Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Arýlar – asyl jandar (tárbıe saǵaty)
Arýlar – asyl jandar.
(tárbıe saǵaty)
Maqsaty: qyzdar qaýymymen syrlasa otyryp, olardyń tárbıesine kóńil bólý, estetıkalyq tárbıe berý, olarǵa salt – dástúrdi úıretý, olarmen pikirlese otyryp, ózderin mazalap júrgen suraqtary bolsa, soǵan jaýap tabý, erkin óz oılaryn ashyp aıtýǵa baýlý.
Damytýshylyq: oqýshylardyń boıyndaǵy jeke qabiletteri men talanttaryn, oılaý sheberligin, sóıleý mádenıetin damytý.
Tárbıelik: oqýshylardy adamgershilikke, syılastyqqa, qamqor bolýǵa, izgilikke, dostyqty qasterleı bilýge tárbıeleý.
Kórnekilik: ana, bala, otbasy týraly naqyl sózder jazylǵan plakattar, túrli tústi sharlar.
Júrgizýshi: Sálemetsizder me, qurmetti, symbatty, qyzdarymyz! Búgingi «Arýlar – asyl jandar» atty oı – tolǵaý keshine qosh keldińizder!

Júrgizýshi: Men qazaq qyzdaryna qaıran qalam,
Janary jany jazdaı jaırańdaǵan.
«Qyz ósse – eldiń kórki» degen sózdi
Qapysyz qalaı aıtqan qaıran babam?! – demekshi, qazaq halqy qyz balany erteden syılap, qyzdy gúlge teńep, «Qyz ósse – eldiń kórki» degendeı, qyz balanyń ár otbasyna erekshe sán berip otyratyny belgili. Ózine tán tabıǵı ereksheligimen birge olarǵa tárbıe beretin ortanyń da aıtarlyqtaı áseriniń bar ekeni ras. Al, olarǵa durys tárbıe berip, ómir atty keń arnaly tirshilikke jol silteý – birinshi ata – ana mindetteri deıtin bolsaq, ekinshi kezek – qanatyn qataıtyp, bolashaqqa jol siltep, qarlyǵashtaı ushyratyn mektep uıasynyń yqpaly. Qyz balanyń alǵashqy qalyptasýy, onyń kópshilik ortasynda ózin – ózi ustaı bilýinen, dostarymen til tabysyp, sondaı – aq mektep tabaldyryǵyn attap, alǵash ret kóptiń ortasynan túsýinen baıqalyp jatady. Mektep – bilim berýmen qatar taǵylymdy tálim – tárbıe túrlerin uıymdastyratyn ónege ordasy. Qyz balany qurmettep, olardyń aldynda dóreki sóılemeı, izetti bolýdy, er turmany áshekeılengen sulý jorǵalardy qyzdaryna, qaryndastaryna mingizýdi, kıimniń sándisin, altyndy buıymdardyń jaqsysyn qyzdaryna tartý etýdi dástúrge aınaldyrdy.

1 – bólim: Suraq – jaýap.
Júrgizýshi: Jas arý – jas ǵumyrdyń talǵamysyń,
Qýantqan árbir úıdi armanysyń.
Dál qazir aldymyzda synalarda
San suraqtan súrinbeı samǵap ushqyn, - deı kele suraq - jaýap bólimine shaqyramyn. Men qoıǵan suraqtarǵa jaýap berip kórińizder.
1. Halyq arasyna boıjetken qyz ajaryna qaraı altyǵa bólingen. Solardy atap ótseńiz? «Ádemi qyz, kórikti qyz, ásem qyz, ajarly qyz, shyraıly qyz, arý qyz)
2. Qazaq halqynda halyqtyń qurmetine bólingen, aqylyna kórki saı arý qyzdardy atańyz? «Mánshúk Mámetova, Álıa Moldaǵulova, Kúlásh Báıseıtova, Roza Rymbaeva, Maqpal Júnisova, Roza Baǵlanova, Bıbigúl Tólegenova)
3. Qyz balalarǵa arnalǵan ataýlardy atańyz? (qyz, boıjetken, kelinshek, áıel, jar, ana, apa, áje, qaryndas, sińli)
4. Qazaq qyzdarynyń áshekeı buıymdaryn atańyz? (sholpy, shashbaý, syrǵa, bilezik, júzik, shashqap, shoq, shashteńge, úki, kúmis túıme, baldaqty saqına, qobdısha, talmonshaq, qolazy, mańdaısha, t. b.)
5. Qyzdyń boıyna tán qylyqtaryn atap kórsetińiz? (náziktik, sulýlyq, sypaıylyq, ádemilik, rýhanı baılyq, súıispenshilik, kishipeıildilik, ınabattylyq)
6. Anasy qyz balany jastaıynan qandaı mindetterge úıretedi? (úıdi taza ustaýǵa, as pisirý, sháı quıý, keste tigý, t. b)
7. Qazaq qyzynyń ulttyq kıimin atańyz? (kóılek, sáýkele, taqıa, jeletke, ishik, beldik, etik, keýdeshe, t. b.)

2 – bólim: Maqal – mátel.
Júrgizýshi: Sáýletti ana bolǵanda danalyq urpaq bolady. Olar búgingi mektep qabyrǵasynda oqyp júrgen qyzdar. Bolashaqtyń tamyry, qoǵamnyń negizi, tarıhtyń kózi – jaınaǵan osy jaýqazyndar. Qyz – ómirdiń qyzǵaldaǵy, qyzdar – bolashaq ana, baqyt – baılyq oshaǵy, adamzattyń oıy órkendep, tálim – tárbıe alatyn qasıettiń uıasy. Al áıel – sol qasıetti uıanyń altyn tiregi, otbasynyń uıtqysy. Halyq aýzynda qyzdar týraly maqal – mátelder az emes. Sol maqal – mátelderdi atańyzdar.
1. Aqyldy qyz bilimge júgirer, aqylsyz qyz sózge iliger.
2. Qyzdyń qyryq jany bar.
3. Jaqsy qyz – jaǵadaǵy qundyz.
4. Qyzdyń qabaǵynda qut bar.
5. Qyzdyń qabaǵy kúlimdese – qut keledi.
6. Qyz ósse eldiń kórki, gúl ósse jerdiń kórki.
7. Qyzdyń kózi qyzylda.
8. Qyzdyń joly jińishke.
9. Qyzym saǵan aıtam, kelinim sen tyńda.
Án: «Men qazaq qyzdaryna qaıran qalam»
3 – bólim: Óner kórsetý.

Júrgizýshi: Qyz balanyń tárbıesi qashanda asa mándi. Qyz búgin áke – sheshesiniń qonaǵy bolsa, erteń bir shańyraqtyń oshaǵynyń sáni. Bolashaq urpaqtyń óz qatarynan ozary da qyz ben qyz tárbıesine baılanysty. Qazaq qyzyna tán mindetterden kim qandaıyn meńgeretin jóninde jáne qandaı mindetti atqara alatyndaryńyzdy aıtyńyzdar. Ol mindetter: aıran uıtý, alasha toqý, as pisirý, is tigý, nan basý, sıyr saýý, urshyq úıirý, kepe kesý, t. b. (Ár qyzdyń jaýaby men is nátıjesi kórsetiledi).
Kelesi tyńdaıtyndaryńyz oqýshylardyń oryndaýynda symbatty ári sulý qyzdarymyzǵa arnalǵan aqyn óleńderinen úzindi. Qabyl alyńyzdar!
Arýlar – asyl jandar (tárbıe saǵaty) júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama