As qorytý músheleriniń qurylysy
Taqyryby: §45 As qorytý músheleriniń qurylysy
Maqsaty:
Bilimdilik: As qorytý múshelerimen, olardyń qurylysymen, atqaratyn qyzmetimen tanysa otyryp oqýshylardyń bilimdiligin arttyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý, sóıleý qabiletin damyta otyryp, sabaqqa degen
qyzyǵýshylyǵyn, bilimge degen qushtarlyǵyn arttyrý, logıkalyq tapsyrmalar arqyly shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Aǵza úshin asqorytý músheleriniń mańyzdylyǵyn eskere otyryp,
durys tolyqqandy tamaqtanýǵa salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa
tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqtadaǵy slaıdttar, «Adamnyń ishki qurylysy» mýlájy
Sabaqtyń túri: Jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń ádisi: Syzbanusqa arqyly túsindirý, áńgimeleý, sýretpen jumys, suraq - jaýap, logıkalyq tapsyrmalar t. b.
Pánaralyq baılanys: valeologıa, gıgıena, matematıka, medısına, t. b.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi. Oqýshylarmen tanysý, túgendeý
2. Úı tapsyrmasyn suraý «Er dáýleti - eńbek»
3. Jańa sabaqty túsindirý «Bilgenge - marjan»
4. Bekitý «Kóńilge túıgeniń» aıdary
5. Qorytyndylaý
6. Baǵalaý. «Beınet túbi - zeınet»
7. Úıge tapsyrma berý
Sabaqtyń júrisi:
1. Uıymdastyrý
2. «Er dáýleti - eńbek» aıdary
1 - slaıd
«Kim shapshań?» oıyny
1. Qorektik zattar degenimiz ne?
(Nárýyzdar, kómirsýlar, maılar, mıneraldy tuzdar, sý men vıtamınder)
2. Fermentter degen ne? (nárýyz tekti zattar)
3. Tamaq ónimderi degen ne?
(adam rasıonynyń quramyna kiretin ósimdiktekti jáne janýartekti ónim)
4. Asqorytý degenimiz ne?
(tamaq ónimderiniń edáýir qarapaıym, organızmge sińirileten zattarǵa usaqtalý jáne ydyraý prosesi)
5. Adam organızmindegi nárýyzdyń táýliktik mólsheri (100gr)
6. Kómirsýlar qandaı qyzmet atqarady? (energıa kózi)
7. Maılardyń táýliktik mólsheri qandaı? (80 - 90 gr)
8. Vıtamınder ne úshin qajet? (organızmniń ósýi men damýy)
9. Ulttyq taǵamdar men sýsyndardy ata (et, qýyrdaq, qazy - qarty qurt, shubat, aıran t. b.)
10. Adam aǵzasyna táýligine qajetti sý mólsheri? (1, 5 - 2, 5 l)
2 - slaıd “Bıologıalyq esep”
Esep №1.
Eger bir adamǵa táýligine 6 gram tuz jetkilikti bolsa, ár otbasyǵa bir aptada, bir
aıda qandaı mólsherde tuz jumsalady? Ár oqýshy óz otbasyna eseptep shyǵarýǵa bolady.
Jaýaby:
(6 g h otbasy sany) h 7 = 6 h 5 h 7 = 210 g
(6 g h otbasy sany) h 30 = 6 h 5 h 30 = 900 g
Esep №2.
Tamaqtanǵan kezde ár adam 1 gram nandy shyǵyndaıdy. 50 000 halqy bar eldi mekende bir jylda qansha nan shyǵyndalady?
Jaýaby:
A) (1 g • 4 mezgil) • 50 000 = 4 h 50 000 = 200 000 g = 200 kg.
Á) 200 kg • 365 kún = 73 000 kg = 73 t
3. «Bilgenge - marjan»
Epıgraf
Apyl - ǵupyl ishken as,
Asqazanǵa túsken tas.
M. Álimbaev
3 - slaıd
Asqorytý júıesi asqorytý joly men asqorytý bezderinen turady. Adamda asqorytý jolynyń uzyndyǵy shamamen 8 - 10 m.
As qorytý júıesi (keste taqtada)
4 - slaıd Asqorytý jolynyń qabyrǵasy (keste taqtada)
5 - slaıd. Aýyz qýysynyń qurylysy (taqtada)
6 - slaıd. As qorytý músheleri (taqtada, mýlájyn kórsetý)
7 - slaıd. Uıqy beziniń qurylysy men qyzmetimen tanystyrý
4. «Kóńilge túıgeniń» aıdary
a. «İzden, oılan, tap» (taqtada asqorytý múshelereniń sýreti boıynsha baıandaý)
á. Bilimidi syna
1. As qorytý júıesi qandaı múshelerden turady
2. Tómengi bólimi qarynmen jalǵasatyn múshe
3. Toq ishektiń sońǵy bólimi
4. Qaryn men toq ishekti baılanystyratyn múshe
5. Adam aǵzasyndaǵy eń iri asqorytý bezi
6. Aýyz qýysynyń kireberisiniń músheleri
b. Bıologıalyq dıktant (taqtaǵa da, dápterge de oryndaıdy)
1. Asqorytý.................. bastalady. 1. almurt
2................ asqorytý jáne tynys alý joldary qıylysady. 2. aýyz qýysynan
3. Qarynnyń pishini................. nemese qapshyq tárizdi. 3. ashshy ishek
4. Asqorytý jolynyń uzyn bóligi.................. dep atalady. 4. búıen
5. Toq ishektiń tuıyqtalǵan bóligi................... dep atalady. 5. jutqynshaq
v. Test jumysy
1. Adamda as qorytý jolynyń uzyndyǵy
A) 3 - 5 m
Á) 8 - 10 m
B) 15 - 18 m
2. Dám sezý reseptorlary qaıda ornalasqan?
A) jumsaq tańdaıda
Á) urttyń silekeıli qabyǵynda
B) tilde
3. As qorytý jáne tynys joldary qaı jerde qıylysady?
A) Aýyz qýysynda
Á) jutqynshaqta
B) óńeshte
4. Asqorytý jolynda asqazannan keıin ne ornalasady?
A) ash ishek
Á) toq ishek
B) ultabar
5. Toq ishektiń bólimderi
A) ash ishek, jıek ishek, tik ishek
Á) soqyr ishek, tik ishek, ultabar
B) soqyr ishek, jıek ishek, tik ishek
6. Ash ishek bólimderi
A) ultabar, tik ishek, ash ishek
Á) ultabar, ash ishek, myqyn ishek
B) soqyr ishek, jıek ishek, tik ishek
5. Qorytyndylaý
6. Úıge tapsyrma berý §45 As qorytý músheleriniń qurylysy,
as týraly 5 maqal - mátel jazý
7. «Beınet túbi - zeınet» oqýshylardy baǵalaý
Maqsaty:
Bilimdilik: As qorytý múshelerimen, olardyń qurylysymen, atqaratyn qyzmetimen tanysa otyryp oqýshylardyń bilimdiligin arttyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý, sóıleý qabiletin damyta otyryp, sabaqqa degen
qyzyǵýshylyǵyn, bilimge degen qushtarlyǵyn arttyrý, logıkalyq tapsyrmalar arqyly shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Aǵza úshin asqorytý músheleriniń mańyzdylyǵyn eskere otyryp,
durys tolyqqandy tamaqtanýǵa salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa
tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqtadaǵy slaıdttar, «Adamnyń ishki qurylysy» mýlájy
Sabaqtyń túri: Jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń ádisi: Syzbanusqa arqyly túsindirý, áńgimeleý, sýretpen jumys, suraq - jaýap, logıkalyq tapsyrmalar t. b.
Pánaralyq baılanys: valeologıa, gıgıena, matematıka, medısına, t. b.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi. Oqýshylarmen tanysý, túgendeý
2. Úı tapsyrmasyn suraý «Er dáýleti - eńbek»
3. Jańa sabaqty túsindirý «Bilgenge - marjan»
4. Bekitý «Kóńilge túıgeniń» aıdary
5. Qorytyndylaý
6. Baǵalaý. «Beınet túbi - zeınet»
7. Úıge tapsyrma berý
Sabaqtyń júrisi:
1. Uıymdastyrý
2. «Er dáýleti - eńbek» aıdary
1 - slaıd
«Kim shapshań?» oıyny
1. Qorektik zattar degenimiz ne?
(Nárýyzdar, kómirsýlar, maılar, mıneraldy tuzdar, sý men vıtamınder)
2. Fermentter degen ne? (nárýyz tekti zattar)
3. Tamaq ónimderi degen ne?
(adam rasıonynyń quramyna kiretin ósimdiktekti jáne janýartekti ónim)
4. Asqorytý degenimiz ne?
(tamaq ónimderiniń edáýir qarapaıym, organızmge sińirileten zattarǵa usaqtalý jáne ydyraý prosesi)
5. Adam organızmindegi nárýyzdyń táýliktik mólsheri (100gr)
6. Kómirsýlar qandaı qyzmet atqarady? (energıa kózi)
7. Maılardyń táýliktik mólsheri qandaı? (80 - 90 gr)
8. Vıtamınder ne úshin qajet? (organızmniń ósýi men damýy)
9. Ulttyq taǵamdar men sýsyndardy ata (et, qýyrdaq, qazy - qarty qurt, shubat, aıran t. b.)
10. Adam aǵzasyna táýligine qajetti sý mólsheri? (1, 5 - 2, 5 l)
2 - slaıd “Bıologıalyq esep”
Esep №1.
Eger bir adamǵa táýligine 6 gram tuz jetkilikti bolsa, ár otbasyǵa bir aptada, bir
aıda qandaı mólsherde tuz jumsalady? Ár oqýshy óz otbasyna eseptep shyǵarýǵa bolady.
Jaýaby:
(6 g h otbasy sany) h 7 = 6 h 5 h 7 = 210 g
(6 g h otbasy sany) h 30 = 6 h 5 h 30 = 900 g
Esep №2.
Tamaqtanǵan kezde ár adam 1 gram nandy shyǵyndaıdy. 50 000 halqy bar eldi mekende bir jylda qansha nan shyǵyndalady?
Jaýaby:
A) (1 g • 4 mezgil) • 50 000 = 4 h 50 000 = 200 000 g = 200 kg.
Á) 200 kg • 365 kún = 73 000 kg = 73 t
3. «Bilgenge - marjan»
Epıgraf
Apyl - ǵupyl ishken as,
Asqazanǵa túsken tas.
M. Álimbaev
3 - slaıd
Asqorytý júıesi asqorytý joly men asqorytý bezderinen turady. Adamda asqorytý jolynyń uzyndyǵy shamamen 8 - 10 m.
As qorytý júıesi (keste taqtada)
4 - slaıd Asqorytý jolynyń qabyrǵasy (keste taqtada)
5 - slaıd. Aýyz qýysynyń qurylysy (taqtada)
6 - slaıd. As qorytý músheleri (taqtada, mýlájyn kórsetý)
7 - slaıd. Uıqy beziniń qurylysy men qyzmetimen tanystyrý
4. «Kóńilge túıgeniń» aıdary
a. «İzden, oılan, tap» (taqtada asqorytý múshelereniń sýreti boıynsha baıandaý)
á. Bilimidi syna
1. As qorytý júıesi qandaı múshelerden turady
2. Tómengi bólimi qarynmen jalǵasatyn múshe
3. Toq ishektiń sońǵy bólimi
4. Qaryn men toq ishekti baılanystyratyn múshe
5. Adam aǵzasyndaǵy eń iri asqorytý bezi
6. Aýyz qýysynyń kireberisiniń músheleri
b. Bıologıalyq dıktant (taqtaǵa da, dápterge de oryndaıdy)
1. Asqorytý.................. bastalady. 1. almurt
2................ asqorytý jáne tynys alý joldary qıylysady. 2. aýyz qýysynan
3. Qarynnyń pishini................. nemese qapshyq tárizdi. 3. ashshy ishek
4. Asqorytý jolynyń uzyn bóligi.................. dep atalady. 4. búıen
5. Toq ishektiń tuıyqtalǵan bóligi................... dep atalady. 5. jutqynshaq
v. Test jumysy
1. Adamda as qorytý jolynyń uzyndyǵy
A) 3 - 5 m
Á) 8 - 10 m
B) 15 - 18 m
2. Dám sezý reseptorlary qaıda ornalasqan?
A) jumsaq tańdaıda
Á) urttyń silekeıli qabyǵynda
B) tilde
3. As qorytý jáne tynys joldary qaı jerde qıylysady?
A) Aýyz qýysynda
Á) jutqynshaqta
B) óńeshte
4. Asqorytý jolynda asqazannan keıin ne ornalasady?
A) ash ishek
Á) toq ishek
B) ultabar
5. Toq ishektiń bólimderi
A) ash ishek, jıek ishek, tik ishek
Á) soqyr ishek, tik ishek, ultabar
B) soqyr ishek, jıek ishek, tik ishek
6. Ash ishek bólimderi
A) ultabar, tik ishek, ash ishek
Á) ultabar, ash ishek, myqyn ishek
B) soqyr ishek, jıek ishek, tik ishek
5. Qorytyndylaý
6. Úıge tapsyrma berý §45 As qorytý músheleriniń qurylysy,
as týraly 5 maqal - mátel jazý
7. «Beınet túbi - zeınet» oqýshylardy baǵalaý
You Might Also Like
