InfoHub Logo

Bizdiń qalaýymyzdan tys oqý kún sanap oıynǵa aınalyp keledi. Bul, ásirese, mektep jasyna deıingi balalar men tómengi synyp oqýshylaryna qatysty. Dál osy sebepti erte jastan ınformatıkaǵa úıretetin saıttar men oıyndar tizimin usynýdy jón kórdik.

Búginde tehnologıa qaryshtap damyǵan ýaqytta balalarymyz ǵalamat aqparattyq ortaǵa tap bolǵandaı. Olar úshin qoljetimsiz dúnıe joq. Joǵary tehnologıa, ǵalamtor zamany álemniń bir buryshynda otyryp, túkpir-túkpirinen aqparat alýǵa múmkindik beredi. Tipti oıyndardyń kómegimen kóptegen dúnıege úırene alasyz.

Tizimde usynylǵan balalar úshin paıdaly qosymshalar baǵdarlamalaýdyń negizin meńgerýge arnalǵan. Mundaǵy oıyndardy birneshe topqa bólýge de bolady. Oıjumbaqqa, shytyrmanǵa toly jáne oılaý qabileti men zeıindilikti damytýǵa arnalǵan oıyndardy birge toptastyra alasyz. Ekinshi topqa enetin oıyndar qatarynda mýzykalyq qosymshalar, sandyq shyǵarmashylyqqa qyzyǵýshylyqty damytýǵa arnalǵan qarapaıym vıdeo óńdeýge arnalǵan baǵdarlamalar men sýret salýǵa arnalǵan qosymshalar enýi múmkin. Al ınterbelsendi kitaptar, ertegiler, aýdıokitaptar, balanyń verbaldy jáne aýdıaldy mádenıetin damytatyn qosymshalardy úshinshi topqa engizýińizge bolady. Olar balanyń sózdik qoryn baıytyp, tulǵanyń damýyna sebin tıgizedi.

Somputer science(qoldanbaly baǵdarlamalaý jáne jobalaý ǵylymy) atalatyn jańa bilim salasyn balanyń 4-6 jasynan oqytqan abzal.

Bul jasta balanyń qorshaǵan dúnıe týraly túsingi qalyptasady. Al oıyn qashan da oqytý quraldarynyń biri bolyp kelgen. Al búgin oqýdyń basty quraly retinde gadjetter (planshet, kompúter) alǵy qatardan kórinip, balany sandyq bilim álemine bastaıtyn jetekshi quralǵa aınalýda.

Code.org — jaǵymdy ınterfeıs jáne baǵdarlamalaý tili qyzmetiniń negizgi prınsıpteri týraly qarapaıym oıyndar. Bul balalarǵa qajetti bilim beretin joba. Qazaq tili de qamtylǵan.

Crayon Physics Deluxe — balanyń ınjenerlik oıyn damytyp, túrli júıeler men fızıkalyq qozǵaltqyshtar jaǵdaıynda baǵdarlamalaýdy túsinýge kómektesetin tamasha oıyn. Tipti baǵdarlamalaýǵa ǵana emes, esepti ınteratıvti proses arqyly sheshý logıkasyna úıretedi. Al ol óz kezeginde asa mańyzdy tárbıe páni bolyp tabylady.

Lightbot — robot qımylynyń algorıtmin qurýǵa arnalǵan qarapaıym oqytý materıalyna, jaǵymdy grafıkaǵa ıe oıyn. Oqýshynyń senarıge muqıattylyǵyn damytyp, keıipkerdiń qadamdyq is-áreketin túsinýge úıretedi.

CodeCombat — Python, JavaScript, Lua jáne ekzotıkalyq CoffeScript kodtaryna oıyn túrinde úıretýmen aınalysady.

CodeMonkey — keıipkerimaımyldyń kómegimen sıntaksıs prınsıpterin úıretetin oıyn.

Ceebot — C++ komandalaryn qoldaný arqyly keıipkerlerdi basqarý.

Cargo-Bot — mektep jasyna deıingi balalar men olardyń «aıpedterine» arnalǵan qarapaıym qosymsha.

Tomorrow Corporation — oıynshy ár kezeń saıyn «oıyn basqarýshysy» beretin tapsyrmalardy sheshedi. Mysaly, qurastyrǵysh pazldardyń kómegimen modýldik fýnksıalar menolardyń qarapaıym komandalar negizindegi amaldaryn qurastyrýǵa bolady.

Scratch — bolashaq baǵdarlamashynyń oı-órisin damytatyn qosymsha.

Kodu Game Lab — Microsoft Research komandasy usynǵan oqytýǵa arnalǵan aýqymdy joba. Derbes kompúterge arnalǵan nusqasy tegin bolsa, Xbox-qa arnalǵan nusqasynyń quny – 5 AQSH dollary. Ol oıyndy jobalaýǵa, vırtýaldy álem qurýǵa, modýldilikke úıretedi. Kodtaý jáne baǵdarlamalaýǵa qatysty paıdasy az bolǵanymen, oıyn qosymshalarynyń dızaın negizin úıretýdegi kómegi mol.

Hopscotch — iPad-qa arnalǵan qosymsha. Jaǵymdy dızaınge ıe bul qosymsha kodtaýǵa qatysty negizgi uǵymdardy túsinýge kómektesedi.

PıktoMır — RAN tehnıkalyq tapsyrmasy boıynsha jasalǵan reseılik joba. Qosymshanyń artyqshylyǵy – orys tiliniń engizilýi. Alaıda munyń baǵdarlamalaý negizin úırenýde kemshiligi joq emes. Sebebi aǵylshyn tilin bilý baǵdarlamalaý tilin úırenýdi jedeldetedi.

RoboZZle — nusqar áreketiniń algorıtmin qurýǵa arnalǵan qosymsha. Balaǵa algorıtmder teorıasyn tájirıbe júzinde úırenýge múmkindik beredi.

Kodable — kishkentaı balalarǵa da jaraıtyn oıyn. Olar oıyn barysynda shar tárizdi keıipkerlerdiń is-áreket senarıin qura alady.

Al múldem kishkentaı balalar úshin (4 jastan joǵary) iPad-qa arnalǵan shaǵyn qosymshalar bar:

- Robo Logic

- LightbotJr: Coding Puzzles for Ages 4+

- Lightbot — ProgrammingPuzzles

Árıne, munda baǵdarlamalaýǵa qatysty qosymshalardyń barlyǵy kórsetilmegen. Alaıda dál osy qosymshalardyń kómegimen balany baǵdarlamalaý álemimen tanystyrýǵa bolady.

 

---