InfoHub Logo

Bilim berý salasy: Qatynas
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: Til damytý
Taqyryby: «Jomart ata baǵynda»
Maqsaty: balalardyń sózdik qoryn damytý, kúz týraly óleń, taqpaqtar, maqal - mátel, jumbaq sheshý arqyly balalardyń oılaý qabiletin jetildirý. Kúzde ónim beretin jemister men kókónisterdi ajyrata bilýge jattyqtyrý. Kórsetý, áńgimeleý, suraq - jaýap, oıyn túrleri ádiskerlik tásil retinde qoldanylady.
Sózdik jumys: ónim, salqyn. Kórnekilik: kókónister, jemister, mýlájdar, japyraqtar, kúz mezgili beınelengen sýretter, avtobýs.

Balalar qonaqtarmen sálemdesip, shattyq sheńberine jınalý.
Shattyq sheńberi:
Armysyz kók aspan!
Armysyz altyn kún!
Armysyz jer ana!
Armysyz qonaqtar!
- Balalar, saıahatqa qandaı kólik túrlerimen shyǵýǵa bolady?
Avtobýs, ushaq
- Bizder, «Jomart ataıdyń baǵyna» saıahatqa shyǵamyz.
Saıahatqa avtobýspen shyǵamyz.
Káne, balalar, avtobýsqa
jaıǵasaıyq. Qoǵamdyq oryndarda, avtobýstyń ishinde ádeptilik saqtap, qaýipsizdik jaǵdaılardy esimizden shyǵarmaıyq.
- Balalar, aınalamyzǵa kóz salyp qarap otyraıyq. Jomart ataıdyń baǵyna jaqyndap aıaldaıyq.
Aınaladan neni baıqadyńyzdar?
Japyraqtardyń jerge túsip jatqanyn
Qazir qaı mezgil?
Kúz mezgili.
Japyraqtardyń túsi qandaı?
Sary
Qustar qaı jaqqa ushyp bara jatyr?
Jyly jaqqa
Balalar kókónister men jemisterdi ne istep jatyr?
Jınap jatyr
Myna kólikter ne jınap júr?
Bıdaı

Mine, balalar kúz mezgilinde jemister men kókónister pisedi. Dıqanshylar egin oryp qambaǵa egin jınaıdy. Kúzde tabıǵat erekshe kúıge enedi. Kúz jyldyń berekeli mezgili.
- Balalar, bizder Jomart ataıdyń baǵyna baryp, atamyzdyń jemisteri men kókónisterin jınasyp kómekteseıik.
Sálemetsiz be, ata?
Jomart ata: balalarym, meniń baǵyma qosh keldińizder. Meniń aǵashtarym men jerim bıylǵy jyly kóp ónim berdi. Men jınap úlgere almaı, sizderdi kútip otyr edim. Jomart atamyzǵa kúz týraly kim taqpaq aıtyp beredi?
Altynaı: Bizdiń dala baı dala
Altyn astyq aınala
El egindi jınaıdy
Qyrmanǵa dán syımaıdy.
Aıda: Altyn, sary, qyzyl. kók
Alýan, alýan japyraq
Kúzgi baqta kúlimdep
Kóz tartady atyrap
Nuraı: Astyq, jemis
jınaldy
Qambamyzǵa quıyldy
Ardaqty kúz myń alǵys
Aldyq ónim, syıymdy
Eset: Sap - sary ǵyp dalany
Boıapty ǵoı kúz degen
Qustar qanat qaǵady
Qoshtasqandaı bizbenen

Maqal - mátel kim biledi?
Aǵash kórki - japyraq
Eńbek - er atandyrady

Jomart atamyzdyń jemisteri men kókónisterin ajyratyp bereıik.
Oıyn: «Jemis pe, kókónis pe?»
Sharty: balalar, eki sebetke jemister men kókónisterdi ajyratyp jınaıdy.
Káne, balalar jumbaq shesheıik. Atamyz bizge jumbaq aıtady, bizder sheshýin tabamyz.
Jumbaq
1. Ári qyzyl, ári tátti
Tatqan jandy tańyrqatty.
/Qarbyz/

2. Qolyńmen tıme,
Ústi tolǵan ıne.
/Kirpi/

Jomart ata: Oı, balalarym meniń bergen tapsyrmamdy múltiksiz
oryndap, jemisterim men kókónisterimdi de jınap berdińizder. sizderge rahmet. Óte bilimdi balalar ekensizder. Men endi sizdermen qoshtasyp baǵymdy aralap júre bereıin.
Mine, balalar kirpi ne jegendi jaqsy kóredi eken? Jan - janýarlar da jemis - jıdektermen qorektenedi eken.
Shyǵarmashylyq jumys
Kirpiniń ústinde ne bolady?
Aldaryńyzdaǵy ermeksazdan jasalǵan kirpiniń músinine shekildeýiktiń dáninen ınesin jasaımyz.
Sergitý sáti
Jel soqty gý - gý
Jańbyr jaýdy tyrs - tyrs
Jańbyr basyldy
Kún ashyldy
Balalardy madaqtaý

Balalardyń kirpiniń ınesin dánnen jasaýy.

Oqý is - áreketin «Kúz jomart» ánimen qorytyndylaý.
«Kúz jomart»áni

Kútiletin nátıje
Bilýi kerek: kúz mezgili týhaly
Bolýy kerek: este saqtaý qabileti
Qolynan kelýi: kirpini músindeı bilýi

Mańǵystaý oblysy,
Túpqaraǵan aýdany, Fort - Shevchenko qalasy
MKQK «Aıgólek» balabaqshasynyń tárbıeshisi
Raýshan Sısenbaeva