InfoHub Logo

№6 negizgi mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Bahytjanova Damegýl Ýmbetovna

Taqyryby: Ǵarysh álemi
Maqsaty:
Ǵarysh álemi týraly alǵan bilimderin nyǵaıtý, bekitý.
Oı - órisin, sózdik qoryn damytý. Uqyptylyqqa, zerektikke, baıqampazdyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: qaıtalaý sabaǵy
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, toptyq jumys
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd, sýretter, globýs, karta
Sabaqtyń barysy:
• Uıymdastyrý
• Úı tapsyrmasyn suraý
• Jańa sabaq
• Oıyn «Aspan álemi»
• Bekitý
• Qorytý

Uıymdastyrý
Úı tapsyrmasyn suraý.
Suraq - jaýap
İ top
İİ top
İİİ top
Ótken taqyryptarǵa sholý jasaý
Jeti qat kók - qazaq halqynyń kóne zamannan kele jatqan túsinikteriniń biri. Alla taǵala «Aıdy nur, Kúndi sham» qylyp jaratty. Jetinshi qabat jumaq. Aspannyń ár qabatynda perishteler turady delingen.

Ertede adamdar aspandy ózderiniń kózderimen ǵana baqylyp, zertteı aldy. Olar 9planetaǵa jáne basqa juldyzdarǵa at qoıdy. Biraq kózge kórinbeıtin juldyzdardy baqylaı almady.

Ejelgi zamanda adamdar jerdi pilder nemese ógizder kóterip tur. Olar oryndaryn aýystyrǵanda jer silkinisi paıda bolady degen sózge sengen.

Orta Azıanyń uly astronomy Ulyqbek -
Aqsaq Temir hannyń nemeresi. Ol Samarqanda observatorıa saldyrǵan. Bul óz tusynda teńdesi joq observatorıa boldy. Observatorıada aspandy baqylaý, soǵan baılanysty ǵylymı - zertteý jumystary júrgizildi.

Alystaǵy kózge kórinbeıtin juldyzdardy baqylaý úshin teleskop dep atalatyn optıkalyq qural qoldanylady. Onyń kómegimen planetalardy, jaı kóben kórinbeıtin juldyzdardy kórýge bolady.

Kún júıesi
Kún jáne onyń aınalasynda qozǵalyp júrgen 9 planeta Kún júıesin quraıdy. Onyń quramyna planetalar serikteri, kometalar, asteroıdtar, meteorlar, ǵaryshtyq tozańdar kiredi.
Kún – jerge jaqyn juldyz. Basqa juldyzdar sıaqty ol da laýlap janyp turatyn gazdy shar. Onyń jaryǵy men jylýy bizdiń planetamyzdaǵy barlyq tirshilik ıelerine ómir syılaıdy

Jer planetasy – taý jynystarynan turatyn úlken shar tárizdi dene. Ol kún júıesin aınalyp júrgen 9 planetanyń biri. Jer birneshe qabattan turady. Onyń qatty qabyǵy jer qyrtysy dep atalady.
Merkýrıı
Merkýrıı – qanatty qudaı. Merkýrıı ejelgi rımdikterdiń qudaıy boldy. Planeta kúnniń aınalasyn tez aınalyp ótetindikten, osy qudaıdyń qurmetine onyń atyn bergen.
Sholpan
Sholpan – eń ystyq, eń jaryq planeta. Bul planetanyń mahabbat pen sulýlyq qudaıynyń atyn ıemdengenine 2500 jyl boldy.