Densaýlyq – zor baılyq
Jambyl oblysy, Qordaı aýdany,
№1 D. A. Qonaev atyndaǵy mektep - gımnazıa
Kokobaeva B. R.
Sabaqtyń taqyryby: «Densaýlyq – zor baılyq»
Maqsaty:
Jas urpaqqa adam densaýlyǵynyń qymbattylyǵyn, ómir súrý úshin qajetti baǵaly baılyq ekendigin túsinedi.
Óz densaýlyǵyna jaýapkershilikpen qaraýǵa, shymyr da shapshań, uqypty da jınaqy, ádemi bolýǵa úırenedi.
Kórnekiligi: sýretter, maqal - mátelder, prezentasıa t. b.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
topqa bólý: İ top - " Densaýlyq "
İİ top - " Tazalyq "
İİİ top - " Dárýmen "
top mindetterin bólisedi.
top erejesin eske túsiredi.( 2 - mın )
psıhologıalyq daıyndyq: ár top bir - birine " Tilek shoǵyn "usynady.( 1 - mın )
İİ. Oı qozǵaý kezeńi:
( Ár topqa dop laqtyrý arqyly suraımyn, oqýshylardy smaılık arqyly formatıvti baǵalaımyn).
İ top. Ol sýdan qorqady, odan kir qorqady?(sabyn)
İİ top. Tis tazartatyn quraldar? (tis shetkasy men pasta)
İİİ top. Deneni shynyqtyratyn, densaýlyqqa áseri mol sabaq? (dene tárbıesi)
Muǵalimniń sózi:
Salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý maqsatynda «Densaýlyq – zor baılyq» degen taqyrypta ashyq tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz.
Ár toptyń top basshysy kelip, qobdıshadan 2 úlestirmelik kespeni alady.
Tapsyrmalar:
1. Densaýlyqtyń dostaryna neler jatady?
2. Uqypty da ádemi azamat bolý úshin adam densaýlyǵyna ne qajet?
3. Densaýlyqtyń qastary degendi qalaı túsinesińder?
4. Salaýatty ómir saltyn saqtaý degenimiz ne?
5. Densaýlyq degendi qalaı túsinesińder?
6. Deni saý bolý úshin dárýmender qajet pe?
Ár toptan bir oqýshy jaýap beredi. (5 - 7 mın)
Muǵalimniń sózi:
Densaýlyq - jeke adamnyń basty baılyǵy.
Densaýlyq - adam tirshiliginiń eń birinshi sharty.
Búgingi deni saý urpaq - eldiń erteńgi jalǵasy demekshi,- búgingi tárbıelik is - sharamyzdyń taqyrybyna baılanysty áńgimemiz tek densaýlyq jóninde bolmaq. Densaýlyq degen sóz - denińniń saýlyǵy degen maǵynany bildiredi. Denińniń aýrýdan aman, qaıratty, jigerli, kóńildiń kóterińki bolýynyń ózi - densaýlyqtyń belgisi. Dene músheleriniń, ishki aǵzalardyń biri aýyrsa, adamnyń densaýlyǵy nasharlap, kóńil kúıi túsedi, esh nársege zaýqy bolmaıdy.
İİİ. Oı tolǵaý kezeńi
Toptyq jumys:
İ top - " Densaýlyq - zor baılyq "
İİ top - " Tazalyq densaýlyq - kepili "
İİİ top - " Dárýmen " taqyryptary boıynsha sýretter jáne berilgen sózderden " Toptastyrý " ádisin paıdalanyp, Poster qurady.( 5 - mın )
oryndaǵynda stıkeri bar oqýshy Posterdi qorǵaıdy. (3 - mın)
(baǵalaımyn).
İV Kórinis: «Dáriger men bala» atty kórinisti tamashalaıyq.
(esik qaǵylady. İshke bala kiredi).
Dáriger:- qandaı sebeppen keldiń?
Bala:- Basym, kózim aýyrady, uıqym kele beredi.
Dáriger:- Saǵat neshede turasyń?, neshede uıyqtaısyń?
Bala:- Túngi 2 - 3 - terde uıyqtaımyn, 11 - de turamyn.
Dáriger:- Asqa tábetiń qalaı? qalaı tamaqtanasyń?
Bala:- qolyma ne túsedi, sony jeı salamyn.
Dáriger:- Neni unatasyń?
Bala:- Teledıdar kórgendi, kompúterde oınaǵandy unatamyn.
Dáriger:- Oǵan qansha ýaqyt bólesiń?
Bala:- uıqym kelgenshe oınaı beremin.
Dáriger:- Balalar, sender qalaı oılaısyńdar, bul bala nelikten aýyrady?
Sebebin aıtyp, keńes berińder.( oqýshylar óz oılaryn aıtady )
Densaýlyq – ol kúlýiń,
Kóńil - kúıiń jadyraı.
Densaýlyq – ol júrýiń,
Eshbir jeriń aýyrmaı.
- Balalar, denimiz saý jáne kúshti bolyp ósýimiz úshin ne isteýimiz kerek?
- Iá, durys ol úshin kún tártibin saqtaý kerek.
ár topqa kún tártibi jazylǵan úlestirmeli kespelerdi beremin, retimen taqtaǵa magnıtpen jabystyrady.( 5 - mın)
(baǵalaımyn).
V. Shyǵarmashylyq jumys:
Muǵalim: Balalar, densaýlyqqa baılanysty qandaı maqal – mátel bilesińder?
( ár top kem degende 5 maqal - mátelden aıtý kerek, jeńgen topty smaılık berip, madaqtaımyn.)
1. Densaýlyqtyń qadirin aýyrǵanda bilersiń.
2. İsiń túsip taqsyrǵa barma,
Aýrýly bolyp baqsyǵa barma.
3. Baqsy kórinse dert qozady,
Usta kórinse taǵa tozady.
4. Jarlynyń baılyǵy - deniniń saýlyǵy.
5.. Aýrý atandy da shóktirer.
6. Qotyr qoldan juǵady,
Taz taqıadan juǵady.
7. Bas aýyrsa jan qorqady.
8. Juǵyn bar jerde - shybyn bar,
Shybyn bar jerde - shyǵyn bar.
9. Eki aýrý bir kelse, ajalyńnyń jetkeni.
10. Jan aýyrsa - tán azady,
Qaıǵy bassa - jan azady.
11. Ólispegen kórisedi.
12. Qasqyrdyń oılaǵany aramdyq,
Qoıdyń oılaǵany - amandyq.
13. Táýiptiń jaqsysy - aýrýǵa aýrý qospaǵany.
14. Myń jumaqtan - bir kún tirlik.
15. Qasapshyǵa mal qaıǵy,
Qara eshkige jan qaıǵy.
16. Emniń aldy - eńbek.
17. Aýrý jelmen kelip, termen shyǵady.
18. Aman bolsa bul basym,
Taǵy shyǵar bul shashym.
19. Azǵan denege aýrý úıir.
20. Qaıǵy qartaıtady,
Qýanysh marqaıtady. (3 - 4 mın)
(baǵalaımyn).
Vİ. Sergitý sáti: beıne úzindige qarap jattyǵý jasaıdy. ( 2 - mın)
Vİİ. " Júırik bolsań, sheship kór"
o Balalar, endi jumbaqtar sheship kóreıik:
Dymqyldap kúnde sen,
qolyńa súıkeseń.
Ketip kir - lasyń,
Tap - taza bolasyń. (Sabyn)
o Shomylǵan balany,
Aımalap alady.
Súrtedi qolyn da,
Súrtedi jonyn da. (Súlgi)
o Aýzy joq, kózi joq,
Tili joq, ózi joq.
Biraq ta tisi bar,
Basyńmen isi bar. (Taraq)
o Biz edik, biz edik,
Otyz eki qyz edik.
qatar - qatar tizildik,
Kezek - kezek úzildik. (Tis)
( taǵy jumbaq qos ) (3 - 4 mın).
(baǵalaımyn).
Vİİİ. " Kim kóp biledi? "
Muǵalim: mektepte dene shynyqtyrý sabaqtary júrgiziledi. Onda arnaýly mamandar ıesi qabiletin anyqtap, baǵyttap otyrady. Sporttyń túrleri óte kóp. Al, balalar kim kóp sport túrlerin biledi eken? (ár toptan bir oqýshy shyǵyp, jaýap beredi, kóp jaýap bergen oqýshyny madaqtap, smaılık beremin).
(baǵalaımyn).
Mysaly: Stol tenısi, shahmat, hokeı, boks, basketbol, fýtbol, ý - shý, dzúdo, aıkıdo, taekvondo, «Báıge», «Qyz qýý», «Kókpar», «Aýdaryspaq», «Jamby atý».
Muǵalim: Olaı bolsa, kezekti sporttyq saıystarǵa berelik.
Qol kúres – bilek kúshterin synaý.
( ár toptan ul balalar shyǵady, jeńgen oqýshyny madaqtap, smaılık beremin).
(baǵalaımyn).
Qorytyndy sóz: - Balalar, biz búgin qandaı taqyrypta sóz qozǵadyq? (Densaýlyq)
- Neni oıǵa toqyp, jadymyzda saqtaýǵa tıispiz? (Jaman ádetten aýlaq bolýymyz kerek)
- Sizder, qandaı azamat bolyp ósýleriń qajet? (Deni saý, aqyldy, bilimdi, adal bolyp)
- Balalar, olaı bolsa, densaýlyq sóziniń maǵynasyn ashaıyqshy:
D - Dári shópten, aqyl kópten.
E - Emniń aldy - eńbek.
N - Negizgi baılyq - densaýlyq.
S - Saýlyq - baılyq negizi.
A - As - adamnyń arqaýy.
Ý – Ýlanýdan saqtan.
L - Lastyń dosy - shybyn.
Y - Ydysy tazanyń, yrysy taza.
Q - qotyr qoldan juǵady.
( Ár topty madaqtap, belsendi topty atap ótip, úsh topqa da smaılık beremin).
Muǵalim: «Saý dene, azat aqyl, adal kóńil – úsheýimen baqytty bolady ómir», - demekshi, deni saý, batyl júrekti, salaýatty ómir saltyn ornyqtyrýǵa daıyn urpaq bolyp óseıik, eshqashan aýyrmaı, óz densaýlyqtaryńdy kútińder!. Sondyqtan bolashaqta senderden deni saý, myqty da shymyr, otbasyna tirek bolatyn azamat, azamatsha shyǵady dep senemin.
Bári:- Tazalyqty súıemiz,
Taza bolyp júremiz.
Biz balamyz shynyqqan,
Densaýlyǵy myqty jan.
- Nazar qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet!
№1 D. A. Qonaev atyndaǵy mektep - gımnazıa
Kokobaeva B. R.
Sabaqtyń taqyryby: «Densaýlyq – zor baılyq»
Maqsaty:
Jas urpaqqa adam densaýlyǵynyń qymbattylyǵyn, ómir súrý úshin qajetti baǵaly baılyq ekendigin túsinedi.
Óz densaýlyǵyna jaýapkershilikpen qaraýǵa, shymyr da shapshań, uqypty da jınaqy, ádemi bolýǵa úırenedi.
Kórnekiligi: sýretter, maqal - mátelder, prezentasıa t. b.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
topqa bólý: İ top - " Densaýlyq "
İİ top - " Tazalyq "
İİİ top - " Dárýmen "
top mindetterin bólisedi.
top erejesin eske túsiredi.( 2 - mın )
psıhologıalyq daıyndyq: ár top bir - birine " Tilek shoǵyn "usynady.( 1 - mın )
İİ. Oı qozǵaý kezeńi:
( Ár topqa dop laqtyrý arqyly suraımyn, oqýshylardy smaılık arqyly formatıvti baǵalaımyn).
İ top. Ol sýdan qorqady, odan kir qorqady?(sabyn)
İİ top. Tis tazartatyn quraldar? (tis shetkasy men pasta)
İİİ top. Deneni shynyqtyratyn, densaýlyqqa áseri mol sabaq? (dene tárbıesi)
Muǵalimniń sózi:
Salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý maqsatynda «Densaýlyq – zor baılyq» degen taqyrypta ashyq tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz.
Ár toptyń top basshysy kelip, qobdıshadan 2 úlestirmelik kespeni alady.
Tapsyrmalar:
1. Densaýlyqtyń dostaryna neler jatady?
2. Uqypty da ádemi azamat bolý úshin adam densaýlyǵyna ne qajet?
3. Densaýlyqtyń qastary degendi qalaı túsinesińder?
4. Salaýatty ómir saltyn saqtaý degenimiz ne?
5. Densaýlyq degendi qalaı túsinesińder?
6. Deni saý bolý úshin dárýmender qajet pe?
Ár toptan bir oqýshy jaýap beredi. (5 - 7 mın)
Muǵalimniń sózi:
Densaýlyq - jeke adamnyń basty baılyǵy.
Densaýlyq - adam tirshiliginiń eń birinshi sharty.
Búgingi deni saý urpaq - eldiń erteńgi jalǵasy demekshi,- búgingi tárbıelik is - sharamyzdyń taqyrybyna baılanysty áńgimemiz tek densaýlyq jóninde bolmaq. Densaýlyq degen sóz - denińniń saýlyǵy degen maǵynany bildiredi. Denińniń aýrýdan aman, qaıratty, jigerli, kóńildiń kóterińki bolýynyń ózi - densaýlyqtyń belgisi. Dene músheleriniń, ishki aǵzalardyń biri aýyrsa, adamnyń densaýlyǵy nasharlap, kóńil kúıi túsedi, esh nársege zaýqy bolmaıdy.
İİİ. Oı tolǵaý kezeńi
Toptyq jumys:
İ top - " Densaýlyq - zor baılyq "
İİ top - " Tazalyq densaýlyq - kepili "
İİİ top - " Dárýmen " taqyryptary boıynsha sýretter jáne berilgen sózderden " Toptastyrý " ádisin paıdalanyp, Poster qurady.( 5 - mın )
oryndaǵynda stıkeri bar oqýshy Posterdi qorǵaıdy. (3 - mın)
(baǵalaımyn).
İV Kórinis: «Dáriger men bala» atty kórinisti tamashalaıyq.
(esik qaǵylady. İshke bala kiredi).
Dáriger:- qandaı sebeppen keldiń?
Bala:- Basym, kózim aýyrady, uıqym kele beredi.
Dáriger:- Saǵat neshede turasyń?, neshede uıyqtaısyń?
Bala:- Túngi 2 - 3 - terde uıyqtaımyn, 11 - de turamyn.
Dáriger:- Asqa tábetiń qalaı? qalaı tamaqtanasyń?
Bala:- qolyma ne túsedi, sony jeı salamyn.
Dáriger:- Neni unatasyń?
Bala:- Teledıdar kórgendi, kompúterde oınaǵandy unatamyn.
Dáriger:- Oǵan qansha ýaqyt bólesiń?
Bala:- uıqym kelgenshe oınaı beremin.
Dáriger:- Balalar, sender qalaı oılaısyńdar, bul bala nelikten aýyrady?
Sebebin aıtyp, keńes berińder.( oqýshylar óz oılaryn aıtady )
Densaýlyq – ol kúlýiń,
Kóńil - kúıiń jadyraı.
Densaýlyq – ol júrýiń,
Eshbir jeriń aýyrmaı.
- Balalar, denimiz saý jáne kúshti bolyp ósýimiz úshin ne isteýimiz kerek?
- Iá, durys ol úshin kún tártibin saqtaý kerek.
ár topqa kún tártibi jazylǵan úlestirmeli kespelerdi beremin, retimen taqtaǵa magnıtpen jabystyrady.( 5 - mın)
(baǵalaımyn).
V. Shyǵarmashylyq jumys:
Muǵalim: Balalar, densaýlyqqa baılanysty qandaı maqal – mátel bilesińder?
( ár top kem degende 5 maqal - mátelden aıtý kerek, jeńgen topty smaılık berip, madaqtaımyn.)
1. Densaýlyqtyń qadirin aýyrǵanda bilersiń.
2. İsiń túsip taqsyrǵa barma,
Aýrýly bolyp baqsyǵa barma.
3. Baqsy kórinse dert qozady,
Usta kórinse taǵa tozady.
4. Jarlynyń baılyǵy - deniniń saýlyǵy.
5.. Aýrý atandy da shóktirer.
6. Qotyr qoldan juǵady,
Taz taqıadan juǵady.
7. Bas aýyrsa jan qorqady.
8. Juǵyn bar jerde - shybyn bar,
Shybyn bar jerde - shyǵyn bar.
9. Eki aýrý bir kelse, ajalyńnyń jetkeni.
10. Jan aýyrsa - tán azady,
Qaıǵy bassa - jan azady.
11. Ólispegen kórisedi.
12. Qasqyrdyń oılaǵany aramdyq,
Qoıdyń oılaǵany - amandyq.
13. Táýiptiń jaqsysy - aýrýǵa aýrý qospaǵany.
14. Myń jumaqtan - bir kún tirlik.
15. Qasapshyǵa mal qaıǵy,
Qara eshkige jan qaıǵy.
16. Emniń aldy - eńbek.
17. Aýrý jelmen kelip, termen shyǵady.
18. Aman bolsa bul basym,
Taǵy shyǵar bul shashym.
19. Azǵan denege aýrý úıir.
20. Qaıǵy qartaıtady,
Qýanysh marqaıtady. (3 - 4 mın)
(baǵalaımyn).
Vİ. Sergitý sáti: beıne úzindige qarap jattyǵý jasaıdy. ( 2 - mın)
Vİİ. " Júırik bolsań, sheship kór"
o Balalar, endi jumbaqtar sheship kóreıik:
Dymqyldap kúnde sen,
qolyńa súıkeseń.
Ketip kir - lasyń,
Tap - taza bolasyń. (Sabyn)
o Shomylǵan balany,
Aımalap alady.
Súrtedi qolyn da,
Súrtedi jonyn da. (Súlgi)
o Aýzy joq, kózi joq,
Tili joq, ózi joq.
Biraq ta tisi bar,
Basyńmen isi bar. (Taraq)
o Biz edik, biz edik,
Otyz eki qyz edik.
qatar - qatar tizildik,
Kezek - kezek úzildik. (Tis)
( taǵy jumbaq qos ) (3 - 4 mın).
(baǵalaımyn).
Vİİİ. " Kim kóp biledi? "
Muǵalim: mektepte dene shynyqtyrý sabaqtary júrgiziledi. Onda arnaýly mamandar ıesi qabiletin anyqtap, baǵyttap otyrady. Sporttyń túrleri óte kóp. Al, balalar kim kóp sport túrlerin biledi eken? (ár toptan bir oqýshy shyǵyp, jaýap beredi, kóp jaýap bergen oqýshyny madaqtap, smaılık beremin).
(baǵalaımyn).
Mysaly: Stol tenısi, shahmat, hokeı, boks, basketbol, fýtbol, ý - shý, dzúdo, aıkıdo, taekvondo, «Báıge», «Qyz qýý», «Kókpar», «Aýdaryspaq», «Jamby atý».
Muǵalim: Olaı bolsa, kezekti sporttyq saıystarǵa berelik.
Qol kúres – bilek kúshterin synaý.
( ár toptan ul balalar shyǵady, jeńgen oqýshyny madaqtap, smaılık beremin).
(baǵalaımyn).
Qorytyndy sóz: - Balalar, biz búgin qandaı taqyrypta sóz qozǵadyq? (Densaýlyq)
- Neni oıǵa toqyp, jadymyzda saqtaýǵa tıispiz? (Jaman ádetten aýlaq bolýymyz kerek)
- Sizder, qandaı azamat bolyp ósýleriń qajet? (Deni saý, aqyldy, bilimdi, adal bolyp)
- Balalar, olaı bolsa, densaýlyq sóziniń maǵynasyn ashaıyqshy:
D - Dári shópten, aqyl kópten.
E - Emniń aldy - eńbek.
N - Negizgi baılyq - densaýlyq.
S - Saýlyq - baılyq negizi.
A - As - adamnyń arqaýy.
Ý – Ýlanýdan saqtan.
L - Lastyń dosy - shybyn.
Y - Ydysy tazanyń, yrysy taza.
Q - qotyr qoldan juǵady.
( Ár topty madaqtap, belsendi topty atap ótip, úsh topqa da smaılık beremin).
Muǵalim: «Saý dene, azat aqyl, adal kóńil – úsheýimen baqytty bolady ómir», - demekshi, deni saý, batyl júrekti, salaýatty ómir saltyn ornyqtyrýǵa daıyn urpaq bolyp óseıik, eshqashan aýyrmaı, óz densaýlyqtaryńdy kútińder!. Sondyqtan bolashaqta senderden deni saý, myqty da shymyr, otbasyna tirek bolatyn azamat, azamatsha shyǵady dep senemin.
Bári:- Tazalyqty súıemiz,
Taza bolyp júremiz.
Biz balamyz shynyqqan,
Densaýlyǵy myqty jan.
- Nazar qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet!
You Might Also Like
