Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Jasaı ber, týǵan tilim, ana tilim!
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany,
Qazaly aýyly, №100 orta mektebiniń aǵylshyn pán muǵalimi
Sısenbaeva Gúlmıra Ábdiqanıqyzy

Taqyryby: Jasaı ber, týǵan tilim, ana tilim!
Maqsaty: Oqýshylardyń óz ultyna, eline degen súıispenshilikterin arttyrý, jas urpaqqa ana tilimizdiń tuǵyrynyń myqty bolýyna negiz qalaǵan aǵa - urpaq ókilderiniń eńbekterin oqyp úırený, qazaq tiliniń mártebesin kóterý, oqýshylardy tez oılanyp, jaýaptaryn tıanaqty júıeli aıta alýǵa top aldynda erkin sóılesýge baýlý.
Kórnekilikteri: ınteraktıvti taqta, naqyl sózder
Sabaqtyń ádisi: jarys, suraq jaýap
Sabaqtyń barysy

I Uıymdastyrý kezeńi
Sabaqtyń taqyrybymen tanystyryp, maqsatyn baıandaý. Oqýshylardy eki topqa bólip saıys kezeńderimen tanystyrý.
II. Kirispe.
Muǵalim sózi: Qurmetti oqýshylar búgingi tańda táýelsizdik týy jelbirep, eńseli elge aınaldyq. Sender bolashaqqa nyq senimmen qarap otyrǵan eldiń ulymen qazysyzdar, ıaǵnı elimizdiń erteńgi bolashaǵysyzdar. 22 qyrkúıek kúni elimizdiń tilder merekesi atalyp ótiledi. 1998 jyly 20 qańtarda el basymyz N. Á. Nazarbaev Respýblıka halyqtarynyń ulttyq baılyǵy – tildi qorǵaý maqsatymen 22 qyrkúıekti «Qazaqstan Respýblıkasynyń tilder kúni» dep jarıalaǵan. Bul mereke elimizdiń jer - jerinde mádenı sharalarǵa toly aptalyqqa ulasýda.
Ár adamnyń azamattyq qasıetimen mádenıeti óz halqyn, óz ata mekenin qalaı súıýimen óz ana tilin qalaı bilýimen ólshenbek.
Ananyń aq sútine, ýyzyna jaryǵan adam qashanda otanshyl, ultjandy bolashaq - árkimniń óz tiline degen qurmetti óz anasyna, óz Otanyna degen qurmet dep bilý kerek.

III. Negizgi bólim.
Júrgizýshi: Ultymyzdyń salt - dástúrin qadirleıik
Jastardy ımandyqqa ázirleıik
Tárbıemen bilimdi teń ıgergen,
Bolashaǵy qazaqtyń dep bileıik.
Búgingi bizdiń saıysqa eki top qatyspaqshy.
1 - top Asyl sóz toby
2 - top ushqyr oı toby
Qazylar ornyqtyrar ádildikti
Kimderdiń jaýaptary kámil shyqty
Bilim men tapqyrlyqtyń saıysynda
Jeńiske jeter deımiz naǵyz myqty.
Saıysymyzdy bastamas buryn ádil qazylar alqasymen tanystyryp óteıin.
Saıyskerlerdi oıyn sharttarymen tanystyrý.
1. Tanystyrý
2. Báıge
3. Til óneri
4. Men unatatyn úsh pán
5. Sheshendik óner
6. Jorǵa

I. Aınalym
Árqashan bilim kóptik etpegen
Talapsyz jan muratyna jetpegen
Dos kóńilden adal appaq nıetpen

Túsken kezde bilimniń saıysyna
Jeńseńder qol soǵamyz tabysyńa
Talapkerdiń talaby taýdaı bolar
Aıamas tıip ketseń namysyna

II. Aınalym «Báıge»
1 - toptyń suraqtary.
1. Tynys belgileriniń erejeler jıyntyǵyn tekseretin bólim?
2. «Bes nársege asyq bol,
Bes nárseden qashyq bol adam bolam deseńiz» degen óleń joldarynyń avtory.
3. «Til dybystaryn» zertteıtin sala qalaı atalady?
4. Qazaq tilinde neshe býyn bar?
5. Qazaqta tuńǵysh dana ana kim?
6. Qazaqta tuńǵysh sheshen kim?
7. «Til týraly zań» qansha bap qansha taraýdan turady?
8. Eki kisiniń sóılesýi?
9. «Farıza óleńiniń avtory?
10. Respýblıkalyq balalar gazeti?

II. toptyń suraqtary.
1. Ata zań qashan qabyldandy?
2. Táýke hannyń qazaq tarıhynda eń úlken eńbegi?
3. «Til dybystaryn zertteıtin sala qalaı atalady?
4. Qazaq tilinde býyn sany?
5. Qazaq tili alǵash memlekettik til mártebesin qashan aldy?
6. Jalań sóılem dep qandaı sózdi aıtamyz?
7. «Kókserek» áńgimesiniń basty keıipkeri?
8. «Qazaq hrestomatıasyn» jazǵan kim?
9. «Tomaǵa» degen ne?
10. Eltańba avtorlaryn ata?

III. Aınalym Til óneri.
Maqaldyń jalǵasyn tabý, nemese jumbaq sheship, sheshýin úsh tilde aıtý.
1. Torǵyn kókte qara qus.
Aǵylyp ushyp barady. (bult)
2. Jaman attan aıaǵym artyq,
Jaman..... taıaǵym artyq. (dostan)
3. Kórinbeıdi kózińe
Til qatpaıdy sózińe
4. Jany jaqsy aǵanyń etegin baspa jolyn qý
Bolaıyn degen........... (balanyń)
Betin qaqpa belin bý.
5. Úı ústinde altyn tas
Alaıyn desem tabylmas (juldyz)
6. At basyna kún týsa,
Aýyzdyqpen sý isher.
....... basyna kún týsa.
Etegimen sý isher.
7. Batyr týsa el yrysy,
........... jaýsa jer yrysy. (jańbyr)
8. Tumsyǵymen qozǵalar sońynan appaq iz qalar
9. Jeti qazynanyń biri?
10. Jaqsynyń aty ólmeıdi
........... haty ólmeıdi. (jamannyń)
2 - top.
1. saýysqannyń tamaǵy
Shoqý menen tabylar.
óner, bilim báride,
........... tabylar. (oqýmenen)
2. Sóılemeıdi ol tili bar.
Alýan - alýan túri bar.
Kóz aldynda jer shary.
Qane muny bilip al.
3. áýre bolma terip beker.
Ustaı alsań erip keter
4. Baldaı tátti.
Muzdaı qatty.
5. Tyshqanǵa qaýipti.
Itterge jaý myqty
6. Oqý bilim bulaǵy,
Bilim........... shyraǵy.
7. Kóp jazsań qolyń talady,
Qaǵazǵa bárin salady
8. Kúndiz - túni syrtyldaıdy júrisine bir tynbaıdy.
9. Atańnyń balasy bolma,
......... balasy bol.
10. Túk bilmeı barasyń,
Tálimin alasyń.
Eseıip ketseń de,
Qaryz bop qalasyń.

Júrgizýshi:
Asaý júrek janyǵyp alqynbasyn,
Boıyna bergen óner sarqylmasyn.
Shyńǵa bitken shynardaı bıiktegi,
Ultymyzdyń án óneri sharyqtasyn.
Kezekti ánge bereıik

IV. Men unatatyn úsh pán.
Oqýshylarǵa úsh pánnen suraq beriledi. Qazaq, orys, aǵylshyn tilderinen.
Uıashyqtar tańdaıdy 20, 30, 40. Ár qaısysynda tórt suraqtan berilgen.

1. Qazaq tilinen.
Qazaq tilinde qansha daýysty dybys bar, jáne olardy ata?
Daýyssyz dybystar sandar men únniń qatysyna qaraı neshe topqa bólinedi?
Neologızm degenimiz ne?
2. Orys tilinen.
Chto oboznachaet glagol?
Kak nazyvaetsá glavnaıa znachımaıa chastslova?
Chto ızýchaetsá razdele leksıka?
3. Aǵylshyn tili.
What cooler is the flag of Kazarhstan?
What is the official language of USA?
Where is Disneyland
Júrgizýshi: Búgingi saıysymyzdyń qorytyndysyn aıtý úshin sóz kezegin ádil qazylar alqasyna beremiz.

IV. Qorytyndy.
Til – halyqtyń rýhy, tutastaı keskin kelbeti. Til baılyǵy árbir eldiń, ulttyń maqtanyshy. Memlekettik tilimizdiń deńgeıin kóterý - árbir eldiń maqtanyshy. Memlekettik tildiń deńgeıin kóterý árbir Qazaqstan azamatyna júkteletin maqsat. Olaı bolsa, ana tilimizdiń mereıi ústem bolsyn.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama