InfoHub Logo

Dúnıetaný
Sabaqtyń taqyryby: Aýa jáne aýa raıy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Aýanyń ne ekendigi týraly málimet berý, aýany sezinýge bolatyndyǵyn dáleldeı otyryp, jer betin aýa qorshaǵanyn, onyń tiri tabıǵat úshin paıdasyn ashý.
Damytýshylyq: Sabaq barysynda dúnıe tanymyn, oı - órisin, zeıinin, qıalyn, este saqtaý qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Otanǵa, qorshaǵan ortaǵa degen súıispenshilik sezimderin arttyrý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty meńgerý.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, shyǵarmashylyq jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sýretter, rebýs, staqan, shar, dop, juldyzshalar.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
- Amandasý Úlkenge de «Siz»,
Kishige de «Siz»,
Barshyńyzdy qurmettep!
Bas ıemiz biz.
- Oqýshylardyń nazaryn ózime aýdarý.
- Psıhologıalyq daıyndyq
Dopty laqtyrý arqyly oqýshylar bir - birine jyly lebizderin, jaqsy tilekterin aıtady.

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
57 - 58 bet «Sýdy qorǵaý taqyryby»
2 - 3 oqýshydan úı tapsyrmasyn suraý.
Qalǵan oqýshylarǵa suraqtar qoıyp bilimderin tekserý.
1. Tabıǵattaǵy sýlar qalaı lastanady?
2. Sýǵa qandaı zıandy zattar túsedi, olar aǵzalarǵa qalaı áser etedi?
3. «Aral qasireti» degendi qalaı túsinesińder?

İİİ. Jańa taqyryp
Maqsat qoıý
- Balalar, biz sýsyz tirshilik joq desek te, sýdan da mańyzdy aýa tur eken. Sýsyz adam birer apta tirshilik ete alsa, aýasyz birneshe mınýt qana tirshilik ete alady ekenbiz.
Biz aýamen demalamyz. Aýa bizdi qorshap tur. Aýasyz ómir súrý múmkin emes eken.
- Bizdiń búgingi taqyrybymyz ne jaıynda bolatynyn bilý úshin myna berilgen rebýsty sheship kóreıik.
- Qandaı sóz shyqty?
- Aýa
- Ia, durys aıtasyńdar búgin biz aýa jóninde aıtatyn bolamyz.
- Jer sharynyń aınalasyn aýa qabaty qorshap tur. Ol - jer betindegi tirshiliktiń kózi. Adam úshin ǵana emes, janýarlar men ósimdikter tirshiligine de aýa qajet. Aýa jerdi kúndiz qatty ysyp, túnde qatty sýyp ketýden saqtap, zıandy kún sáýlelerinen qorǵaıdy. Kún sáýleleri aýa qabatynan ótkende, zıandy zattardan tazartady.
Tirshilik úshin asa qajetti ottegi aýanyń úshten bir bóligin quraıdy.
- Aýa qospasyndaǵy eń kóp gaz – azot. Ol aýanyń úshten eki bóligin alyp turady, ıaǵnı 78 % - y azot, 21 % - y otteginiń úlesinde.
- Bizdiń planetamyz jer - móldir aýa qabatymen qorshalǵan. Aýa - jer betindegi tirshiliktiń kózi. Ózimiz ony ádette baıqamaımyz. Alaıda ol kenet joq bolyp ketse biz birneshe sekýndta tirshilik ete almas edik. Adam ómirine eń qajetti aýa dedik.

- Balalar «Aýa» degen uǵymdy estidińder.
- Ol qandaı?
- Ony qalaı sezesińder?
Tájirıbe jasaý:
- Murnyńdy qysyp, demalmaı tur. Qansha ýaqyt shydaı alasyńdar, ishińnen sana.
- Biz synypta taqtany, partany, terezeni kóremiz. Al, aýany kóre almaımyz. (ol tússiz)
- Endi biz doppen, sharmen tájirıbe jasalyq.
- Shardy úrlep, búıirinen qysý - bul aýanyń (syǵylýy).
- Dopty edenge urý, qaıtara yrshýy - bul (serpilýi).
- Stakanǵa sý quıyp, birer mınýt qoısaq, ony qabyrǵasynan búrshikter paıda bolǵanyn kóremiz, bul aýa.
- Betimizdi dápterimizben jelpildetsek ne baıqaımyz?
- Aýanyń jel bop betimizde sezilýi
- Balalar, osy tájirıbelerdi jasaǵan kezde ne baıqadyńdar?
(Shardy aýamen toltyrdyq, syǵyldy, kishireıedi. Dop serpildi, aýanyń qozǵalysy)

İÚ. Sergitý sáti
Jel soǵady betime,
Teńseledi aǵashtar.
Jel toqtap, basylady,
Aǵash boıyn jazady.

Ú. Sabaqty bekitý
Oıyn: «Taqıa tastaý»
Oqýshylar bir - birine jańa taqyrypqa baılanysty suraqtar qoıyp, jaýap alady.

Dáptermen jumys
Sýretke qarap shaǵyn esse jazý (aýanyń lastanýy)
Úİ. Úıge tapsyrma berý
Úİİ. Baǵalaý
Sabaqqa belsene qatysqan oqýshylardy juldyzshylarmen marapattaý, qandaı baǵa alǵandaryn aıtý.