Bala tárbıesinde ata-analardyń róli
Taqyryby: Bala tárbıesinde ata - analardyń róli
Maqsaty: Ár otbasynyń bala tárbıesine belsene qatysýynyń mańyzyn arttyrý. Jańa tehnologıalardy paıdalana otyryp, ata - analardyń oı - pikirlerin bilip, synyp jetekshisine degen senimin arttyrý.
Mekteptegi tárbıe jumysynyń nátıjeliginiń bir ushy ata - analarmen, mekteptiń birlesken áreketinde ekeni esh ýaqytta kúmán týǵyzbaıdy. Mektep pen otbasynyń yntymaqtastyǵyn júzege asyrýda synyp jetekshisi negizgi ról atqarady.
Muǵalim men ata - analardyń ózara qatynasy mindetteriniń eń negizgisi — psıhologıalyq - pedagogıkalyq bilimderin kóterý bolyp tabylady.
Sizderdi ortaǵa shattyq sheńberine shaqyramyn.
1. Shattyq sheńberi:
Trenıń «meniń balam qandaı?» ár bir ata - ana ózin jáne óz balasynyń jaqsy jaqtaryn aıtyp tanystyrady.
Tanysý: Myna úlgi boıynsha mysaly: men Saıtova Gýlzara, Ahmetov Abdýljannyń mamasymyn. Meniń ulym bı bılegendi jaqsy kóredi. Olaı bolsa barlyǵymyz ornymyzǵa jaıǵasaıyq.
2. Topqa bólý
Geometrıalyq fıgýralar boıynsha 2 topqa bólinedi
1 top sheńber, kvadrat
2 - top tolqyn men úshburysh
3. Oı qozǵaý:
Ata - analar 2 - topqa bólinedi. Bala tárbıesi degenimizdi qalaı túsinesizder qurmetti ata - analar? Bala tárbıesi jóninde suraqtar qoıylady.
Sol jaǵdaıattan shyǵý joldaryn aýyzsha aıtyp shyǵady
1. Bala jaqsy bilimdi bolý úshin ata - analardyń mindeti qandaı bolý kerek?
2. Balanyń oqý úlgerimine otbasynyń qarym — qatynasy áserin tıgize me?
3. Siz jumystan ashýly keldińiz, balańyz kompúter aldynda otyr, úıdiń ishi jınalmaǵan, tamaq istelmegen, sizdiń aıtyp ketken tapsyrmańyz oryndalmaǵan sizdiń áreketińiz?
4. Toqsandyq qorytyndy boıynsha sizdiń balańyz bir sabaqtan úshke ketti delik. Sizdiń is - áreketińiz?
Jańa sabaqty ashý.
Bir aǵashty ósirý úshin biz ony qanshama qıyndyqpen ósiremiz. Aǵashtyń ádemi bolyp ósýine qunarly topyraq, sý, aýa, jylý, qorǵanysh, meıirim - mahabbat kerek. Bizdiń balalarymyzda týra sondaı. Al endi bir úıdi salý úshin qanshama qıyndyqtar, kedergiler, qarajat, shydamdylyq, eńbek talap etiledi. Bizdiń balalarymyzda sol úı sıaqty áli salynýda. Ondaı bolsa biz qandaı úı salyp jatqanymyzdy kóreıik.
Ata - analarǵa daıyn maketter beriledi. 1 topqa úıdiń fýndamenti. Suraq: fýndamentti myqtylap quıý úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaımyz?
2 - topqa qabyrǵasy beriledi. Sol qabyrǵalar ishine bala tárbıesi men oqýyndaǵy qajettilikterdi jazady. Suraq: qabyrǵalar jel men kedergilerde órilip ketpes úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaımyz?
Qorytyndy: 2 top birigip úıdiń shatyryn quraıdy. Tóbeden jaýyn - shashyn ótpes úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaýmyz kerek?
Úıdiń maketin salyp bolǵannan keıin, úıdiń aýlasyna kún, bulttar, gúlderdi ata - analar ózderi shaptap shyǵady.
Demek osy qasıetterdiń barlyǵyn siz, biz bolyp jumyla, bala boıyna sińirýimiz kerek ekenin umytpaıyq.
Al endi qurmetti ata - analar balany tárbıeleý ońaı emes ekendigin bárimiz jaqsy bilemiz. Balanyń jaqsy adam bolyp qalyptasýyna ata - ana men muǵalimderdiń mindetteri óte kóp. Olaı bolsa sol mindetterin atap kórsek.
1 top ata - ana mindetterin, 2 - top muǵalim mindetterin tirek syzbaǵa túsirip, qorǵaıdy.
Muǵalim balaǵa durys baǵyt - baǵdar, bilim men tárbıe, eń bastysy durys baǵalaýy negizgi mindeti bolyp tabylady.
Baǵalaý degenimizdi qalaı túsinesizder?
«Baǵalaý» termıni «jaqyn otyrý»degendi bildiretin latyn sózinen shyqqandyǵy kezdeısoq emes, sebebi baǵalaýdyń negizgi sıpaty bir adam basqa adamnyń ne aıtyp, ne istegenin, nemese óziniń derbes oılaýyn, túsinigin nemese tártibin muqıat baqylaý. Bul resmı testiler men emtıhandardan bastap, muǵalimder synyptarda kúnine júz ret ótkizetin beıresmı baǵalaýǵa deıingi búkil baǵalaý túrlerin qamtıdy.
1 - topqa paraqshalarǵa «Eger sizdiń balańyz «2» degen baǵa alyp kelse, sizdiń áreketińiz»
2 - topqa «eger sizdiń balańyz «5» degen baǵa alyp kelse, sizdiń áreketińiz»
4. Aıaly alaqan (trenıń):
Maqsaty: Ata — ananyń balasyna qanshalyqty meıirim, ýaqyt bóletinin anyqtaý, ár kezde ýaqyt taýyp, meıirimdilik kórsetýge baýlý.
10 ata - anany balalarymen ortaǵa shaqyramyz. (Ata — analardyń kózderi baılaýly óz balasyn qolynan tanyp alý kerek)
1. Balańyzdy qalaı tanydyńyz?
2. Balańyzdy tanı almaımyn — aý degen qorqynysh boldy ma?
3. Balańyzdy tanı almaǵan kezde qandaı sezimde boldyńyz?
4. Balańyzdy qolynan ustap tanıtynyńyzǵa senimdi boldyńyz ba?
Aıaly alaqanǵa baılanysty men bir ósıet áńgimege toqtalǵym keledi.
Ósıet áńgime. Jaǵdaıly bir otbasy balasyn eshkimnen kem ósirgisi kelmeı barlyq jaǵdaıyn jasaıdy. Qazirgi zamannyń ozyq tehnologıasymen jasalynǵan oıynshyqtar, kompúter, tipten qymbat telefondy da alyp beredi. Biraq balasy osynyń bárine qanaǵattanbaı, kúnde ata - anasynyń jumysqa ketpeýin ótinedi. Ata - anasy jumysqa barmasa bolmaıtynyn, aqsha tabatynyn balasyna túsindiredi. Al, balasy osy sátte ata - anasynyń kúnine qansha aqsha tabatynyn surap biledi.
Bala sol kúnnen bastap ata - anasynyń ózine tastap ketip júrgen aqshasyn jumsamaı jınaı bastaıdy. Jınaǵan aqshasy ata - anasynyń bir kúndik tabysyna jetken kúni bala ata - anasyna ótinish jasaıdy.
— Áke, ana! Búgin jumysqa barmaı bir kúnderińizdi maǵan qıyńyzdarshy.
Bir kúngi tabystaryńyzdy men tóleıin depti. (qalaı oılaısyzdar bala nege ótindi?) Mine, ata - ananyń aıaly alaqanynyń áseri balaǵa kún sáýlesimen birdeı, muny basqa eshbir nárse aýystyrý múmkin emes.
5. Baılaýly bala (trenıń):
Bir ata - ana ortaǵa shyǵady. Tómendegideı suraqtar qoıylady.
1. Siz balańyzben kól jaǵasyna bardyńyz. Balańyz sýǵa qyzyqqany sonshalyq sýǵa qaraı júgirip ketti. Siz qalaı toqtatasyz? (aıaǵy baılanady)
2. Qarasańyz balańyz adamdardyń tastap ketken temekiniń tuqylyn jınap alyp, sonymen oınap otyr. Sizdiń áreketińiz? (qoly baılanady)
3. Jumystan sharshap kelseńiz bala teledıdardan atys - shabys, bir sózben aıtqanda óz deńgeıine kelmeıtin kıno kórip otyr. Sizdiń áreketińiz? (kózi baılanady)
4. Balańyz sizge basqa ulttyń qyzyn unatty. Biraq sizdiń qalaýyńyz ol emes edi. Sizdiń áreketińiz? (keýdesi baılanady)
5. Balańyz dosymen kelispeı qaldy da, jaman sózdermen sybaǵasyn berdi. Sizdiń aıtar sózińiz? (aýzy baılanady)
Mine, balamyz qandaı kúıge tústi, qurmetti ata - ana. Mundaı kúıge túspes úshin balamyzǵa nege bolmaıtynyn, «óıtkeni» sózin qoldana otyryp túsindirýimiz kerek. Sonda ǵana siz bala tárbıesinde maqsatyńyzǵa jete alasyz.
Psıhologıalyq sát: Qurmetti ata - analar sizder jınalysymyzdyń basynda geometrıalyq fıgýralardy tańdap aldyńyzdar «Psıhogeometrıa»- ózin - ózi taný:
Ár fıgýra qandaı da bir adam boıyndaǵy qasıetti, qabiletti bildiredi. Árqaısysymyz ózimizdi tanyp kórelik.
Kvadrat. Sende tózimdilik, shydamdylyq, eńbekqorlyq damyǵan. Óz aınalańa adamdardy jınap uıymdastyrý, retteý jáne júıeleý qabiletin barshylyq. Senen úzdik admınıstrator shyǵady
Tolqyn. Sende ásemdikti kóre bilý qabiletin joǵary qalyptasqan, sondaı - aq shyǵarmashylyq qabiletin, oı - órisin damyǵan. Sende tabıǵı ótkir oılylyq bar, óz aınalańa qabiletti adamdardy jınaı alasyn. Seni shablondar, erejeler, nusqaýlar qyzyqtyrmaıdy. Bastaǵan isti aıaqtaýǵa tózimdiliktiń joqtyǵy bóget jasaıdy.
Sheńber. Sende adamgershilik joǵary damyǵan. Sen óz áriptesińdi tyńdaı alasyń jáne onyń qaıǵysy men qýanyshyn birge bólisesiń, basqanyń aýyrtpalyǵyna járdemdesý qabiletin joǵary qalyptasqan. Saǵan jeke adamdar arasyndaǵy kıkiljińder tán emes, ózińdi olardan aýlaq ustaısyń Senen úzdik psıholog shyǵýy múmkin.
Úshburysh. Saǵan basqarýshylyq qasıet tán. Óz kózdegen maqsatyna qol jetkizýge barlyq múmkinshiligińdi jasaısyń. Ózińe senimdisiń jáne jeńiske, jetistikterge, utystarǵa ońaı qol jetkizesiń. Aıtqanynnan shyqpaısyń, abyroılysyń. Sen qoǵamda, ómirde joǵary jetistikterge qol jetkizesiń, jumysyńda joǵaryǵa kóterilýge beıimdiligin bar.
Júrekten júrekke: Qurmetti ata - analar! Endi osy balapandarymyzǵa júregimizden shyqqan jyly sózderińizben, tilekterińizdi qaǵazǵa (japyraq) jazyp úıdiń aýlasyndaǵy aǵashty kórkeıteıik.
Júrekten shyqqan tilekterińiz árdaıym jer betindegi balalardy qoldap jelep - jebep júrsin degim keledi.
Maqsaty: Ár otbasynyń bala tárbıesine belsene qatysýynyń mańyzyn arttyrý. Jańa tehnologıalardy paıdalana otyryp, ata - analardyń oı - pikirlerin bilip, synyp jetekshisine degen senimin arttyrý.
Mekteptegi tárbıe jumysynyń nátıjeliginiń bir ushy ata - analarmen, mekteptiń birlesken áreketinde ekeni esh ýaqytta kúmán týǵyzbaıdy. Mektep pen otbasynyń yntymaqtastyǵyn júzege asyrýda synyp jetekshisi negizgi ról atqarady.
Muǵalim men ata - analardyń ózara qatynasy mindetteriniń eń negizgisi — psıhologıalyq - pedagogıkalyq bilimderin kóterý bolyp tabylady.
Sizderdi ortaǵa shattyq sheńberine shaqyramyn.
1. Shattyq sheńberi:
Trenıń «meniń balam qandaı?» ár bir ata - ana ózin jáne óz balasynyń jaqsy jaqtaryn aıtyp tanystyrady.
Tanysý: Myna úlgi boıynsha mysaly: men Saıtova Gýlzara, Ahmetov Abdýljannyń mamasymyn. Meniń ulym bı bılegendi jaqsy kóredi. Olaı bolsa barlyǵymyz ornymyzǵa jaıǵasaıyq.
2. Topqa bólý
Geometrıalyq fıgýralar boıynsha 2 topqa bólinedi
1 top sheńber, kvadrat
2 - top tolqyn men úshburysh
3. Oı qozǵaý:
Ata - analar 2 - topqa bólinedi. Bala tárbıesi degenimizdi qalaı túsinesizder qurmetti ata - analar? Bala tárbıesi jóninde suraqtar qoıylady.
Sol jaǵdaıattan shyǵý joldaryn aýyzsha aıtyp shyǵady
1. Bala jaqsy bilimdi bolý úshin ata - analardyń mindeti qandaı bolý kerek?
2. Balanyń oqý úlgerimine otbasynyń qarym — qatynasy áserin tıgize me?
3. Siz jumystan ashýly keldińiz, balańyz kompúter aldynda otyr, úıdiń ishi jınalmaǵan, tamaq istelmegen, sizdiń aıtyp ketken tapsyrmańyz oryndalmaǵan sizdiń áreketińiz?
4. Toqsandyq qorytyndy boıynsha sizdiń balańyz bir sabaqtan úshke ketti delik. Sizdiń is - áreketińiz?
Jańa sabaqty ashý.
Bir aǵashty ósirý úshin biz ony qanshama qıyndyqpen ósiremiz. Aǵashtyń ádemi bolyp ósýine qunarly topyraq, sý, aýa, jylý, qorǵanysh, meıirim - mahabbat kerek. Bizdiń balalarymyzda týra sondaı. Al endi bir úıdi salý úshin qanshama qıyndyqtar, kedergiler, qarajat, shydamdylyq, eńbek talap etiledi. Bizdiń balalarymyzda sol úı sıaqty áli salynýda. Ondaı bolsa biz qandaı úı salyp jatqanymyzdy kóreıik.
Ata - analarǵa daıyn maketter beriledi. 1 topqa úıdiń fýndamenti. Suraq: fýndamentti myqtylap quıý úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaımyz?
2 - topqa qabyrǵasy beriledi. Sol qabyrǵalar ishine bala tárbıesi men oqýyndaǵy qajettilikterdi jazady. Suraq: qabyrǵalar jel men kedergilerde órilip ketpes úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaımyz?
Qorytyndy: 2 top birigip úıdiń shatyryn quraıdy. Tóbeden jaýyn - shashyn ótpes úshin, biz ata - analar qandaı áreket jasaýmyz kerek?
Úıdiń maketin salyp bolǵannan keıin, úıdiń aýlasyna kún, bulttar, gúlderdi ata - analar ózderi shaptap shyǵady.
Demek osy qasıetterdiń barlyǵyn siz, biz bolyp jumyla, bala boıyna sińirýimiz kerek ekenin umytpaıyq.
Al endi qurmetti ata - analar balany tárbıeleý ońaı emes ekendigin bárimiz jaqsy bilemiz. Balanyń jaqsy adam bolyp qalyptasýyna ata - ana men muǵalimderdiń mindetteri óte kóp. Olaı bolsa sol mindetterin atap kórsek.
1 top ata - ana mindetterin, 2 - top muǵalim mindetterin tirek syzbaǵa túsirip, qorǵaıdy.
Muǵalim balaǵa durys baǵyt - baǵdar, bilim men tárbıe, eń bastysy durys baǵalaýy negizgi mindeti bolyp tabylady.
Baǵalaý degenimizdi qalaı túsinesizder?
«Baǵalaý» termıni «jaqyn otyrý»degendi bildiretin latyn sózinen shyqqandyǵy kezdeısoq emes, sebebi baǵalaýdyń negizgi sıpaty bir adam basqa adamnyń ne aıtyp, ne istegenin, nemese óziniń derbes oılaýyn, túsinigin nemese tártibin muqıat baqylaý. Bul resmı testiler men emtıhandardan bastap, muǵalimder synyptarda kúnine júz ret ótkizetin beıresmı baǵalaýǵa deıingi búkil baǵalaý túrlerin qamtıdy.
1 - topqa paraqshalarǵa «Eger sizdiń balańyz «2» degen baǵa alyp kelse, sizdiń áreketińiz»
2 - topqa «eger sizdiń balańyz «5» degen baǵa alyp kelse, sizdiń áreketińiz»
4. Aıaly alaqan (trenıń):
Maqsaty: Ata — ananyń balasyna qanshalyqty meıirim, ýaqyt bóletinin anyqtaý, ár kezde ýaqyt taýyp, meıirimdilik kórsetýge baýlý.
10 ata - anany balalarymen ortaǵa shaqyramyz. (Ata — analardyń kózderi baılaýly óz balasyn qolynan tanyp alý kerek)
1. Balańyzdy qalaı tanydyńyz?
2. Balańyzdy tanı almaımyn — aý degen qorqynysh boldy ma?
3. Balańyzdy tanı almaǵan kezde qandaı sezimde boldyńyz?
4. Balańyzdy qolynan ustap tanıtynyńyzǵa senimdi boldyńyz ba?
Aıaly alaqanǵa baılanysty men bir ósıet áńgimege toqtalǵym keledi.
Ósıet áńgime. Jaǵdaıly bir otbasy balasyn eshkimnen kem ósirgisi kelmeı barlyq jaǵdaıyn jasaıdy. Qazirgi zamannyń ozyq tehnologıasymen jasalynǵan oıynshyqtar, kompúter, tipten qymbat telefondy da alyp beredi. Biraq balasy osynyń bárine qanaǵattanbaı, kúnde ata - anasynyń jumysqa ketpeýin ótinedi. Ata - anasy jumysqa barmasa bolmaıtynyn, aqsha tabatynyn balasyna túsindiredi. Al, balasy osy sátte ata - anasynyń kúnine qansha aqsha tabatynyn surap biledi.
Bala sol kúnnen bastap ata - anasynyń ózine tastap ketip júrgen aqshasyn jumsamaı jınaı bastaıdy. Jınaǵan aqshasy ata - anasynyń bir kúndik tabysyna jetken kúni bala ata - anasyna ótinish jasaıdy.
— Áke, ana! Búgin jumysqa barmaı bir kúnderińizdi maǵan qıyńyzdarshy.
Bir kúngi tabystaryńyzdy men tóleıin depti. (qalaı oılaısyzdar bala nege ótindi?) Mine, ata - ananyń aıaly alaqanynyń áseri balaǵa kún sáýlesimen birdeı, muny basqa eshbir nárse aýystyrý múmkin emes.
5. Baılaýly bala (trenıń):
Bir ata - ana ortaǵa shyǵady. Tómendegideı suraqtar qoıylady.
1. Siz balańyzben kól jaǵasyna bardyńyz. Balańyz sýǵa qyzyqqany sonshalyq sýǵa qaraı júgirip ketti. Siz qalaı toqtatasyz? (aıaǵy baılanady)
2. Qarasańyz balańyz adamdardyń tastap ketken temekiniń tuqylyn jınap alyp, sonymen oınap otyr. Sizdiń áreketińiz? (qoly baılanady)
3. Jumystan sharshap kelseńiz bala teledıdardan atys - shabys, bir sózben aıtqanda óz deńgeıine kelmeıtin kıno kórip otyr. Sizdiń áreketińiz? (kózi baılanady)
4. Balańyz sizge basqa ulttyń qyzyn unatty. Biraq sizdiń qalaýyńyz ol emes edi. Sizdiń áreketińiz? (keýdesi baılanady)
5. Balańyz dosymen kelispeı qaldy da, jaman sózdermen sybaǵasyn berdi. Sizdiń aıtar sózińiz? (aýzy baılanady)
Mine, balamyz qandaı kúıge tústi, qurmetti ata - ana. Mundaı kúıge túspes úshin balamyzǵa nege bolmaıtynyn, «óıtkeni» sózin qoldana otyryp túsindirýimiz kerek. Sonda ǵana siz bala tárbıesinde maqsatyńyzǵa jete alasyz.
Psıhologıalyq sát: Qurmetti ata - analar sizder jınalysymyzdyń basynda geometrıalyq fıgýralardy tańdap aldyńyzdar «Psıhogeometrıa»- ózin - ózi taný:
Ár fıgýra qandaı da bir adam boıyndaǵy qasıetti, qabiletti bildiredi. Árqaısysymyz ózimizdi tanyp kórelik.
Kvadrat. Sende tózimdilik, shydamdylyq, eńbekqorlyq damyǵan. Óz aınalańa adamdardy jınap uıymdastyrý, retteý jáne júıeleý qabiletin barshylyq. Senen úzdik admınıstrator shyǵady
Tolqyn. Sende ásemdikti kóre bilý qabiletin joǵary qalyptasqan, sondaı - aq shyǵarmashylyq qabiletin, oı - órisin damyǵan. Sende tabıǵı ótkir oılylyq bar, óz aınalańa qabiletti adamdardy jınaı alasyn. Seni shablondar, erejeler, nusqaýlar qyzyqtyrmaıdy. Bastaǵan isti aıaqtaýǵa tózimdiliktiń joqtyǵy bóget jasaıdy.
Sheńber. Sende adamgershilik joǵary damyǵan. Sen óz áriptesińdi tyńdaı alasyń jáne onyń qaıǵysy men qýanyshyn birge bólisesiń, basqanyń aýyrtpalyǵyna járdemdesý qabiletin joǵary qalyptasqan. Saǵan jeke adamdar arasyndaǵy kıkiljińder tán emes, ózińdi olardan aýlaq ustaısyń Senen úzdik psıholog shyǵýy múmkin.
Úshburysh. Saǵan basqarýshylyq qasıet tán. Óz kózdegen maqsatyna qol jetkizýge barlyq múmkinshiligińdi jasaısyń. Ózińe senimdisiń jáne jeńiske, jetistikterge, utystarǵa ońaı qol jetkizesiń. Aıtqanynnan shyqpaısyń, abyroılysyń. Sen qoǵamda, ómirde joǵary jetistikterge qol jetkizesiń, jumysyńda joǵaryǵa kóterilýge beıimdiligin bar.
Júrekten júrekke: Qurmetti ata - analar! Endi osy balapandarymyzǵa júregimizden shyqqan jyly sózderińizben, tilekterińizdi qaǵazǵa (japyraq) jazyp úıdiń aýlasyndaǵy aǵashty kórkeıteıik.
Júrekten shyqqan tilekterińiz árdaıym jer betindegi balalardy qoldap jelep - jebep júrsin degim keledi.
You Might Also Like
-
Qysqa merzimdi sabaq jospary.Sabaq taryryptary:1. Organıkalyq zattardyń ereksheligi men mańyzy. A. M. Býtlerovtyń qurlys teorıasy.2. Qanyqqan kómirsýtekter. Metan.3. Qanyqpaǵan kómirsýtekter. Etılen...
