Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Dybys jáne áripti qaıtalaımyz
Astana qalasy
№64 mektep - lıseıdiń
bastaýysh synyp muǵalimi
Týlepbergenova Gýlmıra Amanovna

Sabaqtyń taqyryby: Dybys jáne áripti qaıtalaımyz
Sabaqtyń maqsaty: dybystar jáne áripter týraly 2 synypta alǵan bilimin eske túsirý, qaıtalaý daýyssyz dybystar aıtylý ereksheligine qaraı qandaı túrlerge bólinetinin pysyqtaý; daýysty dybystardyń daýyssyz dybystardan ereksheligin túsindirý.
Sabaqtyń ádisi: toppen jumys, «Uqsastyq pen daralyq», «3 qadamdyq suhbat» strategıalary (STO baǵdarlamasynyń strategıalary).

Sabaqtyń barysy:
Qyzyǵýshylyqty oıatý
Oqýshylar topqa bólinedi.
Dybystar men áripter týraly alǵan bilimderin suraq - jaýap arqyly qaıtalaý.
Taqtaǵa mynadaı sózder jazylady: dala, bilim halyq, qymyz.
Osy sózderdi qurap turǵan tek daýysty dybystar tizbegin jazý: aa, ii, ay, yy.
Mynadaı suraq qoıylady:
- Osy tizbekten qandaı sózder ekenin bilýge bola ma?
Endi sózderdiń tek daýyssyz dybystaryn kóshirip jazady: D... L..., b... L... M, H... L... Q, q... m... z.
- Bul áripter tizbeginen sóz qurastyrýǵa bola ma?
Osy tapsyrmany oryndap bolǵannan keıin, top músheleri ózara pikirlese otyryp, óz qorytyndylaryn aıtady. Mysaly, daýysty dybystar býyn quraı alsa, sóıleý kezinde daýysty dybystarmen qatar daýyssyz dybystardyń da mańyzy zor. Daýysty, daýyssyz dybystar bir - birinsiz sóz quraı almaıdy.
Sabaq basyndaǵy qaıtalaýǵa berilgen tapsyrma oqýlyq boıynsha oryndalady. Oqýshylar kóp núkteniń ornyna kerekti sózderdi qoıý arqyly sóılemderdi aýyzsha tolyqtyrady.

Maǵynany taný kezeńi
1 - jattyǵýdy oryndap bolǵannan keıin, jýan, jińishke daýysty dybystar eske túsiriledi. Sózdegi daýysty dybystardyń jýan, jińishke bolýyna baılanysty sózderdiń de jýan, jińishke aıtylatynyn esterine túsiredi.
2 - jattyǵýdy oryndaý kezinde jańa sóz jasap turǵan dybystardyń qosyndysynan «Oqý túbi - toqý» degen maqal shyǵýy kerek. Bir dybystyń ózgerýiniń ózinen sózdiń maǵynasy ózgeretini túsindiriledi.
3, 5 - jattyǵý da bir dybystyń ózgerýinen jasalǵan jańa sózderdi tabýǵa arnalǵan. Oqýshylar ózgergen sózderdiń maǵynasyn túsindiredi.
4 - jattyǵýdy oryndaý arqyly sózderge dybystyń taldaý jasap, dybys pen áriptiń aıyrmashylyǵyn eske túsiredi.

Jattyǵýlar oryndalǵannan keıin toptarǵa tapsyrmalar beriledi. Daýysty, daýyssyz dybystardy eske túsirip, daýysty, daýyssyz dybystardyń uqsastyqtary men erekshelikterin «uqsastyq pen daralyq» strategıasy boıynsha anyqtaý kerek. Syzbany ár top ózderiniń qalaýynsha, ártúrli formada syzýyna bolady. Mysaly, úshburyshtar, ashylǵan kitap, úı tárizdes, t. b.

Daýysty dybys
A, á, o, ó, u, ú, y, i, y, u,...
1. Sozylyp aıtylady, kedergige ushyramaıdy.
2. Jýan, jińishke.
3. Býyn quraıdy.
4. Eki daýysty dybys qatar kelmeıdi.

Daýyssyz dybys
K, q, p, t, s, r, k, q, m, n, ń, r, ı,...
1. Sozylmaıdy, kedergige ushyramaıdy.
2. Qatań, uıań, úndi
Z. Býyn quramaıdy.
4. Eki daýyssyz qatar keledi.

1. Dybys
2. Áriptik tańbasy bar
3. Sóz quraıdy
4. Qazaq álipbıin quraıdy
5. Dybystyń ózgerýi sóz maǵynasyn ózgertedi

Bastapqy sheńberdiń ishine daýysty, daýyssyz dybystardyń aıyrmashylyqtary, úshinshi sheńberge uqsastyqtary jazylady.
Oı tolǵanys
«Eger dybystar men áripter bolmasa...» degen taqyrypta esse jazý.
Úıge tapsyrma: 3 - jattyǵý, 4 - bet

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama