Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Aǵylshyn tili sabaǵynda oıyn elementterin qoldaný
Taqyryby: Aǵylshyn tili sabaǵynda oıyn elementterin qoldaný.
Jospary:
İ. Kirispe
İİ. Negizgi bólim
a)Aǵylshyn tili sabaǵynda oıyn elementterin jáne is – áreketter arqyly oqytý.
İİİ. Qorytyndy

Elbasy joldaýynda kez – kelgen orta sanatty mekteptiń balalarynyń eń joǵarǵy deńgeıdegi shet tilin oqyp úırenýine jaǵdaı jasaıtyndaı dárejege qol jetkizýimiz kerek delingen. Jalpy orta bilim beretin mektepterde qazirgi tańda shet tilin meńgertýge asa mán berilip otyr. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy eń birinshi kezekte turǵan til saıasaty týraly basty másele memlekettik tildi erkin meńgertý,shet tilin meńgertýdegi basty maqsat – bilim alýshylardyń sapasyn halyqaralyq standartqa saı kóterý. Bul úshin jetildirilgen ádis shetel ǵalymdarynyń is-tájirıbelerimen tanysý qajet ekendigi eshbir daý týǵyzbaıtyny belgili.

12 jyldyq bilim berý mazmunynyń negizgi maqsaty qarqyndy damyp kele jatqan ózgermeli qoǵamda ómir sýrýge ıkemdi,bilimdi,qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý,onyń bolashaq kásibı baǵdaryn aıqyndaýyna ıgi yqpal etý bolyp tabylady.
Búgingi kúni elimizde 12 jyldyq bilim berýge kóshý qyzý pikirtalas týǵyzýda,oqytýdyń jańa júıesine kóshý-álemdik bilim keńistigine enýdi kózdeıtin zaman talabynan týyndaǵan másele.12 jyldyq oqý merziminde oqytýda jalpy orta bilim berý mazmunynda qazirgi bilim berý salalary saqtalady: til men ádebıet.

Qazaqstannyń bilim berý júıesiniń álemdik bilim keńistigine birtindep ótýi jaǵdaıynda shetel tilderin oqytýdyń róli artady.Árıne 12 jyldyq bilim berý jaǵdaıynda aǵylshyn tilin oqytý ádistemesiniń biri oıyn elementterimen is-áreketter arqyly oqytý.Oıyn elementteri oqytýdyń bir túri bolyp tabylady.Bul ádistiń tıimdiligi oqýshylardyń belsendiligin pánge degen qyzyǵýshylyǵyn ,yntasyn arttyrýynda bolyp tabylady.
Oqýdyń alǵashqy kezinde oqýshynyń tildik materıaldardy jeńil meńgerip ketýine kómektesedi.Oıyn túrlerin durys ótkizilgen sabaqta oqýshylardyń tildi úırenýine yntasy artyp,sol tildi bilýge qyzyǵady.
Oqýshynyń sharshaýyn seıiltip,qyzyǵýshylyǵyn arttyratyn tek oıyn elementteri bolyp sanalady.Oıyn oqýshyny birigip jumys isteýge baǵyt beredi,izdendirýge daǵdysyna qalyptastyrýyna múmkindik týǵyzady.

Aǵylshyn tilin oqytýda oıyn túrlerin mynadaı maqsatta qoldaný tıimdi.
1.Alfavıtti durys meńgertý
2.Orfografıany durys oqytý
3.Durys oqý daǵdysyn qalyptastyrý
4.Leksıkany meńgertý
5.Oqýshylardyń oıyn damytý, durys jazý, durys aıtý,durys bilý daǵdysyn qalyptastyrý.

Oqýshylardy shetel tilinde sóıleýge qarym-qatynas jasaýǵa shet tilin árbir muǵalim óz sabaqtarynda jattyǵýdyń bir túri retinde oıyndardy qoldanylyp,sabaqty qyzyqty ótýge, oqýshylardyń tilge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa bilim deńgeıin tekserý quraly retinde paıdalanýǵa bolady.
Tańdap alynǵan oıyndar oqýshylardyń sóz baılyǵyna ,til qoryna saı bolý kerek.Muǵalim kez-kelgen oıyndy ótkizý úshin aldyn-ala jospar quryp alýy kerek. Sonymen birge muǵalim oıynǵa qoıylatyn tómendegi ádistemelik talaptaryn bilip oryndaýy tıis.

Ol ádistemelik turǵydan alǵanda mynadaı bólikterden turady:
1.Oıynnyń ótiletin sabaqtarynyń mazmuny men taqyrybyna saı bolýy.
2.Oıynǵa berilgen ýaqytty naqty belgileý.
3.Oıynnyń oınalý túri top bolyp oınaý.
4.Oıynǵa qajetti materıaldardyń túgel daıyndalyp qoıylýy.
5.Qoldanylǵan sózder,sóz tirkesteri,óleń tańdaý
6.Oıyndardyń ótý barysynyń josparyn jasaý.

Muǵalim aldymen oqýshynyń oqýǵa qyzyǵýshylyǵyn oıatý qajet. Oqýshynyń qyzyǵý járdemimen oqyp úırený barysynda qabileti ashylyp, daryny ushtalady, óz kúshine múmkindigine senimi artady,kisiligi qalyptasyp, dara tulǵalyq sıpattarǵa ıe bola bastaıdy.
Qyzyǵýdy týǵyzý úshin oıyn túrlerin paıdalanýdyń orny bólek. Tıimdi paıdalanylǵan oıyn túrleri muǵalimniń túsindirip otyrǵan materıalyn oqýshylardyń zor yntamen tyńdap berik meńgerýine kómektesedi. Óıtkeni tómengi synyptaǵy oqýshylardyń ańsary sabaqtan góri oıynǵa aýyńqyrap otyrady. Qyzyqty oıyn túrinen keıin olar tez serigip tapsyrmany yqylastana ári sapaly oryndaıtyn bolady. Oıyndar barlyq synyptarda qoldanylady.
Sonymen birge synyp ishinde oınaıtyn oıyndar men is-áreketter arqyly da oqytýǵa bolady.Biz synyp ishinde oıyndardy qashan qoldanýymyz kerek.Mysaly sabaq ústinde jańa sózderdi qaıtalaý úshin,ótilgen jańa sabaqty eske túsirý úshin qoldanǵan jón.
Synyp ishinde mynadaı oıyndardy oınaýǵa bolady:
What’s in the bag?
Around the world
Board Race
Order Race
Question race
Bingo
Go fish oıyndaryn qoldanýǵa da bolady. Bul oıyndar oqýshylardyń tanymyn keńeıtip, bilim men bilik sheberlikteriniń jan-jaqty damýyna, qalyptasýyna, tildik materıaldardy jaqsy bilip, sóz iskerlikterin meńgerýine kóp kómektesedi.
Oıyndar oqýshylardyń tanymyn, aqyl–oı belsendiligin qalyptastyrýdyń mańyzdy quraly bola otyryp,olardyń baǵdarlama materıalynyń negizgi taqyryptary boıynsha alǵan bilimderin tereńdete túsýdi,ári pysyqtaýdy kózdeıdi.Bul oıyndar balalardyń sabaq ústindegi jumysyn túrlendire túsedi, olardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, ynta –yqylyas qoıýyna baýlıdy jáne oqýshylardyń zeıinin,oılaý qabiletterin damytady. Oıyndar arnaıy maqsatty kózdeıdi jáne naqty mindetterdi sheshedi.
Oıynnyń maqsaty baǵdarlamada anyqtalǵan bilim, bilik, daǵdylar jaıynda túsinik berý, olardy qalyptastyrý, jáne tıanaqtaý jáne pysyqtaý nemese tekserý sıpatynda bolyp keledi. Oıynnyń mindeti balanyń qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, belsendiligin arttyrý maqsatynda iriktelip alynǵan naqty mazmunymen anyqtalady.
Oıyn uǵymyna túsinik bersek, bul balanyń minez –qulqyna ózi basqarýmen qatar toppen jumys júrgize bilý áreketi, ol balanyń bir-birine kómektesý, tez oılaý qabiletin, alǵa umtylý isin damytady. Sondyqtan baǵdarlama boıynsha bekitilgen oqytý úrdisinde oıyn túrlerin sabaq úrdisinde únemi paıdalanyp otyrý kerek.
Aǵylshyn tili páninde kóbine roldik oıyndar, gramatıkalyq oıyndar, tanymdyq oıyndar qoldanylady. Oıyn-oqý, eńbek is-áreketterimen birge adamnyń ómir súrýiniń mańyzdy bir túri. İs-áreketti keste túrinde qarastyrsaq,oqýshynyń belsendiligimen bilim sapasyn kórsetedi.

Bilim alýmen Balanyń dene Oqýshylardyń qyzyǵýy artady
biliktilik oqýshynyń qozǵalysy jaqsarady Toppen jumys isteýge
daǵdysyn Balany eńbek etýge daǵdylanady.
qalyptastyrady. talpyndyrady Tanymdyq áreketterdi
Uıymshyldyq qabileti jetildiredi.
artady. Oılaý qabileti artady,
damıdy.
Osy is – áreketter arqyly oqýshylardy oqytýǵa da bolady. İs-árekettiń mynadaı túrlerine toqtalsaq:
Matching
Categories
Fill in the blanks
Dialogues
Drawing
Singing osy is-árekettiń túrlerin sabaq ústinde qoldansa óte tıimdi nátıje beredi.
Oıynnyń ózine tán motıvteri bolady. Mysaly: mazmundyq, róldik oıyndar balanyń zeıinin esin, oılaýyn, qıalyn qalyptastyrýda zor mańyz atqarady. Oıyn áseri arqyly bala óz qasıetin qalaı qanaǵattandyra alatyndyǵyn, qandaı qabileti bar ekenin baıqap kóredi. Al, aqyl-oı oıyndarynda belgili bir erejelerdi saqtap oınaıdy. Ol oıyndar balanyń tapqyrlyǵyn, baıqaǵyshtyǵyn, zeıindiligin arttyrýmen qatar, erik sezim túrlerin damytady. Oıyn túrleri óte kóp. Sonyń ishinde sabaqta paıdalanylatyn tanymdyq oıyndar, sózdik oıyndar jan-jaqty damytyp bilimdi tolyq ıgerýine kómektesedi.

Oıyn túrleriniń materıaldary sabaqtyń taqyryby men mazmunyna neǵurlym sáıkes kelse, onyń tanymdyq, tárbıelik mańyzy arta túsedi. Ony tıimdi paıdalaný sabaqtyń áserliligin, tartymdylyǵyn kúsheıtedi, oqýshylardyń sabaqqa yntasy men qyzyǵýshylyǵy artady.
Oıyn sabaqtyń ár kezeńderinde, taqyrybyna qaraı muǵalim ózi tańdap alyp, qoldanyp otyrady. Sondyqtan osy baıandamada tildi meńgertý maqsatynda sabaqta qoldanylatyn túrli oıyndarmen tanystyra ketýdi jón kórip otyrmyn.

1.What’s in the bag? Sýmkada ne bar oıyny.
Muǵalim aldymen balalarǵa bir sýmka alyp keledi. Balalardan suraıdy. Balalar sýmkada ne bar? Balalar ishinde dápter, qalam, kitap bar dep aıta bastaıdy. Muǵalim bul oıyndy sabaq sońynda qoldansa bolady. Ásirese jańa sózderdi eske túsirý úshin qoldanýǵa bolady. Muǵalim sýmkanyń ishindegi zattarmen tanystyrady.Sýmkada ne bar? Muǵalim oqýshylardan What’s this? Suraǵy arqyly zatty kórsetý arqyly suraıdy. Mysaly: Pen, copybook, pencil, ruller, rubber dep kórsetedi. Sosyn oqýshylarǵa jeke-jeke qaıtalatady.Sózderdi umytpaý kerek. Sosyn oqýshylarǵa sýmka ishindegi zattardy taratyp berip,oqýshylardan osy zattardy myna suraq arqyly suraýǵa da bolady.Mysaly: Who has a pencil? Who has a ruller? Jaýap bergende oqýshylar kimde ekenin tabý kerek.Oqýshylar tapsa Janar has a pencil dep tabý kerek. Bul oıyn oqýshynyń abaqqa degen qyzyǵýshylyǵy artyp, sózdik qorlary molaıyp, este saqtaý qabileti artady.

2.Board race Taqta saıysy oıyny
Bul oıynnyń sharty:
Muǵalim oqýshylardy eki topqa bólip,oıynnyń erejesimen tanystyrady.Bul oıynda muǵalim túster,sandar,sózder aıtady sol aıtylǵan sózderdi,sandardy oqýshylar qatesiz jazý kerek.Kelesi oqýshy ári qaraı jalǵasyn jalǵastyryp otyrady.Sońynda oqýshylardyń jazǵanyn tekserip qatelerin jóndep qaı toptyń jeńgenin anyqtaıdy.Mysaly:

P-1 ----P-2
Red ----Red
Ten ---Ten
Stone ----Stone
Winter ----Winter
Book ------Book
Osylaı ret-retimen oqýshylar jalǵastyryp bolǵan soń qatelerin jóndep qaı jaqtyn jeńgenin aıtady. Bul oıynda oqýshylar shapshańdyqty, durys jaza bilýdi,este saqtaý qabiletteri artady.
3.Question Race Suraqtar saıysy
Bul oıynnyń sharty:
Muǵalim sol sabaqqa qatysty suraqtar qoıylady. Osy suraqtar oqýshylarǵa taratylyp beriledi. Oqýshylar sol suraqtarǵa durys jaýap berý kerek. Mysaly jyl mezgilderin ótken kezde sýretter arqyly da mynadaı suraqtar arqyly qoldanýǵa bolady.
1.How many seasons are there in a year?
2.What are they?
3.How many months are there in a year?
4.What are they?
5.What season is it now?
6.What month is it now?
7.How many days are there in a week?
8.What are they?
Osy suraqtar arqyly oqýshylardyń sóıleý qabiletteri artyp,sózdik qorlary molaıyp,sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵy artady.
Qoryta kelgende, oqý úrdisinde «oıyn túrlerin paıdalaný birinshiden, oqýshylardyń bilimin berik meńgertý quraly bolsa, ekinshiden balalardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn kóterý bolyp tabylady. Oıyn túrlerin paıdalaný mynadaı nátıjege jetkizedi.
Nátıje
1. Ár oqýshynyń shyǵarmashylyǵy artady.
2. Jyldam jumys isteýge daǵdylanady
3. Oqýshynyń jeke qabileti anyqtalady
4. Oqýshy top jarýǵa umtylady.
5. Oqýshynyń oılaý qabileti damıdy
6. Ár oqýshy óz deńgeıimen baǵalanady.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama