Aǵylshyn tili pánin oqytýda jańa ınovasıalyq tehnologıalardyń qoldanylýy
I. Ábdikárimov atyndaǵy
Qyzylorda agrarlyq tehnıkalyq kolejiniń
aǵylshyn páni oqytýshysy Juldyzbaı G.D.
«Aǵylshyn tili pánin oqytýda jańa ınovasıalyq tehnologıalardyń qoldanylýy»
Kirispe
Qazaqstan Búkil álemde halqy úsh tildi paıdalanatyn joǵary bilimdi el retinde tanylýǵa tıis, bular Qazaq tili – memlekettik til, orys tili – ultaralyq qatynas tili jáne aǵylshyn tili – jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirigý tili.
N. Á. Nazarbaev
Qazirgi kezde egemen elimizde bilim berýdiń jańa júıesi jasalyp, álemdik bilim berý keńistigine enýge baǵyt alýda. Osy oraıda, aqparattyq – kommýnıkatıvtik tehnologıany qoldaný zaman talabyna saı muǵalimderge pedagogıkalyq tájirıbe jınaqtaýǵa, jańashyl ınovasıalyq ádistemelik josparlar jasaýda, oqytýda tárbıelik – bilimdilik prosesinde jańashyl ıdeıalardy iske asyrýǵa birden – bir múmkindik beretin qural dep bilemiz.
Kompúterlik oqytý tehnologıasy pedagogtyń múmkindigin kúsheıtetin qural, biraq ol muǵalimdi almastyra almaıdy. Degenmen, ınteraktıvti ádis stýdentterdiń derbes damýymen shyǵarmashylyq izdenisterin qoldap damytýǵa baǵyttaıdy. Oqytýshymen stýdentter arasyndaǵy ózara shyǵarmashylyq qarym – qatynas ornaıdy. Árbir stýdenttiń qabiletine qaraı bilim berýde, ony derbestikke, izdenimpazdyqqa, shyǵarmashylyqqa tárbıeleýde júzege asyratyn jańartylǵan pedagogıkalyq tehnologıalardy meńgertý oqytýshylardyń basty talaby. Osy oraıda, bolashaq kásibı mamannyń aǵylshyn tilin meńgerip shyńdalýyna yqpal etip, jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirýge básekege qabiletti qoǵamdyq suranysqa saı mamandar daıarlap shyǵarý bizdiń maqsatymyz.
Negizgi bólim
Qazaqstan – búgingi tańda óz aldyna derbes memleket. Egemen el retinde shet eldermen qarym - qatynasy nyǵaıyp, bedeli artyp keledi. Bul shetel tilin oqytýdy, jaqsartýdy talap etedi. Al oqytýdy jaqsartý degenimiz, menińshe, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Shetel tilin meńgertýde qıynshylyqtar kezdesetini ras. Sonyń biri – mátin mazmunyn baıandap berý. Oqýshynyń tildi tolyq dárejede meńgerýi úshin, onyń sol tilge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýy qajet.
Shetel tilin oqytý maqsattary qoǵamnyń muqtajdyǵyna baılanysty ózgerip otyrady. Qazirgi kezde kásiptik bilim berý mekemelerinde shetel tilin oqytý mynadaı tórt maqsat kózdeıdi: kommýnıkatıvtik maqsat, bilimdik, tárbıelik jáne jetildirý maqsaty. Osy atalǵan maqsattardyń ishinde kommýnıkatıvtik maqsat jetekshi ról atqarady, qalǵan maqsattar sol kommýnıkatıvtik maqsatty oryndaý arqyly júzege asyrylady.
Kásiptik bilim berý mekemelerinde shetel tilin oqytýdyń basty maqsaty kommýnıkatıvtik maqsat bolýǵa tıis, ıaǵnı kásiptik kolej bitirýshi baǵdarlamada belgilengen kólemde oqyǵan shetel tilin qatynas quraly retinde meńgerýge tıis. Demek, sóz áreketiniń negizgi túrlerin: monolog jáne dıalog túrinde sóıleý aýyzsha aıtylǵan sózi tyńdap, túsiný, jazbasha mátinderdi oqyp, ondaǵy aqparatty qabyldaı bilý iskerlikterin meńgerýge tıis. Ol úshin, kompúterlik baǵdarlamalar, oıyn elementteri basqada oqytýdyń sabaqta ártúrli faktorlaryn qoldana otyryp, stýdentterdiń tolyq meńgerýine yqpal etip, qoldan keletin múmkindikterdi aıanbaı qalǵan jón.
Oqytý prosesinde jańa ınovasıalyq tehnologıalardy qoldaný barysynda oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵynyń artqanyn baıqadym. Sol sebepti tómendegideı óz tájirıbemdi shema túrinde taldap kórsetkendi qup kórdim.
Pedagog retinde ózime jańa ınovasıalyq tehnologıany qoldaný ony árbir sabaqtarymda paıdalaný, quzyretti pedagog bolýymda, sabaq berýdegi amal - tásilderimdi, dıdaktıkalyq jınaqtarymnyń túbegeıli jańasha is – áreketterdi jasaýyma kerekti tehnologıa ekenin aıtqym keledi. Jańa ınovasıalyq tehnologıany oqýshy men pedagokke birdeı jaǵdaı týdyra otyryp:
- Pánge qyzyǵýshylyqqa
- Mamandyqty jetik úırenýge
- Pedagog daıarlyǵyn qalyptastyrýǵa, ári jetildirýge jáne túrlendirýge
- İskerlik pen daǵdylardy qalyptastyrýǵa birden bir qajetti tehnologıa ekeni barshaǵa málim dese bolady. Joǵarydaǵy qajettilikterden arnaýly pánderdi oqytýda mynadaı sebep – saldar týyndaıdy;
- Meńgergen tehnologıa óz sabaqtarymda qoldanýǵa daıar bolýdy
- Jańashyl, izdenimpaz pedagog bolýdy
- Biliktiligimdi, bilimimdi árqashan arttyryp otyrýdy
- Shyǵarmashyl bolýdy
- Jańasha ózgerister engizýdi
- Jetistiktermen kemshilikterge pedagogıkalyq saraptama jasaı bilýge
- Quzirettilikti joǵary deńgeıge shyńdaýǵa jeteleıdi desem qatelespegen bolar edim.
- Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıa elektrondyq esepteýish tehnıkasymen jumys isteýge, oqý barysynda kompúterdi paıdalanýǵa, modeldeýge, elektrondyq oqýlyqtardy, ınteraktıvti quraldardy qoldanýǵa, ınternette jumys isteýge, kompúterlik oqytý baǵdarlamalaryna negizdeledi.
Qyzylorda agrarlyq tehnıkalyq kolejiniń
aǵylshyn páni oqytýshysy Juldyzbaı G.D.
«Aǵylshyn tili pánin oqytýda jańa ınovasıalyq tehnologıalardyń qoldanylýy»
Kirispe
Qazaqstan Búkil álemde halqy úsh tildi paıdalanatyn joǵary bilimdi el retinde tanylýǵa tıis, bular Qazaq tili – memlekettik til, orys tili – ultaralyq qatynas tili jáne aǵylshyn tili – jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirigý tili.
N. Á. Nazarbaev
Qazirgi kezde egemen elimizde bilim berýdiń jańa júıesi jasalyp, álemdik bilim berý keńistigine enýge baǵyt alýda. Osy oraıda, aqparattyq – kommýnıkatıvtik tehnologıany qoldaný zaman talabyna saı muǵalimderge pedagogıkalyq tájirıbe jınaqtaýǵa, jańashyl ınovasıalyq ádistemelik josparlar jasaýda, oqytýda tárbıelik – bilimdilik prosesinde jańashyl ıdeıalardy iske asyrýǵa birden – bir múmkindik beretin qural dep bilemiz.
Kompúterlik oqytý tehnologıasy pedagogtyń múmkindigin kúsheıtetin qural, biraq ol muǵalimdi almastyra almaıdy. Degenmen, ınteraktıvti ádis stýdentterdiń derbes damýymen shyǵarmashylyq izdenisterin qoldap damytýǵa baǵyttaıdy. Oqytýshymen stýdentter arasyndaǵy ózara shyǵarmashylyq qarym – qatynas ornaıdy. Árbir stýdenttiń qabiletine qaraı bilim berýde, ony derbestikke, izdenimpazdyqqa, shyǵarmashylyqqa tárbıeleýde júzege asyratyn jańartylǵan pedagogıkalyq tehnologıalardy meńgertý oqytýshylardyń basty talaby. Osy oraıda, bolashaq kásibı mamannyń aǵylshyn tilin meńgerip shyńdalýyna yqpal etip, jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirýge básekege qabiletti qoǵamdyq suranysqa saı mamandar daıarlap shyǵarý bizdiń maqsatymyz.
Negizgi bólim
Qazaqstan – búgingi tańda óz aldyna derbes memleket. Egemen el retinde shet eldermen qarym - qatynasy nyǵaıyp, bedeli artyp keledi. Bul shetel tilin oqytýdy, jaqsartýdy talap etedi. Al oqytýdy jaqsartý degenimiz, menińshe, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Shetel tilin meńgertýde qıynshylyqtar kezdesetini ras. Sonyń biri – mátin mazmunyn baıandap berý. Oqýshynyń tildi tolyq dárejede meńgerýi úshin, onyń sol tilge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýy qajet.
Shetel tilin oqytý maqsattary qoǵamnyń muqtajdyǵyna baılanysty ózgerip otyrady. Qazirgi kezde kásiptik bilim berý mekemelerinde shetel tilin oqytý mynadaı tórt maqsat kózdeıdi: kommýnıkatıvtik maqsat, bilimdik, tárbıelik jáne jetildirý maqsaty. Osy atalǵan maqsattardyń ishinde kommýnıkatıvtik maqsat jetekshi ról atqarady, qalǵan maqsattar sol kommýnıkatıvtik maqsatty oryndaý arqyly júzege asyrylady.
Kásiptik bilim berý mekemelerinde shetel tilin oqytýdyń basty maqsaty kommýnıkatıvtik maqsat bolýǵa tıis, ıaǵnı kásiptik kolej bitirýshi baǵdarlamada belgilengen kólemde oqyǵan shetel tilin qatynas quraly retinde meńgerýge tıis. Demek, sóz áreketiniń negizgi túrlerin: monolog jáne dıalog túrinde sóıleý aýyzsha aıtylǵan sózi tyńdap, túsiný, jazbasha mátinderdi oqyp, ondaǵy aqparatty qabyldaı bilý iskerlikterin meńgerýge tıis. Ol úshin, kompúterlik baǵdarlamalar, oıyn elementteri basqada oqytýdyń sabaqta ártúrli faktorlaryn qoldana otyryp, stýdentterdiń tolyq meńgerýine yqpal etip, qoldan keletin múmkindikterdi aıanbaı qalǵan jón.
Oqytý prosesinde jańa ınovasıalyq tehnologıalardy qoldaný barysynda oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵynyń artqanyn baıqadym. Sol sebepti tómendegideı óz tájirıbemdi shema túrinde taldap kórsetkendi qup kórdim.
Pedagog retinde ózime jańa ınovasıalyq tehnologıany qoldaný ony árbir sabaqtarymda paıdalaný, quzyretti pedagog bolýymda, sabaq berýdegi amal - tásilderimdi, dıdaktıkalyq jınaqtarymnyń túbegeıli jańasha is – áreketterdi jasaýyma kerekti tehnologıa ekenin aıtqym keledi. Jańa ınovasıalyq tehnologıany oqýshy men pedagokke birdeı jaǵdaı týdyra otyryp:
- Pánge qyzyǵýshylyqqa
- Mamandyqty jetik úırenýge
- Pedagog daıarlyǵyn qalyptastyrýǵa, ári jetildirýge jáne túrlendirýge
- İskerlik pen daǵdylardy qalyptastyrýǵa birden bir qajetti tehnologıa ekeni barshaǵa málim dese bolady. Joǵarydaǵy qajettilikterden arnaýly pánderdi oqytýda mynadaı sebep – saldar týyndaıdy;
- Meńgergen tehnologıa óz sabaqtarymda qoldanýǵa daıar bolýdy
- Jańashyl, izdenimpaz pedagog bolýdy
- Biliktiligimdi, bilimimdi árqashan arttyryp otyrýdy
- Shyǵarmashyl bolýdy
- Jańasha ózgerister engizýdi
- Jetistiktermen kemshilikterge pedagogıkalyq saraptama jasaı bilýge
- Quzirettilikti joǵary deńgeıge shyńdaýǵa jeteleıdi desem qatelespegen bolar edim.
- Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıa elektrondyq esepteýish tehnıkasymen jumys isteýge, oqý barysynda kompúterdi paıdalanýǵa, modeldeýge, elektrondyq oqýlyqtardy, ınteraktıvti quraldardy qoldanýǵa, ınternette jumys isteýge, kompúterlik oqytý baǵdarlamalaryna negizdeledi.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
