Etnomádenı baǵyttyń mektepke deıingi bilim berýdegi róli
Zýhra Dımánqyzy Mýhamedova
BAIANDAMA
Taqyryby: Etnomádenı baǵyttyń mektepke deıingi bilim berýdegi róli
Etnomádenı baǵyt (ertegiler, shaǵyn fólklorlyq janrlar, halyq oıyndary, tabıǵat) – balalardy oqytýdyǵy dástúrli emes baǵyt. Bul baǵyt balanyń qabyldaýyna qajetti emosıonaldyq fon qalyptastyrýǵa, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrýǵa múmkindik beredi, tipti ınerttiligi joǵary tárbıelenýshilerde oqýǵa degen motıvasıasynyń deńgeıin kóterýge sebepshi bola alady.
Ár mektepke deıingi bilim berý mekemesinde erte jas tobynan bastap mektepke deıin shyǵaryp salýǵa deıin etnomádenı komponent elementteri kezdesedi. Kún tártibiniń barlyq sátterinde qandaı da bolsyn element bolýy múmkin - halyq ertegileri, halyq pedagogıkasynyń bólimderi, fólklor, maqal - mátelder, ádet - ǵuryptar men salt - dástúrler, halyq oıyndary jáne t. b. Balalarǵa árdaıym jomart qazaq halqymyzdyń boıyndaǵy bar jaqsy qasıetter mysalǵa keltirilip, tárbıe jáne oqytý úderisiniń ajyramas bóligine aınaldy. Sonyń arqasynda tárbıelenýshilerdiń qorshaǵan ortany seziný, qoǵamdaný, ózindik baǵalaý, tulǵa retinde damý sıaqty mańyzdy qasıetteri damyp qalyptasady.
Etnomádenı komponent – bul tanymdyq belsendilikti, ózbetindilikti, shyǵarmashylyq damýdy, halyqtardyń ózindik turmystyq erekshelikterine jáne jalpy sulýlyqqa aralasýyn oıatatyn qural. Bul jalpy halyqtyq mádenıetke, qatynasý mádenıetine aparatyn jol. Halyq turǵyndarynyń arqasynda balalarda meıirbandylyqqa, tilektestik sezimderine tárbıelenedi.
Mektepke deıingi qoǵamdyq bilim berý júıesine etnomádenı komponenttiń engizilýiniń negizgi sharty – mektepke deıingi uıymdaǵy balalardyń emosıonaldyq damýyn jáne aman - saýlyǵyn qadaǵalaý. Emosıalar tártipke tikeleı áser etip, qoǵamdyq araqatynas pen tartymdylyqty qalyptastyrady. Olar baǵalaý rólin atqaryp, balany áreketterge ıtermeleıdi, tájirıbeni belsendetip, jınaqtalýyna yqpal etedi.
BAIANDAMA
Taqyryby: Etnomádenı baǵyttyń mektepke deıingi bilim berýdegi róli
Etnomádenı baǵyt (ertegiler, shaǵyn fólklorlyq janrlar, halyq oıyndary, tabıǵat) – balalardy oqytýdyǵy dástúrli emes baǵyt. Bul baǵyt balanyń qabyldaýyna qajetti emosıonaldyq fon qalyptastyrýǵa, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrýǵa múmkindik beredi, tipti ınerttiligi joǵary tárbıelenýshilerde oqýǵa degen motıvasıasynyń deńgeıin kóterýge sebepshi bola alady.
Ár mektepke deıingi bilim berý mekemesinde erte jas tobynan bastap mektepke deıin shyǵaryp salýǵa deıin etnomádenı komponent elementteri kezdesedi. Kún tártibiniń barlyq sátterinde qandaı da bolsyn element bolýy múmkin - halyq ertegileri, halyq pedagogıkasynyń bólimderi, fólklor, maqal - mátelder, ádet - ǵuryptar men salt - dástúrler, halyq oıyndary jáne t. b. Balalarǵa árdaıym jomart qazaq halqymyzdyń boıyndaǵy bar jaqsy qasıetter mysalǵa keltirilip, tárbıe jáne oqytý úderisiniń ajyramas bóligine aınaldy. Sonyń arqasynda tárbıelenýshilerdiń qorshaǵan ortany seziný, qoǵamdaný, ózindik baǵalaý, tulǵa retinde damý sıaqty mańyzdy qasıetteri damyp qalyptasady.
Etnomádenı komponent – bul tanymdyq belsendilikti, ózbetindilikti, shyǵarmashylyq damýdy, halyqtardyń ózindik turmystyq erekshelikterine jáne jalpy sulýlyqqa aralasýyn oıatatyn qural. Bul jalpy halyqtyq mádenıetke, qatynasý mádenıetine aparatyn jol. Halyq turǵyndarynyń arqasynda balalarda meıirbandylyqqa, tilektestik sezimderine tárbıelenedi.
Mektepke deıingi qoǵamdyq bilim berý júıesine etnomádenı komponenttiń engizilýiniń negizgi sharty – mektepke deıingi uıymdaǵy balalardyń emosıonaldyq damýyn jáne aman - saýlyǵyn qadaǵalaý. Emosıalar tártipke tikeleı áser etip, qoǵamdyq araqatynas pen tartymdylyqty qalyptastyrady. Olar baǵalaý rólin atqaryp, balany áreketterge ıtermeleıdi, tájirıbeni belsendetip, jınaqtalýyna yqpal etedi.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Damytýshy ortalyqtar: «Áleýmettik», «Shyǵarmashylyq» bilim berý salalary
