InfoHub Logo

A. J. Jýmadılova
Kórkem ádebıet
Aqyldy laq
Bilim berý salasy: Qatynas, Áleýmettik orta
Oqý is – áreketiniń taqyryby: Aqyldy laq
Oqý is – áreketiniń maqsaty:
1. Ertegi mazmunyn zeıin qoıyp tyńdaýǵa úıretý;
2. Balalardyń sózdik qorlaryn molaıtý;
3. Kórkem ádebı tilde sóıleýge tárbıeleý.
Qoldanylatyn kórneki quraldar men jabdyqtar: ertegi jelisi beınelengen sýretter, demonstrasıalyq materıaldar, jumys dápteri.

Oqý is – áreketiniń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi: balalardyń kóńilin sabaqqa aýdarý.
Shattyq sheńberi: Tórt túlik jyry
Shóre – shóre, shóldediń be, laǵym,
Sonsha nege eleńdeıdi qulaǵyń?
Qoıshy, laǵym, álde qarnyń ashty ma,
Sen jylasań, meniń keler jylaǵym.

Kirispe áńgime:
- Balalar úı janýarlaryna ne jatady?
- Qoı, eshki, túıe, jylqy, sıyr, esek, mysyq, úı qoıany, qustardan taýyq, úırek, qaz, kúrketaýyq.
- Myna jaılaýdaǵy sýretke qarańdarshy. Úı janýarlary tólderimen jaıylyp júr eken, osy úı janýarlarynyń tólderin ataıyq.
- Túıeniń tóli – botaqan,
Qoıdyń tóli – qoshaqan,
Eshkiniń tóli – laq,
Jylqynyń tóli – qulyn,
Sıyrdyń tóli – buzaý.
- Men senderge óleń joldaryn oqımyn, al sender qaı tól týraly sóz bolǵanyn aıtyńdar.
Shóre, shóre, laǵym,
Tentek bolma, shyraǵym,
Sekeńdemeı demińdi al,
Selteńdemeı qulaǵyń, - dep nege aıtamyz?
- Laqqa.
- Endeshe, senderge úı janýarlarynyń biri «Aqyldy laq» týraly ertegi oqyp bereıin.
«Aqyldy laq» ertegisin mánerlep oqý.
Suraq – jaýap arqyly ertegi mazmuny ne jaıly ekenin bilý.
- Ertegi qalaı atalady?
- «Aqyldy laq»
- Ertegi unady ma?
- Unady.
- Laq qaıda bardy, ne úshin?
- Sýǵa bardy, sý ishýge.
- Ol sýdyń ishinde nelerdi kórdi?
- Qoltyraýyndardy kórip, ózine qaýip tóngenin túsinedi.
- Ózin jegeli kele jatqan qoltyraýyndardy kórgen laq ne istedi?
- Sender eshkiniń etin jegen ańnyń ólip qalatynyn bilmeýshi me edińder? Óıtkeni, ol dári ǵoı. Eger meni jegileriń kelse sandaryń otyzǵa jetsin. Sonda ǵana jeýlerińe bolady, - deıdi.
- Sol kezde qoltyraýyndar ne isteıdi?
- Qoltyraýynnyń bireýi laqty kúzetip, qalǵandary jan – jaqqa qoltyraýyn izdep ketedi. Sálden soń qoltyraýyndar kelip, laqqa aýyz salmaq bolady.
- Qoltyraýynnan qoryqqan laqtyń áreketi qandaı bolady?
- Osy kezde laq olardyń nesheý ekendigin, ólse de ózin qansha qoltyraýyn bólip jegenin bilgisi keletinin aıtady.
- Qoltyraýynda kelise me?
- Qoltyraýyndar kelisip, ózderin sanatady. Buzaý olardy qansha sanasa da olardyń sanynan jańylyp, biriniń sońynan biri tizilip turýlaryn ótinedi. Sóıtip, olardy ózen jaǵasyna deıin turǵyzyp, sanaıdy. Eń sońǵy qoltyraýynnyń tusyna kelgende laq bir sekirip jaǵaǵa shyǵady da, júıtkigen kúıi jónine ketedi.

Sergitý sáti: Qoshaqany qoıdyń,
Qaıda qalyp qoıdyń?
Bultıyp tur búıiriń,
Qaı óristen toıdyń?
Sekeń – sekeń, eı laq,
Júrmin saǵan keıip – aq,
Tynym tapsań bolmaı ma?
Sekirmeı – aq keı ýaq?
Jańyltpashty jańylmaı aıtaıyq!
1. Aq taı aq pa?
Qara taı aq pa?
2. Qaı taı laqtaı?
Qaı laq barmaqtaı?
Oqý is – áreketin qorytý: Sabaq týraly ár baladan óz oıyn suraý, barlyq balalardyń sóıleýine múmkindik jasaý.

Kútiletin nátıje:
Biledi: erteginiń mazmunyn.
Igeredi: maldyń tólderin qalaı ataý kerektigin.
Meńgeredi: kórkem ádebı tilde sóıleýdi.

Aqyldy laq. júkteý