InfoHub Logo

Fransıa - jýrnaldar eli dep atalady. Óıtkeni ol 15 jastan asqan adamdar arasynda satyp alynǵan jýrnaldar sany boıynsha Evroodaq elderi arasynda 1-shi oryn alady. Statısıkaǵa sáıkes, Fransıadaǵy ár 1000 adamǵa 1354 danadan  merzimdik jýrnaldar kelip otyrady, odan bólek kúndelikti gazet basylymynan  150 dana  jylyna jazylyp otyrady. Fransıada 10 myńnan astam túrli basylymdar jaryq kóredi. Onyń ishinde kúndelikti 100-den astam gazet, jalpy taralymy 12 mıllıon dana. İri gazetteri:"Iýmanıte", "Fıgaro", "Frans sýar", "Le Mond".   

Fransýzdarda kóptegen jergilikti gazetter bar jáne kún saıyn shyǵatyn birneshe ulttyq gazetter bar. Fransýzdardyń pikirinshe, gazetter-bul sýretter emes, eń aldymen mátin. Mańyzdy aqparattardyń  bolýy  shart.  Gazetterde kóptegen  túrli maqsattardaǵy jarnamalardy basyp shyǵarmaýy kerek, sonymen qatar ashshy ósek emes, qatty materıaldar bolýy kerek. Biraq tepe-teńdik birdeı bolýyna asa nazar aýdarady, ıaǵnı túrli komıkster, qyzyqty tanymal áńgimeler jıi basylyp otyrady. Olarda"Parı mach" syndy jýrnal bar, degenmen bul jýrnal emes, áleýmettik ınstıtýt. Onda fransýzdardy maqtap, eń úzdik ekeni jazylady. Sondyqtan bul jýrnaldyń orny erekshe. Qazirgi ýaqytta Fransıada shamamen 1000 baspa úıi bar (aıyna 3000 basylym). Jyl saıyn 900 jańa basylym paıda bolady, al 1000 basylym óz qyzmetin toqtatady. Negizgi ekspedıtor-baspagerler basqaratyn NMPP kompanıasy. Sonymen qatar, baspalardyń 32% - y basqa ekspedısıalyq ortalyqtarmen jumys isteıdi. Ekspedıtor tırajdardy aımaqtyq kóterme saýdagerlerge jetkizedi, olar basylymdardy bólshek saýda oryndaryna taratady. Fransıada tek qana baspasóz emes, odan bólek radıo, telehabarlar da aldyńǵy orynda. Sebebi habarlar 19 tilde júrgiziledi. Bul memlekettegi medıa salasynyń habar taratý baǵyty boıynsha damyǵandyǵynyń aıǵaǵy. Fransıadaǵa jýrnalısıkanyń eń bir damyǵan jeri senzýranyń joqtyǵy. Rasymen de óz sóz erkindigimen bul memleket aldyńǵy qatardan oıyp turyp oryn alady. Tipti, jýrnalıs quqyǵy da erekshe qaralǵan. Mysaly, jýrnalıs penn sheneýnik sottasatyn bolsa, jýrnalıs quqyǵy erekshe qorǵalady, ıaǵnı sot sheshimi jýrnalıs paıdasyna sheshiletin bolady. Dál osy jýrnalıserge arnalǵan qurmet aıasynda memleketti jýrnalısıka salasy rasymen de 4-shi bılik ekenin is júzinde aıqyn kórsetip otyr.     

Fransıadaǵy jańalyqtar taratýdan negizgi basylymdar:

 *"AFP" - halyqaralyq jańalyqtar agenttigi: jańalyqtar, jazbalar, analıtıka, pikirler.

 *"L' Express" - qoǵamdyq-saıası jáne mádenı taqyryptaǵy Fransýz ınternet-basylymy.

 *"L' Humanite" - Fransýz Komýnıstik partıasynyń gazeti, 1904 jyly sosıalıs Jan Jores qurǵan. İshki saıasat, halyqaralyq jaǵdaı, ekonomıka, áleýmettik máseleler, mádenıet, sport, BAQ máseleleri jáne t. b.

 *"La Croix" - hrıstıandyq baǵyttaǵy kúndelikti fransýzdyq tańerteńgilik gazet. Gazet redaksıasy ony"dinı emes, konfesıalyq emes" dep sanaıdy, qoǵamdyq jáne saıası ómirdegi oqıǵalarǵa jalpy gýmanısik kózqarasty talap etedi. Negizgi aıdarlar:" Fransıa"," Álem"," Ekonomıka"," din"," ata-analar men balalar"," Mádenıet"," ǵylymdar","Rýhanıat".

 *"La Tribune" -qor kórsetkishterin jarıalaıtyn jáne naryqtardyń jaı-kúıin taldaıtyn kúndelikti fransýz qarjy-ekonomıkalyq gazeti. Saıasat.

*"Le Dauphine Libere" - kúndelikti fransýz gazeti: halyqaralyq, ulttyq jáne aımaqtyq Jańalyqtar, Saıasat, ekonomıka, Qoǵam, Mádenıet.

Ǵylymı jetekshisi etip Maıkotova Ǵ. T. , ǵ. k. , dosent, Álim Á, . A. , aǵa oqytýshy 

---