Baǵdarsham
Taqyryby: Baǵdarsham
Maqsaty: Oqýshylardyń kóshede júrý erejelerin meńgerý daǵdysyn qalyptastyrý jáne ony is - júzinde paıdalana bilýin jetildirý. Oqýshylardy saqtyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi:
Ádis - tásilder: suraq - jaýap, kórnekilik, túsindirý.
Ótý barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
Kirispe.
Jumbaq
1. Joq ózinde bas ta, aýyzda da, qulaq ta,
Baqyraıǵan úsh kózi bar biraq ta. (Baǵdarsham)
2. Ózi sóıleı bilmeıdi,
Biraq «Toqta, júr!» deıdi. «Baǵdarsham»
- Sonymen búgingi bizdiń tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby «Baǵdarsham».
Al endi tárbıe saǵatymyzdy bastamas buryn, jolda júrý erejelerin eske túsirip alaıyq. Barlyǵymyzda nazarlarymyzdy taqtaǵa aýdardyq.
«Baǵdarsham» oıyny
Balalar endi biz «Baǵdarsham» oıynyn oınaıyq. Men senderge baǵdarsham kózderiniń atqaratyn qyzmetterin atap turamyn, al sizder soǵan sáıkes baǵdarshamnyń kózin kórsetip otyrasyńdar.
Kórinis:
1 - kórinis:
Baǵdarshamnyń qyzyl túsi jandy. Mashına júredi. Aqsáýle (anasy) Oljasty (balasyn) ertip jolǵa keledi. Bala joldan ótpek bolady. Anasy toqtatady.
- Balam, qyzyl túste ótýge bolmaıdy. Jasyl tús janǵansha kútý kerek. Esińde bolsyn!
- Endi esime saqtaımyn. Jasyl tús janǵansha kútemin.
Baǵdarshamnyń jasyl túsi janady.
Balasy: Endi ótýge bola ma?
Anasy: Árıne, jasyl tús jansa, ótýge bolady.
- Sonymen balalar osy kórinisten qandaı qorytyndy jasadyńdar?
- Balalar óte jaqsy, al endi baǵdarshamnyń kózderi jaıly málimet tyńdaıyq. Biraq muqıat bolyńdar.
Óleń shýmaqtary:
Qyzyl kózi.
Ózgertpeıtin turaǵyn,
Bir orynda turatyn.
Qyzyl shamy janǵanda,
Qadam baspa bir adym.
Bul toqtaýdyń belgisi,
Bilý kerek bar kisi.
Bas ıedi tártipke,
Kelmese de kóngisi.
- Al endi senderge tapsyrma, jańa ǵana qaı tús jóninde aıtyldy, solar sol tústiń qasyna baryp tura qalady.
Sary kózi.
Sary kózin jaqqanda,
Ótemin dep maqtanba.
Bul daıyndyq belgisi,
Kidire tur attanba.
- Kelesi qaı kózi týraly aıtyldy sol balalar shyǵady.
Jasyl kózi.
Tókse jasyl shyraǵyn,
Qaýipten be, shyraǵym.
«Jolyń ashyq, óte ber»,
Jasap alǵa myń adym.
- Endi sońǵy kózi týraly aıtylǵan oqýshylar qasyna baryp tura qalyńdar. Óte jaqsy balalar, barlyqtaryńyzda muqıat tyńdadyńyzdar. Endi biz bárimiz ortaǵa shyǵyp qaldyq endeshe kishkene demalaıyq. Meniń sońymnan qaıtalaımyz.
Bir kózim kidir deıdi,
Bir kózim júgir deıdi.
Bir kózim abaıla deıdi,
Qarap al mańaıǵa deıdi.
Sýretpen jumys.
– Balalalar árqaısynyń aldaryńyzda baǵdarshamnyń sýreti jatyr.
Birinshi qatar «Daıyndal!», ekinshi qatar «Júr!», úshinshi qatar «Toqta!» kózderin boıap shyǵady. Bolǵandarymyz sýretterińdi kóterip qoıyńdar.
- Óte jaqsy, balalar. Búgin biz sendermen baǵdarsham týraly kóp málimet aldyq, solaı emes pa? Endeshe qazir biz sendermen apasy men sińlisiniń áńgimesin tyńdaıyqshy.
2 - kórinis:
- Aǵa, aǵa nege joldarda baǵdarshamdar turady?
- Eger baǵdarsham bolmasa, onda kólikter apaty jıi bolyp turar edi jáne adamdardyń ómirine de qaýipti bolar edi.
- Túsinikti, al eger baǵdarsham bolmasa she? Onda biz qalaı joldan ótemiz?
- Ol oryndy suraq. Baǵdarsham joq jerde jaıaý adamdar ótpesinen ótýge bolady.
- Túsindim, endi osy erejelerdi árqashan este saqtap júremin.
- Sonymen qandaı erejelerdi este saqtaý qajet?
-
Baǵdarsham áni
Kóregen, dáý, qyraǵy,
Kóshemizde turady.
Onyń aty – baǵdarsham,
Jol silteıdi árqashan.
Ol bergende komanda,
Baǵynamyz ámanda.
Qaıyrmasy:
Ashsa kezek úsh kózin,
Aıtty dep uq úsh sózin.
«Toqta! Saqtan! Jol ashyq!»
Júrme jolǵa talasyp.
Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa!
Sary kózin ashqanda,
Qarap qalma aspanǵa!
Jasyl kózin ashqanda,
Óte bergin jasqanba!
- Balalar sonymen senderdiń kóńil kúıleriń qandaı?
- Eger senderdiń kóńil kúıleriń kóńildi bolsa onda ústelden qyzyl smaılıkti, al eger jaı ǵana jaqsy bolsa onda jasyl smaılıkti, al eger kóńil kúıleriń bolmasa onda sary smaılıkti alamyz. Al endi kim óz kóńil kúıin qonaqtarǵa syılaǵysy kelse, onda qoldaryńdaǵy smaılıkterińdi qonaqtarǵa berińder.
- Osymen balalar bizdiń búgingi «Baǵdarsham» atty tárbıe saǵatymyz aıaqtaldy. Óz ómirlerimizdi qaýipti apattardan saqtaý úshin jol erejelerin este saqtap, sol erejelerdi bárimiz oryndaıyq.
Maqsaty: Oqýshylardyń kóshede júrý erejelerin meńgerý daǵdysyn qalyptastyrý jáne ony is - júzinde paıdalana bilýin jetildirý. Oqýshylardy saqtyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi:
Ádis - tásilder: suraq - jaýap, kórnekilik, túsindirý.
Ótý barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
Kirispe.
Jumbaq
1. Joq ózinde bas ta, aýyzda da, qulaq ta,
Baqyraıǵan úsh kózi bar biraq ta. (Baǵdarsham)
2. Ózi sóıleı bilmeıdi,
Biraq «Toqta, júr!» deıdi. «Baǵdarsham»
- Sonymen búgingi bizdiń tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby «Baǵdarsham».
Al endi tárbıe saǵatymyzdy bastamas buryn, jolda júrý erejelerin eske túsirip alaıyq. Barlyǵymyzda nazarlarymyzdy taqtaǵa aýdardyq.
«Baǵdarsham» oıyny
Balalar endi biz «Baǵdarsham» oıynyn oınaıyq. Men senderge baǵdarsham kózderiniń atqaratyn qyzmetterin atap turamyn, al sizder soǵan sáıkes baǵdarshamnyń kózin kórsetip otyrasyńdar.
Kórinis:
1 - kórinis:
Baǵdarshamnyń qyzyl túsi jandy. Mashına júredi. Aqsáýle (anasy) Oljasty (balasyn) ertip jolǵa keledi. Bala joldan ótpek bolady. Anasy toqtatady.
- Balam, qyzyl túste ótýge bolmaıdy. Jasyl tús janǵansha kútý kerek. Esińde bolsyn!
- Endi esime saqtaımyn. Jasyl tús janǵansha kútemin.
Baǵdarshamnyń jasyl túsi janady.
Balasy: Endi ótýge bola ma?
Anasy: Árıne, jasyl tús jansa, ótýge bolady.
- Sonymen balalar osy kórinisten qandaı qorytyndy jasadyńdar?
- Balalar óte jaqsy, al endi baǵdarshamnyń kózderi jaıly málimet tyńdaıyq. Biraq muqıat bolyńdar.
Óleń shýmaqtary:
Qyzyl kózi.
Ózgertpeıtin turaǵyn,
Bir orynda turatyn.
Qyzyl shamy janǵanda,
Qadam baspa bir adym.
Bul toqtaýdyń belgisi,
Bilý kerek bar kisi.
Bas ıedi tártipke,
Kelmese de kóngisi.
- Al endi senderge tapsyrma, jańa ǵana qaı tús jóninde aıtyldy, solar sol tústiń qasyna baryp tura qalady.
Sary kózi.
Sary kózin jaqqanda,
Ótemin dep maqtanba.
Bul daıyndyq belgisi,
Kidire tur attanba.
- Kelesi qaı kózi týraly aıtyldy sol balalar shyǵady.
Jasyl kózi.
Tókse jasyl shyraǵyn,
Qaýipten be, shyraǵym.
«Jolyń ashyq, óte ber»,
Jasap alǵa myń adym.
- Endi sońǵy kózi týraly aıtylǵan oqýshylar qasyna baryp tura qalyńdar. Óte jaqsy balalar, barlyqtaryńyzda muqıat tyńdadyńyzdar. Endi biz bárimiz ortaǵa shyǵyp qaldyq endeshe kishkene demalaıyq. Meniń sońymnan qaıtalaımyz.
Bir kózim kidir deıdi,
Bir kózim júgir deıdi.
Bir kózim abaıla deıdi,
Qarap al mańaıǵa deıdi.
Sýretpen jumys.
– Balalalar árqaısynyń aldaryńyzda baǵdarshamnyń sýreti jatyr.
Birinshi qatar «Daıyndal!», ekinshi qatar «Júr!», úshinshi qatar «Toqta!» kózderin boıap shyǵady. Bolǵandarymyz sýretterińdi kóterip qoıyńdar.
- Óte jaqsy, balalar. Búgin biz sendermen baǵdarsham týraly kóp málimet aldyq, solaı emes pa? Endeshe qazir biz sendermen apasy men sińlisiniń áńgimesin tyńdaıyqshy.
2 - kórinis:
- Aǵa, aǵa nege joldarda baǵdarshamdar turady?
- Eger baǵdarsham bolmasa, onda kólikter apaty jıi bolyp turar edi jáne adamdardyń ómirine de qaýipti bolar edi.
- Túsinikti, al eger baǵdarsham bolmasa she? Onda biz qalaı joldan ótemiz?
- Ol oryndy suraq. Baǵdarsham joq jerde jaıaý adamdar ótpesinen ótýge bolady.
- Túsindim, endi osy erejelerdi árqashan este saqtap júremin.
- Sonymen qandaı erejelerdi este saqtaý qajet?
-
Baǵdarsham áni
Kóregen, dáý, qyraǵy,
Kóshemizde turady.
Onyń aty – baǵdarsham,
Jol silteıdi árqashan.
Ol bergende komanda,
Baǵynamyz ámanda.
Qaıyrmasy:
Ashsa kezek úsh kózin,
Aıtty dep uq úsh sózin.
«Toqta! Saqtan! Jol ashyq!»
Júrme jolǵa talasyp.
Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa!
Sary kózin ashqanda,
Qarap qalma aspanǵa!
Jasyl kózin ashqanda,
Óte bergin jasqanba!
- Balalar sonymen senderdiń kóńil kúıleriń qandaı?
- Eger senderdiń kóńil kúıleriń kóńildi bolsa onda ústelden qyzyl smaılıkti, al eger jaı ǵana jaqsy bolsa onda jasyl smaılıkti, al eger kóńil kúıleriń bolmasa onda sary smaılıkti alamyz. Al endi kim óz kóńil kúıin qonaqtarǵa syılaǵysy kelse, onda qoldaryńdaǵy smaılıkterińdi qonaqtarǵa berińder.
- Osymen balalar bizdiń búgingi «Baǵdarsham» atty tárbıe saǵatymyz aıaqtaldy. Óz ómirlerimizdi qaýipti apattardan saqtaý úshin jol erejelerin este saqtap, sol erejelerdi bárimiz oryndaıyq.
You Might Also Like
