Ahmet - sóz kósemi
Sabaqtyń taqyryby: «Ahmet - sóz kósemi»
Sabaqtyń maqsaty:
1. Ahmet Baıtursynovtyń shyǵarmashylyǵy, kitaptary, ǵylymı eńbekteri týraly maǵlumat berý.
2. Aqyn ómirin oqýshylarǵa úlgi ete otyryp, óz elin súıýge, onyń kórkeıýine úles qosýǵa tárbıeleý
3. Oqýshylardyń tanymdyq deńgeıin damytý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Aqyn portreti, kitaptary, aqyn týraly jazylǵan sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Muǵalimniń kirispe sózi: Qurmetti, ustazdar, oqýshylar. «Til - ǵasyr amanaty» atty qazaq tili men ádebıeti pániniń onkúndigi aıasynda ótkeli otyrǵan «Ahmet - sóz kósemi» atty tanymdyq sabaǵymyzǵa qosh keldińizder!
Búgingi sabaǵymyz 4 bólimnen turady.
İ bólim. Ahmet Baıtursynov - aǵartýshy.
İİ bólim. Ahmet Baıtursynov – ǵalym.
İİİ bólim. Ahmet Baıtursynov - aqyn, aýdarmashy.
İÚ bólim. Ahmet Baıtursynov - kósemsózshi.
Sabaǵymyzdyń I bólimi.
İİ júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - qazaq halqynyń áleýmettik ómiri men mádenıetinde Qazan tóńkerisine deıin de, odan keıin de aıanbaı adal qyzmet etken iri qaıratker, úlken talant ıesi, tarıhta orny erekshe zor tulǵa. Muhtar Áýezovtiń sózimen aıtqanda, qazaq halqynyń «rýhanı kósemi» bolǵan Ahmet Baıtursynovtyń ulanǵaıyr eńbegi san saladan kórinedi.
I júrgizýshi: Ol - eń aldymen, qazaq balalarynyń ana tilinde saýatyn ashyp, ári qaraı qazaq tilinde oqýyn jalǵastyrýǵa kóp kúsh jumsaǵan aǵartýshy qaıratker. Osy maqsaty oryndaý ústinde ol qazaq tilin, onyń dybystyq júıesi men gramatıkalyq qurylysyn baıandap, taldap - tanytqan zertteýshi ári sol zertteýleriniń negizinde «Álippe» men túńǵysh ana tili oqýlyqtaryn jazǵan avtor
Kelesi kezekte oqýshylar Ahmet Baıtursynovtyń aǵartýshylyǵyna toqtalady. (5 oqýshy)
Sabaǵymyzdyń II bólimi.
I júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - qyry men syry meılinshe mol adam. Qazaq oqýshylarynyń birneshe býyny saýatyn Baıtursynovtyń «Álip - bıimen» ashyp, ana tilin «Til quraly» arqyly oqyp úırendi. Ahmet Baıtursynovtyń jas qazaq ǵylymyna etken qyzmeti til bilimi salasynda emes, ádebıettaný salasynda da aıtarlyqtaı boldy.
II júrgizýshi: Ahmet Baıtursynovtyń «Ádebıet tanytqysh» atty kólemdi eńbegi - ádebıettaný ǵylymy men qazaq ádebıeti tarıhyna arnalǵan túńǵysh zertteý jumysy.
(7 oqýshy ǵylymı eńbekterine sholý jasaıdy)..
Sabaǵymyzdyń III bólimin bastaımyz
I júrgizýshi: 1927 jyly Smaǵúl Sadýaqasov Ahmet Baıtursynovty professıonal aqyn deýden góri iri qoǵam qaıratkeri jáne ǵalym dep taný durysyraq dep jazǵan bolatyn. Áıtse de, Ahmet Baıtursynovtyń talanty da, berip ketken poetıkalyq murasy da onyń óte kúshti, daryndy, oıly aqyn ekenin tanytady
II júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - aqyn jáne myqty aqyn. Onyń óleńderi «Qyryq mysal», «Masa», «Úzik» degen attarmen 1912 jyldan 1922 jylǵa deıin birneshe ret jarıalanǵan.
(3 oqýshy aqyndyǵyna sholý jasaıdy jáne óleńderin jatqa aıtady)
I júrgizýshi; Qalaı da halyqty oıatý, onyń sanasyna, júregine, sezimine áser etý joldaryn izdegen aqyn uly Abaı tapqan soqpaq, orys ádebıeti úlgilerin paıdalaný, aýdarma jasaý dástúrine moıynsunady. I. A. Krylov týyndylaryn aýdaryp, «Qyryq mysal» degen atpen 1909 jyly Peterbýrgte bastyryp shyǵarady.
II júrgizýshi: Mysaldarda ár túrli ańdar, ár túrli adamdar keıpinen habar berip, ıshara tujyrym jasalady. Kisilerdiń minezi, ómir aǵysy, taǵdyr sabaǵy, zaman qabaǵyna qatysty kóptegen jaıttardy, ásirese, patsha otarshylarynyń zorlyq - zombylyǵy, jýandardyń, baılardyń tepkisi, eldiń azyp - tozýyna baılanysty saryndardy Ahmet Baıtursynov jumbaqtap, tuspaldap jetkizedi.
(3 oqýshy mysaldary týraly aıtady, Z oqýshy mysal aıtady)
Sabaǵymyzdyń İÚ bólimi.
I júrgizýshi: Óz kezeńi úshin orny zor, máni úlken ulttyq baspasóz organdary -«Qazaq» gazetiniń redaktory bolǵan, «Aıqap» jýrnalynyń betterinde jıi - jıi oı - pikirlerin bildirip otyrǵan, qoǵam taǵdyryna úńile bilgen Ahmet Baıtursynovtyń pýblısısıkaǵa barmaýy múmkin emes edi.
II júrgizýshi: Óıtkeni pýblısısıka degenimiz áleýmettik kókeıtesti máselelerdi sóz etip, qoǵamdyq oı - pikirge yqpal jasaıtyn ádebıet janry bolsa jáne ol kóbine - kóp baspasózde kórinetin bolsa, bul eki sharttyń ekeýi de A. Baıtursynovtyń pýblısısıkadaǵy ornyn taýyp beredi. (3 oqýshy sholý jasaıdy)
I júrgizýshi: Sóıtip, Ahmet Baıtursynov, birinshiden, qazaq tiliniń álippesi men oqýlyqtarynyń avtory, sońynan iz salǵan jańashyl aǵartýshy. Ekinshiden, arab grafıkasyna negizdelgen qazaq jazýynyń reformatory. Úshinshiden, qazaq tili men ádebıetin, mádenıetin zertteýshi tuńǵysh fılolog, tarıhshy ǵalym. Tórtinshiden, ol qazaq halqyna adal qyzmet etken iri qoǵam qaıratkeri.
İİ júrgizýshi: Mine, Qazaq halqynyń abzal uldarynyń biri, HH ǵasyrdyń bas kezindegi úrkerdeı shaǵyn top - demokrattyq baǵyttaǵy qazaq ıntellıgensıasynyń eń iri, eń bedeldi ókili, bir emes eki ret zańsyz jazǵyrylyp, stalındik saıasattyń qurbany bolǵan Ahmet Baıtursynovty osylaı tanımyz.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Ahmet Baıtursynovtyń shyǵarmashylyǵy, kitaptary, ǵylymı eńbekteri týraly maǵlumat berý.
2. Aqyn ómirin oqýshylarǵa úlgi ete otyryp, óz elin súıýge, onyń kórkeıýine úles qosýǵa tárbıeleý
3. Oqýshylardyń tanymdyq deńgeıin damytý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Aqyn portreti, kitaptary, aqyn týraly jazylǵan sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Muǵalimniń kirispe sózi: Qurmetti, ustazdar, oqýshylar. «Til - ǵasyr amanaty» atty qazaq tili men ádebıeti pániniń onkúndigi aıasynda ótkeli otyrǵan «Ahmet - sóz kósemi» atty tanymdyq sabaǵymyzǵa qosh keldińizder!
Búgingi sabaǵymyz 4 bólimnen turady.
İ bólim. Ahmet Baıtursynov - aǵartýshy.
İİ bólim. Ahmet Baıtursynov – ǵalym.
İİİ bólim. Ahmet Baıtursynov - aqyn, aýdarmashy.
İÚ bólim. Ahmet Baıtursynov - kósemsózshi.
Sabaǵymyzdyń I bólimi.
İİ júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - qazaq halqynyń áleýmettik ómiri men mádenıetinde Qazan tóńkerisine deıin de, odan keıin de aıanbaı adal qyzmet etken iri qaıratker, úlken talant ıesi, tarıhta orny erekshe zor tulǵa. Muhtar Áýezovtiń sózimen aıtqanda, qazaq halqynyń «rýhanı kósemi» bolǵan Ahmet Baıtursynovtyń ulanǵaıyr eńbegi san saladan kórinedi.
I júrgizýshi: Ol - eń aldymen, qazaq balalarynyń ana tilinde saýatyn ashyp, ári qaraı qazaq tilinde oqýyn jalǵastyrýǵa kóp kúsh jumsaǵan aǵartýshy qaıratker. Osy maqsaty oryndaý ústinde ol qazaq tilin, onyń dybystyq júıesi men gramatıkalyq qurylysyn baıandap, taldap - tanytqan zertteýshi ári sol zertteýleriniń negizinde «Álippe» men túńǵysh ana tili oqýlyqtaryn jazǵan avtor
Kelesi kezekte oqýshylar Ahmet Baıtursynovtyń aǵartýshylyǵyna toqtalady. (5 oqýshy)
Sabaǵymyzdyń II bólimi.
I júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - qyry men syry meılinshe mol adam. Qazaq oqýshylarynyń birneshe býyny saýatyn Baıtursynovtyń «Álip - bıimen» ashyp, ana tilin «Til quraly» arqyly oqyp úırendi. Ahmet Baıtursynovtyń jas qazaq ǵylymyna etken qyzmeti til bilimi salasynda emes, ádebıettaný salasynda da aıtarlyqtaı boldy.
II júrgizýshi: Ahmet Baıtursynovtyń «Ádebıet tanytqysh» atty kólemdi eńbegi - ádebıettaný ǵylymy men qazaq ádebıeti tarıhyna arnalǵan túńǵysh zertteý jumysy.
(7 oqýshy ǵylymı eńbekterine sholý jasaıdy)..
Sabaǵymyzdyń III bólimin bastaımyz
I júrgizýshi: 1927 jyly Smaǵúl Sadýaqasov Ahmet Baıtursynovty professıonal aqyn deýden góri iri qoǵam qaıratkeri jáne ǵalym dep taný durysyraq dep jazǵan bolatyn. Áıtse de, Ahmet Baıtursynovtyń talanty da, berip ketken poetıkalyq murasy da onyń óte kúshti, daryndy, oıly aqyn ekenin tanytady
II júrgizýshi: Ahmet Baıtursynov - aqyn jáne myqty aqyn. Onyń óleńderi «Qyryq mysal», «Masa», «Úzik» degen attarmen 1912 jyldan 1922 jylǵa deıin birneshe ret jarıalanǵan.
(3 oqýshy aqyndyǵyna sholý jasaıdy jáne óleńderin jatqa aıtady)
I júrgizýshi; Qalaı da halyqty oıatý, onyń sanasyna, júregine, sezimine áser etý joldaryn izdegen aqyn uly Abaı tapqan soqpaq, orys ádebıeti úlgilerin paıdalaný, aýdarma jasaý dástúrine moıynsunady. I. A. Krylov týyndylaryn aýdaryp, «Qyryq mysal» degen atpen 1909 jyly Peterbýrgte bastyryp shyǵarady.
II júrgizýshi: Mysaldarda ár túrli ańdar, ár túrli adamdar keıpinen habar berip, ıshara tujyrym jasalady. Kisilerdiń minezi, ómir aǵysy, taǵdyr sabaǵy, zaman qabaǵyna qatysty kóptegen jaıttardy, ásirese, patsha otarshylarynyń zorlyq - zombylyǵy, jýandardyń, baılardyń tepkisi, eldiń azyp - tozýyna baılanysty saryndardy Ahmet Baıtursynov jumbaqtap, tuspaldap jetkizedi.
(3 oqýshy mysaldary týraly aıtady, Z oqýshy mysal aıtady)
Sabaǵymyzdyń İÚ bólimi.
I júrgizýshi: Óz kezeńi úshin orny zor, máni úlken ulttyq baspasóz organdary -«Qazaq» gazetiniń redaktory bolǵan, «Aıqap» jýrnalynyń betterinde jıi - jıi oı - pikirlerin bildirip otyrǵan, qoǵam taǵdyryna úńile bilgen Ahmet Baıtursynovtyń pýblısısıkaǵa barmaýy múmkin emes edi.
II júrgizýshi: Óıtkeni pýblısısıka degenimiz áleýmettik kókeıtesti máselelerdi sóz etip, qoǵamdyq oı - pikirge yqpal jasaıtyn ádebıet janry bolsa jáne ol kóbine - kóp baspasózde kórinetin bolsa, bul eki sharttyń ekeýi de A. Baıtursynovtyń pýblısısıkadaǵy ornyn taýyp beredi. (3 oqýshy sholý jasaıdy)
I júrgizýshi: Sóıtip, Ahmet Baıtursynov, birinshiden, qazaq tiliniń álippesi men oqýlyqtarynyń avtory, sońynan iz salǵan jańashyl aǵartýshy. Ekinshiden, arab grafıkasyna negizdelgen qazaq jazýynyń reformatory. Úshinshiden, qazaq tili men ádebıetin, mádenıetin zertteýshi tuńǵysh fılolog, tarıhshy ǵalym. Tórtinshiden, ol qazaq halqyna adal qyzmet etken iri qoǵam qaıratkeri.
İİ júrgizýshi: Mine, Qazaq halqynyń abzal uldarynyń biri, HH ǵasyrdyń bas kezindegi úrkerdeı shaǵyn top - demokrattyq baǵyttaǵy qazaq ıntellıgensıasynyń eń iri, eń bedeldi ókili, bir emes eki ret zańsyz jazǵyrylyp, stalındik saıasattyń qurbany bolǵan Ahmet Baıtursynovty osylaı tanımyz.
You Might Also Like
