Ar – namysym, qasiretim, maqtanyshym – jeltoqsan
Tárbıe saǵaty
Taqyryby: Ar – namysym, qasiretim, maqtanyshym – jeltoqsan.
Maqsaty: Oqýshylardyń boıynda ulttyq rýhty, patrıottyq sezimderdi
uıalatý, óz Otanyn, elin súıýge, memlekettik rámizderin
qasterleýge, memlekettik tilin qurmetteýge, óz ultyn janyndaı
súıetin sanaly, bilimdi, isker azamat qalyptastyrý.
Cabaqtyń barysy:
I – júrgizýshi: Armysyzdar, qadirli qonaqtar, ustazdar, oqýshylar. Bul qazaq ne kórmedi «Aq taban shubyryndy, alqa kól sulama» kezinde bir mıllıon qazaq qaza boldy.
II – júrgizýshi: 1916 - 1921 jyldar aralyǵynda segiz júz myń adam qyrǵynǵa ushyrady, 1930 - 1936 jyldary Goloshekındik genosıd kezinde eki mıllıon eki júz myńdaı qazaq ashtan óldi.
I – júrgizýshi: Uly Otyn soǵysynda úsh júz elý myń ul - qyzdan aıyrylǵan qazaq halqynyń sany on eki paıyzǵa kemidi.
I İ – júrgizýshi: 1915 jyly qazaq halqynyń sany alty mıllıon bolsa, 1945 jyly TMD boıynsha eki mıllıon alty júz elý myńǵa ázer jetken.
İ - oqýshy: Janartaýlar buǵyp jatyp bir atylady jetpis jyl boıy qylbyraýǵa malynǵan qazaq halqy da 1986 jyldyń jeltoqsanynda tar jol taıǵaq keshýden ótti.
İİ - oqýshy: Qazaqtyń basy birigip, bir judyryqtaı jumylǵan ári qaıǵyly, ári baqytty kún sol edi. Ulttyq jańarýdyń eldigimiz ben esendigimizdiń basy bolǵaı dep tilegen edi qalyń jurt.
I – júrgizýshi: Jeltoqsan jańǵyryǵy kózden de kóńilden de ketpeıdi. Jeltoqsan oqıǵasynan keıingi jıyrma bes jyl bizdiń elimizge kóptegen ózgerister ákeldi. Ulttyq sana sezimimiz oıanyp, táýelsizdiktiń týyn kóterdik.
I İ – júrgizýshi: «Ar - namysym, qasiretim, maqtanyshym - jeltoqsan» atty tarıhı mýzykalyq qoıylymdy 2 b, 2 v synyp oqýshylary bodandyqtan, bostandyqqa jol bastaǵan jeltoqsan, jylnamasynyń málim jáne beımálim tarıhyna arnaımyz
İ - oqýshy: Men qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen.
Qushaq jaıa tanystym san tilimen,
Jaman úıde qonaǵy bıleıdi dep,
Qala jazdap aıyrylyp óz tilimnen
Ózge tilge eliktep, el bolmaıyq
Qazaǵymnyń artyq joq tilinen
İİ - oqýshy: Men qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen.
Júregimde tanystym muń tilimmen.
Jylaǵanda júregim kún tutylyp
Qýanǵanda kúlkimnen tún túrilgen III - oqýshy: Men jigitpin aıqasqa synǵa asyqpyn
Júregi bar keýdemde shyn ǵashyqtyń
Janar taýdaı joıqynmyn julqynǵanda
Sharyqtasa, qyran bop qyrǵa shyqtym
Pák saltanat saltymdy súıemin men
Baq ornattym molanyń basyna da
Muragermin de ıemin men.
«Jeltoqsan jeli» áni oryndalady.
Búkil bir ulttyń súıegine tańba túsirip ádiletsiz sheshim qabyldanǵan, halyqtyń ar - namysy tarazyǵa salynǵan syn saǵatta dúleı kúnge qaımyqpaı qarsy shyǵa bilgen jastarymyzdyń eren erligi urpaqtan urpaqqa jetedi.
Sot: Joǵarǵy Sovet Prezıdıýmynyń Komısıasy ustalǵandardyń sanynyń 8500 - ge jýdq adam ekendigin anyqtady. Prokýratýra 5324 adam, memlekettik qaýipsizdik komıteti 850 adam, 99 adam sottalǵan, ekeýi atý jazasyna kesilgen, 243 adam bas pen moıynnan jaralanǵan, mılısıa bólimine 2400 adam 3202 – si qazaq edi. Gospıtilge jatqany 369 adam, 363 – i qazaq.
IV - oqýshy Qazaqy óleń qanshama ret «ah» urdy,
Otyz bir dana qajy atyldy,
Otyz jetide Sáken menen İlıas,
Elge atylǵan oqty ózine shaqyrdy
V - oqýshy: Jetpis alty Muqaǵalı alypty
Kúıikpen ý teńizine batyrdy
Bizdiń zaman betin tyrnap alatyn,
Óleń úshin óltiredi aqyndy
VI - oqýshy: Talantyna azap pen sor jaqyn ba
Jyry men gúl ósiretin taqymda,
Birinshi bop zorlyq bılik alsa eger,
Aqyn baıǵus ketedi eken taqymda
Seksen jeti dúrliktirip dalany,
Úkim taqty taǵy da bir aqynǵa
Qaıratpen júrgizilgen tergeý bizge qupıa bolyp qaldy.
«Túrme jyry»
Temir tor, jambasyma taqyldaısyń,
Ózimmen birge týǵan jaqyndaısyń
Telmirip temir torǵa qamatqansha,
Sum dúnıe, bul jalǵannan nege almaısyń
Aýylda jaqsy eken ǵoı salǵan ánim,
Qý taǵdyr tatyrdy ǵoı dámin
Qaıdaǵy páleqorlar jala jaýyp,
Jazyqsyz qylmysker bop ketti sánim
Tas tóbe, tórt qabyrǵa, temir esik,
As berer ortasynda jalǵyz tesik
Kúnine uzatady úsh tilim nan,
Ólmeıtin saǵan tıer osy nesip.
«Aqtyq sózi»
Kúnádan taza basym bar,
Jıyrma birde jasym bar,
Qasqaldaqtaı qanym bar,
Boztorǵaıdaı janym bar,
Alam deseń, alyńdar!
Qaırat degen atym bar,
Qazaq degen zatym bar,
«Erkek toqty – qurbandyq»
Atam deseń, atyńdar!
Men ne etermin, ne etermin,
Men kelmeske ketermin
Kórmegen, qosh bol, tańdarym,
Kóre almaı men ótermin.
Qosh, aman bol, artymda
Aǵaıyn, týǵan azamat!
Artymda qalǵan ata – anam,
El – jurtym saǵan amanat.
VII – oqýshy: Kináli me, aqyn Qaırat, er Qaırat
Aýa jetpeı atyp shyqqan alańǵa
Qylǵyndyrǵan qıanatqa kónbedi
Taptalǵysy kelmedi onyń tabanda
VIII – oqýshy: Áste esten shyǵarmaıdy jyr muny
Aıtady ony dombyranyń kúmbiri.
Aty atalsa kúrsindirer jylatyp,
Jeltoqsandyq azamatpen qurbany.
Jatyr búgin Moıynqumnyń baýrynda
Qara óleńniń erte solǵan bir gúli.
Taqyryby: Ar – namysym, qasiretim, maqtanyshym – jeltoqsan.
Maqsaty: Oqýshylardyń boıynda ulttyq rýhty, patrıottyq sezimderdi
uıalatý, óz Otanyn, elin súıýge, memlekettik rámizderin
qasterleýge, memlekettik tilin qurmetteýge, óz ultyn janyndaı
súıetin sanaly, bilimdi, isker azamat qalyptastyrý.
Cabaqtyń barysy:
I – júrgizýshi: Armysyzdar, qadirli qonaqtar, ustazdar, oqýshylar. Bul qazaq ne kórmedi «Aq taban shubyryndy, alqa kól sulama» kezinde bir mıllıon qazaq qaza boldy.
II – júrgizýshi: 1916 - 1921 jyldar aralyǵynda segiz júz myń adam qyrǵynǵa ushyrady, 1930 - 1936 jyldary Goloshekındik genosıd kezinde eki mıllıon eki júz myńdaı qazaq ashtan óldi.
I – júrgizýshi: Uly Otyn soǵysynda úsh júz elý myń ul - qyzdan aıyrylǵan qazaq halqynyń sany on eki paıyzǵa kemidi.
I İ – júrgizýshi: 1915 jyly qazaq halqynyń sany alty mıllıon bolsa, 1945 jyly TMD boıynsha eki mıllıon alty júz elý myńǵa ázer jetken.
İ - oqýshy: Janartaýlar buǵyp jatyp bir atylady jetpis jyl boıy qylbyraýǵa malynǵan qazaq halqy da 1986 jyldyń jeltoqsanynda tar jol taıǵaq keshýden ótti.
İİ - oqýshy: Qazaqtyń basy birigip, bir judyryqtaı jumylǵan ári qaıǵyly, ári baqytty kún sol edi. Ulttyq jańarýdyń eldigimiz ben esendigimizdiń basy bolǵaı dep tilegen edi qalyń jurt.
I – júrgizýshi: Jeltoqsan jańǵyryǵy kózden de kóńilden de ketpeıdi. Jeltoqsan oqıǵasynan keıingi jıyrma bes jyl bizdiń elimizge kóptegen ózgerister ákeldi. Ulttyq sana sezimimiz oıanyp, táýelsizdiktiń týyn kóterdik.
I İ – júrgizýshi: «Ar - namysym, qasiretim, maqtanyshym - jeltoqsan» atty tarıhı mýzykalyq qoıylymdy 2 b, 2 v synyp oqýshylary bodandyqtan, bostandyqqa jol bastaǵan jeltoqsan, jylnamasynyń málim jáne beımálim tarıhyna arnaımyz
İ - oqýshy: Men qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen.
Qushaq jaıa tanystym san tilimen,
Jaman úıde qonaǵy bıleıdi dep,
Qala jazdap aıyrylyp óz tilimnen
Ózge tilge eliktep, el bolmaıyq
Qazaǵymnyń artyq joq tilinen
İİ - oqýshy: Men qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen.
Júregimde tanystym muń tilimmen.
Jylaǵanda júregim kún tutylyp
Qýanǵanda kúlkimnen tún túrilgen III - oqýshy: Men jigitpin aıqasqa synǵa asyqpyn
Júregi bar keýdemde shyn ǵashyqtyń
Janar taýdaı joıqynmyn julqynǵanda
Sharyqtasa, qyran bop qyrǵa shyqtym
Pák saltanat saltymdy súıemin men
Baq ornattym molanyń basyna da
Muragermin de ıemin men.
«Jeltoqsan jeli» áni oryndalady.
Búkil bir ulttyń súıegine tańba túsirip ádiletsiz sheshim qabyldanǵan, halyqtyń ar - namysy tarazyǵa salynǵan syn saǵatta dúleı kúnge qaımyqpaı qarsy shyǵa bilgen jastarymyzdyń eren erligi urpaqtan urpaqqa jetedi.
Sot: Joǵarǵy Sovet Prezıdıýmynyń Komısıasy ustalǵandardyń sanynyń 8500 - ge jýdq adam ekendigin anyqtady. Prokýratýra 5324 adam, memlekettik qaýipsizdik komıteti 850 adam, 99 adam sottalǵan, ekeýi atý jazasyna kesilgen, 243 adam bas pen moıynnan jaralanǵan, mılısıa bólimine 2400 adam 3202 – si qazaq edi. Gospıtilge jatqany 369 adam, 363 – i qazaq.
IV - oqýshy Qazaqy óleń qanshama ret «ah» urdy,
Otyz bir dana qajy atyldy,
Otyz jetide Sáken menen İlıas,
Elge atylǵan oqty ózine shaqyrdy
V - oqýshy: Jetpis alty Muqaǵalı alypty
Kúıikpen ý teńizine batyrdy
Bizdiń zaman betin tyrnap alatyn,
Óleń úshin óltiredi aqyndy
VI - oqýshy: Talantyna azap pen sor jaqyn ba
Jyry men gúl ósiretin taqymda,
Birinshi bop zorlyq bılik alsa eger,
Aqyn baıǵus ketedi eken taqymda
Seksen jeti dúrliktirip dalany,
Úkim taqty taǵy da bir aqynǵa
Qaıratpen júrgizilgen tergeý bizge qupıa bolyp qaldy.
«Túrme jyry»
Temir tor, jambasyma taqyldaısyń,
Ózimmen birge týǵan jaqyndaısyń
Telmirip temir torǵa qamatqansha,
Sum dúnıe, bul jalǵannan nege almaısyń
Aýylda jaqsy eken ǵoı salǵan ánim,
Qý taǵdyr tatyrdy ǵoı dámin
Qaıdaǵy páleqorlar jala jaýyp,
Jazyqsyz qylmysker bop ketti sánim
Tas tóbe, tórt qabyrǵa, temir esik,
As berer ortasynda jalǵyz tesik
Kúnine uzatady úsh tilim nan,
Ólmeıtin saǵan tıer osy nesip.
«Aqtyq sózi»
Kúnádan taza basym bar,
Jıyrma birde jasym bar,
Qasqaldaqtaı qanym bar,
Boztorǵaıdaı janym bar,
Alam deseń, alyńdar!
Qaırat degen atym bar,
Qazaq degen zatym bar,
«Erkek toqty – qurbandyq»
Atam deseń, atyńdar!
Men ne etermin, ne etermin,
Men kelmeske ketermin
Kórmegen, qosh bol, tańdarym,
Kóre almaı men ótermin.
Qosh, aman bol, artymda
Aǵaıyn, týǵan azamat!
Artymda qalǵan ata – anam,
El – jurtym saǵan amanat.
VII – oqýshy: Kináli me, aqyn Qaırat, er Qaırat
Aýa jetpeı atyp shyqqan alańǵa
Qylǵyndyrǵan qıanatqa kónbedi
Taptalǵysy kelmedi onyń tabanda
VIII – oqýshy: Áste esten shyǵarmaıdy jyr muny
Aıtady ony dombyranyń kúmbiri.
Aty atalsa kúrsindirer jylatyp,
Jeltoqsandyq azamatpen qurbany.
Jatyr búgin Moıynqumnyń baýrynda
Qara óleńniń erte solǵan bir gúli.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
- Jasulan, sen Qazaqstan Respýblıkasynyń azamaty retinde óz quqyqtaryń men mindetterińdi bilesiń be?
-
Taqyryby: Jer qyrtysynyń qozǵalysy, jer silkiný.
