Ata – saltym – asyl qazynam
«Sh. Bashıkov atyndaǵy negizgi mektep» KMM
«Zańǵar» ákeler keńesiniń jetekshi muǵalimi: Nýrmýhanova B.M.
Sabaqtyń taqyryby: «Ata – saltym – asyl qazynam»
Maqsaty: halyq pedagogıkasyn oqý – tárbıe barysynda qoldaný, oqýshylardyń bilimderin oıyn arqyly tereńdete túsý, tapqyrlyqty, oı – órisin, baılanystyryp sóıleý qabiletterin damytý, halqymyzdyń ǵasyrdan ǵasyrǵa jalǵasyp kele jatqan salt – dástúrlerin dáripteý, babalardan qalǵan ulaǵatty qadir tutý, týǵan jerine, ulttyq ádet – ǵurpyna degen súıispenshilikke, otbasy arasyndaǵy syılastyqqa, qamqorlyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Maqal – mátelder, sýretter, tyıym sózder, qanatty sózder.
Túri: tanymdyq saıys, pikir talas.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý. Qurmetti ata – analar, ustazdar, oqýshylar! Qaı zaman bolsyn adamzat aldynda turatyn basty mindet – adal, bilimdi, eńbeksúıgish urpaq tárbıelep ósirý. Bul mindetti ár halyq salt – dástúrine oraı iske asyrady. Iaǵnı ár halyq ǵasyrlar boıy synnan ótip, suryptalǵan ozyq salt – dástúrin jas urpaqty tárbıeleýde paıdalanyp kelgen.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Q-J. Toqaev atap ótkendeı, elimiz jıyrma jyldan asar – aspas az ýaqyt ishinde óz damýynyń birneshe kezeńin bastan keshirdi: memleket qurylysynyń birinshi kezeńinde egemendi memlekettiń irgetasy qalansa, ekinshi kezeń qalyptasqan memleketke jetkizgen jol ispetti boldy. Memleket qurylysynyń úshinshi kezeńi Máńgilik Elge jol tartatyn uly reformalardan bastalyp otyr.
Salt – dástúr, ádet – ǵuryp atadan balaǵa qalyp otyratyn mol mura.
Týǵan soń adam bop,
Bilimsizden jaman joq.
El dástúrin bilmeseń,
Jurt aıtady nadan dep.
Ata – babań ardaqty,
Jamandyqqa barmapty,
Ardaq tutyp úlkendi,
Ata jolyn jalǵapty, - demekshi, búgingi toptyq saıysymyzdy bastaımyz.
Aldymen myna tústerdi tańdaıyq. Al endi qyzyl túster oń jaqqa, jasyl túster sol jaqqa otyraıyq. Búgingi saıysymyz toptar arasynda ótiledi.
İ top
İİ top
1 - bólim:
«Maqal – sóz atasy» kezeńinde ázil suraqqa maqalmen jaýap berý.
1. Jylandy ininen qalaı shyǵarady? (Jyly – jyly sóılese, jylan ininen shyǵady)
2. Qar jana ma? (Qalaýyn tapsa, qar jaýady)
3. Inemen qudyq qazýǵa bola ma? (Oqý – ınemen qudyq qazǵandaı)
4. Appaq qarǵa bola ma? (Qarǵa balasyn appaǵym deıdi)
5. Tastyń jeńili bola ma? (Kerek tastyń aýyrlyǵy joq)
6. Elý qulaǵy bar kim? (El qulaǵy elý)
7. Taýyq tús kóre me? (Taýyqtyń túsine tary kiredi)
8. Biletiniń bir toǵyz,... (bilmeıtiniń toqsan toǵyz)
9. Ottan da ystyq bolyp turǵan ne? (Otan – ottan da ystyq)
10. Adam denesindegi qorqaq, batyr músheleri. (Kóz – qorqaq, qol – batyr)
11. Kórdim, kórmedim degender neshe sóz bola alady? (Kórdim degen kóp sóz, kórmedim degen bir sóz)
12. Shashý men jınaýdyń qaısysy ońaı? (Shashý ońaı, jınaý qıyn)
13. Jaman atty, jaman joldasty nemen almastyrýǵa bolady? (Jaman attan aıaǵyń artyq, jaman joldastan taıaǵyń artyq).
14. Bir ret ólýge bolady nemese myń ret ólýge de bolady. (Batyr bir ret óledi, qorqaq myń ret óledi)
15. El ishi qandaı besik? (El ishi – altyn besik)
2 – bólim:
«Myqty bolsań - taýyp kór» (sýretter arqyly tyıym sózder aıtý)
1. Betińdi baspa.
2. Tizeńdi qushaqtama.
3. Ótirik jylama.
4. Aqqýdy atpa.
5. Otpen oınama.
6. Nandy jerge tastama, ústine basqa zat qoıma.
7. Aqty tókpe.
8. Orynsyz kúlme.
9. Qolyńdy tóbeńe qoıma.
10. Etbetińnen jatpa.
11. Qolyńdy artyńa ustama.
12. Túnde kúldi shyǵarma.
13. Kúldi qolmen shashpa.
14. Ernińdi shyǵarma.
15. Bala betine úrleme.
16. Dastarqandy, tamaqty baspa.
17. Kisi minine kúlme, kemtarǵa kúlme.
18. Maldy, ydysty, tamaqty teppe.
3 – bólim:
«Sózdi – taýyp kór» (balasy sóz aıtady – anasy tabady, qulaǵynda qulaqqap bolady, odan mýzyka estilip turady)
Mektep, bala, Otan, oryndyq, balyq, aspan, qarmaq, taqta.
4 – bólim: (ata – analar jaýap beredi)
«Salt – dástúr – asyl qazynam» (dástúrge baılanysty suraqtar)
1. Súıinshi. Qýanyshty habar jetkizýshi adam «Súıinshi» dep keledi. Mundaıda úı ıesi «Qalaǵanyńdy al» deıdi nemese oǵan rıza bolatyndaı syılyq usynady.
2. Qonaqasy. Halqymyzdyń erekshe qymbat dástúri – qonaqjaılylyq. Úıine kelgen qonaqty qurmetpen qarsy alyp, mal soıyp, qonaqasyn berý – jomarttyqtyń, eldiktiń úlken belgisi.
3. Qol keser. Soǵym soıýshylarǵa etten beriletin sybaǵa.
4. Sybaǵa. Qurmetti nemese ózderiniń jaqyn – jýyǵyna arnap saqtalǵan kádeli et músheleri sybaǵa dep atalady.
5. Erýlik. Basqa jerden kóship kelgen kórshilerge sol jerde burynnan turatyndar erýlik beredi, ıaǵnı qonaqqa shaqyrady.
6. Enshi. Balalary er jetip úı bolǵanda ata – anasy oǵan dúnıe – múlik, mal berip, jeke shyǵarady.
7. Bastańǵy. Úıdiń úlkenderi jol júrip ketkende aýyl jastary sol úıge jınalyp, jolaýshylardyń joldary bolsyn degen nıetpen bas qosyp, oıyn – saýyq qurady.
5 – bólim: «Sergitý oıyny»
«Qaıyq» jattyǵýy. Oqýshylar muhıttyń betinde júzip kele jatqandaı qozǵalady. Aman qalý úshin kemege arnalǵan topty qalyptastyrý kerek. Júrgizýshi kez – kelgen sandy aıtady. Eger top sol aıtylǵan sannan turmasa sol top oıynnan shyǵady. Oıyn bir top qalǵansha jalǵasady.
6 – bólim: «Qanshalyqty bilemin?»
1 - Top:
1. Q. R. Prezıdenti kim?
2. Qazaqtyń uly aqyny?
3. Týdyń avtory?
4. Qazaq halqynyń ulttyq aspaptaryn ata?
5. Qazaqstan astanasyn ata?
6. Abaıdyń tabıǵat lırıkasyna arnalǵan óleńderin ata?
7. Kókjıektiń neshe tusy bar?
2 – top:
1. Rámizderdi ata?
2. Gımnniń avtorlaryn ata?
3. Kúı atasy kim?
4. Qazaqtyń batyr qos qarlyǵashy?
5. Q. R – nyń memlekettik tili qaı til?
6. Úsh bıdi ata?
7. Óziń turatyn aýyl qalaı atalady?
7 – bólim. Qurmetti oqýshylar, ata – analar búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń maqsaty – zaman ózgerse de ulttyq salt – dástúrimizdiń kónermeıtindigin eske alyp, ulttyq murany qaıta jańǵyrtý.
Sonymen saltyn súıgen árbir jas urpaq bolashaqta halqyn súıetin, eline adal qyzmet etetin, tiliniń, salt – dástúriniń janashyry bolatyndyǵyna senimdimin.
Endeshe elimizdiń jarqyn bolashaǵy sizderdiń qoldaryńyzda, qurmetti oqýshylar!
Qorytyndylaý – jeńimpazdardy marapattaý.
«Zańǵar» ákeler keńesiniń jetekshi muǵalimi: Nýrmýhanova B.M.
Sabaqtyń taqyryby: «Ata – saltym – asyl qazynam»
Maqsaty: halyq pedagogıkasyn oqý – tárbıe barysynda qoldaný, oqýshylardyń bilimderin oıyn arqyly tereńdete túsý, tapqyrlyqty, oı – órisin, baılanystyryp sóıleý qabiletterin damytý, halqymyzdyń ǵasyrdan ǵasyrǵa jalǵasyp kele jatqan salt – dástúrlerin dáripteý, babalardan qalǵan ulaǵatty qadir tutý, týǵan jerine, ulttyq ádet – ǵurpyna degen súıispenshilikke, otbasy arasyndaǵy syılastyqqa, qamqorlyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Maqal – mátelder, sýretter, tyıym sózder, qanatty sózder.
Túri: tanymdyq saıys, pikir talas.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý. Qurmetti ata – analar, ustazdar, oqýshylar! Qaı zaman bolsyn adamzat aldynda turatyn basty mindet – adal, bilimdi, eńbeksúıgish urpaq tárbıelep ósirý. Bul mindetti ár halyq salt – dástúrine oraı iske asyrady. Iaǵnı ár halyq ǵasyrlar boıy synnan ótip, suryptalǵan ozyq salt – dástúrin jas urpaqty tárbıeleýde paıdalanyp kelgen.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Q-J. Toqaev atap ótkendeı, elimiz jıyrma jyldan asar – aspas az ýaqyt ishinde óz damýynyń birneshe kezeńin bastan keshirdi: memleket qurylysynyń birinshi kezeńinde egemendi memlekettiń irgetasy qalansa, ekinshi kezeń qalyptasqan memleketke jetkizgen jol ispetti boldy. Memleket qurylysynyń úshinshi kezeńi Máńgilik Elge jol tartatyn uly reformalardan bastalyp otyr.
Salt – dástúr, ádet – ǵuryp atadan balaǵa qalyp otyratyn mol mura.
Týǵan soń adam bop,
Bilimsizden jaman joq.
El dástúrin bilmeseń,
Jurt aıtady nadan dep.
Ata – babań ardaqty,
Jamandyqqa barmapty,
Ardaq tutyp úlkendi,
Ata jolyn jalǵapty, - demekshi, búgingi toptyq saıysymyzdy bastaımyz.
Aldymen myna tústerdi tańdaıyq. Al endi qyzyl túster oń jaqqa, jasyl túster sol jaqqa otyraıyq. Búgingi saıysymyz toptar arasynda ótiledi.
İ top
İİ top
1 - bólim:
«Maqal – sóz atasy» kezeńinde ázil suraqqa maqalmen jaýap berý.
1. Jylandy ininen qalaı shyǵarady? (Jyly – jyly sóılese, jylan ininen shyǵady)
2. Qar jana ma? (Qalaýyn tapsa, qar jaýady)
3. Inemen qudyq qazýǵa bola ma? (Oqý – ınemen qudyq qazǵandaı)
4. Appaq qarǵa bola ma? (Qarǵa balasyn appaǵym deıdi)
5. Tastyń jeńili bola ma? (Kerek tastyń aýyrlyǵy joq)
6. Elý qulaǵy bar kim? (El qulaǵy elý)
7. Taýyq tús kóre me? (Taýyqtyń túsine tary kiredi)
8. Biletiniń bir toǵyz,... (bilmeıtiniń toqsan toǵyz)
9. Ottan da ystyq bolyp turǵan ne? (Otan – ottan da ystyq)
10. Adam denesindegi qorqaq, batyr músheleri. (Kóz – qorqaq, qol – batyr)
11. Kórdim, kórmedim degender neshe sóz bola alady? (Kórdim degen kóp sóz, kórmedim degen bir sóz)
12. Shashý men jınaýdyń qaısysy ońaı? (Shashý ońaı, jınaý qıyn)
13. Jaman atty, jaman joldasty nemen almastyrýǵa bolady? (Jaman attan aıaǵyń artyq, jaman joldastan taıaǵyń artyq).
14. Bir ret ólýge bolady nemese myń ret ólýge de bolady. (Batyr bir ret óledi, qorqaq myń ret óledi)
15. El ishi qandaı besik? (El ishi – altyn besik)
2 – bólim:
«Myqty bolsań - taýyp kór» (sýretter arqyly tyıym sózder aıtý)
1. Betińdi baspa.
2. Tizeńdi qushaqtama.
3. Ótirik jylama.
4. Aqqýdy atpa.
5. Otpen oınama.
6. Nandy jerge tastama, ústine basqa zat qoıma.
7. Aqty tókpe.
8. Orynsyz kúlme.
9. Qolyńdy tóbeńe qoıma.
10. Etbetińnen jatpa.
11. Qolyńdy artyńa ustama.
12. Túnde kúldi shyǵarma.
13. Kúldi qolmen shashpa.
14. Ernińdi shyǵarma.
15. Bala betine úrleme.
16. Dastarqandy, tamaqty baspa.
17. Kisi minine kúlme, kemtarǵa kúlme.
18. Maldy, ydysty, tamaqty teppe.
3 – bólim:
«Sózdi – taýyp kór» (balasy sóz aıtady – anasy tabady, qulaǵynda qulaqqap bolady, odan mýzyka estilip turady)
Mektep, bala, Otan, oryndyq, balyq, aspan, qarmaq, taqta.
4 – bólim: (ata – analar jaýap beredi)
«Salt – dástúr – asyl qazynam» (dástúrge baılanysty suraqtar)
1. Súıinshi. Qýanyshty habar jetkizýshi adam «Súıinshi» dep keledi. Mundaıda úı ıesi «Qalaǵanyńdy al» deıdi nemese oǵan rıza bolatyndaı syılyq usynady.
2. Qonaqasy. Halqymyzdyń erekshe qymbat dástúri – qonaqjaılylyq. Úıine kelgen qonaqty qurmetpen qarsy alyp, mal soıyp, qonaqasyn berý – jomarttyqtyń, eldiktiń úlken belgisi.
3. Qol keser. Soǵym soıýshylarǵa etten beriletin sybaǵa.
4. Sybaǵa. Qurmetti nemese ózderiniń jaqyn – jýyǵyna arnap saqtalǵan kádeli et músheleri sybaǵa dep atalady.
5. Erýlik. Basqa jerden kóship kelgen kórshilerge sol jerde burynnan turatyndar erýlik beredi, ıaǵnı qonaqqa shaqyrady.
6. Enshi. Balalary er jetip úı bolǵanda ata – anasy oǵan dúnıe – múlik, mal berip, jeke shyǵarady.
7. Bastańǵy. Úıdiń úlkenderi jol júrip ketkende aýyl jastary sol úıge jınalyp, jolaýshylardyń joldary bolsyn degen nıetpen bas qosyp, oıyn – saýyq qurady.
5 – bólim: «Sergitý oıyny»
«Qaıyq» jattyǵýy. Oqýshylar muhıttyń betinde júzip kele jatqandaı qozǵalady. Aman qalý úshin kemege arnalǵan topty qalyptastyrý kerek. Júrgizýshi kez – kelgen sandy aıtady. Eger top sol aıtylǵan sannan turmasa sol top oıynnan shyǵady. Oıyn bir top qalǵansha jalǵasady.
6 – bólim: «Qanshalyqty bilemin?»
1 - Top:
1. Q. R. Prezıdenti kim?
2. Qazaqtyń uly aqyny?
3. Týdyń avtory?
4. Qazaq halqynyń ulttyq aspaptaryn ata?
5. Qazaqstan astanasyn ata?
6. Abaıdyń tabıǵat lırıkasyna arnalǵan óleńderin ata?
7. Kókjıektiń neshe tusy bar?
2 – top:
1. Rámizderdi ata?
2. Gımnniń avtorlaryn ata?
3. Kúı atasy kim?
4. Qazaqtyń batyr qos qarlyǵashy?
5. Q. R – nyń memlekettik tili qaı til?
6. Úsh bıdi ata?
7. Óziń turatyn aýyl qalaı atalady?
7 – bólim. Qurmetti oqýshylar, ata – analar búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń maqsaty – zaman ózgerse de ulttyq salt – dástúrimizdiń kónermeıtindigin eske alyp, ulttyq murany qaıta jańǵyrtý.
Sonymen saltyn súıgen árbir jas urpaq bolashaqta halqyn súıetin, eline adal qyzmet etetin, tiliniń, salt – dástúriniń janashyry bolatyndyǵyna senimdimin.
Endeshe elimizdiń jarqyn bolashaǵy sizderdiń qoldaryńyzda, qurmetti oqýshylar!
Qorytyndylaý – jeńimpazdardy marapattaý.
You Might Also Like
