InfoHub Logo

Tárbıe saǵaty
7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: «Memlekettik rámizder – ulttyq maqtanyshymyz»
Sabaqtyń maqsaty:
İ. Eltańba, Tý, Ánuran týraly túsinikterin nyǵaıtý. Rámizderdiń paıda bolýy jáne tarıhtaǵy mańyzy jaıly túsinikterdi damytý.
İİ. Oqýshynyń este saqtaýyn damytý, óz oıyn durys jetkizýge yntalandyrý.
İİİ. Oqýshylardy Otansúıgishtikke, adamgershilikke, Otanyna, halqyna adal qyzmet etýge, eliniń Týyn, Eltańbasyn, Ánuranyn qasterlep, qurmetteýge, halqynyń tegin, tarıhyn bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Tárbıe saǵaty
Kórnekiligi: Rámizderge baılanysty túrli - tústi sýretter,
býkletter, karta, maqal - mátelder, Otanyn, jer týraly naqyl sózder.

Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Muǵalim kirispesi.
3. Rámizder týraly toptyq jumys.
4. Qorytyndy.
Kirispe bólim:
Otanymyzdyń ulttyq maqtanyshy – memlekettik rámizderge arnalady. Onda memleketimizdiń rámizderi týraly bilimderimizdi tolyqtyryp, qurmetteýge úırenemiz. Kez kelgen memlekettiń aıshyǵy – memlekettik rámizderi ekeni belgili. Bizde búgingi sabaǵymyzdy elimizdiń Gımnimen bastaıyq. (Gımn oryndalady)
Elin, jerin súıý men Otanǵa degen adaldyqtyń bir belgisi – memlekettik rámizderimizdi qadir tutý bolyp tabylady. Jas urpaqty eljandylyq negizde tárbıeleýde de memlekettik nyshandardyń alar orny erekshe. Olaı bolsa, rámiz degenimiz ne?
Rámiz – belgili ıdeıany bildiretin belgi, beıne. Adamǵa oı - pikir týǵyzady. Ortaq túsinik boıynsha, oraq eńbekti, taǵa baqytty, zákir (ıakor) úmitti, lıra mýzany, arystan qudiretti beınelegen kókshil jalaý beıbitshilik rámizi. Rámizdik belgiler ǵasyrlar boıy damı kele memlekettik rámizderge (tý, eltańba, gımn) aınaldy.
Tý – tutastyq pen birliktiń, yntymaqtyń qudiretti belgisi. Ol eldik pen egemendikti dúnıege pash etip turady.
Eltańba – memlekettik mórlerde (oblys, qala, mekeme), altyn, kúmis aqshalarda beınelengen ajyratý belgileri.
Gımn – óleńge jazylǵan saltanatty án.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 1998 jylǵy 4 maýsymdaǵy №3827 Jarlyǵyna tolyqtyrýlar engizilip, 4 maýsym – Memlekettik rámizder kúni retinde atalyp ótetin boldy.
1992 jyly 6 maýsym kúni táýelsiz elimizdiń tuńǵysh memlekettik rámizderiniń tusaýkeser saltanaty ótip, sol kúni Prezıdent saraıy men Parlament Úıiniń tóbesine Tý kóterildi, Eltańba ornyqty. 6 aı ótken soń 1992 jyly 11 jeltoqsanda Memlekettik Gımnniń mátini bekitildi. Ol 2006 jyly qaıta ózgerip, jeltoqsan aıynda jańa Gımn qabyldandy.
Bizder táýelsiz qazaq eliniń eń jas ulandarymz. Sondyqtan óz jerimizdi, óz elimizdi ákeler men atalarymyz sıaqty qadirleýge, súıýge, qorǵaýǵa tıis ekenimizdi esten shyǵarmaıyq.
Otan degenimiz ne?
- Týyp ósken jerimiz, egemendi elimiz.
– Tabıǵatymyz, qazba baılyqtarymyz, ózen - kólimiz, ulan baıtaq jerimiz, Memlekettik tilimiz jáne basshymyz.
Jaqsy balalar, olaı bolsa, «Otan» jaıly maqal - mátelder aıtyp kóreıik:
1. Otan otbasynan (bastalady)
2. Otan úshin otqa tús, (kúımeısiń)
3. Otan - eldiń anasy, (El - erdiń anasy)
4. Týǵan jerdeı jer bolmas, ( Týǵan eldeı el bolmas).
5. Otandy súıý - (otbasynan bastalady)
6. Otan ottan da (ystyq)
7. Otansyz adam - ( ormansyz bulbul)
8. Otan úshin kúres ( Erge tıgen úles)
9. El ishi - (altyn besik)
10. Til - táýelsizdik (tiregi)
Otan – jerim, Otan - sýym,
Otan qýat, nár beredi..
Otan - uran, Otan - týym
Otan máńgi gúldenedi - demekshi, táýelsizdigimiz tuǵyrly bolyp, elimizdiń sımvoly – memlekettik rámizderdi qasterlep, qurmetteý bárimizdiń mindetti paryzymyz bolyp sanalady.
«Memlekettik rámizder – elimizdiń egemendigi men táýelsizdigin pash etetin nyshandar. Bul rámizder bizdiń memleketimizdiń ótkeni, búgini men bolashaǵy arasyndaǵy sabaqtastyqtyń jarqyn beınesi.
Memlekettik rámizder - halqymyzdyń rýhyn, ulttyq salt - sanasyn, qaharmandyǵy men danalyǵyn, bolashaqqa úmitin, arman - tilegin jetkizetin erekshe qundy belgiler. Jelbiregen aspan tústes baıraǵymyz halqymyzdyń armanyn asqaqtatyp, qyran búrkitteı elimizdi aspan áleminde qalyqtap tur.
Endeshe, tárbıe saǵatymyzdy bastaımyz.
«Biz Táýelsizdigimizdiń nyshandaryn kózdiń qarashyǵyndaı saqtaýymyz kerek, qasıet tutýymyz kerek. Elimizdiń árbir azamaty Qazaqstannyń Týyn, Eltańbasyn, Ánuranyn erekshe qurmetteýge mindetti. Óıtkeni olar halqymyzdyń maqtanyshy, bizdiń eń kıeli qundylyqtarymyz.»
N. Á. Nazarbaev.
Keń baıtaq qoı Qazaqstan kartasy,
Astanamen aıshyqtalǵan ortasy.
Búgin bizge tańdaı qaǵar kúlli álem,
Bunyń bári Elbasynyń arqasy.
Búgingi biziń synyp saǵatymyzda úsh top jumys isteıdi, olar «Kók aspan» toby Memlekettik Tý týraly, «Altyn dán» toby Memlekettik Eltańba týraly jáne«Qyran» toby Memlekettik Ánuran týraly jınaqtaǵan derekterińizdi ortaǵa sala otyryp, top bolyp jumys istep, memlekettik rámizder týraly jobamyzdy qorǵap shyǵamyz.
Qazaq halqy kópten kútken táýelsizdikke qol jetkizdi. Egemen memleket boldy. Árbir azat eldiń ózińniń táýelsizdigin bildiretin basty belgileri bolady. Solardyń biri Memlekettik rámizder. 1992 jyly 4 maýsymda egemen elimiz Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik rámizderi qabyldandy. Olar Qazaqstan Respýblıkasynyń ánurany, Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik eltańbasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń týy.

2 - bólim: Týymen - Tuǵyrly, Eltańbasymen - Eńseli, Ánuranymen aıbatty el!
«Kók aspan» toby tuǵyrly Týymyz týraly jınaǵan derekterin ortaǵa salady.
Memlekettik týymyz biryńǵaı kógildir tústi. Bul tús tóbedegi bultsyz ashyq aspandy elestetedi. Bultsyz ashyq aspan árqashan da beıbitshiliktiń tynyshtyq pen jaqsylyqtyń nyshany. Kók tús – Qazaqstan halqynyń birlik, yntymaq jolyna adaldyǵyn bildiredi.
Nurǵa malynǵan altyn kún tynyshtyq pen baılyqty beıneleıdi. Kún – qozǵalys, damý, ósip órkendeýdiń, ómirdiń beınesi. Qanatyn jaıǵan qyran qus – bar nárseniń bastaýyndaı, bılik, aıbyndylyq beınesi.
Kúnniń astyndaǵy qalyqtaǵan qyran eldiń erkindik súıgish asqaq rýhyn, qazaq halqynyń jan dúnıesiniń keńdigin jarıa etedi. Aǵash sabyna bekitilgen tustaǵy tik jolaq ulttyq oıýlarmen órnektelgen. Kún, qyran, oıý - órnek altyn tústi.
Týdyń avtory elimizdegi dızaınerlik ónerdiń irge tasyn qalaýshylardyń biri, Chehoslavakıada ótken (1961j.) halyqaralyq dızaınerler baıqaýynyń altyn júldegeri, Almaty qalasynyń bas sýretshisi Sháken Ońdasynuly Nıazbekov aǵamyz.

Jambyl oblysy, Talas aýdany, Maıtóbe aýyly
A. Dáýletbekov atyndaǵy orta mektep
Fızıka jáne ınformatıka pániniń muǵalimi
Tılepbergenova Nýrgýl Satımbekovna
Tolyq nusqasyn júkteý