Ábish Kekilbaıuly
Ábish Kekilbaıuly 1939 jyly 6 jeltoqsan kúni Mańǵystaý oblysy, Mańǵystaý aýdany (buryńǵy Gýrev oblysy), Ońdy aýylynyń Myrzaıyr degen jerinde týǵan. Arǵy atasy Jańaıuly Qojanazar qazaqtar kóshin Mańǵystaýǵa bastap kelgen toptan. Belgili bilikti, bedeldi, dáýletti adam. Ata shańyraǵyn ustap qalǵan urpaǵy Jamanqul nemeresi Kekilbaıdy úılendirgen soń, 1924 jyly Ońdyda qaıtys bolǵan.
1928 - 31 jyldary asyra silteý, tárkileý kezinde Kekilbaı ata mekennen baz keship Túrkmenstannyń Krasnovodsk portynda júkshi, Bekdash hımıa kásipornynda biraz jyl jumysshy bolyp istep, elge 1937 jyly Baký men Makachkala arqyly oralǵan soń Ońdydaǵy kolhozda kolhozshy, Taýshyq kenishinde shahter boldy. 1942 jyly soǵysqa alynyp, maıdanda 3 ret jaralanyp, Stalıngrad mańynda qaıtys bolady.
Ábish Kekilbaıulynyń anasy Aısáýle Jumabaıqyzy dáýletti, el ishinde aty shyqqan bıdiń otbasynda dúnıege kelip, tárbıelengen. 1936 jyly áýeli Ońdyda kolhozshy, Taýshyqta 1942 - 45 jyldar aralyǵynda stahanovshy shahter, 1945 - 62 jyldary «Ekpindi» kolhozynda jumys istedi. Ábish Kekilbaıuly 1947 jyly Taýshyqtaǵy mekteptiń 1 synybyna baryp, 1948 - 1954 jyldary Ońdy ortalaý, al 1956 - 57 jyldary Úshtaǵandaǵy orta mektepte oqıdy.
Ádebıetke qumarlyǵy mektep qabyrǵasynda bastalady. 1957 jyly 5 mamyr «Lenınshil Jastyń» belsendi aýyldyq tilshisi retinde Qazaqstan Komsomoly Ortalyq Komıtetiniń maqtaý qaǵazymen marapattalady.
1957 jyly Qazaq Memlekettik Ýnıversıtetiniń fılologıa fakúltetine túsedi. Ýnıversıtette ádebıet birlestigin basqaryp, jas talaptar shoǵyryn jaryqqa shyǵarady. Sońǵy kýrsta oqyp júrip, «Qazaq ádebıeti» gazetinde qyzmet atqarady. Munda ol synshylyq qabiletimen kózge túsedi. «Qazaq ádebıetinen» keıin 1962 - 65 jyldar aralyǵynda «Lenınshil Jas» gazetinde bólim meńgerýshisi bolyp istedi.
Ábish Kekilbaıulynyń alǵashqy óleńder jınaǵy «Altyn shýaq» 1962 jyly, «Bir shókim bult» 1965 jyly jaryq kórdi.
Aýyl ómirinen jazylǵan poves, áńgimeler jınaǵy «Dala balladalary» - Ábish Kekilbaıulynyń keń tynysty epık, sýretkerlik bolashaǵyn tanytady. 1974 jyly «Dáýirmen betpe-bet» syn maqalalar jınaǵy, «Bir ýys topyraq»,
1979 jyly «Tyraý, tyraý tyrnalar», Mańǵystaý túbeginiń ótkeni, búgini, bolashaǵy týraly «Uıqydaǵy arýdyń oıanýy» tarıhı tanymdyq baıan, 1982 jyly «Shyńyraý» povester jınaǵy, 1992 - 93 jyldary Tańdamaly eki tomdyq, 1995 jyly «Zamanmen suhbat» 1998 jyly «Azattyqtyń aq tańy», pýblısısıkalyq maqalalary, tolǵamdary, 1999 jyly 12 tomdyq shyǵarmalar jınaǵy jaryqqa shyqty.
Ábish Kekilbaıulynyń «Úrker» (1981), «Eleń - alań» (1984) romandary qazaq ádebıetiniń úlken tabysy retinde baǵalanyp, Qazaq SSR Memlekettik syılyǵyn aldy.
2001 jyly shyqqan «Talaıǵy Taraz», 2002 jyly shyqqan «Shandoz» tarıhı taqyrypty ǵylymı dáıekpen, derekpen túsinikti uǵymdy etip jetkizýdiń jańa baǵyt - baǵdaryn belgilep berdi.
2009 jyly «Syr deste» dep atalatyn avtordyń kóp jyldyq oı - tolǵaýlary, esse, estelik, sóılegen sózderiniń 5 tomdyq jınaǵy jaryqqa shyqty.
Ábish Kekilbaıulynyń kóptegen shyǵarmalary TMD halyqtary men shetel tilderine aýdarylǵan. Ol QazSSR Memlekettik syılyǵynyń 1986, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń beıbitshilik jáne rýhanı kelisim syılyǵynyń 1995, «Otan» ordenimen 1999, Túrki elderi qaýymdastyǵynyń sheshimimen «Túrki dúnıesine sińirgen eńbegi úshin syılyǵyn» alady. 2003 jyly «Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev» ordenimen marapattaldy.
1928 - 31 jyldary asyra silteý, tárkileý kezinde Kekilbaı ata mekennen baz keship Túrkmenstannyń Krasnovodsk portynda júkshi, Bekdash hımıa kásipornynda biraz jyl jumysshy bolyp istep, elge 1937 jyly Baký men Makachkala arqyly oralǵan soń Ońdydaǵy kolhozda kolhozshy, Taýshyq kenishinde shahter boldy. 1942 jyly soǵysqa alynyp, maıdanda 3 ret jaralanyp, Stalıngrad mańynda qaıtys bolady.
Ábish Kekilbaıulynyń anasy Aısáýle Jumabaıqyzy dáýletti, el ishinde aty shyqqan bıdiń otbasynda dúnıege kelip, tárbıelengen. 1936 jyly áýeli Ońdyda kolhozshy, Taýshyqta 1942 - 45 jyldar aralyǵynda stahanovshy shahter, 1945 - 62 jyldary «Ekpindi» kolhozynda jumys istedi. Ábish Kekilbaıuly 1947 jyly Taýshyqtaǵy mekteptiń 1 synybyna baryp, 1948 - 1954 jyldary Ońdy ortalaý, al 1956 - 57 jyldary Úshtaǵandaǵy orta mektepte oqıdy.
Ádebıetke qumarlyǵy mektep qabyrǵasynda bastalady. 1957 jyly 5 mamyr «Lenınshil Jastyń» belsendi aýyldyq tilshisi retinde Qazaqstan Komsomoly Ortalyq Komıtetiniń maqtaý qaǵazymen marapattalady.
1957 jyly Qazaq Memlekettik Ýnıversıtetiniń fılologıa fakúltetine túsedi. Ýnıversıtette ádebıet birlestigin basqaryp, jas talaptar shoǵyryn jaryqqa shyǵarady. Sońǵy kýrsta oqyp júrip, «Qazaq ádebıeti» gazetinde qyzmet atqarady. Munda ol synshylyq qabiletimen kózge túsedi. «Qazaq ádebıetinen» keıin 1962 - 65 jyldar aralyǵynda «Lenınshil Jas» gazetinde bólim meńgerýshisi bolyp istedi.
Ábish Kekilbaıulynyń alǵashqy óleńder jınaǵy «Altyn shýaq» 1962 jyly, «Bir shókim bult» 1965 jyly jaryq kórdi.
Aýyl ómirinen jazylǵan poves, áńgimeler jınaǵy «Dala balladalary» - Ábish Kekilbaıulynyń keń tynysty epık, sýretkerlik bolashaǵyn tanytady. 1974 jyly «Dáýirmen betpe-bet» syn maqalalar jınaǵy, «Bir ýys topyraq»,
1979 jyly «Tyraý, tyraý tyrnalar», Mańǵystaý túbeginiń ótkeni, búgini, bolashaǵy týraly «Uıqydaǵy arýdyń oıanýy» tarıhı tanymdyq baıan, 1982 jyly «Shyńyraý» povester jınaǵy, 1992 - 93 jyldary Tańdamaly eki tomdyq, 1995 jyly «Zamanmen suhbat» 1998 jyly «Azattyqtyń aq tańy», pýblısısıkalyq maqalalary, tolǵamdary, 1999 jyly 12 tomdyq shyǵarmalar jınaǵy jaryqqa shyqty.
Ábish Kekilbaıulynyń «Úrker» (1981), «Eleń - alań» (1984) romandary qazaq ádebıetiniń úlken tabysy retinde baǵalanyp, Qazaq SSR Memlekettik syılyǵyn aldy.
2001 jyly shyqqan «Talaıǵy Taraz», 2002 jyly shyqqan «Shandoz» tarıhı taqyrypty ǵylymı dáıekpen, derekpen túsinikti uǵymdy etip jetkizýdiń jańa baǵyt - baǵdaryn belgilep berdi.
2009 jyly «Syr deste» dep atalatyn avtordyń kóp jyldyq oı - tolǵaýlary, esse, estelik, sóılegen sózderiniń 5 tomdyq jınaǵy jaryqqa shyqty.
Ábish Kekilbaıulynyń kóptegen shyǵarmalary TMD halyqtary men shetel tilderine aýdarylǵan. Ol QazSSR Memlekettik syılyǵynyń 1986, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń beıbitshilik jáne rýhanı kelisim syılyǵynyń 1995, «Otan» ordenimen 1999, Túrki elderi qaýymdastyǵynyń sheshimimen «Túrki dúnıesine sińirgen eńbegi úshin syılyǵyn» alady. 2003 jyly «Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev» ordenimen marapattaldy.
You Might Also Like
-
Oqytý men oqý úderisinde syndarly oqytý teorıasynyń tıimdiligi
