Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Elim meniń
Taqyryby: «Elim meniń»
Maqsaty: Oqýshylardyń halqymyzdyń tól ádebıeti men tarıhy, geografıasynan tanymdyq deńgeıin arttyrý.
Mindeti:
- Elimizdiń ádebıeti men tarıhy, geografıasy tyǵyz baılanysta ekenin bilý;
- Patrıotttyq sezimderin uıalatý;
- Tildik tanymyn keńeıtý.
Túri: ıntellektýaldyq, tanymdyq saıys
Kórnekiligi: Til, ádebıet, el týraly maqal-mátelder men Qazaqstannyń geografıasy týraly sýretter, slaıd.
Ádis-tásili: suraq-jaýap, beıne suraq, oıyn elementteri, shyǵarmashylyq, izdenimpazdyq.
Ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi
2. Oıynnyń sharttary:
I. Top múshelerin tanystyrý;
II. Topqa 3-3-ten suraq;
III. Top múshelerin suraq (2-2-den);
IV. Aqyn-jazýshylar shyǵarmalarynan úzindi;
V. Beıne suraq;
VI. «Sóz júıesin keltirer.........( maqal – mátel saıysy )
VII. Qorytyndy.

- Ana tilim – bárin sóıler shejirem,
Tilsiz neni bildire alam, ne bilem!
Tilim barda ǵana mynaý ǵalamnyń
Kiltin tabar sanalysy sezinem,- dep, aqyn Tursynhan Ábdirahmanova aıtqandaı qazaq tili men ádebıeti pánderi aptalyǵy aıasynda ótetin «Elim meniń» ıntellektýaldyq saıysyn bastaýǵa ruqsat etińizder.
Búgingi saıysymyz eltaný, tiltaný, ólketanýǵa qatysty suraqtar men tapsyrmalardan turady. Bundaǵy maqsatymyz – oqýshylar boıyna erekshe patrıottyq sezim uıalatý.
Endeshe, kóp sozbaı saıysymyzdy bastasaq.

I kezeń. Top múshelerine kezek-kezek 3-3-ten suraq qoıylady.
«Atameken» «Ulytaý»
1. Esil ózeni qaı ólkede?
2. Jetisýdy ata?
3. Aıagóz ózenin sıpatta
4 Qazaqstandaǵy eń bıik taýlaryn ata?
5Qazaqstannyń munaıly ólkesi?
6 Qoryqtardy ata

II kezeń. Top múshelerine suraq
1. Tarıhta eń uzaq sozylǵan dáýir
2. Alǵashqy adam qaı jerden tabylǵan?
3. Mys tas ǵasyrynyń kezeńi
4. El tarıhynda bolǵan Astanalardy ata
Mánerlep óleń oqylady. 6 «B» synyp oqýshysy Sembaeva Aıgerim.
Án shashý. 6 «A» synyp oqýshysy Máken Jazıra

IV kezeń. «Atameken», «Ulytaý» toptaryna kórkem shyǵarmalardan úzindide qaı ólkeni sıpattap tur, sol jerdiń geografıalyq orny men ózen ataýyn ataıdy.
1. Tarbaǵataı taýynan
Toqsan sapa qosylyp,
Toǵyz ózen túıisip,
Aqtyń tómen aǵyzyp,
Arnań qaldy osylyp.
(D. Babataıulynyń «Aıagóz, qaıda barasyń?» Aıagóz ózeni. Kartadan kórsetedi.)

2. Arqyrap áni aǵasyń,
Aqılanǵan ashýmen,
Aqtardy asqar sabasyn.
It-muryny móldirep,
Qýdyrlap qońyz ushady.
Baýyrlaǵan aǵynnyń
Sýmańdap sýy syldyraıdy
(İ. Jansúgirov «Aǵyndy meniń Aqsýym», Aqsý ózeni)

3. «Mop-momaqan bop tunyp turǵan sıaqtanyp, onyń sýy tizeńnen aspaı-aq seni qabyqtaı qalqytyp ala jóneledi. Sen maltympaz bolmasań, sýǵa kettim dep úreılenesiń.
Táttiligi qandaı sol sýdyń!... Salqyndyǵy qandaı!... Móldirligi qandaı!...»
(S. Muqanov «Esil boıynda» Esil ózeni)

4. Bilem seni, súıem seni,
Syr sulýy qart anam.
Sensiń meni áldılegen
Týǵan senen – men balań.
El anasy – meniń anam,
Syrdyń sulý ózeni.
(Á. Tájibaev «Syrdarıa»)

5. Seksen kól.................. saıasynda,
Árqaısysy altyn kese aıasynda.
Aýasy – dertke daýa, jupar ıisti,
Kókirek qansha jutsa, toıasyń ba?(Kókshetaý)

6. Turanǵa jer júzinde jer jetken be?
Túrikke adamzatta jer jetken be?
Keń aqyl, otty qaırat, júırik qıal
Turannyń erlerine er jetken be?!
(M. Jumabaev «Túrkistan» óleńi)

Beıne suraq. Bul qaı ólke?

2. Geografıa pániniń muǵalimi Abaıdýlla Aqmaral.
Qazaqstandaǵy kóp ataýlar dalamen, shólmen jáne basyn aq qar basqan bıik taýmen baılanysty. Dese de kóp ataýlar Qazaqstannyń óte kóp kóldi el ekenin bile de bermeıdi, onyń terıtorıasynda kóptegen, 48 myńnan asa kólder ornalasqan. Ásirese olar respýblıkanyń soltústik bóliginde – ormandy dala men dalalyq aımaqtarda óte kóp. Qazaqstan kólderiniń jalpy aýdany 49 myń sharshy km-ge jýyq. Tushshy sý kólderi basym, biraq sýy kermekti jáne ashshy sý qoımalary da jetkilikti. Bizdiń respýblıkamyzdaǵy úlken kólder – Kaspıı men Aral teńizderi, Balqash pen Zaısan.
Endeshe, balalar, myna tómendegi suraqtarǵa jaýap berip kóreıik.
1. Qazaqstandaǵy eń iri ózenderdiń biri? (Ertis ózeni)
2. Qazaqstannyń eń bıik shyńy respýblıkamyzdyń ońtústik-shyǵysyndaǵy qaı taýda, qandaı shyńy bolyp tabylady. Onyń bıiktigi qansha metr? (Tán-SHan taýyndaǵy Han táńiri shyńy bolyp tabylady. Bıiktigi – 6996m)

7. Sóz júıesin keltirer..
(Berilgen maqal-mátelderdiń ekinshi syńaryn taýyp jaz)
1. Týǵan jerdeı jer bolmas,..........
2. Týǵan jerge.........
3. Otandy súıý............
4. Atyń barda jer tany jelip júrip,.....
5. Eńbektiń nany tátti,..........
6. Eńbek etseń.............. ( top músheleri daıyndap kelgen maqaldaryn aıtady )

Qorytyndy, ár oqýshy óziniń eli men jeriniń tarıhyn bilýge tıisti. Óz Otanyn maqtanysh ete otyryp tilin, ónerin, mádenıetin, geografıasyn jete bilý – perzenttik paryz bop sanalady.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama