InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: A. Qunanbaevtyń tabıǵat lırıkasy.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: A. Qunanbaevtyń tabıǵatqa baılanysty óleńderiniń taqyryby men ıdeıasyn, kórkemdik ereksheligin meńgertý. Óleńdi túsinip, mánerlep oqı bilýge daǵdylandyrý.
Damytýshylyq: oqýshylardyń til baılyǵyn, oı - órisin damytý. Oqýshylardy óz oıyn aıtýǵa, kórkemdep erkin sóıleýge daǵdylandyrý.
Tárbıelik: oqýshylardy tabıǵattaǵy tirshilik ıeleriniń ásemdik, ádemilik sıpattaryn tanýǵa, olardy qorǵaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: aqynnyń portreti, óleńder jınaǵy, ánderi, tabıǵatqa baılanysty sýretter, keste, sózjumbaq, prezentasıalar, klaster, flıpchart.
Sabaqtyń túri: damyta oqytý, izdený.
Sabaqtyń ádisi: satylaı keshendi taldaý, mánerlep oqý, túsindirý, taldaý - jınaqtaý, toptyq, ujymdyq jumys.

Sabaqtyń barysy. Uıymdastyrý kezeńi.
Úı tapsyrmasyn tekserý. Oqýshynyń óz qalaýy boıynsha:
1) Óleńderdi mánerlep oqý.
2) Prezentasıa. «Abaı Qunanbaev»
3) Klaster. «Abaı kim?»
4) Abaıdyń ánin oryndaý

Synyp 4 topqa bólinedi:
1 - top. «Jazǵytury» Tapsyrmalary: 1) «Jazǵytury» óleńin mánerlep oqý.
2) Óleńge satylaı keshendi taldaý jasaý. 3) Jyl mezgilderiniń belgilerin salystyrý.
2 - top. «Kúz». Tapsyrmalary: 1) «Kúz» óleńin mánerlep oqý. 2) Óleńge satylaı keshendi taldaý jasaý. 3) Jyl mezgilderiniń belgilerin salystyrý.
3 - top. «Qys». Tapsyrmalary: 1) «Qys» óleńin mánerlep jatqa oqý. 2) Óleńge satylaı keshendi taldaý jasaý. 3) Jyl mezgilderiniń belgilerin salystyrý.
4 - top. «Jelsiz túnde jaryq aı». Tapsyrmalary: 1) «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńin mánerlep jatqa oqý. 2) Óleńge satylaı keshendi taldaý. 3) Jyl mezgilderiniń belgilerin salystyrý.

Jańa sabaq.
Bir týatyn ǵasyrda... rabaıda,
Men eshkimdi teńemen uly Abaıǵa. (Iran - Ǵaıyp)

Biz búgin qazaqtyń jazba ádebıeti tiliniń negizin salýshy, teńdesi joq aqyn, ózgelerden erekshe, uly Abaıdyń tabıǵat lırıkasyn ótemiz. Tabıǵat – adamnyń eńbek etip, ómir súretin ortasy. Tabıǵat týraly álem aqyndarynyń bári de jyrlaǵan.
- Sonymen, balalar, Abaıdyń tabıǵat lırıkasyna arnalǵan qandaı óleńderin bilesińder?
- «Jaz», «Kúz», «Qys», «Jazǵytury», «Jelsiz túnde jaryq aı», «Qarasha, jeltoqsan men sol bir eki aı».
- Biz búgin A. Qunanbaevtyń tabıǵatqa arnap jazǵan «Kúz», «Qys», «Jazǵytury», «Jelsiz túnde jaryq aı» óleńderin oqyp taldaımyz.

1. Óleńderdi mánerlep oqý.
Jazǵytury
Jazǵytury qalmaıdy qystyń syzy,
Masatydaı qulpyrar jerdiń júzi.
Jan - janýar, adamzat antalasa,
Ata - anadaı eljirer kúnniń kózi.

Túıe bozdap, qoı qozdap - qorada shý,
Kóbelek pen, qustar da saıda dý - dý.
Gúl men aǵash maıysyp qaraǵanda,
Sybdyr qaǵyp, burańdap aǵady sý.

Kúz
Sur bult túsi sýyq qaptaıdy aspan,
Kúz bolyp, dymqyl tuman jerdi basqan.
Bilmeımin toıǵany ma, tońǵany ma,
Jylqy oınap, bıe qashqan, taı jarysqan.

Jasyl shóp, báısheshek joq burynǵydaı,
Jastar kúlmes, júgirmes bala shýlaı.
Qaıyrshy shal - kempirdeı túsi ketip,
Japyraǵynan aıyrylǵan aǵash, qýraı.

Qys
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy,
Soqyr, mylqaý, tanymas tiri jandy.
Ústi - basy aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap, kelip qaldy.

Dem alysy - úskirik, aıaz ben qar,
Kári qudań - qys kelip, álek saldy.
Ushpadaı bórkin kıgen oqshyraıtyp,
Aıazbenen qyzaryp ajarlandy.

Bulttaı qasy jaýyp eki kózin,
Basyn silikse, qar jaýyp, mazańdy aldy.
Býradaı burq - sarq etip doldanǵanda,
Alty qanat aq orda úı shaıqaldy.

2. Óleńderge satylaı keshendi taldaý
Jazǵytury
1. Avtory – A. Qunanbaev
2. Taqyryby – jazǵytury mezgiline tán kórinis
3. Janr túri – poezıa
4. Ideıasy – jyl mezgiliniń janǵa jaıly, eńbekke qolaıly ekendigin dáripteıdi
5. Shýmaq – 2 shýmaqty
6. Tarmaq – 8 tarmaqty
7. Býnaq – 3 býnaqty
8. Býyn sany – 11 - 12 býyndy
9. Uıqas túri – qara óleń uıqasy (a - a - b - a)
10. Ádebı teorıalyq uǵymdar:
Epıtetter – joq
Teńeýler – masatydaı, ata - anadaı
Keıipteýler – ata - anadaı eljirep kúnniń kózi
11. Sózdik jumysy.
Jazǵytury – kóktem
Syz - sýyq
Masaty – qymbat mata
12. Óleńniń negizgi túıini, tárbıelik máni.
Adamdardy tabıǵatpen birge qulpyrýǵa, eńbek etýge tárbıeleıdi.

A. Qunanbaevtyń tabıǵat lırıkasy. júkteý