InfoHub Logo

Ál - Farabı – Shyǵystyń ǵulama ǵalymy

Bilimdilik: Oqýshylarǵa Arıstotelden keıingi ekinshi ustaz Ál - Farabı ómiri, eńbek joly týraly túsinik berip, ǵulamanyń jan - jaqty erekshe tulǵa bolǵandyǵyn anyqtaý maqsatynda izdenis júrgizý
Damytýshylyq: Shyǵarmashylyqtan úzindi keltire otyryp, mán - maǵynasyn ashýǵa, negizgi oıdy óz sózderimen jetkize bilýge jeteleý
Tárbıelik: Oqýshylardyń boıynan týǵan jerge, eline degen súıispenshilikti oıatyp, dostyq pen syılasymdylyq sezimderin qadirleı bilýge baýlý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq

Sabaqtyń ádisi: Synı turysynan oılaý strategıasy, deńgeılep saralaý tehnologıasy, suraq - jaýap, túsindirý arqyly oı qozǵaý, Venn dıagramasy.
Kórnekiligi: Portretter, saıası karta, oıyn «Sıqyrly sandar», «Sıqyrly balyqtar»
Sabaqtyń pán aralyq baılanysy: Jaratylystaný, qazaq ádebıeti
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Mıǵa shabýyl (Suraqtar)

1.Uly Jibek joly degenimizdi qalaı túsinesińder?
2.Uly Jibek joly Qazaqstannyń qandaı qalalary arqyly ótti?
3.Uly Jibek joly qaı kezeńderde ómir súrdi?
4.Uly Jibek jolynda tasymaldanǵan taýardyń eń baǵalysy?
5.Uly Jibek joly qaı jerden bastaý alyp, qaı jerden aıaqtalǵan eken?
Oqýshylardy úsh topqa bólip, saıys sabaq túrinde ótkizý.
«Sıqyrly sandar» oıyny

Taqtadaǵy 16 syıqyrly sandar synybymyzdaǵy 16 oqýshyǵa arnalǵan. Ár top bir - bir oqýshydan shyǵyp, suraqtarǵa jaýap beredi. Eger suraqqa durys jaýap bersek, sandy kerisinshe aınaldyryp retimen qoısaq, syıqyrly sandardan portret quraı alamyz.
İİİ. Úı tapsyrmasyn qorytý.
- Biz taqtada kimniń portretin qurastyrdyq?
- Ábý Nasyr ál - Farabıdiń

Sabaǵymyzdy qorytyndylaıtyn bolsaq, Uly Jibek jolynyń bir tarmaǵy Qazaqstannyń ońtústigi men Jetisý, Taraz, Sozaq, Otyrar qalalary arqyly ótken eken. Osy Otyrar qalasynda Shyǵystyń ǵulama ǵalymy – Ál - Farabı dúnıege kelgen eken.
Otyrar Ál - Farabı týǵan qala
Tań qalǵan ol týǵanda barsha dala
Bir ózi ǵalym, sazger, tarıhshy da
Dáriger óz halqyna bolǵan shıpa
Osy óleń shýmaqtarynan qaı qalanyń atyn estidik?
Otyrar qalasynda kim dúnıege kelgen eken?
İV. Jańa sabaqty túsindirý.

Otyrar qalasynda uly ustaz atanǵan, oıshyl ǵalym Ál - Farabı dúnıege kelgen. Otyrar qalasyn kartadan kórsetip, jańa taqyrypty túsindirý.
«Sıqyrly balyqtar» oıyny.
Otyrar qalasy ornalasqan Ońtústik Qazaqstandaǵy Arys ózenine saıahat jasaıyq. Arys ózenine syıqyrly balyqtar bar eken, ol balyqtarda deńgeılik suraqtar jasyrylǵan. Altyn balyqtaǵy suraqtar kúrdeli, al kúmis balyqtaǵy suraqtar sál jeńildeý. Al, ol balyqtardy myna altyn qarmaqtar arqyly ustaıyq. Biraq bul oıynǵa top basshylary qatyspaıdy.

1-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı kim?
2-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı ómiri jaıly áńgimele.
3-tapsyrma: Alǵashqy bilimin qaı qalada, qandaı tilde alady?
4-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı zamandastary:
5-tapsyrma: Otyrar qalasy jaıly ne bilesiń?
6-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı óleńderiniń negizgi taqyryby:
7-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı qaı jyldary ómir súrdi?
8-tapsyrma: Ál - Farabıdiń tolyq aty - jóni

9-tapsyrma: Otyrar qalasyn kezinde qalaı ataǵan?
10-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı qaı tilderdi meńgergen?
11-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı eńbekterin ata?
12-tapsyrma: Ábý Nasyr ál - Farabı boıyndaǵy kóp qasıetteri men, daryndylyǵy
HİH ǵasyrdaǵy bizdiń uly aqyndarymyzdan kimge uqsaıdy?
Vİ. Jańa sabaqty bekitý.

Árıne balalar, Ábý Nasyr ál - Farabıdiń kózqarasy Abaı Qunanbaevpen úndesedi. Endeshe top basshylary shyǵyp, Venn dıagramsy arqyly Ábý Nasyr ál - Farabı men Abaıdyń uqsastyǵy men aıyrmashylyǵyn aıqyndasyn
1-qatar: Ábý Nasyr ál - Farabıdiń ereksheligin
2-qatar: Abaıdyń ereksheligin
3-qatar: Ekeýiniń uqsastyǵyn jazady
Balalar, Ál - Farabı, Abaı atalarymyzdyń tarıh, jaratylystaný, ádebıet salalaryna sińirgen eńbekteri zor. Mine sol sebepti de, olardyń attaryn máńgilik jadymyzda ustaý úshin, qazirgi tańda mektep, lıseı, tipti joǵarǵy oqý oryndaryna Ál- Farabı, Abaı atalarymyzdyń attary berilgen. Jáne de aýyl, qalalarda osy kisilerdiń esimderimen atalatyn kósheler bar
Vİİ.Jańa sabaqty qorytý.

Olaı bolsa balalar senderge Ál - Farabı men onyń zamandasy Muhamed Qaıdar Dýlatı jaıly bir ańyz aıtaıyn. Muhamed Qaıdar Dýlatı birde Ál - Farabıge:
- Aldyńda san taraý jol jatyr. Biri - baqytqa, biri - ataq- dańqqa, biri - óner- bilimge, biri- baılyqqa aparady. Qaısysyn tańdar ediń?- depti.
- Árıne , óner - bilimge aparar joldy.
- Nege?
- Baqyt ta, abyroı - dańq ta, baılyq ta tek qana óner- bilimde – depti.
Balalar eger sender mekteptegi túrli sharalarǵa qatysyp, sabaqtaryńyzdy jaqsy oqyp, bilimdi bolsańyzdar, osy alǵan bilimderińiz sizderdiń jarqyn bolashaqtaryńnyń kepili bolmaq.
Káne, balalar, kim óner - bilim týraly maqal - mátel biledi?
Ál - Farabı babamyzdyń aty 1150 jyl bolsa da óshken joq. Sebebi, onyń artynda qaldyrǵan bilimi, úlken ǵylymı murasy bar. Sonymen, balalar, adamnyń baılyǵy da, baqyty da, ataq- dańyqy da, ol - bilim. Bilim – taýsylmaıtyn baılyq.
Vİİİ. Úıge tapsyrma.

Ábý Nasyr ál- Farabı týraly shaǵyn áńgime qurastyrý.
Oqýshylardy baǵalap, jeńiske jetken topqa bilim kiltin tabystaý.

Abjapparqyzy Mıra
Almaty oblysy, Aqsý aýdany, Kókózek aýyly.
Q.Teribaev atyndaǵy orta mektebi, mektepke
deıingi shaǵyn ortalyǵynyń tarıh páni muǵalimi