Balyqtar
Dúnıetaný (1 synyp)
Sabaqtyń taqyryby: «Balyqtar»
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: Oqýshylardyń balyq túrlerin bilýge, sany azaıyp bara jatqan balyqtar, balyq sharýashylyǵy, balyqty qorǵaý týraly túsinik berý, bilimderin arttyrý.
á) damytýshylyǵy: Oqýshylardyń iskerligi men tanymdyq belsendiligin, zeıinin, shyǵarmashylyǵyn damytý.
b) tárbıeligi: Oqýshylardyń ekologıalyq tárbıe berý, izdenimpazdyqqa jáne uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa taqyrypty tanystyrý
Sabaqtyń túri: İskerlik oıyn sabaǵy
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, syzbalar, búkteme, karta, globýs, slaıdtar
Pán aralyq baılanys: beıneleý, álippe
Sabaqtyń júrý barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen amandasý
á) oqý – quralyn tekserý
b) synyp tazalyǵyn tekserý
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý:
Oqýshylar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
Qosmekendiler men jorǵalaýshylar.
2-3 oqýshydan mátin mazmunyn suraý.
İİİ. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý:
Test boıynsha úı tapsyrmasyn qorytyndylaý:
1. Qosmekendilerge qandaı janýarlar jatady?
A) sıyr
Á) qoltyraýyn
B) qurbaqa
2. Qosmekendiler qaıda dúnıege keledi?
A) sýda
Á) taýda
B) topyraqta
3. Jorǵalaýshylarǵa qandaı janýarlar jatady?
A) baqa
Á) kesirtke
B) pil
4. Jorǵalaýshylar qalaı qozǵalady?
A) sýda júzedi
Á) ushady
B) jerge baýyrymen jorǵalaıdy
5. Aıaǵy bar, basy bar, arqalaǵan tasy bar.
A) baqa
Á) jylan
B) tasbaqa
İİİ. Jańa sabaqty tanystyrý:
Sóz jumbaq sheshý qyzyǵýshylyqtaryn oıatý:
1.kóbelek
2.ara
3.túlki
4.jylan
5.qasqyr
1 .Ushyp júrgen gúl kórdim,
Qonǵanda ustap úlgerdim.
2. Eńbegi qatty,
Elegeni tátti.
Tirshilik nárin,
Gúlderden tapty.
3. Ózi aılaker, ózi qý,
Júrgen jeri aıqaı da shý.
4. Otyrmaıdy, tura almaıdy,
Túzý jolda burańdaıdy.
5. It sıaqty pishini,
Unatpaıdy kisini.
Al endi kelesi jumbaqty sheshesińder, sóz jumbaǵymyzdyń ortasyndaǵy sóz qaramen jazylǵan sózdi tabasyzdar. Búgingi bizdiń jańa sabaǵymyzdyń taqyryby da osy jumbaǵymyzben baılanysty:
Qanaty bar ushpaıdy,
Jurt aılamen ustaıdy. (Balyq)
4.Bizder janýarlar áleminiń qandaı túrlerimen tanystyq esimizge túsireıikshi:
Sútqorektiler Býnaqdeneliler
Qosmekendiler men Balyqtar
jorǵalaýshylar
Durys aıtasyzdar, búgin biz janýarlar áleminiń bir túri – balyqtarmen tanysamyz. Balyqtar qaıda tirshilik etedi?
- Sýda.
- Sýdyń qandaı túri bar, esimizge túsireıikshi?
Muhıt Teńiz
Ózen Kól
5.Globýstan kórsetý, osy bizdiń jer sharyn 31 sý alyp jatyr eken.
Biz qandaı memlekette turamyz?
Qazaqstan Respýblıkasynda (kartadan kórsetý)
Durys aıtasyzdar, al oqýshylar bizder sanaýly kúnderden keıin qandaı merekeni toılaǵaly jatyrmyz?
6.Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdik alǵanyna 20 jyl tolady.
Al, bizder osy Qazaqstan Respýblıkasynyń qaı qalasynda turyp jatyrmyz?
Atyraý qalasynda qandaı sýdyń túri bar, bilemiz be?
Jaıyq ózeni
7.Jaıyq óziniń basyn Oral taýynyń 600 m bıiktiginen alady. Onyń jalpy uzyndyǵy 2354 shaqyrym, onyń 500 shaqyrymy ǵana oblys terıtorıasymen ótedi. Jaıyq ózeni Kaspıı mańy oıpatyn kesip ótip, Kaspıı teńizine quıady. Jaıyq ózeninde balyq sharýashylyǵy óte baı, ásirese bekire balyǵy. Bekire balyqtarynda súıek bolmaıdy. Olardyń etinen ár túrli balyq taǵamdaryn jáne ystalǵan taǵamdar ázirleıdi. Bekire etteri kóptegen taǵamdar ázirleýge jaraıdy. Bekire tek Kaspıı teńizinde, Edil men Jaıyq ózenderinde ǵana mekendeıdi. Uzyndyǵy 5 m-deı, salmaǵy 200 kg-ga deıin. Bekire tuqymdas balyqtardyń ishindegi semizi jáne eti jumsaǵy. Bekire balyqtary saýdaǵa sýytylǵan, muzdatylǵan jáne ystalǵan túrde túsedi, sonymen qatar ony balyq ónimderin jáne ár túrli balyq konservilerin óndirýde qoldanady.
8. Balyqty kez kelgen jerden aýlaýǵa bolmaıdy jáne kez kelgen adam balyqty aýlaı almaıdy oǵan ádeıi ruqsat qaǵazyn alý kerek. Tek qana bekire emes balyq túrleri óte kóp.
Shortan, jaıyn, kókserke, alabuǵa, delfın, aqqaıran, sazan, kıt
9. Oqýlyqpen jumys:
Mátindi túsindirý.
10. Sergitý sáti:
Qarmaqqa túsken balyqtar (shortan, sazan, alabuǵa)
Oqýshylarǵa qarmaqqa túsken balyqtar týraly taqpaq aıtý:
Alabuǵa
... Jolań-jolań saýyry,
Balyqtyń bul táýiri.
Eki kózi sap-sary,
Aýyra ma baýyry.
Alabuǵa úıiri
Sıaqty bir ıirim.
Qońyr-jasyl jotasy,
Jasyl-sary búıiri...
Jaıyn
... Bilem deseń, bilip kór.
Qarmaǵyńa ilip kór.
Jaıyn úshin sóz be eken.
Baqa, shaıan, súlikter.
Tolaǵaıy tolaǵaı,
Jáne meshkeı, qomaǵaı.
Túse qalsa qarmaqqa,
Áreń tartar on aǵaı...
Sazan
... Aıqaılama, uryspa,
Tipti ańyryn tynysta,
Sazan naǵyz saq balyq.
Jolamaıdy dybysqa...
11. Dáptermen jumys:
Akvarıým salý
12.Jaıyn men shortandy salystyrý:
13. Qorytyndylaý: Qurastyrý Balyq.
Balyqtyń ár bóligindegi suraqtarǵa jaýap berý arqyly, balyq qurastyrý
1. Balyq nemen tynys alady?
2. Balyqtyń jumyrtqasyn qalaı ataımyz?
3. Balyqtar qaıda tirshilik etedi?
4. Ýyldyryqtan paıda bolǵan jas balyq ne dep atalady?
5. Balyq túrlerin atap ber.
6. Balyq neniń kómegimen júzedi?
14. Úıge tapsyrma berý: Oqý, áńgimeleý
15. Madaqtaý
Sabaqtyń taqyryby: «Balyqtar»
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: Oqýshylardyń balyq túrlerin bilýge, sany azaıyp bara jatqan balyqtar, balyq sharýashylyǵy, balyqty qorǵaý týraly túsinik berý, bilimderin arttyrý.
á) damytýshylyǵy: Oqýshylardyń iskerligi men tanymdyq belsendiligin, zeıinin, shyǵarmashylyǵyn damytý.
b) tárbıeligi: Oqýshylardyń ekologıalyq tárbıe berý, izdenimpazdyqqa jáne uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa taqyrypty tanystyrý
Sabaqtyń túri: İskerlik oıyn sabaǵy
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, syzbalar, búkteme, karta, globýs, slaıdtar
Pán aralyq baılanys: beıneleý, álippe
Sabaqtyń júrý barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen amandasý
á) oqý – quralyn tekserý
b) synyp tazalyǵyn tekserý
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý:
Oqýshylar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
Qosmekendiler men jorǵalaýshylar.
2-3 oqýshydan mátin mazmunyn suraý.
İİİ. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý:
Test boıynsha úı tapsyrmasyn qorytyndylaý:
1. Qosmekendilerge qandaı janýarlar jatady?
A) sıyr
Á) qoltyraýyn
B) qurbaqa
2. Qosmekendiler qaıda dúnıege keledi?
A) sýda
Á) taýda
B) topyraqta
3. Jorǵalaýshylarǵa qandaı janýarlar jatady?
A) baqa
Á) kesirtke
B) pil
4. Jorǵalaýshylar qalaı qozǵalady?
A) sýda júzedi
Á) ushady
B) jerge baýyrymen jorǵalaıdy
5. Aıaǵy bar, basy bar, arqalaǵan tasy bar.
A) baqa
Á) jylan
B) tasbaqa
İİİ. Jańa sabaqty tanystyrý:
Sóz jumbaq sheshý qyzyǵýshylyqtaryn oıatý:
1.kóbelek
2.ara
3.túlki
4.jylan
5.qasqyr
1 .Ushyp júrgen gúl kórdim,
Qonǵanda ustap úlgerdim.
2. Eńbegi qatty,
Elegeni tátti.
Tirshilik nárin,
Gúlderden tapty.
3. Ózi aılaker, ózi qý,
Júrgen jeri aıqaı da shý.
4. Otyrmaıdy, tura almaıdy,
Túzý jolda burańdaıdy.
5. It sıaqty pishini,
Unatpaıdy kisini.
Al endi kelesi jumbaqty sheshesińder, sóz jumbaǵymyzdyń ortasyndaǵy sóz qaramen jazylǵan sózdi tabasyzdar. Búgingi bizdiń jańa sabaǵymyzdyń taqyryby da osy jumbaǵymyzben baılanysty:
Qanaty bar ushpaıdy,
Jurt aılamen ustaıdy. (Balyq)
4.Bizder janýarlar áleminiń qandaı túrlerimen tanystyq esimizge túsireıikshi:
Sútqorektiler Býnaqdeneliler
Qosmekendiler men Balyqtar
jorǵalaýshylar
Durys aıtasyzdar, búgin biz janýarlar áleminiń bir túri – balyqtarmen tanysamyz. Balyqtar qaıda tirshilik etedi?
- Sýda.
- Sýdyń qandaı túri bar, esimizge túsireıikshi?
Muhıt Teńiz
Ózen Kól
5.Globýstan kórsetý, osy bizdiń jer sharyn 31 sý alyp jatyr eken.
Biz qandaı memlekette turamyz?
Qazaqstan Respýblıkasynda (kartadan kórsetý)
Durys aıtasyzdar, al oqýshylar bizder sanaýly kúnderden keıin qandaı merekeni toılaǵaly jatyrmyz?
6.Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdik alǵanyna 20 jyl tolady.
Al, bizder osy Qazaqstan Respýblıkasynyń qaı qalasynda turyp jatyrmyz?
Atyraý qalasynda qandaı sýdyń túri bar, bilemiz be?
Jaıyq ózeni
7.Jaıyq óziniń basyn Oral taýynyń 600 m bıiktiginen alady. Onyń jalpy uzyndyǵy 2354 shaqyrym, onyń 500 shaqyrymy ǵana oblys terıtorıasymen ótedi. Jaıyq ózeni Kaspıı mańy oıpatyn kesip ótip, Kaspıı teńizine quıady. Jaıyq ózeninde balyq sharýashylyǵy óte baı, ásirese bekire balyǵy. Bekire balyqtarynda súıek bolmaıdy. Olardyń etinen ár túrli balyq taǵamdaryn jáne ystalǵan taǵamdar ázirleıdi. Bekire etteri kóptegen taǵamdar ázirleýge jaraıdy. Bekire tek Kaspıı teńizinde, Edil men Jaıyq ózenderinde ǵana mekendeıdi. Uzyndyǵy 5 m-deı, salmaǵy 200 kg-ga deıin. Bekire tuqymdas balyqtardyń ishindegi semizi jáne eti jumsaǵy. Bekire balyqtary saýdaǵa sýytylǵan, muzdatylǵan jáne ystalǵan túrde túsedi, sonymen qatar ony balyq ónimderin jáne ár túrli balyq konservilerin óndirýde qoldanady.
8. Balyqty kez kelgen jerden aýlaýǵa bolmaıdy jáne kez kelgen adam balyqty aýlaı almaıdy oǵan ádeıi ruqsat qaǵazyn alý kerek. Tek qana bekire emes balyq túrleri óte kóp.
Shortan, jaıyn, kókserke, alabuǵa, delfın, aqqaıran, sazan, kıt
9. Oqýlyqpen jumys:
Mátindi túsindirý.
10. Sergitý sáti:
Qarmaqqa túsken balyqtar (shortan, sazan, alabuǵa)
Oqýshylarǵa qarmaqqa túsken balyqtar týraly taqpaq aıtý:
Alabuǵa
... Jolań-jolań saýyry,
Balyqtyń bul táýiri.
Eki kózi sap-sary,
Aýyra ma baýyry.
Alabuǵa úıiri
Sıaqty bir ıirim.
Qońyr-jasyl jotasy,
Jasyl-sary búıiri...
Jaıyn
... Bilem deseń, bilip kór.
Qarmaǵyńa ilip kór.
Jaıyn úshin sóz be eken.
Baqa, shaıan, súlikter.
Tolaǵaıy tolaǵaı,
Jáne meshkeı, qomaǵaı.
Túse qalsa qarmaqqa,
Áreń tartar on aǵaı...
Sazan
... Aıqaılama, uryspa,
Tipti ańyryn tynysta,
Sazan naǵyz saq balyq.
Jolamaıdy dybysqa...
11. Dáptermen jumys:
Akvarıým salý
12.Jaıyn men shortandy salystyrý:
13. Qorytyndylaý: Qurastyrý Balyq.
Balyqtyń ár bóligindegi suraqtarǵa jaýap berý arqyly, balyq qurastyrý
1. Balyq nemen tynys alady?
2. Balyqtyń jumyrtqasyn qalaı ataımyz?
3. Balyqtar qaıda tirshilik etedi?
4. Ýyldyryqtan paıda bolǵan jas balyq ne dep atalady?
5. Balyq túrlerin atap ber.
6. Balyq neniń kómegimen júzedi?
14. Úıge tapsyrma berý: Oqý, áńgimeleý
15. Madaqtaý
You Might Also Like
