Damyta oqytý tehnologıasynyń oqýshy bilimine tıgizer áseri
Damyta oqytý tehnologıasynyń oqýshy bilimine tıgizer áseri.
Búgingi tańda bilim berý júıesinde jastardyń boıyndaǵy adamı qundylyqtardy, qaıyrymdylyqty, súıispenshilikti damytý, sóıtip tárbıeleı otyryp oqytý. Bilim berý júıesindegi burynǵy aǵartýshylyq baǵytyn saqtaı otyryp adamgershilik turǵysynan kemeldenýine aýdarý. Endeshe jeke tulǵanyń qasıetin ashyp kórsetý zaman talaby. Balany jan – jaqty damytýdy tek qana tárbıe salasy emes oqytý prosesine de asyrylyp jatady. Ony kúndelikti oqý tárbıe jumysy ár sabaqtan baıqaýǵa bolatynyn ómirdiń ózi kórsetip otyr. Sabaq beretin ár pánde oqytýshy izdenip paıdalanyp kelgende, qazirgi oqý talabynyń qoıyp otyrǵan ádis, tásilderin qoldana otyryp josparlaý kerek. Ár muǵalim jańa sabaqty josparlaǵanda tek taqyrypty mazmundaý mindet emes, oqýshy oıyn qalaı damytý, kerek oqýshyǵa ne berem degen maqsat tursa qazirgi oqytýdyń jańa tehnologıalyq ádis, tásilderin qoldana bilse, oqytýshy az sóılep, kóp bilim men tárbıe bere alady.
Men óz sabaqtarymda damyta oqytý tehnologıasy boıynsha josparlap júrgizemin. Muǵalimniń oqytý sheberligine baılanysty oqýshylardy topqa bólip ortalyqtarǵa bólý tásili jáne
1. Oqý jáne jazý ortalyǵy.
2. Matematıka ortalyǵy
3. Ǵylymı zertteý ortalyǵy
4. Óner jáne drama ortalyǵynda oqýshylarǵa tapsyrma beremiz. Muǵalim tek basshylyq jasap, qorytyndylap otyrady.
2 - ádis tásili.
Problemany qoıý jáne ony sheshý. Ortaǵa bir sıtýasıalyq suraq tastap sodan shyǵý joldaryn izdeý jaýap berý.
3 - ádis tásili.
Óz oılaryn tolyq jetkizý; suraqqa jaýap berý. Oqytýshy oqýshy oıymen sanasý, tyńdaý, jaýabyn quptaý, oqýshyny syılaý. ár balanyń qabiletine sený, joǵarydan qaramaı, oqýshy boıynyń deńgeıinde bolýyn muǵalim esten shyǵarmaǵan jón.
4 - oıyn ádis tásilderi.
Oınaı otyryp oılaý daǵdylary, sóıleý mádenıeti, ózine tanys emes sózderdiń maǵynasyn ashady. «Fermerler» oıynyn bala sharshaǵan sátte, balalardy sapqa turǵyzyp ár balanyń jaýyryny saǵan qarap turǵan seniń satyp alǵan jeke menshik jeriń dep oılaımyz. Sender fermersińder. Osy jerdi kútip, baptaımyz dep sergitý jattyǵýyn jasaı otyryp balany eńbekke baýlımyz, úlkenderdiń eńbegin qurmetteýge, mamandyq tańdaýǵa jáne bir – birine jaqsylyǵy úshin alǵys aıtýǵa tárbıeleımiz.
Men bastaýysh synypta eńbek etip kelemin. Bilim kilti bastaýyshta til damýy, tárbıe, bilimge degen qushtarlyqtyń oıanýy da osy bastaýysh synyptarynda 1 - 2 synyptarda oıyn arqyly tárbıeleý. Oqytý balaǵa da oqytýshyǵy da jeńil rolderge bólip oınaý. «Alaqan jylýy», «Densaýlyq saqtaý» hırýrg oıyndaryn balanyń shamasyna qaraı oınatamyn.
3 - 4 synyptarda damyta oqytý tehnologıasynyń ǵylymı ortalyqtarǵa bólý ádisterin qoldaný arqyly júrgizgen sabaqtarymdy oqýshynyń shyǵarmashylyqpen jumys jasaýyna, óz betinshe izdenýine, aýyzbirshilikke jáne pánaralyq baılanys jasaýda mańyzy zor. Muǵalim uzaq túsindirip, oqýshydan surap ýaqytyn zaıa ketirmeıdi. Mysaly men óz tájirıbemnen 1 - 2 mysal keltire ketsem.
4 - synyp Farıza Ońǵarsynovanyń «Qanat týraly hıkaıa»degen óleńi boıynsha sabaq ótkizdim. «Brondyq qozǵalys» oıynymen 15 oqýshy 3 topqa bóldim. ár topqa ortalyqtardyń aty jazylǵan qaǵaz taratyldy.
I top. Ǵylymı ortalyq. (Ǵalymdar, jazýshylar).
Oqýlyq ana tili, anatili dápterleri, qalam t. b. Taqyryby: «Adamǵa qanat kerek» oqýshy óz oıyn dápterge jazady.
Tárbıeligi: Anaǵa degen qurmet, súıispenshiligin damytý. Sóılemdi baılanystyra bilý. (Qazaq tili pánimen baılanysty).
II top. Beıneleý ortalyǵy. Taqyrypqa baılanysty sýret salý. Uıasynan qulap, usha almaı jatqan balapan sýreti.
Tárbıeligi: qustarǵa degen qomqorlyq. Óz oıyn qaǵaz betine sýretteý, estetıkalyq tárbıemen ushtassa keledi.
III ortalyq. Óner jáne drama ortalyǵy.
Tapsyrma. Ana týraly óleń, taqpaq nemese «Qanat týraly hıkaıa» mánerlep oqyp berý. Artıser ortadan bir oqýshy shyǵyp oryndap shaǵyn ádebı kórkem baǵdarlama (konsert) qoıady.
Muǵalim tek basshylyq jasap ár toptyń jumysyn muqıat tyńdap, oqýshyǵa qoldaý, madaqtaý kórsetý kerek. Ortalyqtarda barlyq oqýshy jumys jasaýyn qamtamasyz etýdi oqytýshy retteıdi.
Sabaq bastalarda, sıtýasıalyq suraq qoıdym. Balalar – adamǵa qanat kerek pe? Árıne balalar joq adam ushpaıdy ǵoı. «Qanat tek qustarǵa kerek» - dedi. Osy suraqqa jaýapty aqyn apamyz Farıza Ońǵarsynovanyń «Qanat týraly hıkaıa» óleńnen tabamyz – dep. Sabaqty qorytyndylaý bóliminde sol suraqty qaıtadan qoıdym sonda balalar, Sol qanatym ákeshim,
Oń qanatym anashym,
Qos qanatym bolǵanda
Tabar ómir jarasym – dep adamǵa eki qanaty bolady. Áke men ana bir qanatyń bolmasa, máńgi usha almaı qalarsyń. Anamyzdy aıalap, qurmetteý kerek.
«Áke asqar taý, sheshe qaınar bulaq, bala jaǵasynda ósken quraq» - degen maqal tegin aıtylmaǵan deı kele «Altyn ana» ánimen qorytyndylap eń jaqsy jumys jasaǵan oqýshylardy baǵalaımyz. Bul ádis tásil balany uıymdasyp jumys jasaýǵa, izdenýge, oıyn damytýǵa, ýaqytty únemdeýge tárbıeleıdi. Bala kelesi sabaqqa tapsyrma alyp izdenip kelýge daǵdylandy.
Tárbıe saǵaty. «Týberkýlezden saqtanaıyq» taqyrybynda tárbıe saǵatynda damyta oqytý tehnologıasynyń ádis tásilderin qoldana otyryp júrgizdim.
«Sýretke qarap toptas» oıyny boıynsha 3 topqa bólinip tapsyrma boıynsha jumys júrgizildi. Jalpylama izdený, taqyryby men maqsaty túsindirilip jiberildi.
I zertteý ortalyǵy. (Dárigerler)
Dáriger kıimi qaǵazdan qalpaq, aq kóılek kıip keldi.
Taqyryby: Týberkýlez aýrýy, jáne odan saqtaný joldary. Dápterge mátin qurap, óz oılaryn jazý, túsindirý.
II top. Beıneleý. Ókpeniń sýretin salý saý ókpe jáne aýrýǵa shaldyqqan mıkroptar sýretimen salý. (tapsyryldy).
III top. Óner jáne drama toby.
Artıser. Dáriger men naýqas adam dári berý, aqyl keńester aıtý kórinister qoıyldy.
Oqýshynyń bos ispen aınalysýyna ýaqyt joq. 45 mınýt qymbat, oqytýshyda maqsatyna jetip, taqyrybyn jan – jaqty asha alady. Pánaralyq baılanysty júzege asyrý ár muǵalimniń sabaqty josparlaı alýda dep túsinemin.
«Bastalady ómiriń attaýmenen, jol erejesin saqtaýmenen» atty tárbıe saǵatyn oıyn ádisi boıynsha josparladym sıtýasıalyq suraqtar qoıyldy.
Jospary:
1. Kirispe.
2. Jas jol ınspektorlary sóıleıdi.
3. Ertegidegi buzyqtar. (kórinis qoıý)
4. Kóshede júrý erejeleri.
5. Sot zalynan kórinis.
6. Sıtýasıalyq suraqtar.
7. Án. «Árqashan kún sónbesin».
8. Qorytyndy.
5. Sot zalynan kórinis bólimi boıynsha sabaq maqsatyna jetti.
Tumanbaı Moldaǵalıevtyń «Bolar bala edi ol» óleńiniń mazmuny boıynsha sot is qarady. Oqýshylardy 2 topqa bólip aqtaýshylar, qaralaýshylar (debat ádisi). Sot 1 oqýshy, úkim oqıtyn 1 oqýshy kináli: júrgizýshi 1 oqýshy oınaıdy. 1 top júrgizýshiniń týystary.
II top. Armannyń týystary.
Sońynda júrgizýshini kinásiz dep taýyp, úkim shyǵaryldy. Kóshe erejesin durys saqtamaǵan, kólik jolyna dop oınaǵan. Arman degen balanyń kinásinen qansha adam zardap shegip, qaıǵy jurtty – deı kele sabaqty qorytyndyladym. Árıne 1 sabaqta bala boıyna jaqsy qasıet uıalattym dep aıtý qıyn. «Tárbıe, oqý – ınemen qudyq qazǵandaı» bala oıyna jaman, jaqsy qylyqtar týraly túsinik qalyptasatyny anyq. Ár pedagog jańa tehnologıalyq ádis, tásilderdi óz tájirıbesine engizse, óz jemisin beretinine senemin.
Búgingi tańda bilim berý júıesinde jastardyń boıyndaǵy adamı qundylyqtardy, qaıyrymdylyqty, súıispenshilikti damytý, sóıtip tárbıeleı otyryp oqytý. Bilim berý júıesindegi burynǵy aǵartýshylyq baǵytyn saqtaı otyryp adamgershilik turǵysynan kemeldenýine aýdarý. Endeshe jeke tulǵanyń qasıetin ashyp kórsetý zaman talaby. Balany jan – jaqty damytýdy tek qana tárbıe salasy emes oqytý prosesine de asyrylyp jatady. Ony kúndelikti oqý tárbıe jumysy ár sabaqtan baıqaýǵa bolatynyn ómirdiń ózi kórsetip otyr. Sabaq beretin ár pánde oqytýshy izdenip paıdalanyp kelgende, qazirgi oqý talabynyń qoıyp otyrǵan ádis, tásilderin qoldana otyryp josparlaý kerek. Ár muǵalim jańa sabaqty josparlaǵanda tek taqyrypty mazmundaý mindet emes, oqýshy oıyn qalaı damytý, kerek oqýshyǵa ne berem degen maqsat tursa qazirgi oqytýdyń jańa tehnologıalyq ádis, tásilderin qoldana bilse, oqytýshy az sóılep, kóp bilim men tárbıe bere alady.
Men óz sabaqtarymda damyta oqytý tehnologıasy boıynsha josparlap júrgizemin. Muǵalimniń oqytý sheberligine baılanysty oqýshylardy topqa bólip ortalyqtarǵa bólý tásili jáne
1. Oqý jáne jazý ortalyǵy.
2. Matematıka ortalyǵy
3. Ǵylymı zertteý ortalyǵy
4. Óner jáne drama ortalyǵynda oqýshylarǵa tapsyrma beremiz. Muǵalim tek basshylyq jasap, qorytyndylap otyrady.
2 - ádis tásili.
Problemany qoıý jáne ony sheshý. Ortaǵa bir sıtýasıalyq suraq tastap sodan shyǵý joldaryn izdeý jaýap berý.
3 - ádis tásili.
Óz oılaryn tolyq jetkizý; suraqqa jaýap berý. Oqytýshy oqýshy oıymen sanasý, tyńdaý, jaýabyn quptaý, oqýshyny syılaý. ár balanyń qabiletine sený, joǵarydan qaramaı, oqýshy boıynyń deńgeıinde bolýyn muǵalim esten shyǵarmaǵan jón.
4 - oıyn ádis tásilderi.
Oınaı otyryp oılaý daǵdylary, sóıleý mádenıeti, ózine tanys emes sózderdiń maǵynasyn ashady. «Fermerler» oıynyn bala sharshaǵan sátte, balalardy sapqa turǵyzyp ár balanyń jaýyryny saǵan qarap turǵan seniń satyp alǵan jeke menshik jeriń dep oılaımyz. Sender fermersińder. Osy jerdi kútip, baptaımyz dep sergitý jattyǵýyn jasaı otyryp balany eńbekke baýlımyz, úlkenderdiń eńbegin qurmetteýge, mamandyq tańdaýǵa jáne bir – birine jaqsylyǵy úshin alǵys aıtýǵa tárbıeleımiz.
Men bastaýysh synypta eńbek etip kelemin. Bilim kilti bastaýyshta til damýy, tárbıe, bilimge degen qushtarlyqtyń oıanýy da osy bastaýysh synyptarynda 1 - 2 synyptarda oıyn arqyly tárbıeleý. Oqytý balaǵa da oqytýshyǵy da jeńil rolderge bólip oınaý. «Alaqan jylýy», «Densaýlyq saqtaý» hırýrg oıyndaryn balanyń shamasyna qaraı oınatamyn.
3 - 4 synyptarda damyta oqytý tehnologıasynyń ǵylymı ortalyqtarǵa bólý ádisterin qoldaný arqyly júrgizgen sabaqtarymdy oqýshynyń shyǵarmashylyqpen jumys jasaýyna, óz betinshe izdenýine, aýyzbirshilikke jáne pánaralyq baılanys jasaýda mańyzy zor. Muǵalim uzaq túsindirip, oqýshydan surap ýaqytyn zaıa ketirmeıdi. Mysaly men óz tájirıbemnen 1 - 2 mysal keltire ketsem.
4 - synyp Farıza Ońǵarsynovanyń «Qanat týraly hıkaıa»degen óleńi boıynsha sabaq ótkizdim. «Brondyq qozǵalys» oıynymen 15 oqýshy 3 topqa bóldim. ár topqa ortalyqtardyń aty jazylǵan qaǵaz taratyldy.
I top. Ǵylymı ortalyq. (Ǵalymdar, jazýshylar).
Oqýlyq ana tili, anatili dápterleri, qalam t. b. Taqyryby: «Adamǵa qanat kerek» oqýshy óz oıyn dápterge jazady.
Tárbıeligi: Anaǵa degen qurmet, súıispenshiligin damytý. Sóılemdi baılanystyra bilý. (Qazaq tili pánimen baılanysty).
II top. Beıneleý ortalyǵy. Taqyrypqa baılanysty sýret salý. Uıasynan qulap, usha almaı jatqan balapan sýreti.
Tárbıeligi: qustarǵa degen qomqorlyq. Óz oıyn qaǵaz betine sýretteý, estetıkalyq tárbıemen ushtassa keledi.
III ortalyq. Óner jáne drama ortalyǵy.
Tapsyrma. Ana týraly óleń, taqpaq nemese «Qanat týraly hıkaıa» mánerlep oqyp berý. Artıser ortadan bir oqýshy shyǵyp oryndap shaǵyn ádebı kórkem baǵdarlama (konsert) qoıady.
Muǵalim tek basshylyq jasap ár toptyń jumysyn muqıat tyńdap, oqýshyǵa qoldaý, madaqtaý kórsetý kerek. Ortalyqtarda barlyq oqýshy jumys jasaýyn qamtamasyz etýdi oqytýshy retteıdi.
Sabaq bastalarda, sıtýasıalyq suraq qoıdym. Balalar – adamǵa qanat kerek pe? Árıne balalar joq adam ushpaıdy ǵoı. «Qanat tek qustarǵa kerek» - dedi. Osy suraqqa jaýapty aqyn apamyz Farıza Ońǵarsynovanyń «Qanat týraly hıkaıa» óleńnen tabamyz – dep. Sabaqty qorytyndylaý bóliminde sol suraqty qaıtadan qoıdym sonda balalar, Sol qanatym ákeshim,
Oń qanatym anashym,
Qos qanatym bolǵanda
Tabar ómir jarasym – dep adamǵa eki qanaty bolady. Áke men ana bir qanatyń bolmasa, máńgi usha almaı qalarsyń. Anamyzdy aıalap, qurmetteý kerek.
«Áke asqar taý, sheshe qaınar bulaq, bala jaǵasynda ósken quraq» - degen maqal tegin aıtylmaǵan deı kele «Altyn ana» ánimen qorytyndylap eń jaqsy jumys jasaǵan oqýshylardy baǵalaımyz. Bul ádis tásil balany uıymdasyp jumys jasaýǵa, izdenýge, oıyn damytýǵa, ýaqytty únemdeýge tárbıeleıdi. Bala kelesi sabaqqa tapsyrma alyp izdenip kelýge daǵdylandy.
Tárbıe saǵaty. «Týberkýlezden saqtanaıyq» taqyrybynda tárbıe saǵatynda damyta oqytý tehnologıasynyń ádis tásilderin qoldana otyryp júrgizdim.
«Sýretke qarap toptas» oıyny boıynsha 3 topqa bólinip tapsyrma boıynsha jumys júrgizildi. Jalpylama izdený, taqyryby men maqsaty túsindirilip jiberildi.
I zertteý ortalyǵy. (Dárigerler)
Dáriger kıimi qaǵazdan qalpaq, aq kóılek kıip keldi.
Taqyryby: Týberkýlez aýrýy, jáne odan saqtaný joldary. Dápterge mátin qurap, óz oılaryn jazý, túsindirý.
II top. Beıneleý. Ókpeniń sýretin salý saý ókpe jáne aýrýǵa shaldyqqan mıkroptar sýretimen salý. (tapsyryldy).
III top. Óner jáne drama toby.
Artıser. Dáriger men naýqas adam dári berý, aqyl keńester aıtý kórinister qoıyldy.
Oqýshynyń bos ispen aınalysýyna ýaqyt joq. 45 mınýt qymbat, oqytýshyda maqsatyna jetip, taqyrybyn jan – jaqty asha alady. Pánaralyq baılanysty júzege asyrý ár muǵalimniń sabaqty josparlaı alýda dep túsinemin.
«Bastalady ómiriń attaýmenen, jol erejesin saqtaýmenen» atty tárbıe saǵatyn oıyn ádisi boıynsha josparladym sıtýasıalyq suraqtar qoıyldy.
Jospary:
1. Kirispe.
2. Jas jol ınspektorlary sóıleıdi.
3. Ertegidegi buzyqtar. (kórinis qoıý)
4. Kóshede júrý erejeleri.
5. Sot zalynan kórinis.
6. Sıtýasıalyq suraqtar.
7. Án. «Árqashan kún sónbesin».
8. Qorytyndy.
5. Sot zalynan kórinis bólimi boıynsha sabaq maqsatyna jetti.
Tumanbaı Moldaǵalıevtyń «Bolar bala edi ol» óleńiniń mazmuny boıynsha sot is qarady. Oqýshylardy 2 topqa bólip aqtaýshylar, qaralaýshylar (debat ádisi). Sot 1 oqýshy, úkim oqıtyn 1 oqýshy kináli: júrgizýshi 1 oqýshy oınaıdy. 1 top júrgizýshiniń týystary.
II top. Armannyń týystary.
Sońynda júrgizýshini kinásiz dep taýyp, úkim shyǵaryldy. Kóshe erejesin durys saqtamaǵan, kólik jolyna dop oınaǵan. Arman degen balanyń kinásinen qansha adam zardap shegip, qaıǵy jurtty – deı kele sabaqty qorytyndyladym. Árıne 1 sabaqta bala boıyna jaqsy qasıet uıalattym dep aıtý qıyn. «Tárbıe, oqý – ınemen qudyq qazǵandaı» bala oıyna jaman, jaqsy qylyqtar týraly túsinik qalyptasatyny anyq. Ár pedagog jańa tehnologıalyq ádis, tásilderdi óz tájirıbesine engizse, óz jemisin beretinine senemin.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Buryshtyń trıgonometrıalyq fýnksıalary
