InfoHub Logo

Semeı ıadrolyq synaq polıgony – Qazaqstannyń shyǵysyndaǵy ıadrolyq qarýdy synaý maqsatynda qurylǵan aımaq. Bul polıgon álemdegi eń iri synaq polıgondarynyń biri boldy. Onyń jumysy men zardaptary Qazaqstan halqynyń densaýlyǵy men ekologıasyna orasan zor áser etti.

Semeı polıgonynyń tarıhy:
Semeı ıadrolyq synaq polıgony 1949 jyly Keńes Odaǵynyń ıadrolyq qarýyn synaý úshin quryldy. Onyń alǵashqy synaǵy 1949 jyldyń 29 tamyzynda jasaldy. Polıgonda 40 jyldan astam ýaqyt ishinde 456 ıadrolyq jarylys jasalyp, onyń 116-sy jer betinde, qalǵany jer astynda ótkizildi. Bul synaqtar aımaqtyń qorshaǵan ortasyna jáne jergilikti halyqtyń densaýlyǵyna úlken zıan tıgizdi.

Iadrolyq synaqtardyń zardaptary:
Semeı polıgonynda júrgizilgen synaqtar kóptegen adamdardyń densaýlyǵyna keri áser etti. Radıasıanyń áserinen turǵyndar arasynda onkologıalyq aýrýlar, genetıkalyq mýtasıalar, jáne basqa da aýyr aýrýlar sany kúrt ósti. Ekologıalyq turǵydan alǵanda, topyraq, sý jáne aýa radıasıamen lastandy, bul jergilikti flora men faýnaǵa da zıan tıgizdi.

Polıgonnyń jabylýy jáne onyń mańyzy:
1991 jyldyń 29 tamyzynda Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Semeı ıadrolyq synaq polıgonyn jabý týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Bul qadam Qazaqstannyń beıbitshilik jolyn tańdaǵanyn jáne ıadrolyq qarýdan bas tartýǵa daıyn ekendigin kórsetti. Bul sheshim ıadrolyq qarýdy taratpaý jónindegi jahandyq qozǵalysqa úlken úles qosty.

Qazirgi jaǵdaıy:
Búginde Semeı polıgonyna jaqyn aýdandarda arnaıy zertteý jumystary júrgizilip, radıasıanyń qaldyqtarynyń áserin azaıtý sharalary qolǵa alynýda. Polıgon aýmaǵynyń bir bóligi qazir qoryq retinde jarıalanyp, zertteý nysanyna aınaldy. Qazaqstan úkimeti men halyqaralyq uıymdar bul aımaqty saýyqtyrý jáne turǵyndarǵa medısınalyq kómek kórsetý boıynsha birlesken jumystar atqarýda.

Semeı ıadrolyq synaq polıgony – Qazaqstan tarıhynyń aýyr betteriniń biri. Ol adamzatqa ıadrolyq qarýdyń qanshalyqty qaýipti ekenin kórsetti. Búginde Qazaqstan ıadrolyq qarýdan erkin memleket retinde beıbitshilik pen qaýipsizdikti qoldaýda mańyzdy ról atqarýda.

Bul maqala Semeı ıadrolyq synaq polıgonynyń tarıhy men onyń zardaptary týraly mańyzdy aqparat beredi. Onyń SEO talaptaryna saı jazylýy, izdeý júıelerinde jaqsy kórinip, oqyrmandarǵa paıdaly bolýyna septigin tıgizedi.