Bala ómiri – basty qundylyq
Aqtóbe oblysy, Áıteke bı aýdany,
Qyzyljuldyz orta mektebiniń
pedagog - psıhologi Turabaıqyzy Aıgúl
Taqyryby: Bala ómiri – basty qundylyq
Maqsaty: ata - analarǵa bala tárbıesi jóninde, ári otbasynda jaqsy tárbıe berilýine yqpal etý, óz balasyn jaqsy taný, kómek jáne keńes berý. ata - analardyń pedagogıkalyq - psıhologıalyq bilimin kóterý, basty baılyǵy – balasy ekenine keńes berý.
Kórnekiligi: úlken aq júrek, kishkene qyzyl júreksheler, bala tárbıesine baılanysty ulaǵatty sózderdi ınteraktıvti taqtada kórsetý, maısham, sút, as sodasy, ýksýs, t. b.
Barysy:
Psıholog sózi: Qurmetti ata - analar! Búgingi «Bala ómiri – basty qundylyq» atty taqyryptaǵy trenıńimizge qosh keldińizder!
Al, endi bárimiz myna úlken aq júrekke nazar aýdaraıyqshy. ol tiri emes, biz qazir oǵan jan beremiz. men sizderge trenıń bastalmas buryn sizderge júreksheler taratqanmyn. sol júrekshelerdiń artyna sizder balaǵa degen bir aq tilekterińizdi jazýlaryńyz kerek. Qazir sol júrekshelerińiz daıyn bolsa, myna taqtadaǵy úlken aq júrekke ákelip, aq tilekterińizdi oqı otyryp, jabystyraıyq. Qarańyzdarshy, ol bizdiń kóz aldymyzda tirildi. Bul bizdiń toptyń júregi, ol trenıń barysynda únemi dúrsildep turady.
Tárbıe eshqandaı úzilis, demalys degendi bilmeıdi. J. J. Rýsso: «Bala týǵanda aq qaǵazdaı bolyp taza týady, onyń ústine shımaqty qalaı salsań, qaǵaz betine solaı túsedi, bala tárbıesi de sol sıaqty, óziń qalaı tárbıeleseń, ol solaı tárbıelenedi» - degen eken. Osy dana sózge baılanysty men sizderge qarapaıym ǵana bir tájirıbe kórseteıin. Mysaly: mynaý ydystaǵy sút, bul appaq, taza. Bala týǵanda osy sútteı aq kirshiksiz, taza bolyp dúnıege keledi. Bala birtindep ósip keledi. Balabaqshaǵa barady, mektepke barady. Mektepke barǵan kezde biz balaǵa olaı jasaǵan durys emes, bulaı jasaǵan durys emes dep kóptegen tyıymdar jasaımyz. Osy sózderdi myna as sodasy retinde alaıyq. Sútke eptep sebeıik, eshqandaı ózgeris baıqalmaıdy. Endi balamyz birtinde joǵary synypta oqyp bastaǵanda, biz budan da jıirek, kóptegen nárselerdi jasaýǵa bolmaıdy dep, kóp nárselerden shettete bastaımyz. mysaly: «Sabaǵyńdy oqy!», «UBT - ny jaqsy tapsyrýyń kerek!» «Qaıtseń de joǵary bal jınaýyń kerek!» degen sıaqty sózdermen balanyń mazasyn alyp, jalyqtyramyz. Sóıtip bala jańaǵydaı sózderden jalyǵyp, sharshaıdy. Al, biz bul sózderdi «ýksýs» retinde alaıyq. Endi ony sútke tamyzyp kóreıik. sút kópirip, ydystan asyp - tasyp tógildi. Bala osy súttiń reaksıasy sıaqty áreketke barýy múmkin. bul áreketti psıhologıada «Sýısıd» dep ataıdy. (Slaıd kórsetip, túsinik berý)
Qazir ómirdiń aǵymy ózgerdi, aınalada bolyp jatqan nárselerdiń ıntensıvtiligi artty. Bolyp jatqan barlyq nárselerge adamda úlgere almaýshylyq paıda bolýda, mine, sol sebepterden adamda stress paıda bolady. Únemi osyndaı problemalardan shyǵa almaýyna oraı adamdardyń, ásirese, jasóspirimderdiń ózine - ózi qol salýlary kóbeıýde. Endeshe qurmetti ata - analar balalarymyzdy durys túsinip, renjitpeýge tyrysaıyq. (ekranda keńester kórsetilip turady)
1. Balanyń aldynda urys - janjaldardan aýlaq bolyńyz, mundaı jaǵdaılarda balada kıkiljińdik áreketter qalyptasýy múmkin;
2. balanyń mektepke deıin jáne mektepte qalaı tamaqtanyp júrgenin qadaǵalańyz, sebebi kóptegen balalar mektepke ash keledi de, agressıvti áreketter kórsetýi múmkin;
3. mindetti túrde óz balańyzdyń qabilettilikterin adekvatty baǵalaý kerek jáne onyń aldyna oryndalmaıtyn tapsyrmalardy qoıýǵa bolmaıdy. Oryndalmaǵan jaǵdaıda ol frýstrasıaǵa, ózin - ózi baǵalaýy tómen sýısıdtik áreketterge alyp kelýi múmkin.
Al endi qurmetti, ata - analar!
Men sizderge mynandaı suraq qoıǵym kelip tur:
- Ómirdegi eń mańyzdy tireýlerińiz ne? (Januıa, joldasyńyz, balalaryńyz, dostaryńyz)
- Durys!
Olaı bolsa, bárimiz myna úlken úıdiń maketine qaraıyq. Osy úıdiń qabyrǵasy teń, keregesi keń, shańyraǵy bıik, shattyqqa tolýy úıdiń irgetasynyń durys qalanýyna baılanysty der edim.
İrgetastyń durys qalanýy úshin eń mańyzdy bólshekterin qarastyraıyq. Eń birinshi tas salýymyz kerek. Odan soń qum men sementti sýǵa aralastyramyz. Osylardyń barlyǵyn kerekti mólsherinde qosqan jaǵdaıda ǵana úıimizdiń irgetasy myqty bolmaq.
Al endi, osy mysaldy bala tárbıesimen ushtastyryp kóreıik.
«Tárbıe – tal besikten» demekshi, balany jasynan durys tárbıeleý – ata - ananyń boryshy. Biz irgetas qalaǵan sıaqty balaǵa jas kezinde jaqsy tárbıe bere alsaq, ol sol tárbıeniń jemisin jeıdi. Durys tárbıe bere almasań, túrli jaman qylyqtarǵa, túrli qylmystarǵa baryp jatady. «Balanyń jaqsysy áke men shesheniń ary, ata - ananyń abyroıy, jamany – qaıǵysy, baqytsyzdyǵy, azaby», - dep beker aıtpaǵan dana halyqpyz.
Olaı bolsa, tas – ómirińizdegi eń basty, mańyzdy tireýlerińiz – ol januıańyz, joldasyńyz, balalaryńyz, dostaryńyz eken. Solarǵa kóp kóńil bólińiz. Qum – jeke basyńyzǵa kerek nárselerińiz. Sement – kúndelikti ómirdegi usaq-túıek nárseler.
Eger eń birinshi sementpen, qummen bárin bitep tastasaq, eshqandaı iri tastarǵa oryn bolmaı qalary sózsiz. Sondyqtan, ómirlerińizdegi eń basty tireýlerińiz – ol januıańyz, balańyz, dosyńyz. Balańyzǵa kóp kóńil bólip, dostaryńyzben syrlasyńyz demekpin. Ómirińizdi usaq - túıekke toltyryp tastasańyz, iri nársege oryn bolmaı qalady.
«Maısham» jattyǵýy
Psıholog sózi: Bizdiń jattyǵýlarymyz aıaqtalýǵa jaqyn. Al qazir men maıshamdy jaǵamyn. Barlyǵymyz bir - birimizben birigip jumys jasaǵanymyz úshin bir jyly sóz aıtyp, maıshamdy berip otyramyz. Qoshtasýǵa maıshamdy alǵan sebebim, jaryq degen árqashan da jaqsy nárse, sondyqtan da aldaryńyz ashyq, jarqyn bolsyn degen tilek bildiremin.
Qyzyljuldyz orta mektebiniń
pedagog - psıhologi Turabaıqyzy Aıgúl
Taqyryby: Bala ómiri – basty qundylyq
Maqsaty: ata - analarǵa bala tárbıesi jóninde, ári otbasynda jaqsy tárbıe berilýine yqpal etý, óz balasyn jaqsy taný, kómek jáne keńes berý. ata - analardyń pedagogıkalyq - psıhologıalyq bilimin kóterý, basty baılyǵy – balasy ekenine keńes berý.
Kórnekiligi: úlken aq júrek, kishkene qyzyl júreksheler, bala tárbıesine baılanysty ulaǵatty sózderdi ınteraktıvti taqtada kórsetý, maısham, sút, as sodasy, ýksýs, t. b.
Barysy:
Psıholog sózi: Qurmetti ata - analar! Búgingi «Bala ómiri – basty qundylyq» atty taqyryptaǵy trenıńimizge qosh keldińizder!
Al, endi bárimiz myna úlken aq júrekke nazar aýdaraıyqshy. ol tiri emes, biz qazir oǵan jan beremiz. men sizderge trenıń bastalmas buryn sizderge júreksheler taratqanmyn. sol júrekshelerdiń artyna sizder balaǵa degen bir aq tilekterińizdi jazýlaryńyz kerek. Qazir sol júrekshelerińiz daıyn bolsa, myna taqtadaǵy úlken aq júrekke ákelip, aq tilekterińizdi oqı otyryp, jabystyraıyq. Qarańyzdarshy, ol bizdiń kóz aldymyzda tirildi. Bul bizdiń toptyń júregi, ol trenıń barysynda únemi dúrsildep turady.
Tárbıe eshqandaı úzilis, demalys degendi bilmeıdi. J. J. Rýsso: «Bala týǵanda aq qaǵazdaı bolyp taza týady, onyń ústine shımaqty qalaı salsań, qaǵaz betine solaı túsedi, bala tárbıesi de sol sıaqty, óziń qalaı tárbıeleseń, ol solaı tárbıelenedi» - degen eken. Osy dana sózge baılanysty men sizderge qarapaıym ǵana bir tájirıbe kórseteıin. Mysaly: mynaý ydystaǵy sút, bul appaq, taza. Bala týǵanda osy sútteı aq kirshiksiz, taza bolyp dúnıege keledi. Bala birtindep ósip keledi. Balabaqshaǵa barady, mektepke barady. Mektepke barǵan kezde biz balaǵa olaı jasaǵan durys emes, bulaı jasaǵan durys emes dep kóptegen tyıymdar jasaımyz. Osy sózderdi myna as sodasy retinde alaıyq. Sútke eptep sebeıik, eshqandaı ózgeris baıqalmaıdy. Endi balamyz birtinde joǵary synypta oqyp bastaǵanda, biz budan da jıirek, kóptegen nárselerdi jasaýǵa bolmaıdy dep, kóp nárselerden shettete bastaımyz. mysaly: «Sabaǵyńdy oqy!», «UBT - ny jaqsy tapsyrýyń kerek!» «Qaıtseń de joǵary bal jınaýyń kerek!» degen sıaqty sózdermen balanyń mazasyn alyp, jalyqtyramyz. Sóıtip bala jańaǵydaı sózderden jalyǵyp, sharshaıdy. Al, biz bul sózderdi «ýksýs» retinde alaıyq. Endi ony sútke tamyzyp kóreıik. sút kópirip, ydystan asyp - tasyp tógildi. Bala osy súttiń reaksıasy sıaqty áreketke barýy múmkin. bul áreketti psıhologıada «Sýısıd» dep ataıdy. (Slaıd kórsetip, túsinik berý)
Qazir ómirdiń aǵymy ózgerdi, aınalada bolyp jatqan nárselerdiń ıntensıvtiligi artty. Bolyp jatqan barlyq nárselerge adamda úlgere almaýshylyq paıda bolýda, mine, sol sebepterden adamda stress paıda bolady. Únemi osyndaı problemalardan shyǵa almaýyna oraı adamdardyń, ásirese, jasóspirimderdiń ózine - ózi qol salýlary kóbeıýde. Endeshe qurmetti ata - analar balalarymyzdy durys túsinip, renjitpeýge tyrysaıyq. (ekranda keńester kórsetilip turady)
1. Balanyń aldynda urys - janjaldardan aýlaq bolyńyz, mundaı jaǵdaılarda balada kıkiljińdik áreketter qalyptasýy múmkin;
2. balanyń mektepke deıin jáne mektepte qalaı tamaqtanyp júrgenin qadaǵalańyz, sebebi kóptegen balalar mektepke ash keledi de, agressıvti áreketter kórsetýi múmkin;
3. mindetti túrde óz balańyzdyń qabilettilikterin adekvatty baǵalaý kerek jáne onyń aldyna oryndalmaıtyn tapsyrmalardy qoıýǵa bolmaıdy. Oryndalmaǵan jaǵdaıda ol frýstrasıaǵa, ózin - ózi baǵalaýy tómen sýısıdtik áreketterge alyp kelýi múmkin.
Al endi qurmetti, ata - analar!
Men sizderge mynandaı suraq qoıǵym kelip tur:
- Ómirdegi eń mańyzdy tireýlerińiz ne? (Januıa, joldasyńyz, balalaryńyz, dostaryńyz)
- Durys!
Olaı bolsa, bárimiz myna úlken úıdiń maketine qaraıyq. Osy úıdiń qabyrǵasy teń, keregesi keń, shańyraǵy bıik, shattyqqa tolýy úıdiń irgetasynyń durys qalanýyna baılanysty der edim.
İrgetastyń durys qalanýy úshin eń mańyzdy bólshekterin qarastyraıyq. Eń birinshi tas salýymyz kerek. Odan soń qum men sementti sýǵa aralastyramyz. Osylardyń barlyǵyn kerekti mólsherinde qosqan jaǵdaıda ǵana úıimizdiń irgetasy myqty bolmaq.
Al endi, osy mysaldy bala tárbıesimen ushtastyryp kóreıik.
«Tárbıe – tal besikten» demekshi, balany jasynan durys tárbıeleý – ata - ananyń boryshy. Biz irgetas qalaǵan sıaqty balaǵa jas kezinde jaqsy tárbıe bere alsaq, ol sol tárbıeniń jemisin jeıdi. Durys tárbıe bere almasań, túrli jaman qylyqtarǵa, túrli qylmystarǵa baryp jatady. «Balanyń jaqsysy áke men shesheniń ary, ata - ananyń abyroıy, jamany – qaıǵysy, baqytsyzdyǵy, azaby», - dep beker aıtpaǵan dana halyqpyz.
Olaı bolsa, tas – ómirińizdegi eń basty, mańyzdy tireýlerińiz – ol januıańyz, joldasyńyz, balalaryńyz, dostaryńyz eken. Solarǵa kóp kóńil bólińiz. Qum – jeke basyńyzǵa kerek nárselerińiz. Sement – kúndelikti ómirdegi usaq-túıek nárseler.
Eger eń birinshi sementpen, qummen bárin bitep tastasaq, eshqandaı iri tastarǵa oryn bolmaı qalary sózsiz. Sondyqtan, ómirlerińizdegi eń basty tireýlerińiz – ol januıańyz, balańyz, dosyńyz. Balańyzǵa kóp kóńil bólip, dostaryńyzben syrlasyńyz demekpin. Ómirińizdi usaq - túıekke toltyryp tastasańyz, iri nársege oryn bolmaı qalady.
«Maısham» jattyǵýy
Psıholog sózi: Bizdiń jattyǵýlarymyz aıaqtalýǵa jaqyn. Al qazir men maıshamdy jaǵamyn. Barlyǵymyz bir - birimizben birigip jumys jasaǵanymyz úshin bir jyly sóz aıtyp, maıshamdy berip otyramyz. Qoshtasýǵa maıshamdy alǵan sebebim, jaryq degen árqashan da jaqsy nárse, sondyqtan da aldaryńyz ashyq, jarqyn bolsyn degen tilek bildiremin.
You Might Also Like
