq kúndik qyrsyǵy bar)
3. Kúmis qazyqtyń asty altyn. (Til men sóz)
(Kúmis: Arpa bıdaı as eken, Altyn – kúmis tas eken)
4. Arqasynda taýy bar,
Iir moıyny taǵy bar
Shólge tózip, sý tappaı,
Uzaq joldan tabylar (Túıe)
(Taý: Taý men tasty sý buzady, adamzatty sóz buzady)
5. Jelden jeligedi,
Sýdan sheginedi. (Ot)
(Jel: Aqyldy jel de ushyrmas, ury da urlamas)
6. Jel soqsa jaıqalyp tolqıdy.
El oqysa tula boıyń balqıdy. (Óleń)
(El: Otan – eldiń anasy El – erdiń anasy)
3 - aınalym: «Maqal – sózdiń máıegi»
Sharty: Taqtada maqal - mátelderdiń basy beriledi, qatysýshy toptar maqaldy jalǵastyrady
1. Jaqsy kisi baıqap sóıler,.... (jaman kisi shaıqap sóıler).
2. Er eline uqsar,... (mal ıesine uqsar).
3. Balapan uıada ne kórse... (ushqanda sony iledi).
4. Óner – aǵyp jatqan bulaq.... (bilim – janyp turǵan shyraq).
5. Jaqsynyń aty ólmeıdi,... (ǵalymnyń haty ólmeıdi).
6. Kóz jetpegen jerge... (sóz jetedi).
7. Otyz tisten shyqqan sóz,... (otyz rýly elge taraıdy).
8. Dushpany kópter saqtana júredi,... (dosy kópter maqtana júredi).
9. Jalǵan dostan... (jaý artyq).
10. Ónerliniń qoly altyn,... (óleńshiniń sózi altyn).
4 - aınalym: «Danalyq oıdan dán izde»
Sharty: toptar sandardy tańdaý arqyly, uıashyqtan shyqqan maqaldyń maǵynasyn túsindiredi.
1001 maqal, 101 jumbaq. júkteý
You Might Also Like
-
Qazaqstan tarıhy 10 synyp
