Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Altyn kúz
Qaraǵandy oblysy, Balqash qalasy, Sáken Seıfýllın atyndaǵy №7 mektep - gımnazıasynyń bastaýysh synyp oqýshylarynyń «Altyn kúz» taqyrybynda jazǵan shyǵarmalary.

Altyn kúz
Kúz – bul ǵajaıyp mezgil. Kúz mezgili adamnyń kóńil – kúıi sekildi qubylmaly. Birde jańbyr jaýyp jatsa, endi bir kún shaıdaı ashylyp turady. Kúzde bilim kúni bastalady. Bul kúnde endi mektep tabaldyryǵyn attaıyn dep jatqan balalar qýanady. Bul kúni jalǵyz balalar ǵana qýanyp qoımaı, úlkender de qýanady. Sebebi, bul kúnde bizdiń ómirge degen kózqarasymyz ashylyp, álemdi tanı bastaımyz.
Kúz mezgilinde japyraqtar sarǵaıyp, aınala altyn túske boıalady. Qustar jyly jaqqa ushyp barady. Kún qysqaryp, tún uzarady. Kúzde kún sýytyp, barlyq jan – janýarlar, jándikter qysqy uıqyǵa ketedi.
Kúzdiń baılyǵy – baqshamyzda pisip jetilgen kókónister men jemister, maldyń ábden semirgen kezi. Sonymen qatar kúz kezinde qyzý jumys, qysqa qamdanady. Sol sebepti ár adam kúzdiń ashyq kúnin paıdalanyp, astyǵymyzdy jınaýǵa kirisedi.
Kúzimiz netken keremet. Kúz degenimiz – baılyq, molshylyq.
Oryndaǵan: Berikuly D.,
2D - synyp oqýshysy.

Altyn kúz
Adamdar jazǵy ekken baqshasyn jınap qysqa daıyndala bastaıdy. Qustar jyly jaqqa usha bastaıdy. Meniń anamda tosaptar jasap qysqa daıyndalady. Bul kúz mezgiliniń bastalǵanynyń belgisi. Men úshin janyma jaqyn kúz mezgili. Dalanyń bári sary - ala túske boıalady. Kúz molshylyqtyń merekeniń, berekeniń mezgili. Kúzde jemis - jıdekter pisedi. Japyraqtar qyzyl - sary túske boıalǵan. Olardy jınap keptirip, túrli kompozısıalar jasaýǵa bolady. Balalar mektepke asyǵady. Úsh aı kórmegen dostarymen qaýyshady. Tún uzaryp, kún qysqarady. Dala qońyr salqyn, kúnniń kózin sırek kóremiz. Qyzyl sary japyraqtar úlken kilem tóselgendeı áser beredi. Sondyqtanda báz «Altyn kúz» deımiz. Kúz mezgili óz erekshelikterimen keremet.
Haıratbekqyzy Aısha,
2E - synyp oqýshysy.

Altyn kúz.
Altyn kúz keldi. Japyraqtar sarǵaıyp, jerge túsip jatyr. Jerge sary kilem tósep qoıǵandaı jup - jumsaq bolyp tur. Kúz mezgilin «altyn kúz» dep aıtatyn sebebimiz aınalanyń bári sary túske aınalady. Altyn túske boıalǵan kúzde qońyraý qaıta soǵylyp, balalar mekteppen qaýyshady. Oqý oqýǵa jasy jetken búldirshinder alǵash ret mektep tabaldyryǵyn attap, bilim nárimen sýsyndatar bastaýǵa bas qoıady. Ustazdar da aldaryndaǵy kip - kishkentaı ǵumyr ıelerinen taýdaı tulǵa somadaýdy nıet etip, árqaısysyna úmit kózimen qaraıdy. Oqýshylar bilimmen sýsyndap, ómiriniń jańa baspaldaǵyn basyp jatsa, aspanda qustar qımaı án salyp, alys jaqtarǵa uzap barady. Qystaǵy tirshilikke qamdanǵan tiri jan ıeleriniń bári qybyr - jybyr tirshiligin toqtatar emes. Adamdar da egin oryp, astyq jınap, qylyshyn súırep keler qystan shyǵýdyń qamyn jasaýda.
Japyraqtar sýdyrlaǵan osynaý samarqaý mezgilde keýdesinde jany bardyń barlyǵy qyzý tirshilikke kirisken. Olarǵa qarap turyp, tabıǵat ta keler kóktemde qaıta dúr silkinip, qaıta qulpyraryn sezgendeı eriksiz jymıyp, tirshilikke meıirimin tógedi.
Jamel Erasyl,
3 B synyp oqýshysy.

Altyn kúz (esse)
Mine, merekeli de berekeli kúz keldi. Kúz — molshylyq, baılyqtyń aıy. Japyraqtar sarǵaıyp, jerge túsip jatyr. Beıne bir jerge sary kilem tósep tastaǵandaı. Altyn túske boıalǵan kúzde balalar mekteppen qaýyshady. Adamdar ekken eginderiniń jemisin kóredi. Egin terilip, qamba astyqqa tolady. Kúzde jan – janýarlarda qystyń qamyna kirisedi. Kún sýyta bastaǵanda, qustarda jyly jaqqa usha bastaıdy. Kúz mezgili qyzyqty jaıttarǵa toly, naǵyz eńbektiń qaınaıtyn kezi. Dalada qońyr kúz bolsa da, adamdardyń kóńilderi jadyrańqy. Óıtkeni, barlyǵy yrysy men berekesin alyp kelgen altyn kúzge rıza.
Eralyqyzy Mereı
3B synyp oqýshysy.

Altyn kúz
Kúz – bul óte tamasha mezgil. Kúz mezgili adamnyń kóńil - kúıi sekildi qubylmaly. Birde jańbyr jaýyp jatsa, endi birde kún shaıdaı ashylyp turady. Kúzde bilim kúni bastalady.
Bul kúnde endi mektep tabaldyryǵyn attaıyn dep jatqan kishkentaı balalar qýanady. Olar úshin bul kún óte erekshe.
Jalǵyz kishkentaı balalar úshin ǵana emes, biz úshin de bul kún óte erekshe. Sebebi, bul kúnde bizdiń ómirge degen kózqarasymyz ashylyp, álemdi tanı bastaımyz. Kúz mezgilinde japyraqtar sarǵaıyp, aınala altyn túske boıalady. Jerge altyn kilem tóselgendeı bolady. Arasynda shyrshalar ǵana túsin ózgertpegen. Barlyǵy áserli, óte keremet.
Qustar jyly jaqqa ushyp barady, al balalar aýla jumysyn bólisip tazalaýda. Keıbireýleri jemis - jıdek jınasa, bireýleri aýlany túsken japyraqtardan tazartýda. Balalar ári eńbek etip, ári oıyn oınaýda. Barlyǵy kóńildi. Janýarlar da qylyshyn súıretip kele jatqan qysqa daıyndalýda. Qoıan, qasqyr, túlki sıaqty janýarlardyń júnderi qalyńdaı bastaıdy. Adamdar da qyzý eńbek ústinde. Dıqanshylar egis dalasynda dán jısa, aýyl adamdary otyn, kómirlerin túsirip, qystan qysylmaı shyǵýdyń qamyn jasaıdy. Maǵan kúz mezgili qatty unaıdy.
Sábıt Nuraı
3B synyp oqýshysy

Altyn kúz
Saǵyndyrǵan kúz de kelip jetti. Japyraqtar sarǵaıyp, jerge túsip jatyr. Jer beti altyndaı kúıge endi. Qutty bir kilem tósep qoıǵandaı! Jemis - jıdekter de samsap pisip tur. Qustar jyly jaqqa ushyp ketip jatyr. Adamdar da jyly kıine bastaǵan. Maǵan kúz mezgili qatty unaıdy. Óıtkeni meniń týǵan kúnim de kúzde bolady. Ata - anam, týystarym kóptegen syılyqtar syılaıdy. Men kúzdi sondaı jaqsy kóremin!
2 «V» synyp oqýshysy
Taıtóleýova Saıajan

Men altyn kúzdi unatamyn.
Ol áli kishkentaı. Ol ony unatpaıdy. Bul onyń kóńilsiz kúzi. Biraq barlyq adam ony altyn kúzdeıdi. Kishkentaı sińilim ony unatpasa da, ol báribir meniń ómirimniń altyn kúzi bolyp qala bermek. Nege? …
Anam men ákem bizdi erkeletkende "altyn qyzym" deıdi. Anamnyń aıtýy boıynsha, adam ómirindegi eń qymbat dúnıesin altynǵa balasa kerek. Altyn – eń qymbat, asyl metal. Al adamdardyń kúz mezgilin altyn dep baǵalaýynyń máni nede? Kúzben birge talasyp, meniń ómirimniń mańyzdy sáti – kóńilime nur bop quıylatyn bilim kúni keledi. Osynyń ózin bir sebep dep bilemin. Osy jyl mezgilimen birge bilseńiz jemis - jıdek, kókenis, dándi daqyldar óz jemisin beredi. Qanshama qaraterdiń kúshimen kelgen eńbektiń jemisi de kúzben tuspa - tus keledi. Bálkim sondyqtan kúzdi "altyn" dep erkeletse kerek.
Japyraqtar sarǵaıyp túsip, dalany altynmen aptaǵandaı kúıge bólegendikten kúmánsiz - ol altyn kúz boldy. Al men aıaqqa jyly shulyq kıip, kórpege oranyp, ystyq shaı iship otyratyn kezder úshin, altyn kúz dep baǵaladym. Óıtkeni ol janǵa jaıly kúz, altyn kúz. Birde ol sińilimniń de "altyn kúzine" aınalatynyna senemin...
2 «Á» synyp oqýshysy
Májken Mınýra

Sary altyndaı, altyn kúz.
«Sur bult túsi sýyq qaptaıdy aspan,
Kúz bolyp dymqyl tuman jerdi basqan» deı otyryp, dana Abaı atamyz aıtqandaı salqyn lepti, sary altyndaı kúz de kelip jetti. Dala sýytyp, kún salqyndady.
Tabıǵat beıne bir qabaǵyn túıip, renish bildirgendeı. Aspannan kúnniń shýaǵy da qoıý bulttar arasynan syǵalap turǵandaı. Aınala tym - tyrys. Aıǵaılap ýlap - shýlap júrgen balalar da kórinbeıdi. Bir mezette, kún kúrkirep, jańbyr quıyp jiberdi. Qatty jelden aǵashtar bir jylylyq izdegendeı kúı keshti. Halderi aıanyshty, jazdaǵy jasyl japyraqtarynan aıyrylyp, sary ala japyraqtary jelmen yrǵalyp jerge túsedi.
Iapyr - aý, men qalaı muny kórmegem?. Kúzdiń bir keremet boıaýy osy sary ala japyraqtarmen sándelgendeı. Jer beti sary altyndaı sap - sary. Beıne bir túskıiz jerge jaıylyp jatqandaı. Manaǵy tynyshtyq joǵalǵandaı. Aǵashtan - aǵashqa sekirip tıin óz inine jańǵaq tasyp júrse, basqa janýarlar men ańdar da óz azyǵyn qysqa daıyndap júr.
Ormannan joǵary órlep egiske shyqtym. Mine, naǵyz qyzý eńbek osy arada júrip jatyr eken. Adamdar jantalasyp egin oryp, ónimderin jınaýda.
Áne bir jerde apam jantalasyp kartop, sábiz, asqabaq, qyzylshalardy jınap jatyr. Barlyq balalarda osynda. Olar ata - analaryna kómek kórsetip jatyr.
Márlen aǵa «Eńbektiń nany tátti»-, dep rıza bolyp qoıady. Adamdar da qysqa daıyndalyp jatyr eken.
Kúz - jomart, kúz - bereke. Iá, kúzdiń atqarar qyzmeti kóp. Búkil tabıǵatty qysqa daıyndap úlgerý ońaı ma?
Smaǵul Janar Qanatqyzy
4 «A» synyp oqýshysy
Jetekshisi: G. J. Jaksybaı

Altyn kúz
Kúz keldi. Aınala quddy bir altyn túske boıalǵandaı. Aspannan kúnniń shýaǵy bolar, bolmas kórinip tur. Kún sýytyp, jańbyr jaýa bastady. Adamdar qysqa daıyndalý ústinde. Eginshiler egin egip, qyrmanda qyzý jumys jasaýda. Baý - baqshadaǵy kókónister men jemisterdi jınap, salat pen tosap, kampot daıyndaıdy.
Janýarlar da óz azyqtaryn daıyndaýda. Aıý qysta uıqyǵa ketip, kóktemde búrshik jarǵanda oıanady. Borsyq ta aıý sıaqty uıqyǵa qysta ketedi. Ol tońbaý úshin kúz boıy boıyna maı jınaıdy. Kirpi bolsa, kúzde bal, sańyraýqulaq, jemisterdi jınap ózinine kirip, qystaı qorektenedi. Qustar da jyly jaqqa ushyp ketedi. Biraq, qystap qalatyn qustar da bar. Olarǵa qysta jem taýyp jeý óte qıyn. Sondyqtan, bizdiń qanatty dostarymyzǵa qysta jem shashyp, uıa jasap kómek kórsetýimiz kerek.
Kúzde syńǵyrlap jez qońyraýdyń daýysy barlyq balalardy mektepke shaqyrady. Kúz aıynyń eń alǵashqy kúnin oqýshylar bir ystyq sezimmen qarsy alady. Olar bilim alýǵa, altyn uıa mektepterine saǵyna jetedi. Maǵan kúz mezgili qatty unaıdy.
Qýanyshbek Bıbinur Qaıratqyzy
4 «A» synyp oqýshysy
Jetekshisi: G. J. Jaksybaı

Altyn kúz.
Orynbaeva Gúlfaırýz Nursylanqyzy
4 «A» synyp oqýshysy
Jetekshisi: G. J. Jaksybaı
Áne - mine degenshe, kúz de jetti. Ony men kúntizbeden ǵana emes, aýa - raıynan baıqadym. Dalada qatty jel soǵyp, jańbyr jaýyp, kún túnerip turdy. Jazdaǵy kórinisterden eshteńe qalmaǵan. Sondyqtan, óz oıymdy óleń joldarymen jazǵym keldi.
Jasyl japyraq sarǵaıdy,
Óńi qashty baý - baqtan.
Erteli - kesh yzyńdap,
Jel soǵady jan - jaqtan.
Kúnniń kózi tym alys,
Qarap edim aspanǵa.
Muńdy sazben án salyp,
Ushyp barady qustarda.
Jyly kıim kıingen,
Adamdar júr dalada.
Jınap alyp baý - baqty,
Daıyndady taǵamdy.
Qońyrqaı kúz bizderdi,
Shaqyrady mektepke.
Bilim alyp, ósemin,
Endigi jaz shyqqansha...

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama