InfoHub Logo

Sabaq taqyryby: Algorıtm qasıeti jáne jazylý túrleri
Sabaq maqsaty:
1. Oqýshylarǵa Algorıtm jáne onyń qasıetteri, oryndaýshy jazylý túrleri týraly jalpy maǵlumat berý.
2. Oqýshylardyń Algorıtm jazylý túrleriniń kómegimen esepter shyǵarý arqyly oılaý qabiletterin damytý.
3. Qarapaıym algorıtmder qura bilý, nátıjesin taldaı alý;
Sabaq kórnekiligi: taqyryp boıynsha mýltımedıalyq slaıd, oqýlyq.
Sabaq túri: jańa sabaq
Sabaqtyń ádis - tásili: túsindirý, kórsetý.
Oqýshylar bilýi qajet: algorıtm uǵymyn, algorıtmder qasıetterin jáne jazylý túrlerin.
Oqýshylar oryndaı bilý kerek: algorıtm qasıetterin ereksheleý jáne algorıtm jazylý túrleri arqyly esepter shyǵara bilý.
Pán aralyq baılanys: matematıka, qazaq tili, geometrıa, tehnologıa.

İ. Sabaq barysy:
Uıymdastyrý.
1. Oqýshylardy túgeldeý, jýrnal toltyrý, oqýshylardyń dápterlerin, oqýlyqtaryn qarap shyǵý.
2. Synyp, taqta, parta tazalyǵyn qarap shyǵý, qajet bolsa eskertýler jasaý.
3. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.

İİ. Jańa sabaq.
«Algorıtm» uǵymy ınformatıkada aqparat sıaqty irgeli uǵymdar qataryna jatady. Algorıtm ataýy ataqty arab matematıgi Ábý Jafar Muhammed ıbn Musa ál - Horezmı ( 763 - 850 j. j) esiminiń latynsha Algorithmi (Algorıtmı) bolyp jazylýyna shyqqan.
Algorıtm degenimiz – is árekettiń ret - retimen oryndalýy.

Algorıtmniń atqarýshylary:
Adam
Avtomatty qurylǵy
Kompúter
Robot
Algorıtm qasıetteri
Algorıtmniń aıqyn, dál órnektelý qasıeti. Algorıtmde keltirilgen barlyq áreketterdiń maǵynasy aıqyn, naqty anyqtalǵan bolý kerek. Onda qandaı qadam kórsetilse tek solar ǵana oryndalýy qajet. Esep shyǵarýǵa kerektiń bári anyqtalýy jáne oryndaýshyǵa túsinikti ári naqty bolýy tıis.
Algorıtmniń úziktilik qasıeti. Algorıtmniń úzik modýlderge bólinýi, ıaǵnı algorıtmdi birneshe kishkene algorıtmderge jikteý múmkin bolý kerek. Bul qasıeti boıynsha algorıtm aralyq nátıje beretindeı birneshe yqsham bólikterge, al olar odan kishi qadamdarǵa bólinedi, ıaǵnı máseleni sheshý prosesiniń tizbegi jeke - jeke áreketter jikteledi. Sondyqtan algorıtmdi, eki - úsh bqlikke bólip, olardy jeke qabyldaı alatyn dárejede jumys istelinýi qajet.
Algorıtmniń nátıjelik qasıeti. Kez - kelgen algorıtmniń nátıjesi bolý kerek. Áreketterdiń shekteýli sanynan keıin belgili bir ýaqytta qorytyndy nátıje alýymyz qajet.
Algorıtmniń jalpylyq nemese ortaqtyq qasıeti. Algorıtm qurǵanda belgili bir jeke problemaǵa qarsy ǵana arnalmaı, osy tárizdes máseleler sheshýin tolyq qamtýǵa múmkindik beretindeı etip qurylýy qajet.
Algorıtmniń formaldy oryndalýy. Algorıtmdi oryndaǵanda oryndaýshy onyár komandasynyń maǵynasyn túsinýi de, túsinbeýi de múmkin. Biraq algorıtmniń ár komandasy oryndaýshynyń naqty bir áreketti oryndaýyn talap etedi.
Algorıtm jazý joldary
Algorıtmdi kompúterde oryndaý úshin olardy aldyn - ala jazyp alý kerek. Jalpy jaǵdaıda, algorıtm jazýdyń kelesi túrleri qabyldanǵan:
Tabıǵı til
Algorıtmdik til
Programmalaý tili
Blok - shema
Mysaly, ý=2x -(h+8) órnegin algorıtm jazylý túrlerin de jaz.
tabıǵı tilde:
a jáne h mánderin engizińiz.
h jáne 6 - ny qosý.
x na 2 - ge kóbeıtý.
2x – dan (h+8) qosyndysyn azaıtý.
Órnektiń eseptelgen nátıjesi retinde ý - ti shyǵarý.
Algorıtm tilinde
alg ý=2x -(h+8) órnegin oryndaý
Arg h, m1, m2
Nát ý
basy
m1:=h+8
m2:=2*x
ý:=m1 - m2
sońy
Programmalaý tilinde:
Program №1;
Var x: integer;
Begin
Writeln(‘h engiz’);
Readln (a, x);
y:=2*x -(x+8);
Writeln(‘y=’, y);
End.
Blok - shemasy

İİİ. Jańa sabaqty bekitý:
Ý=3h -(5+3h) órnegin algorıtm jazylý túrlerinde jaz.
Z=8x -(5y - ab) órneginiń blok - shemasyn syz.
Sýretshiniń sýretti salýyna algorıtm qur.
Algorıtm tilinge jazylǵan esepti órnekke aınaldyr.
2 - ni h - ke kóbeıtte A1 - ge menshikte.
A1 - di 8 - ge qosta A2 - ge menshikte.
3. 3 - ti ý - ke kóbeıtte A3 - ke menshikte
4. A3 - ti 5 ke azaıtta A4 - ke manshikte.
5. A2 - ni A4 - ke bólde Ý - ke menshikte
Jaýaby y=(2x+8)/(3y - 5)

İÚ. Úıge tapsyrma: Jańa sabaqty oqý. Esepter shyǵarý
Órnekterdi tabıǵı jáne algorıtm tilderinde jaz.
1. Ý=2h+(2h+5);
2. ý=(4+3h)/3h
3. ý=(5z+(2x - 8))/(2x - 10)
Ú. Baǵalaý.