InfoHub Logo

Taqyryptyq - kúntizbelik jospar
Matematıka
(aptasyna 1 saǵat, barlyǵy 34 saǵat)
10000 kólemindegi sandar
Nómerlený
1. 1000 - ǵa deıin nómerlenýin qaıtalaý. 1, 10, 100, 1000 – eseptik birlikter.
2. 10000 jańa razrádtik birlik retinde. Razrádtar tory. 10000 kóleminde sandardy qurastyrý, jazý, oqý, salystyrý
3. Sandardyń ondyq quramy. Sannyń sıfrdyń oryndyq maǵynasy. Birinshi ondyq, dóńgelek ondyqtar, dóńgelek júzdikter, myńdyqtar birlikterin salystyrý
4. Jaı jáne qurama sandar. Jup jáne taq sadar. Natýral sandar qatary, onyń qasıetteri. Ondyqtarǵa jáne júzdikterge deıin sandardy dóńgelekteý
5. Rım nómerlenýi 1 - den 20 - ǵa deıin.
Arıfmetıkalyq amaldar
Qosý jáne azaıtý
6. 1000 - ǵa deıin qosý men azaıtýdy qaıtalaý. 10000 kóleminde sandardy qosý jáne azaıtý aýyzsha (jeńil) men jazbasha qosý men azaıtý.
7. Qosý men azaıtý amaldarynyń komponentteriniń men nátıjeleriniń ataýlary. Qosýdy men azaıtýdy tekserý.
Teńdeý
8. Sandardyń aıyrymdyq salystyrýy. Jaqshalary bar esepterdegi amaldar reti.
Kóbeıtý jáne bólý
9. Kestelik kóbetý men bólýdi qaıtalaý. Kesteden tys kóbeıtý jáne bólý: razrád boıynsha kóshý eki tańbaly sandy bir tańbaly sanǵa kóbeıtý jáne bólý. (15•2, 30: 2, 18•3, 54: 3).
10. Sandardy 10 - ǵa, 100 - ge, 1000 - ǵa kóbeıtý; 10 - ǵa, 100 - ge, 1000 - ǵa bólý, qaldyqpen bolǵan jaǵdaıda da.
11. Bólindisi 10 - ǵa, 100 - ge, 1000 - ǵa teń jaǵdaıdaǵy sandardy eselik salystyrý
12. 10000 kólemindegi bir tańbaly sanǵa jazbasha kóbeıtý men bólý.
13. 2 - ge, 3 - ke, 5 - ke bólindik belgileri, qaldyqpen bólý. Kóbeıtý men bólýdi tekskrý.
Teńdeý
14. Dóńgelek ondyqtarǵa jazbasha kóbeıtý jáne bólý
15. 1 - shi men 2 - shi deńgeıdegi amaldary bar jaqshamen jáne jaqshasyz kúrdeli esepterdegi amaldar reti.
Arıfmetıkalyq esepter
16. Sannyń bir - neshe birlikke azaıýyna, ulǵaıýyna, qaldyqty jáne qosyndyny tabýyna arnalǵan qarapaıym mátindi esepter
17. Sandardyń eselik salystyrýyna, bir - neshe ese ulǵaıýyna, azaıýyna, mazmuny boıynsha bólýine, teń bólikterge bólýine, kóbeıtindini tabýyna arnalǵan qarapaıym mátindi esepter.
18. Sannyń bir - neshe ese ulǵaıýyna (azaıýyna), bir neshe birlikke ulǵaıýyna (azúyna) esepterdi salystyrý. Sandardyń eselik jáne aıyrymdyq salystyrýyna arnalǵan esepterdi salystyrý.
19. Shamalarardyń qatynasyna arnalǵan qarapaıym arıfmetıkalyq esepter: baǵa, sany, quny; jol, ýaqyt, qashyqtyq.
20. Qarama qarsy baǵyttalǵan túzý syzyqty qozǵalysqa arnalǵan mátindi esepter.
21. Sannyń úlesin tabýǵa arnalǵan qarapaıym mátindi esepter. Sannyń bir - neshe úlesinterin tabýǵa arnalǵan mátindi esepter. Mátindi esepterdi oqýshylarmen qurý.
22. 2 – 3 amal oryndaýǵa talap etetin qurama mátindi esepter. Eseptiń qysuasha jazylýy. Qarapaıym eseptiń sheshýin jaýabymen jazylýy; qurama eseptiń – túsindirmesimen nemese ár jasalǵan amalǵa qoıylatyn suraqpen jáne tolyq jaýabymen. Sandardyń ataýlary esepter shyǵarýda mindetti túrde jazylady.
Shamalardy ólshegen kezde alynǵan sandar jáne olarǵa amaldar qoldaný
23. Bir, eki ólsheý birliktiń qunynyń, uzyndyqtyń, massasynyń, ýaqyttyń ólsheý nátıjesinde alynǵan sandardy túrlendirý. Qunynyń, uzyndyqtyń, massasynyń, ýaqyttyń ólsheý nátıjesinde alynǵan sandardy jazbasha qosý jáne azaıtý.
24. Bir, eki ólsheý birliktiń qunynyń, uzyndyqtyń, massasynyń, ýaqyttyń ólsheý nátıjesinde alynǵan sandardy aýyzsha jáne jabasha birtańaly sanǵa kóbeıtý jáne bólý.
Jaı bólshekter
25. Qaıtalaý: úlesterdiń men bólshekterdiń paıda bolýy. Alymy men bólimi, olardyń máni. Durys jáne burys bólshekter, aralas sandar Bólimderi birdeı bólshekterdi salystyrý. Alymdary birdeı bólshekterdi salystyrý. Aralas sandardy salystyrý.
26. Bólshekterdi túrlendirý: burys bólshekti bútin nemese aralas sanmen almastyrý. Bólimderi birdeı bólshekterdi qosý jáne azaıtý. Aralas sandardy qosý jáne azaıtý. Sannyń bir jáne bir - neshe úlesterin tabý.
Ondyq bólshekter
27. Ondyq bólshekterdiń bólimi, paıda bolýy. Bólimi joq ondyq bólshekterdiń jazylýy. Ondyq jáne jaı bólshekterdi salystyrý. Nómerlený kestedegi ondyq úlesterdiń oryny. Sandar túzindegi ondyq úlesterdiń oryny. Bútin sandar men ondyq bólshekterdi salystyrý. Ondyq bólshekterdiń negizgi qasıeti. Ondyq bólshekterdi salystyrý.
28. Uzyndyǵyn, qunyn, massasyn ólshegen kezde ondyq bólshek túrinde jazý (3m58sm=3, 58m) jáne bútin sandar túrinde (3, 58m=3m58sm). Ondyq sandardy qosý jáne azaıtý.
Beıneli geometrıa elementeri
29. Kesindiler, olardyń qosyndysy men aıyrmasy. Keńistiktegi ornalasýy: gorızontal, vertıkal, kólbeý. Deńgeı, otves.
30. Jazyqtyqtaǵy túzý syzyqtardyń ózara ornalasýy: qıylysady (perpendıkýlárlarmen birge), qıylyspaıdy (paralel). Paralel týzýler arasyndaǵy qashyqtyq jáne ony ólsheý. Syzǵysh pen syzý buryshynyń kómegimen perpendıkýlár jáne paralel túzýlerdi salý. Paralel jáne perpendıkýlár syzyqtardy belgileýge arnalǵan belgiler.
31. Burysh. Buryshtar túrleri. Gradýs. Buryshtardyń gradýstik ólshemderi. Tik, súıir, doǵal, jazyńqy, tolyq buryshtardyń ólshemderi. Transportır. Transportır kómegimen buryshtardy ólsheý jáne salý. Sheńber, dóńgelek. Sentr, radıýs, dıametr, horda, doǵa. Belgileý: R, D.
32. Synyq syzyq. Synyq syzyqtyń uzyndyǵyn ólsheý. Úshburyshtyń, kvadrattyń, tik tórtburyshtyń shekteri – qısyq syzyqtyń derbes jaǵdaıy retinde. Úshburyshtyń, kvadrattyń, tik tórtburyshtyń perımetri. Perımetrdiń belgileýi: R. Perımetrdi esepteý formýlalary: P=a+b+c, P=4a, P=2a+2b.
33. Sımmetrıa. Sımmetrıa ósi. Sımmetrıaly fıgýralar. Sımmetrıa ósi, sentri qatysty sımmetrıaly ornalasqan fıgýralar. Úshburyshtyń, kvdrattyń, tiktórtburyshtyń bıiktigi.

2016 – 2017 oqý jylyna arnalǵan úıde oqytýdyń matematıka páninen jumys baǵdarlamasy (7 synyp). Taqyryptyq - kúntizbelik jospar. júkteý