Aram shóptermen, zıankestermen kúresý
Sabaq jospary № 11
Top: TM - 12 Kýrs: II
Mamandyǵy: 1504000 - fermer sharýashylyǵy
Biliktiligi: 1504062 aýylsharýashylyǵy óndirisindegi traktorshy - mashınısti
Bólimniń taqyryby: Aýyl sharýashylyq daqyldarynyń ónimin óndirý tehnologıasy.
Sabaqtyń taqyryby: Aram shóptermen, zıankestermen kúresý.
Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: Stýdentterdi tańdaǵan mamandyǵyn baǵalaı bilýdi úıretý, jańa tehnologıaǵa beıimdep úıretý, aram shóptermen, zıankestermen kúresý.
Damytýshylyq: Stýdentterdi tańdaǵan kásibine baılanysty baǵyt berý, oı - órisin damytý, tehnıkaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn damytý, agrotehnıkalyq talaptaryn, traktorlardyń qosymsha jabdyqtaryn jumysqa daıyndaýdy, Jazdyq jáne kúzdik baqtardy kesýge daıarlaý.
Tárbıelik: Stýdentterdi estetıkalyq talǵamǵa saı, uqyptylyqqa jáne iskerlikke tárbıeleý, otan súıgishtikke, patrıottyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: eńbek tásilderi men ádisterin úıretý sabaǵy
Sabaqtyń ádisteri: aýyzsha túsindirý (áńgimelesý, túsindirý, dáris oqý, oqýlyqpen jumys jasaý), kórnekilik ádister (baqylaý tájirbıelerdi kórsetý), eńbek ádisteri men tásilderin kórsetý, tájirbıelik ádister (jattyǵýlar oryndaý, tájirbıelik jáne óndiristik jumystardy oryndaý)
Pánaralyq jáne pán ishindegi baılanys: agronomıa negizderi páni boıynsha topyraqtyń qunarlylyǵy, pishen daıyndaýǵa jáne saban jınaýǵa, eńbek jáne tehnıka qaýipsizdigi páni boıynsha tehnıkalarmen jumys istegende tehnıka qaýipsizdik erejelerin saqtaý, ósimdiktaný páni boıynsha astyq, baqtar men júzimdikterdi, kókónis daqyldarynyń hımıalyq qorǵaýǵa.
Materıaldy - tehnıkalyq jabdyqtar men dıdaktıkalyq materıaldar:
Qural - saımandar jıyntyǵy: Aýylsharýashylyǵy óndirisindegi traktorshy - mashınısti mamandyǵynyń sheberhanasy, traktorlardyń qosymsha jabdyqtary, plakattar, laboratorıalyq – praktıkalyq tájirıbe ótkizý orny, tehnologıalyq shemasy.
Ótkizý orny: № 3 Traktorlardy, avtomobılderdi jáne aýyl sharýashylyq mashınalaryn jóndeý sheberhanasy.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: (3 mın)
1. 1. Sálemdesý;
1. 2. Stýdentterdi túgendeý;
1. 3. Stýdentterdiń oqý qural - jabdyqtaryn tekserý
2. Kirispe nusqaý: (42 mın)
2. 1. Sabaqtyń taqyryby men maqsattarymen tanystyrý;
2. 2. Bilim alýshylardyń teorıalyq sabaqtarda alǵan jáne óndiristik oqytý sabaqtarynda alǵan bilimin tekserý;
1. Aýyl sharýashylyǵy daqyldarynan mol ónim alýdyń negizderin ata?
2. Ashyq dala jaǵdaıynda qar toqtatýdyń mańyzyn ata?
3. Eger tuqymdyq sepkennen keıin egistik betinde qatty qabyrshaq paıda bolsa ne istelinedi?
4. Kúzdik egisti kútip baptaý qalaı júzege asyrylady?
2. 3. Bilim alýshylarǵa sabaqta jasalatyn jumystardy oryndaýdyń ádis - tásilderin kórsetý jáne túsindirý, sonymen qatar oryndalǵan jumystyń sapasyn baqylaý ádisterin úıretý;
Aýyl sharýashylyǵy zıankesteri — qoldan ósiriletin ósimdikterdi zaqymdaıtyn ne múldem qurtyp jiberetin jándikter men janýarlar. Olarǵa omyrtqasyz janýarlardan jumyr qurttar, ósimdik qorekti keneler, jándikter, jalańash shyryndar jáne ulýlar, al omyrtqaly janýarlardan — qustar men sút qorektilerdiń keıbir túrleri (kemirgishter) jatady. Zıandy jándikter men keneler qorektik zattaryna baılanysty monofagtar, olıgofagtar jáne polıfagtar bolyp 3 topqa bólinedi. Monofagtar ósimdikterdiń bir ǵana túrimen nemese bir - birine uqsas birneshe túrlerimen (burshaqtyń dánek qońyzy, tańqýraı kenesi), olıgofagtar ósimdikterdiń bir tuqymdasyna jatatyn kóptegen túrlerimen (oramjapyraq tuqymdasynyń búrge qonyzdary men qandalalary, túınek biztumsyqtary, dánniń sur kóbelegi), polıfagtar ósimdikterdiń kóptegen túrlerimen (shegirtkeler, shyrtyldaq qońyzdar, kúzdik kóbelek) korektenetinedi. Jándikter ósimdiktiń ulpasyn, japyraqtaryn, tamyryn, jemisterin kemirip nemese soryp búldiredi. Zaqymdalǵan ósimdikterdiń zat almasý prosesi ózgeredi, ósýi, qor jınaýy tejeledi nemese solyp qalady. Kóptegen zıankes jándikter ósimdik aýrýlaryn taratady. Keneler aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn soryp zaqymdaıdy jáne qoımalarda astyq, dán, un, kepken jemis, kókónis ónimderimen qorektenedi. Kenelerdiń keıbir túrleri indet taratady. Jumyr qurttar, negizinen ósimdikterdiń tamyrymen qorektenedi.
2. 4. Bilim alýshynyń óndiristik oqý sheberi kórsetken eńbek tásilderin oryndap kórýi;
2. 5. Kóbinshe jiberiletin qatelikterdi taldaý jáne olardy boldyrmaýdyń joldaryn anyqtaý, qateliktermen jumys jasaý;
2. 6. Kirispe nusqaýlyq materıaldaryn bekitý jáne bilim alýshylardyń jańa taqyryp boıynsha bilim deńgeılerin tekserý;
1. Aýyl sharýashylyǵy zıankesteriniń túrlerin ata?
2. Aýyl sharýashylyǵy daqyldaryna zıan keltiretin kóp qorekti jándikterdiń túrleri??
3. Aram shóptermen kúresý qalaı júzege asyrylady?
2. 7. Eńbekti qorǵaý jáne tehnıka qaýipsizdik erejelerin qarastyrý nemese qaıtalaý;
2. 8. Bilim alýshylarǵa tapsyrma berý jáne olardy jumys oryndaryna ornalastyrý;
3. Bilim alýshylardyń oqý - óndiristik jumystaryna aǵymdaǵy nusqaý júrgizý (180 mınýt)
3. 1. Bilim alýshylardyń ózindik oqý - óndiristik jumystary:
- Jumys ornyn jumysqa daıyndaý.
- Kúresý sharalary. Shegirtkelerge qarsy kúresý sharalaryn olardyń sandaryna baqylaý jasaýdyń nátıjesine qarap paıdalanady.
- Aldyn alý sharalarynyń mańyzdysy erte kóktemde shegirtkeler tabylǵan egistik tanaptardy biz tumsyqty nemese dıskili tyrmalarmen, al kóp jyldyq shópterdi tisti nemese biztumsyqty tyrmalarmen óńdeý. Sonymen birge tanap aralyqtaryn, tanappen shektesetin tyń jáne egin egilmeıtin jerlerdi de óńdeý qajet. Egin alqaptarynda joıý sharalary ınsektısıdtermen saıaq shegirtkelerge qarsy 8 - 10 dernásil/m2, úıirli shegirtkelerge qarsy 5 jáne odanda kóp dernásil/m2 bolǵanda júrgiziledi. Dernásilderdi esepke alý jumystaryn tańerteńgilikte nemese keshkilikte marshrýtpen júrip 100 metr saıyn árqaısysy 1m2 alańqaıda kózben sholyp júrgizedi nemese ramkanyń kómegimen árbir sekirgen shegirtkeni eseptep, keıin 1m2 qansha bolatyndyqtaryn anyqtaıdy. Eger bir stansıany mekendegen shegirtkelerdiń túri kóp bolsa, jumyrtqalardan ár mezgilde shyqsa jáne jastary ár túrli bolǵan jaǵdaıda uzaq ýaqyt áser etetin ınsektısıdterdi paıdalanǵan durys.
- Hımıalyq óńdeý jumystary dernásilder qanattanǵanǵa deıin júrgizilse, tıimdiligi joǵary bolady. árbir naqty jaǵdaıǵa baılanysty jappaı, bógeý jáne lokaldi óńdeý jumystary júrgiziledi. Bógeý maqsatymen óńdegende dári shashylatyn jerdiń jalpaqtyǵy 40 - 100 m shamasynda bolýy kerek.
Aram shóptermen, zıankestermen kúresý. júkteý
Top: TM - 12 Kýrs: II
Mamandyǵy: 1504000 - fermer sharýashylyǵy
Biliktiligi: 1504062 aýylsharýashylyǵy óndirisindegi traktorshy - mashınısti
Bólimniń taqyryby: Aýyl sharýashylyq daqyldarynyń ónimin óndirý tehnologıasy.
Sabaqtyń taqyryby: Aram shóptermen, zıankestermen kúresý.
Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: Stýdentterdi tańdaǵan mamandyǵyn baǵalaı bilýdi úıretý, jańa tehnologıaǵa beıimdep úıretý, aram shóptermen, zıankestermen kúresý.
Damytýshylyq: Stýdentterdi tańdaǵan kásibine baılanysty baǵyt berý, oı - órisin damytý, tehnıkaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn damytý, agrotehnıkalyq talaptaryn, traktorlardyń qosymsha jabdyqtaryn jumysqa daıyndaýdy, Jazdyq jáne kúzdik baqtardy kesýge daıarlaý.
Tárbıelik: Stýdentterdi estetıkalyq talǵamǵa saı, uqyptylyqqa jáne iskerlikke tárbıeleý, otan súıgishtikke, patrıottyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: eńbek tásilderi men ádisterin úıretý sabaǵy
Sabaqtyń ádisteri: aýyzsha túsindirý (áńgimelesý, túsindirý, dáris oqý, oqýlyqpen jumys jasaý), kórnekilik ádister (baqylaý tájirbıelerdi kórsetý), eńbek ádisteri men tásilderin kórsetý, tájirbıelik ádister (jattyǵýlar oryndaý, tájirbıelik jáne óndiristik jumystardy oryndaý)
Pánaralyq jáne pán ishindegi baılanys: agronomıa negizderi páni boıynsha topyraqtyń qunarlylyǵy, pishen daıyndaýǵa jáne saban jınaýǵa, eńbek jáne tehnıka qaýipsizdigi páni boıynsha tehnıkalarmen jumys istegende tehnıka qaýipsizdik erejelerin saqtaý, ósimdiktaný páni boıynsha astyq, baqtar men júzimdikterdi, kókónis daqyldarynyń hımıalyq qorǵaýǵa.
Materıaldy - tehnıkalyq jabdyqtar men dıdaktıkalyq materıaldar:
Qural - saımandar jıyntyǵy: Aýylsharýashylyǵy óndirisindegi traktorshy - mashınısti mamandyǵynyń sheberhanasy, traktorlardyń qosymsha jabdyqtary, plakattar, laboratorıalyq – praktıkalyq tájirıbe ótkizý orny, tehnologıalyq shemasy.
Ótkizý orny: № 3 Traktorlardy, avtomobılderdi jáne aýyl sharýashylyq mashınalaryn jóndeý sheberhanasy.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: (3 mın)
1. 1. Sálemdesý;
1. 2. Stýdentterdi túgendeý;
1. 3. Stýdentterdiń oqý qural - jabdyqtaryn tekserý
2. Kirispe nusqaý: (42 mın)
2. 1. Sabaqtyń taqyryby men maqsattarymen tanystyrý;
2. 2. Bilim alýshylardyń teorıalyq sabaqtarda alǵan jáne óndiristik oqytý sabaqtarynda alǵan bilimin tekserý;
1. Aýyl sharýashylyǵy daqyldarynan mol ónim alýdyń negizderin ata?
2. Ashyq dala jaǵdaıynda qar toqtatýdyń mańyzyn ata?
3. Eger tuqymdyq sepkennen keıin egistik betinde qatty qabyrshaq paıda bolsa ne istelinedi?
4. Kúzdik egisti kútip baptaý qalaı júzege asyrylady?
2. 3. Bilim alýshylarǵa sabaqta jasalatyn jumystardy oryndaýdyń ádis - tásilderin kórsetý jáne túsindirý, sonymen qatar oryndalǵan jumystyń sapasyn baqylaý ádisterin úıretý;
Aýyl sharýashylyǵy zıankesteri — qoldan ósiriletin ósimdikterdi zaqymdaıtyn ne múldem qurtyp jiberetin jándikter men janýarlar. Olarǵa omyrtqasyz janýarlardan jumyr qurttar, ósimdik qorekti keneler, jándikter, jalańash shyryndar jáne ulýlar, al omyrtqaly janýarlardan — qustar men sút qorektilerdiń keıbir túrleri (kemirgishter) jatady. Zıandy jándikter men keneler qorektik zattaryna baılanysty monofagtar, olıgofagtar jáne polıfagtar bolyp 3 topqa bólinedi. Monofagtar ósimdikterdiń bir ǵana túrimen nemese bir - birine uqsas birneshe túrlerimen (burshaqtyń dánek qońyzy, tańqýraı kenesi), olıgofagtar ósimdikterdiń bir tuqymdasyna jatatyn kóptegen túrlerimen (oramjapyraq tuqymdasynyń búrge qonyzdary men qandalalary, túınek biztumsyqtary, dánniń sur kóbelegi), polıfagtar ósimdikterdiń kóptegen túrlerimen (shegirtkeler, shyrtyldaq qońyzdar, kúzdik kóbelek) korektenetinedi. Jándikter ósimdiktiń ulpasyn, japyraqtaryn, tamyryn, jemisterin kemirip nemese soryp búldiredi. Zaqymdalǵan ósimdikterdiń zat almasý prosesi ózgeredi, ósýi, qor jınaýy tejeledi nemese solyp qalady. Kóptegen zıankes jándikter ósimdik aýrýlaryn taratady. Keneler aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn soryp zaqymdaıdy jáne qoımalarda astyq, dán, un, kepken jemis, kókónis ónimderimen qorektenedi. Kenelerdiń keıbir túrleri indet taratady. Jumyr qurttar, negizinen ósimdikterdiń tamyrymen qorektenedi.
2. 4. Bilim alýshynyń óndiristik oqý sheberi kórsetken eńbek tásilderin oryndap kórýi;
2. 5. Kóbinshe jiberiletin qatelikterdi taldaý jáne olardy boldyrmaýdyń joldaryn anyqtaý, qateliktermen jumys jasaý;
2. 6. Kirispe nusqaýlyq materıaldaryn bekitý jáne bilim alýshylardyń jańa taqyryp boıynsha bilim deńgeılerin tekserý;
1. Aýyl sharýashylyǵy zıankesteriniń túrlerin ata?
2. Aýyl sharýashylyǵy daqyldaryna zıan keltiretin kóp qorekti jándikterdiń túrleri??
3. Aram shóptermen kúresý qalaı júzege asyrylady?
2. 7. Eńbekti qorǵaý jáne tehnıka qaýipsizdik erejelerin qarastyrý nemese qaıtalaý;
2. 8. Bilim alýshylarǵa tapsyrma berý jáne olardy jumys oryndaryna ornalastyrý;
3. Bilim alýshylardyń oqý - óndiristik jumystaryna aǵymdaǵy nusqaý júrgizý (180 mınýt)
3. 1. Bilim alýshylardyń ózindik oqý - óndiristik jumystary:
- Jumys ornyn jumysqa daıyndaý.
- Kúresý sharalary. Shegirtkelerge qarsy kúresý sharalaryn olardyń sandaryna baqylaý jasaýdyń nátıjesine qarap paıdalanady.
- Aldyn alý sharalarynyń mańyzdysy erte kóktemde shegirtkeler tabylǵan egistik tanaptardy biz tumsyqty nemese dıskili tyrmalarmen, al kóp jyldyq shópterdi tisti nemese biztumsyqty tyrmalarmen óńdeý. Sonymen birge tanap aralyqtaryn, tanappen shektesetin tyń jáne egin egilmeıtin jerlerdi de óńdeý qajet. Egin alqaptarynda joıý sharalary ınsektısıdtermen saıaq shegirtkelerge qarsy 8 - 10 dernásil/m2, úıirli shegirtkelerge qarsy 5 jáne odanda kóp dernásil/m2 bolǵanda júrgiziledi. Dernásilderdi esepke alý jumystaryn tańerteńgilikte nemese keshkilikte marshrýtpen júrip 100 metr saıyn árqaısysy 1m2 alańqaıda kózben sholyp júrgizedi nemese ramkanyń kómegimen árbir sekirgen shegirtkeni eseptep, keıin 1m2 qansha bolatyndyqtaryn anyqtaıdy. Eger bir stansıany mekendegen shegirtkelerdiń túri kóp bolsa, jumyrtqalardan ár mezgilde shyqsa jáne jastary ár túrli bolǵan jaǵdaıda uzaq ýaqyt áser etetin ınsektısıdterdi paıdalanǵan durys.
- Hımıalyq óńdeý jumystary dernásilder qanattanǵanǵa deıin júrgizilse, tıimdiligi joǵary bolady. árbir naqty jaǵdaıǵa baılanysty jappaı, bógeý jáne lokaldi óńdeý jumystary júrgiziledi. Bógeý maqsatymen óńdegende dári shashylatyn jerdiń jalpaqtyǵy 40 - 100 m shamasynda bolýy kerek.
Aram shóptermen, zıankestermen kúresý. júkteý
You Might Also Like
