InfoHub Logo

Adamdy rýhtandyratyn oqıǵaǵa kýá bolyńyz.

70 terdegi MS Devıs qara jol shetindegi tar treılerden mıllıondaǵan dollarǵa deıingi uzaq joldy júrip ótti. Oıyn bıznesinde óziniń alǵashqy kapıtalyn quraǵan bizdiń keıipkerimiz jerdi jáne menshik quqyqtaryn satýmen aınalysty.  

Osylaısha ol mıllıondaǵan dollar jınady… biraq 20 jyl buryn onyń sanasynda tóńkeris boldy.   

«Bunyń bári men kólik keptelisinde turǵan kezimde bastaldy. Jańbyr jaýyp, jynyp kelip turǵan, — deıdi MS Devıs. — Osy kezde men «Qara aıýdy tanystyrý» degen úlken jazýy bar mektep shatyryn kórdim. Ol jerge ne úshin barǵanymdy bilmeımin. Florıda shtatynda qara aıýlardyń bolǵan-bolmaǵanyn oılap ta kórmeppin».

Bul balalarǵa arnalǵan týǵan ólke týraly, tabıǵatymyzdan aıyrylyp qalatynymyz týraly, ony kútip, saqtap qalý qajettigi týraly kádimgi dáris eken. Bul Devıstiń kózin ashqan jańalyq bolyp, ol ekologıa taqyrbyna buryn karta oınaǵandaǵydaı qumarlyqpen den qoıdy.   

Ol ekologıa jónindegi kitaptardy oqı bastady jáne óziniń mal-múlkin tabıǵatty qorǵaýǵa jumsaýdy uıǵardy. Osydan bastap bul onyń ómirlik isine aınaldy.

Devıs jıyrma jyl boıy aǵash materıaldaryn daıyndaıtyn kompanıalardan jerlerin satyp alyp júrip, 100 jylǵa jýyq ýaqyt buryn joıylyp ketken ormandy qalpyna keltirý úshin 90 mıllıon dollaryn jumsady. Ol óziniń jobasyn «Nokuse» dep atady, bul ataý úndisterdiń krık taıpasynyń tilinde «Qara aıý» degendi bildiredi.   

Devıs satyp alǵan jerine buryn osynda ósken saz-batpaqty qaraǵaıdyń túrin taýyp, onyń mıllıondaǵan kóshetin otyrǵyzdy. 20 jyl ishinde ol adamdar 1930-jyldary qurtyp jibergen ekojúıeni tolyqtaı qalpyna keltirdi. Adamdar 1930-jyldary aǵashtardy túp-tamyrymen shaýyp alyp, aǵash materıaldary retinde paıdalanǵan bolatyn.  

Endi bul jerde búrkitter, tuıǵyndar, sileýsinder, túlkiler, janattar sondaı-aq tastoraılar (bronenoses) meken etip júrgen jańa orman paıda boldy. 

Bul 300 jylǵa eseptelip otyrǵan Nokuse jobasynyń basy ǵana. Devıstiń ózi endi uzaq jasaı qoımas, ol 4-satydaǵy ókpe obyrymen aýyrady, biraq onyń isin komandasy jalǵastyra beredi. Mıllıoner barlyq aqshasyn óziniń ekologıalyq jobasyn júzege asyrýǵa jáne Florıda shtatynyń oqýshylaryn oqytý úshin qurǵan ekologıalyq bilim berý ortalyǵyn ustap turýǵa jumsaýdy ósıet etti.   

«Men sizderdiń jasyńyzǵa kelgenderdi ózgerte almaımyn, — deıdi Devıs jasy úlkenderge, — biraq maǵan tórtinshi synyp oqýshylaryn berýlerińizge bolady!..» Onyń ıdeıasy dátke qýat berip, ezýińe qýanyshty kúlim syılaıdy. 

---